Przyjaciele Wolnych Lektur otrzymują dostęp do specjalnych publikacji współczesnych autorek i autorów wcześniej niż inni. Zadeklaruj stałą wpłatę i dołącz do Towarzystwa Przyjaciół Wolnych Lektur.
Footnotes
By first letter: all | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
By type: all | author's footnotes | Wolne Lektury editorial footnotes | source editorial footnotes | translator's footnotes
By qualifier: all | anatomiczne | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | potocznie | przestarzałe | regionalne | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wulgarne | zdrobnienie
By language: all | English | Deutsch | lietuvių | polski
4954 footnotes found
obrótny — dziś: obrotny; zwinny, sprytny, zaradny. [przypis edytorski]
obrochmanić (daw.) — obłaskawić. [przypis redakcyjny]
obroczone — zbroczone, zakrwawione. [przypis edytorski]
obroki — pasza dla koni. [przypis edytorski]
obrok — karma końska; tu: nakarmienie koni. [przypis redakcyjny]
obrok — karma przeznaczona dla koni. [przypis edytorski]
obrok — pasza dla koni. [przypis edytorski]
obrok — pasza dla koni; tu: w rozumieniu przenośnym. [przypis edytorski]
obrok — pasza, karma, strawa; tu: w rozumieniu przenośnym. [przypis edytorski]
obrok — pasza, pożywienie, karma. [przypis edytorski]
obrok (starop.) — jedzenie. [przypis edytorski]
obrok — tu ogólnie: pasza. [przypis edytorski]
obrok — tu: wyżywienie. [przypis edytorski]
obr — olbrzym, ogr. [przypis edytorski]
ob. Romantyczność — słowa te wskazują na łączność postaci Dziewczyny z Karusią rozpaczającą w Romantyczności po śmierci kochanka. [przypis redakcyjny]
obrońca — mecenas, adwokat, prawnik broniący oskarżonego. [przypis redakcyjny]
obrońce — dziś popr. B. lm: obrońców. [przypis edytorski]
obrońce — dziś popr. forma B. lm: obrońców. [przypis edytorski]
obrońce — dziś popr. forma M.lm: obrońcy. [przypis edytorski]
obrońce — dziś popr. forma M. lm: obrońcy. [przypis edytorski]
obrońce — dziś popr. forma: obrońców. [przypis edytorski]
obrońce — dziś popr. forma: obrońcy. [przypis edytorski]
obrońce — dziś popr. M. lm: obrońcy. [przypis edytorski]
obrońce (starop. forma) — dziś popr. M.lm: obrońcy. [przypis edytorski]
obrona dekadentyzmu, podjęta w roku 1893 przez Zofię Daszyńską-Golińską (…) żywiołowym protestem przeciw temu osłabieniu tętna ludzkiego życia — Z. Daszyńska-Golińska, Fryderyk Nietzsche i dekadentyzm współczesny, „Głos” 1893, nr 48–49. [przypis autorski]
obrona Irzykowskiego, w której zabrania on mierzenia „Pałuby” potocznymi normami powieściowymi — „Zarzucano mi już… — lub też przeczuwam takie zarzuty, jak: że nie umiem rozwijać akcji, że nie mam pojęcia, jak się pisze powieści, nie potrafię charakteryzować osób, nie mam stylu, piszę rozwlekle i sucho, nie mam poczucia przyrody, rozmachu, zmysłu architektonicznego itp.” (Pałuba, s. 521). [przypis autorski]
Obrona Sokratesa — utwór Platona (427–347 p.n.e.) przedstawiający obronę Sokratesa wobec oskarżenia go o bezbożność i demoralizację młodzieży. (Głosem dajmoniona motywują również swe postępowanie Korzecki i Judym w Ludziach bezdomnych). [przypis redakcyjny]
obronę swobód kraju przed zaborczością caratu rosyjskiego — Wielkie Księstwo Finlandii, utworzone w 1809 w wyniku wojny rosyjsko-szwedzkiej, było prowincją Imperium Rosyjskiego, w której rosyjskiego monarchę reprezentował generał-gubernator jako namiestnik. Po rewolucji 1905 roku w Wielkim Księstwie Finlandii w 1906 dokonano zmian ustrojowych, m.in. wprowadzono w pełni demokratyczny parlament. Pełną niepodległość Finlandia uzyskała w roku 1917. [przypis edytorski]
