Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | polityczny | portugalski | potocznie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie

Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 5283 przypisów.

Da (…) toczno barinia (ros.) — tak (…) dokładnie, proszę pani. [przypis edytorski]

Dato e Iradier, Eduardo (1856–1921) — hiszpański polityk i prawnik, trzykrotny premier Hiszpanii (1913–1915, 1917 i 1920–1921). [przypis edytorski]

datum (łac.) — dany (w znaczeniu: napisany). [przypis edytorski]

datum z Myślimic — dane z Myślenic; tzn. pisane z Myślenic. [przypis edytorski]

datura — bieluń, rodzaj roślin z Ameryki, używanych przez Indian do wywoływania halucynacji. [przypis edytorski]

datyręs (sen.) — patyręs. [przypis edytorski]

datyrimas — patirtyis. [przypis edytorski]

Daudet, Alphonse (1840–1897) — czołowy francuski pisarz i publicysta. [przypis edytorski]

Daudet, Alphonse (1840–1897) — czołowy fr. pisarz i publicysta; wchodził w skład Akademii Goncourtów od jej założenia. [przypis edytorski]

Daudet, Alphonse (1840–1897) — francuski pisarz; autor książek poświęconych m.in. Prowansji, z której pochodził: np. Tartarin z Taraskonu (1872). [przypis edytorski]

Daudet, Léon (1867–1942) — francuski literat, publicysta; monarchista i antysemita, razem z Charles'em Maurras utworzył nacjonalistyczną „Action Française”, popierał faszyzm Mussoliniego i Franco. [przypis edytorski]

Daudet, Leon (1867–1942) — literat, publicysta; monarchista i antysemita, razem z Charles'em Maurras utworzył nacjonalistyczną „Action Française”. [przypis edytorski]

Daudet, Leon (1867–1942) — pisarz francuski. [przypis edytorski]

daugskaitlis — daugiskaita. [przypis edytorski]

daug sveria — čia: daug reiškia. [przypis edytorski]

Daug, właśc. Daugi a. Dougi, litew. Daugai — miasto położone ok. 80 km na płd. zachód od Wilna. [przypis edytorski]

Daulis — miasto greckie w Fokidzie, ob. Daulia. [przypis edytorski]

Daumier, Honoré (1808–1879) — grafik i malarz francuski, przedstawiciel realizmu. [przypis edytorski]

Daunia — region w Apulii, w płn. Włoszech. [przypis edytorski]

Daunus (mit. rzym.) — jeden z królów Apulii. [przypis edytorski]

Daunus — wg Eneidy Wergiliusza król Apulii, ojciec Turnusa. [przypis edytorski]

Dauthendey, Max (1867–1917) — niemiecki nowelista, dramaturg i poeta. [przypis edytorski]

Dautmergen — miejscowość i gmina w Niemczech, w kraju związkowym Badenia-Wirtembergia. W 1944 r. założono tutaj obóz koncentracyjny, którego więźniem był m.in. Tadeusz Borowski. [przypis edytorski]

dau — tradycyjny arabski statek żaglowy, z jednym lub kilkoma żaglami, używany u wybrzeży Półwyspu Arabskiego, Indii i wschodniej Afryki. [przypis edytorski]

D'autres l'ont possédé, je le sais… (fr.) — Wiem, że inni ją posiedli… Tak, pierwszy zaznał tej winorośli o owocach złoconych promieniami słońca Orientu! Drugi kąpał się w jej spokojnym nurcie! Trzeci upił się kroplą nocy pełnej smutnych gwiazd!… Cóż mnie oni obchodzą! Ja jeden naprawdę wiem, co mi dała… (tłum. Szymon Kowalski) [przypis edytorski]

d'autres morceaux, encore plus beaux (fr.) — inne utwory, jeszcze piękniejsze. [przypis edytorski]

davadžioti (lenk.) — valdyti kažką. [przypis edytorski]

davedžiojimai — įrodinėjimai. [przypis edytorski]

D'Avenel, Georges (1855–1939) — francuski historyk i ekonomista. [przypis edytorski]

