Footnotes
By first letter: all | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
By type: all | author's footnotes | Wolne Lektury editorial footnotes | source editorial footnotes | translator's footnotes
By qualifier: all | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | chemiczny | chiński | czeski | dawne | ekonomiczny | fizyka | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | potocznie | przestarzałe | regionalne | rosyjski | rodzaj żeński | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | żartobliwie
By language: all | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
8607 footnotes found
Kamień na kamieniu — Mk 13, 2. [przypis tłumacza]
kamień węgielny — w tradycyjnej architekturze drewnianej: kamień, na którym opiera się węgieł (bądź: węgło), czyli narożnik ściany; przen.: pierwszy kamień, uroczyście kładziony podczas budowy. [przypis edytorski]
kamień z Rosetty — kamień z inskrypcjami po grecku i egipsku z roku 196 p.n.e., dotyczącymi faraona Polomeusza V, który pozwolił na odczytanie hieroglifów egipskich przez Jean-François Champolliona (1822). [przypis edytorski]
kamienicy pod Krzysztofory — istnieje dotąd pod tą samą nazwą kamienica narożna w rynku od ulicy Szczepańskiej. [przypis redakcyjny]
Kamieniec, daw. Kamieniec Litewski, (brus. Камянец) — miasto w dzisiejszej zachodniej Białorusi. [przypis edytorski]
Kamieniec Podolski — miasto i zamek w płd.-zach. części Ukrainy, ok. 140 km na południe od Tarnopola i Zbaraża; naturalna twierdza w zakolu rzeki Smotrycz opierała się oblężeniom tureckim i kozackim aż do 1672 r.; po panowaniu tureckim (1672–1699) pozostał w Kamieńcu muzułmański minaret przy katedrze św. Piotra i Pawła. [przypis redakcyjny]
Kamieniec Podolski (…) taki warowny, że go siła ludzka nie dobędzie — w 1672 r. twierdzę zdobył sułtan turecki Mehmed IV dowodzący ponad stutysięczną armią, co zostało opisane przez Henryka Sienkiewicza w Panu Wołodyjowskim. Podczas 27-letniej okupacji Turcy dobudowali do katedry kamienieckiej minaret, który stoi tam do dziś. [przypis edytorski]
Kamieniec Podolski — twierdza nad Smotryczem, poddała się 29 sierpnia. [przypis redakcyjny]
Kamieniec — w oryginale: Ilsenstein (ściana góry Brocken). [przypis edytorski]
kamienie indyjskie — w XVIII w. jedynym dostawcą najcenniejszych drogich kamieni były Indie Wschodnie; Ameryka płd. i Syberia dostarczały tylko mniej cenionych. [przypis redakcyjny]
Kamienie mogą stać się dziećmi Abrahama — Mt 3, 9. [przypis tłumacza]
kamieniem rzucał — przykład ruchomej końcówki fleksyjnej czasownika; inaczej: kamienie rzucałem. [przypis edytorski]
kamienie — tj. meteoryty. [przypis edytorski]
kamienie, za pomocą których Deukalion i Pyrra odbudowali rodzaj ludzki zniweczony poetyckim potopem — [por.] Metamorfozy Owidiusza. [przypis tłumacza]
Kamienna była ława — wiersz powstał w Korabnikach pod Krakowem na przełomie 1888–1889 r. [przypis edytorski]
Kamienna paszcza — Donosiciele wrzucali tam karteczkę. [przypis autorski]
Kamil — Camillo Paleotti z Bolonii, dworzanin kardynała Bibieny. [przypis redakcyjny]
Kamil Giżycki i Jan Starościak — obaj wydali w Polsce swoje wspomnienia, nader barwnie i rzeczowo opisane. [przypis redakcyjny]
Kamilla, Bernę, Sangę, więc i Antoniego / Flaminiusza z Julem — w oryg. Giulio Camillo, z czego tłumacz przez nieuwagę zrobił dwie osoby. [przypis redakcyjny]
Kamilla (fr. Camille) — imię bohaterki Elegii fr. poety Chéniera, pod którym wychwalał swoją piękną przyjaciółkę Michelle de Bonneuil. [przypis edytorski]
Kamilla — rycerka w Eneidzie Wergilego. [przypis redakcyjny]
Kamilla — rycerka w Eneidzie Wergilego. [przypis redakcyjny]
Kamillo — Giulio Camillo, Dalmatyniec rodem, profesor w Bolonii, przez Franciszka I powołany do Paryża. [przypis redakcyjny]
Kamillowie — młodzieńcy służący w świątyniach. [przypis redakcyjny]
Kamillus — jeden z dowódców chrześcijańskich. [przypis redakcyjny]