obroniciel — dziś: obrońca. [przypis edytorski]
obrony — w oryg. niem. Schutz: schronienie, opieka, osłona. [przypis edytorski]
obrotne obłoki — być może: sfery niebieskie. [przypis edytorski]
Obruczew, Władimir Aleksandrowicz (1836–1912) — rosyjski wojskowy, publicysta i demokrata; aresztowany jako członek tajnego stowarzyszenia kolportującego w 1861 gazetę „Великорусс” (Wielkorus); reakcja tłumu, o jakiej mowa, nastąpiła podczas publicznego ceremoniału ogłaszania mu wyroku (4 lata katorgi), na placu Mytnym 31 maja 1862. [przypis edytorski]
obrukany — zabrudzony. [przypis edytorski]
obrusienje (ros.) — zniszczenie. [przypis edytorski]
Obrus wielki — obrus z głównego ołtarza w kościele. [przypis edytorski]
obruszać — tu: powodować niechęć (częstsze jest „obruszać się” w znaczeniu „wyrażać niezadowolenie”). [przypis edytorski]
obrywek — tu: korzyść uzyskana przy okazji czegoś. [przypis edytorski]
obrywistych — dziś popr.: urwistych. [przypis edytorski]
obrywka a. obrywek (daw.) — dodatkowa korzyść, dochód z czegoś. [przypis edytorski]
obryzgła — dziś popr.: obryzgała. [przypis edytorski]
obrządzić się — wykonać codzienne obowiązki. [przypis edytorski]
obrządzić szkapę — wykonać niezbędną pracę przy koniu, jak czyszczenie sierści i kopyt, nakarmienie, napojenie; szkapa: chudy, nędzny koń. [przypis edytorski]
obrządzić — wykonać jakąś pracę. [przypis edytorski]
obrzask (daw.) — początek brzasku, blask zorzy porannej, świtanie. [przypis edytorski]
obrzask — kwaśny smak sfermentowanego wina. [przypis redakcyjny]
obrzasł — został oświecony brzaskiem, światłem widocznym przed wschodem słońca. [przypis edytorski]
Obrzęd poświęcenia (…) ze swym opisem uroczystości p. W. Potocki — ob. [skrót od: obacz; zobacz; red. WL] Pamiętnik uroczystego poświęcenia pomnika Św. Jacka w Wilnie na przedmieściu Pohulance itd., Warszawa u XX. Missyonarzy 1844. [przypis autorski]
obrzędy — tu: wierzenia; religia. [przypis edytorski]
obrzedni — dość rzadki, przerzedzony, niezbyt gęsty. [przypis redakcyjny]
obrzemił — obciążył brzemieniem. [przypis edytorski]
obrzezać — tu: uciąć. [przypis edytorski]
Obrzezanie serca — Rz 2, 29. (fragm. 610 i 670). [przypis tłumacza]
obrzezanie — usunięcie fragmentów napletka u mężczyzny; rytuał obrzezania jest obowiązkowy u Żydów, jako potwierdzenie przymierza, które zawarł Bóg z Abrahamem (Rdz 17,9–14). [przypis edytorski]
obrzym — dziś popr.: olbrzym. [przypis redakcyjny]
obrzymy — starop. olbrzymy. [przypis redakcyjny]
obsacza — dziś: osacza. [przypis edytorski]
obsaczając — dziś popr.: osaczając. [przypis redakcyjny]
obsaczyć — dziś: osaczyć. [przypis edytorski]
obsaczyć — dziś popr.: osaczyć. [przypis edytorski]
obsadka — element służący do mocowania stalówki na piórze. [przypis edytorski]
obsadny (daw.) — przysadzisty. [przypis edytorski]
obsadzili Radę i urzędy według własnego widzimisię — archontem był Pitodoros, który należał do Rady Czterystu, a teraz był posłusznym narzędziem w rękach „trzydziestu”. Ateńczycy liczą lata według archonta (archon eponymos), ale r. 404/3 nazywali anarchią. Do Rady należeli prawie wszyscy byli członkowie Czterystu. [przypis tłumacza]
obscurus (łac.) — ciemny. [przypis redakcyjny]
observantia (łac.) — szacunek. [przypis edytorski]
observare (łac.) — baczyć, obserwować. [przypis edytorski]
observatis conditionibus his (łac.) — pod następującymi warunkami. [przypis redakcyjny]