Davenport, Fanny (1850–1898) — aktorka teatralna, pochodzenia angielsko-amerykańskiego; największą sławę przyniosły jej występy z własnym zespołem. [przypis edytorski]

Da vicino, da vicino! Sto per la notte eon alcune amiche mia (wł.) — Z bliska, z bliska! Zostaję na noc z kilkoma przyjaciółmi. [przypis edytorski]

David, Jaques-Louis (1748–1825) — francuski malarz, główny reprezentant klasycyzmu. [przypis edytorski]

David Strauss (1808–1874) — pisarz i filozof niem., prof. teologii, uczeń Hegla i Schleiermachera, wykładowca filozofii; autor Das Leben Jesu. Kritisch bearbeitet („Życie Jezusa. Opracowanie krytyczne”; 1835), książki uzasadniającej traktowanie chrześcijańskich opowieści ewangelicznych jako mitologii powstałej w I i II w. n.e., przy jednoczesnej afirmacji wartości chrześcijaństwa w zakresie moralności. [przypis edytorski]

David Teniers — to imię i nazwisko nosiło czterech malarzy flamandzkich, z których najbardziej znany jest David Teniers II (1610–1690), zięć Jana Breughla starszego. [przypis edytorski]

Davies, Charles Maurice (1828–1910) — duchowny anglikański, pisarz i spirytysta. [przypis edytorski]

Da Vinci, Leonardo (1452–1519) — wł. malarz, a także architekt, filozof, poeta i wynalazca; najwybitniejszy przedstawiciel renesansu. [przypis edytorski]

Davioud, Gabriel (1823–1881) — francuski architekt, projektant wielu paryskich budynków użyteczności publicznej. [przypis edytorski]

Davos — miasto i gmina uzdrowiskowa w płd.-wsch. Szwajcarii. [przypis edytorski]

Davout, Louis Nicolas (1770–1823) — wybitny generał napoleoński. [przypis edytorski]

davudca (lenk.) — vadas. [przypis edytorski]

davvero (wł.) — naprawdę. [przypis edytorski]

Davy, Georges (1883–1976) — socjolog francuski, uczeń Émile'a Durkheima, opracował i wydał jego pisma (Émile Durkheim: choix de textes avec étude du système sociologique, 1911); wraz z Marcelem Maussem i Paulem Huvelin był pionierem studiów antropologicznych nad źródłami idei kontraktu. [przypis edytorski]

dawać baczenie (daw.) — uważać. [przypis edytorski]

dawać baczenie (gw.) — uważać, pilnować. [przypis edytorski]

dawać baczenie — uważać, obserwować, opiekować się. [przypis edytorski]

dawać carte blanche — dawać wolną rękę. [przypis edytorski]

dawać karm (daw.) — tu: karmić, upewniać. [przypis edytorski]

dawać linią łapy — bić linijką w dłonie, kara stosowana dawniej w szkole. [przypis edytorski]

dawać pozór (daw.) — dziś: uważać, być ostrożnym, pilnować. [przypis edytorski]

dawać pozór (daw.) — uważać na coś, pilnować czegoś. [przypis edytorski]

dawać pozór — uważać, pilnować. [przypis edytorski]

dawać pozór — zwracać uwagę, pilnować. [przypis edytorski]

dawać sprawę (starop.) — zdawać sprawę; relacjonować. [przypis edytorski]

dawa (daw.) — daw. forma 3 os. lp cz.ter.; dziś: daje. [przypis edytorski]

dawa — daw. forma 3.os.lp; dziś: daje. [przypis edytorski]

dawa — dziś forma 3. os.lp raczej: daje. [przypis edytorski]

dawa — dziś popr. forma 3 os. lp cz.ter.: daje. [przypis edytorski]

dawają (starop. forma) — dziś popr. 3.os.lm: dają. [przypis edytorski]

dawał mu serce — serce dzwonu; ciężar zawieszony w środku dzwonu; wprawiony w ruch uderza o ściany dzwonu, wydobywając zeń dźwięk. [przypis edytorski]

dawam — dziś: daję. [przypis edytorski]

dawam — dziś popr.: daję. [przypis edytorski]

dawa (starop. forma) — daje; się znać dawa: daje się poznać. [przypis edytorski]