Kamil Maupin — pseudonim panny des Touches, jednej z postaci cyklu Komedii ludzkiej Balzaka (Stracone złudzenia etc.). [przypis tłumacza]
Kamil — M. Furius Camillus, przyszedł z odsieczą Kapitolowi oblężonemu przez Gallów. [przypis edytorski]
Kamiński, Jan Nepomucen (1777–1855) — założyciel, dyrektor i reżyser pierwszego teatru stałego we Lwowie; autor wielu przekładów i utworów oryginalnych; najważniejszy z nich to dramat Zabobon, czyli Krakowiacy i górale — pomyślany jako druga część Krakowiaków i górali Wojciecha Bogusławskiego). [przypis redakcyjny]
Kamiński, Kazimierz (1865–1928) — aktor, reżyser. [przypis edytorski]
Kamiński, Kazimierz (1865–1928) — wybitny aktor i reżyser; jako pierwszy zastosował realizm gry aktorskiej; ceniony zwłaszcza za role w dramatach psychologicznych. [przypis edytorski]
kamionka — gliniane naczynie. [przypis edytorski]
kamionka — naczynie ceramiczne. [przypis edytorski]
kamisorius (lenk.) — komisaras [przypis edytorski]
kamliotas — kamlotas, tankus vilnonis audeklas. [przypis edytorski]
kamlot — gatunek tkaniny wełnianej albo jedwabnej. [przypis redakcyjny]
kamlotowy — wykonany z miękkiej tkaniny wełnianej. [przypis edytorski]
kamlotowy — z cienkiej, twardej tkaniny wełnianej. [przypis edytorski]
kamlotowy — z miękkiej wełny. [przypis edytorski]
kamlot (z fr. camelot) — uliczny sprzedawca, sprzedający „z ręki” (niemający stoiska); tu: sprzedawca gazet. [przypis edytorski]
kamlot (z fr.) — uliczny sprzedawca gazet. [przypis edytorski]
kamona — Iriartea deltoidea, gatunek palmy z Ameryki Środkowej i Południowej. [przypis edytorski]
kampania 1812 — jedna z wojen Napoleona Bonaparte wymierzona przeciwko koalicjom europejskich mocarstw, inwazja na Rosję. [przypis edytorski]
kampania o Szkołę żon — Bezpośredni polemiczny charakter posiadają dwa jednoaktowe utwory Moliera napisane w tym czasie: Krytyka Szkoły żon oraz Improwizacja w Wersalu. [przypis tłumacza]
Kampania — region w południowych Włoszech. [przypis edytorski]
kampania sewastopolska — oblężenie i zdobycie rosyjskiej twierdzy Sewastopol przez wojska angielskie i francuskie było głównym wydarzeniem wojny krymskiej (1853–1856). [przypis redakcyjny]
kampania włoska — wojna Francji i Królestwa Sardynii z Austrią w r. 1859. [przypis redakcyjny]
kampanii — zgodnie z melodią wiersza wyraz ten należy czytać jako czterosylabowy: kom-pa-ni-i. [przypis edytorski]
kampanka — rodzaj wzorzystej siateczki. [przypis edytorski]
kampanula — dzwonek leśny. [przypis redakcyjny]
Kampedzi — uczony kardynał Lorenzo Campeggio. [przypis redakcyjny]
Kampfersäckchen — wurden als Konservierungsmittel verwendet. [przypis edytorski]
Kampininkas — neturtingas, bežemias ar mažažemis žmogus. [przypis edytorski]
kampung (mal.) — wieś, osada. [przypis edytorski]
kampust (daw.) — maślanka, kwaśne mleko. [przypis edytorski]
kamracić się (daw.) — przyjaźnić się, mieć kogoś za towarzysza. [przypis edytorski]
kamrat — kolega, kompan, towarzysz. [przypis edytorski]
kamrat — kolega, towarzysz. [przypis edytorski]
kamrat — towarzysz. [przypis edytorski]
Kamyki te weźcie do ręki i głosujcie — głosowano zapomocą kamyków, które się kładło do dwóch urn: w jedną urnę kładli ci, którzy głosowali za potępieniem, w drugą ci, którzy głosowali za uniewinnieniem oskarżonego. [przypis redakcyjny]
kamža — baltas bažnytinis drabužis. [przypis edytorski]
kamža (lenk.) — baltas bažnytinis drabužis. [przypis edytorski]
kamzuolė — liemenė. [przypis edytorski]
kańczasty — dziś popr.: kanciasty. [przypis edytorski]
kańczug — bat. [przypis edytorski]
kańczug — bicz, bat. [przypis edytorski]
kańczug — bicz z plecionego rzemienia na krótkim kiju. [przypis edytorski]
kańczug — bicz z plecionego rzemienia osadzonego na krótkim kiju, narzędzie dyscyplinowania i wymierzania kary. [przypis edytorski]
kańczug — bicz z plecionego rzemienia osadzonego na krótkim kiju. [przypis edytorski]
kańczug — bicz z plecionego rzemienia osadzonego na krótkim kiju. [przypis redakcyjny]