observentur (…) animo (łac.) — „Przed oczyma duszy niech się unoszą dostojne ideały” (Cicero, Tusculanae quaestiones [wyd. też pod tytułem: Tusculanae disputationes], II, 21; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
obserwable — obserwowalne wielkości fizyczne, czyli wielkości mierzalne. [przypis edytorski]
obserwancja — poważanie. [przypis redakcyjny]
obserwancja — ścisłe przestrzeganie reguł i praktyk (zazwyczaj w odniesieniu do religii); tu: zachowanie, szacunek. [przypis redakcyjny]
obserwancja (z łac.) — szacunek, poważanie; tu: wierność. [przypis edytorski]
obserwantyni mirbeńscy — franciszkanie przestrzegający bardzo ostrej reguły. [przypis tłumacza]
obserwa (z łac.) — szacunek i opieka, dbałość. [przypis edytorski]
obserwować (daw.) — zachowywać, kultywować. [przypis edytorski]
obserwować (daw., z łac. observare) — tu: zachowywać, strzec, szanować. [przypis edytorski]
obserwować (daw., z łac.) — tu: zachowywać; przestrzegać. [przypis edytorski]
obserwować — tu: zachować, utrzymać. [przypis edytorski]
obserwować — tu: zachowywać, pilnować. [przypis edytorski]
obserwować (z łac.; daw.) — zachowywać; przestrzegać. [przypis edytorski]
obserwować (z łac.) — zachowywać. [przypis redakcyjny]
obserwować (z łac.) — zachowywać, uszanować. [przypis redakcyjny]
obserwowany (z łac., daw.) — zachowywany, utrzymywany (np. o obyczaju, tradycji). [przypis edytorski]
obserwowany (z łac.) — tu: zachowywany, szanowany. [przypis redakcyjny]
obses a. obces (z łac. obsessus: opętany, szalony) — natarczywie, na oślep. [przypis redakcyjny]
obses — (z łac.) obcesowo, nie bacząc na nic. [przypis redakcyjny]
obsiędzie — dziś popr. forma: obsiądzie. [przypis edytorski]
obsikał ich tak dotkliwie (…) małych dzieci — Aluzja, znowuż wedle zawziętych komentatorów, rzekomo do podatków, jakimi Franciszek I obłożył Francję po wojnach włoskich, a także i do rodowego nazwiska pani d'Estampes: Pisseleu. [przypis tłumacza]
obsita (…) peremti (łac) — cytat z Historii Liwiusza: „odzienie porosłe brudem, wyniszczone, blade i wyschłe ciało, wstrętne z wejrzenia”. [przypis edytorski]
ob. — skrót od: „obacz” (dziś raczej stosuje się: „patrz”), odsyłającego we wspomnianej kwestii do wyjaśniającego ją obszerniej dzieła. [przypis edytorski]
obskurant — człowiek cechujący się ciemnotą umysłową, zacofaniem; nieuk, wstecznik, przeciwnik oświaty i postępu. [przypis edytorski]
obskurant (łac.) — człowiek mający wsteczne poglądy. [przypis edytorski]
obskurant — nieprzyjaciel oświaty, człowiek zacofany, wstecznik. [przypis redakcyjny]
obskurantyzm — ciemnota, zacofanie; tu: zasłanianie twarzy. [przypis edytorski]
obskurantyzm (z łac.) — ciemnota; zacofanie, nieświadomość, nieuctwo. [przypis edytorski]
obskurantyzm (z łac. obscurare: zaciemniać; obscurans: zaciemniający) — ciemnota, wstecznictwo; postawa wroga wobec oświaty, nauki i postępu (szczególnie o doktrynie i praktyce kościoła katolickiego w stosunku do kultury w okresie Oświecenia); rozmyślne działanie mające na celu niedopuszczenie do rozpowszechnienia wiedzy o jakichś faktach, ideach itp.; niejasność, ogólnikowość, mętność stylu. [przypis edytorski]
obskurant (z łac.) — człowiek zacofany, mający wsteczne poglądy. [przypis edytorski]
obsolwować (daw.) — ukończyć studia. [przypis edytorski]
obstać, stać — wystarczyć. [przypis edytorski]
obstaculum (łac.) — przeszkoda. [przypis redakcyjny]
obstalować (daw.) — zamówić, zlecić wykonanie czegoś. [przypis edytorski]
Loading