Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 477 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | czeski | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie

Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 5300 przypisów.

cebula (daw. pot.) — tu: zegarek kieszonkowy noszony na łańcuszku. [przypis edytorski]

cecha — znak stwierdzający własność. [przypis edytorski]

cech (daw.) — instytucja zrzeszająca rzemieślników z jednej branży. [przypis edytorski]

cechować (daw.) — znaczyć. [przypis edytorski]

cechować — tu: umieszczać na przedmiocie cechę, tj. znak urzędu, fabryki itp.; znakować. [przypis edytorski]

cechować — znaczyć rozżarzonym żelazem. [przypis edytorski]

cech — samorządna organizacja rzemieślników, skupiająca przedstawicieli określonego zawodu. [przypis edytorski]

cech — samorządna organizacja rzemieślników, skupiająca przedstawicieli określonego zawodu. [przypis edytorski]

cech — zrzeszenie rzemieślników jednej lub kilku zbliżonych specjalności. [przypis edytorski]

cech — zrzeszenie rzemieślników, nadające prawa do wykonywania zawodu i organizujące funkcjonowanie danej branży. [przypis edytorski]

cech — zrzeszenie zawodowe, gromadzące i kształcące wykonawców jakiejś profesji. [przypis edytorski]

Cecora — miejsce bitwy stoczonej we wrześniu 1620 roku między wojskami koronnymi a osmańsko-tatarskimi. Stanowiła ona początek wojny polsko-tureckiej (1620–1621). [przypis edytorski]

Cecora — właśc. bitwa pod Cecorą; bitwa stoczona we wrześniu 1620 r. pomiędzy armią osmańsko-tatarską a polskimi wojskami koronnymi pod wsią Cecora (dziś: w Rumunii); po nierozstrzygniętej obronie polskiego obozu wojska Rzeczpospolitej rozpoczęły odwrót szykiem taborowym; w pobliżu granicy na Dniestrze w taborze wybuchła panika, szczególnie wśród służby obozowej, wojsko polskie pozbawione osłony uległo pogromowi, a hetman Żółkiewski zginął. [przypis edytorski]

cecorską — bitwę cecorską. [przypis edytorski]

cecorskiej — opuszczono: bitwie. [przypis edytorski]

ce coup d'épaule d'Atlas (fr.) — ten cios ramienia Atlasa. [przypis edytorski]

Cecylia — święta Kościoła katolickiego i prawosławnego, żyjąca w III w. w Rzymie; patronka muzyków. [przypis edytorski]

cecylie, właśc. Caecilia — rodzaj płazów beznogich. [przypis edytorski]

Cecyliusz (ok. 230–ok. 168 p.n.e.) — komediopisarz rzymski, adaptator komedii greckich (m.in. Menandra), wyzwoleniec. [przypis edytorski]

Cecyliusz Stacjusz (ok. 230–ok. 168 p.n.e.) — komediopisarz rzymski, adaptator komedii greckich (m.in. Menandra), wyzwoleniec. [przypis edytorski]

cedować — zrzekać się praw na rzecz kogoś innego. [przypis edytorski]

cedr [czerwony] australijski (fr. cèdre rouge d'Australie) — fr. nazwa potoczna liściastego drzewa Toona ciliata z rodziny meliowatych, rosnącego lasach deszczowych płd. Azji i Australii. Jego czerwone, łatwe do obróbki drewno wykorzystuje się do produkcji mebli. [przypis edytorski]

cedr — drzewo iglaste z rodziny sosnowatych, rosnące w górach krajów śródziemnomorskich. [przypis edytorski]

cedr — górskie drzewo iglaste, występujące w Azji i na północy Afryki. [przypis edytorski]

cedr himalajski, Cedrus deodara (bot.) — drzewo z rodziny sosnowatych, gatunek cedru występujący w Himalajach, osiągający do 50 m wysokości. [przypis edytorski]

cedr libański (bot.) — gatunek drzew z rodziny sosnowatych, występujących na stokach Libanu, pasma górskiego w państwie o tej samej nazwie; eksploatowany od czasów staroż. jako cenny materiał budulcowy, wspominany w Biblii, ob. rzadki. [przypis edytorski]

cedrowe orzechy — jadalne nasiona z szyszek sosny syberyjskiej, zwanej też cedrem syberyjskim. [przypis edytorski]

ceduła (daw.) — tu zapewne: oficjalny komunikat giełdowy z wykazem kursów walut, notowań papierów wartościowych, cen towarów itp., albo też: rodzaj druku reklamowego z ofertą towarów. [przypis edytorski]

ceduła (daw.) — zapisana kartka, zestawienie, reklama; tu: plakat, afisz. [przypis edytorski]

ceduła — tu ogólnie: dokument. [przypis edytorski]

ceduła — urzędowy wykaz kursów a. cen. [przypis edytorski]

cedułka (daw., z łac.) — list polecający. [przypis edytorski]

cedziłko (gw.) — kawałek płótna używany do przecedzania mleka. [przypis edytorski]

cefalopedy, popr.: Cephalopoda (biol.) — głowonogi, morskie mięczaki, których ciało składa się tułowia oraz głowy, z której wyrasta osiem lub dziesięć pokrytych przyssawkami ramion, otaczających otwór gębowy z chitynowym dziobem; należą do nich m.in. ośmiornice i kałamarnice. [przypis edytorski]

cefeidy — gwiazdy pulsujące o zmiennej jasności, potrafiące być nawet dziesięć tysięcy razy jaśniejsze od Słońca. [przypis edytorski]

cegozem sie bał (gw.) — czego się bałem. [przypis edytorski]

Cegusik, czegusik (gw.) — czegoś. [przypis edytorski]

ceiba (biol., łac.) — puchowiec, rodzaj tropikalnych drzew. [przypis edytorski]