Dawca — (dóbr) tu: Bóg. [przypis edytorski]

Dawes, Charles Gates (1865–1951) — amerykański polityk i finansista; laureat Pokojowej Nagrody Nobla (1925), przyznanej za pracę nad planem Dawesa, regulującym problem spłaty niemieckich reparacji po I wojnie światowej; wiceprezydent USA u boku prezydenta Calvina Coolidge'a (1925–1929). [przypis edytorski]

dawić (daw.) — dławić, dusić. [przypis edytorski]

dawić (starop.) — tu: dławić, dusić. [przypis edytorski]

Dawida cud — mowa o walce Dawida, późniejszego króla Izraela, z olbrzymim wojownikiem filistyńskim pochodzącym z Gat (1Sm 17,4), mierzącym sześć łokci i jedną piędź (tj. ok. 3 m) i siejącym postrach wśród wojsk izraelskich. Goliat zginął rażony przez Dawida kamieniem z procy (1Sm 17,49–50). [przypis edytorski]

Dawid (bibl.) — najmłodszy syn Jessego z Betlejem, który został namaszczony, przez arcykapłana Samuela, na króla Izraela, mającego zastąpić Saula (1Sm 16,1; 1Sm 16,12–13). Uwolnił naród izraelski od najeżdżających go Filistynów, zwyciężając walkę z Goliatem (1Sm 17,1–54). Dawid był również poetą. Miał wielu synów, jednym z nich był król Salomon, jego następca (1Krl 4,1). [przypis edytorski]

Dawid — być może mowa o Giliginie, księciu wileńskim z XIII w., który ochrzcił się i przyjął imię Dawid. [przypis edytorski]

Dawid, Dawid, melech Israel (hebr.) — Dawid, Dawid, król Izraela. [przypis edytorski]

Dawid i Betsabe (Batszeba) (bibl.) — postacie z Drugiej Księgi Samuela, występujące także w innych księgach biblijnych: Batszeba była żoną Uriasza, żołnierza króla Dawida; Dawid zobaczył ją kapiącą się nago, kazał ją sprowadzić, spędził z nią noc i zaszła z nim w ciążę; kiedy się o tym dowiedział, wysłał jej męża do walki, nakazując potajemnie dowódcy, żeby w zażartym boju wojownicy izraelscy odstąpili od niego; po śmierci Uriasza w bitwie Dawid pojął Batszebę za żonę (2 Sm 11, 2–27). [przypis edytorski]

Dawid i Goliat — postaci biblijne; Dawid, król izraelski od ok. 1010 p.n.e., w pojedynku pokonał Goliata, olbrzymiego filistyńskiego wojownika, wyrzuconym z procy kamieniem. [przypis edytorski]

Dawid i Goliat — postaci biblijne; młody pasterz Dawid w pojedynku pokonał Goliata, olbrzymiego filistyńskiego wojownika, wyrzuconym z procy kamieniem. [przypis edytorski]

Dawid, Jan Władysław (1859–1914) — polski pedagog i psycholog. [przypis edytorski]

Dawid, kiedy zobaczył Batszebę — scena z Biblii (2 Sm 11,2): król Dawid z dachu swojego pałacu zobaczył kąpiącą się Batszebę, żonę Uriasza, dowódcy armii, i zapragnął jej. Dawid uwiódł Batszebę, a kiedy okazało się, że kobieta jest w ciąży, wysłał Uriasza na wojnę, potajemnie rozkazując żołnierzom opuścić dowódcę w czasie zażartej bitwy, by zginął. [przypis edytorski]

Dawid król powiada — Ps. 128, 2. [przypis edytorski]

Dawid, który ujrzał Betsabę — scena z Biblii (2Sm 11,2): Dawid, król Judy (w latach ok. 1010–970 p.n.e.), z dachu swojego pałacu zobaczył kąpiącą się Batszebę (Betsabę), żonę Uriasza, i zapragnął jej. Wysłał więc Uriasza na pewną śmierć w walce, a następnie uczynił Batszebę jedną ze swoich żon. Bóg ukarał za to Dawida śmiercią pierwszego syna z tego związku; drugim synem Batszeby i Dawida był Salomon, następca tronu. [przypis edytorski]