kańczug — krótki bicz spleciony z rzemienia. [przypis edytorski]
kańczug — pleciony skórzany bicz z rękojeścią, wynaleziony w Anglii („kot o dziewięciu ogonach”), w Rosji carskiej, podobnie jak w Australii w początkach eur. osadnictwa na tym kontynencie, stosowany jako narzędzie chłosty. [przypis edytorski]
kańczug — rzemienny bicz na krótkim trzonku. [przypis edytorski]
kańczug — skórzany bicz z krótką rękojeścią; nahajka. [przypis edytorski]
kańczug — skórzany pleciony bicz z krótką rękojeścią. [przypis edytorski]
kańczug — skórzany, pleciony bicz z rękojeścią. [przypis edytorski]
kańczug (z tatar.) — bicz z rzemieni spleciony. [przypis redakcyjny]
kańczug (z tur. kamcze: bicz) — skórzany pleciony bicz z rękojeścią, narzędzie do wymierzania chłosty. [przypis edytorski]
kańczuka (z tur. kamcze: bicz) — pleciony skórzany bicz z rękojeścią; narzędzie, którym wykonywano chłostę; nahajka. [przypis edytorski]
Kanaan — starożytna kraina na wschodnim wybrzeżu Morza Śródziemnego, której część stanowi obecna Palestyna, według Biblii była to Ziemia Obiecana. [przypis edytorski]
Kanaan — starożytna kraina na wschodnim wybrzeżu Morza Śródziemnego, wymieniana w Biblii jako ziemia obiecana Izraelitom przez Boga (tereny obecnej Palestyny) (Rdz 12,6–7); w szerszym znaczeniu Kanaan to ziemie obejmujące Fenicję, Palestynę, Syrii i ciągnącej się do rzeki Eufrat. [przypis edytorski]
Kanaan — starożytna kraina na wschodnim wybrzeżu Morza Śródziemnego, wymieniana w Biblii jako ziemia obiecana Izraelitom przez Boga (tereny obecnej Palestyny); w szerszym znaczeniu Kanaan to ziemie obejmujące Fenicję, Palestynę i Syrię aż do rzeki Eufrat. [przypis edytorski]
Kanaan — teren późniejszej Palestyny [przypis edytorski]
kanaczek (daw.) — pieszczoszek. [przypis edytorski]
Kanada — Cabo di Nada: Przylądek Nic, jak ochrzcili Kanadę Hiszpanie, którzy odkryli ją zrazu i nic tam nie znaleźli. W całej księdze IV i V spotykamy ciągłe echa współczesnego rozkwitu podróżniczego i odkrywczego. [przypis tłumacza]
Kanaille — Schuft, Schurke. [przypis edytorski]
Kana kados — kažkada. [przypis edytorski]
kanak (daw.) — naszyjnik. [przypis edytorski]
kanak (hist.) — popr.: kanaka, człowiek pochodzący z wysp Pacyfiku, zwł. tubylczy pracownik w koloniach bryt. i na statkach. [przypis edytorski]
kanak — przylegający do szyi szeroki naszyjnik z drogich kamieni oprawionych w złoto a. ozdoba fryzury ze sznurów pereł; elementy stroju popularne wśród szlachty w XVII w. [przypis edytorski]
kanak — rodzaj naszyjnika, tu ogólnie: klejnot. [przypis edytorski]
kanak — tu: naszyjnik. [przypis edytorski]
kanak (z tur.) — naszyjnik. [przypis edytorski]
Kanał Angielski (ang. English Channel) — ang. nazwa kanału La Manche, oddzielającego Wielką Brytanię od Francji. [przypis edytorski]
Kanał Angielski, ang. English Channel — kanał La Manche. [przypis edytorski]
kanał Józefa — Bahr Jusuf (aramejskie), kanał łączący Nil z położonym w centrum oazy Fajum jeziorem Moeris. Zbudowany za panowania XII dynastii w naturalnym obniżeniu terenu utworzonym w czasach prehistorycznych przez wielkie wylewy Nilu. Budowie kanału, pracom melioracyjnym i zagospodarowaniu oazy poświęcił swoje panowanie Senuseret II (1880–1874 p.n.e.), zakończył ją jego wnuk Amenemhat III (1855–1808 p.n.e.). [przypis edytorski]
kanał Orfano — kanał znajdujący się w Wenecji, w płn. Włoszech; nazwą (dosł. Kanał Sierocy) wpisuje się w nastrój strofy. [przypis edytorski]
Kanał Sueski — zbudowany przez Francuzów w 1859–1869, połączył M. Śródziemne z M. Czerwonym, umożliwiając Europejczykom żeglugę do Indii bez opływania Afryki. [przypis edytorski]
kanał — tu: sposób. [przypis redakcyjny]
kanały — dziś popr. forma N. lm: kanałami. [przypis edytorski]
kanały na Marsie — zjawisko, w którego istnienie wierzono na przełomie XIX i XX w., a które okazało się złudzeniem optycznym. Na tej podstawie w powszechnej wyobraźni pojawił się koncept cywilizacji inteligentnych Marsjan. [przypis edytorski]