Dawid — najmłodszy syn Jessego z Betlejem, który został namaszczony, przez arcykapłana Samuela, na króla Izraela, mającego zastąpić Saula (1Sm 16,1; 1Sm 16,12–13). Uwolnił naród izraelski od najeżdżających go Filistynów zwyciężając walkę z Goliatem (1Sm 17,1–54). Dawid był również poetą. Miał wielu synów, jednym z nich był król Salomon, jego następca (1Krl 4,1). [przypis edytorski]

Dawid (ok. 1040 – ok. 970 p.n.e.) — najmłodszy syn Jessego z Betlejem, który został namaszczony, przez arcykapłana Samuela na króla Izraela, którym został ok.1010 r. p.n.e. Miał na tym stanowisku zastąpić Saula (1Sm 16,1; 1Sm 16,12–13). Uwolnił naród izraelski od najeżdżających go Filistynów zwyciężając walkę z Goliatem (1Sm 17,1–54). Dawid był również poetą. Miał wielu synów, jednym z nich był król Salomon, jego następca (1Krl 4,1). [przypis edytorski]

Dawid (ok. 1040–ok. 970 p.n.e.) — postać biblijna, król Izraela, ojciec Salomona; poeta i pieśniarz: biblijna Księga Psalmów przypisuje mu autorstwo ponad 70 z nich; zdobył Jerozolimę i uczynił ją stolicą swojego państwa. [przypis edytorski]

Dawid (ok. 1040–ok. 970 p.n.e.) — postać biblijna, król Izraela, ojciec Salomona; uwierzył oszczerstwu i odebrał połowę majątku Meribbaalowi, synowi swego poległego przyjaciela Jonatana, syna Saula, przekazując ją Sibie, słudze rodu Saula (2 Sm 19, 25–31; por. 2 Sm 9, 1–11). [przypis edytorski]

dawidowa struna — Psalmy biblijne. [przypis edytorski]

Dawid — postać biblijna, król Izraela i poeta, grywał Saulowi na harfie, by ulżyć mu w cierpieniu spowodowanym przez złego ducha. [przypis edytorski]

Dawid — postać biblijna, król Izraela, najmłodszy syn Jessego z Betlejem, ojciec Salomona; jako młody pasterz w pojedynku pokonał Goliata, olbrzymiego filistyńskiego wojownika, wyrzuconym z procy kamieniem; zdobył Jerozolimę i uczynił ją stolicą swojego państwa. [przypis edytorski]

Dawid — postać biblijna, król Izraela od ok. 1010 p.n.e., ojciec Salomona. [przypis edytorski]

Dawid — postać biblijna, król Izraela, ojciec Salomona; jako młody pasterz w pojedynku pokonał Goliata, olbrzymiego filistyńskiego wojownika, wyrzuconym z procy kamieniem; zdobył Jerozolimę i uczynił ją stolicą swojego państwa. [przypis edytorski]

Dawid — postać biblijna, król Izraela, ojciec Salomona; poeta i pieśniarz: biblijna Księga Psalmów przypisuje mu autorstwo ponad 70 z nich. [przypis edytorski]

Dawid — postać biblijna, król Izraela, znany m.in. z pokonania Goliata. Biblijna opowieść o zwycięstwie Dawida nad Goliatem bywa odczytywana zarówno jako symbol zwycięstwa Chrystusa w walce z Szatanem, jak i triumf kogoś moralnie lepszego (chociaż słabszego fizycznie) nad kimś silniejszym (ale słabszym duchowo). [przypis edytorski]

Dawid powiada, iż: „gdy wyślesz Ducha swego świętego, Panie, wszytki rzeczy będą stworzony, a prawie odnowisz wszytkę obliczność ziemie” — Ps 104, 30 (Septuaginta, najwcześniejsze greckie tłumaczenie Starego Testamentu, przypisuje ten psalm królowi Dawidowi). [przypis edytorski]

Dawid — słynna rzeźba Michała Anioła, znajdująca się we Florencji. [przypis edytorski]