Cejlon — wyspa na Oceanie Indyjskim. [przypis edytorski]

cekaem a. ckm (wojsk.) — ciężki karabin maszynowy, zespołowa automatyczna broń strzelecka. [przypis edytorski]

cekaem — ciężki karabin maszynowy. [przypis edytorski]

cekauz a. cekhauz — magazyn, zbrojownia. [przypis edytorski]

cekhausy (daw.) — arsenały, składy broni. [przypis edytorski]

cekhauz (daw., z niem.) — arsenał, strażnica. [przypis edytorski]

cekhauz (daw., z niem. das Zeughaus) — zbrojownia, arsenał. [przypis edytorski]

cekhauz (daw., z niem.) — zbrojownia, arsenał. [przypis edytorski]

cekhauz (przestarz., z niem. das Zeughaus: zbrojownia) — arsenał. [przypis edytorski]

cekhauz (przestarz., z niem.) — zbrojownia. [przypis edytorski]

cekhauz (z niem.) — zbrojownia, arsenał. [przypis edytorski]

cekin — dawna złota moneta włoska, bita od XIII w. w Wenecji, nazywana później dukatem. [przypis edytorski]

cekin — daw. złota moneta włoska. [przypis edytorski]

cekin — moneta włoska, później przemianowana na dukata. [przypis edytorski]

cekin — tu: dawna złota moneta włoska, bita od XIII w. w Wenecji, nazywana później dukatem. [przypis edytorski]

cekin — włoska złota moneta, później dukat. [przypis edytorski]

cekiny i kładłem mu jeden po drugim na dłoń, a on każdy z nich przy świetle latarki bardzo pilnie oglądał, czy nie obrzezany — dawniej fałszowano monety, obcinając z nich nieco złota po brzegach. [przypis edytorski]

cekin — złota moneta włoska, późniejszy dukat. [przypis edytorski]

cekin (z wł. zecchino) — jedna z najwcześniejszych monet złotych średniowiecznej Europy, wzorzec dla późn. dukata; bita od 1284 r. do 1797, tj. do końca suwerenności Wenecji; wybijano na niej wizerunek doży, który klęcząc odbiera od św. Marka, patrona Republiki Weneckiej, sztandar (gonfalon), zaś na rewersie Chrystusa w mandorli (owalnej aureoli). [przypis edytorski]

ceklarz (daw.) — pachołek miejski. [przypis edytorski]

ceklarz (daw.) — pachołek miejski. [przypis edytorski]

ceklarz — pachołek miejski pilnujący porządku; ceklarze zajmowali się m.in. wyłapywaniem żebraków, prostytutek i włóczęgów. [przypis edytorski]

ceklarz — pachołek ze straży miejskiej. [przypis edytorski]

Celadon — bohater popularnej sielankowej powieści d'Urfégo Astrea, wiernie wielbiący tytułową ukochaną. [przypis edytorski]

celadon — sentymentalny, ckliwy kochanek; od imienia Celadona, bohatera popularnej sielankowej powieści-rzeki Astrea (1607–1627) Honoriusza d'Urfé. [przypis edytorski]

cela fait mal aux nerfs (fr.) — to źle działa na nerwy. [przypis edytorski]

cela me plaît et cela me déplaît! (fr.) — to mi się podoba (to lubię) i to mi się nie podoba (tego nie lubię)! [przypis edytorski]

cela va sans dire (fr.) — oczywiście; nie muszę tego mówić. [przypis edytorski]

cela veut dire (fr.) — to znaczy. [przypis edytorski]

cela veut dire quelque chose (fr.) — to powinno coś powiedzieć. [przypis edytorski]

Celebes — indonezyjska wyspa na Oceanie Spokojnym wchodząca w skład Archipelagu Malajskiego. [przypis edytorski]

celebracja — uroczyste odprawianie. [przypis edytorski]

celebrans (z łac.) — kapłan odprawiający mszę. [przypis edytorski]

celebrated Polish artist, Mrs. Helena Modjewska (ang.) — sławna polska artystka, pani Helena Modjewska. [przypis edytorski]

Celestyni — zakon o regule wzorowanej na benedyktyńskiej, acz z wpływami franciszkańskimi, istniał do r. 1807. [przypis edytorski]

Celesyria — region w czasach hellenistycznych i rzymskich: południowa Syria. [przypis edytorski]

Celimena — bohaterka Mizantropa Moliera. [przypis edytorski]

Celimena — piękna młoda wdowa z komedii Moliera Mizantrop, inteligentna i zalotna. [przypis edytorski]

Celimena — postać z dramatu Moliera Mizantrop; kobieta pełna kokieterii. [przypis edytorski]

Celimena — postać z komedii Molière'a Mizantrop; synonim kokietki. [przypis edytorski]

cella (łac. dosł.: izba) — główne pomieszczenie w świątyni; także późn.: nawa. [przypis edytorski]

Cellini, Benvenuto (1500–1571) — rzeźbiarz, złotnik, pisarz i medalier florencki. [przypis edytorski]

Cellini, Benvenuto (1500–1571) — słynny włoski rzeźbiarz i złotnik. [przypis edytorski]

Cellini, Benvenuto (1500–1571) — włoski rzeźbiarz, złotnik i pisarz. [przypis edytorski]

Cellini, Benvenuto (1500–1571) — włoski rzeźbiarz, złotnik, medalier i pisarz; znany z burzliwego życia; autor autobiografii Żywot Benvenuta Celliniego własnoręcznie spisany. [przypis edytorski]

Cellini, Benvenuto (1500–1571) — włoski rzeźbiarz, złotnik, pisarz i medalier. [przypis edytorski]

Cellini, Benvenuto (1500–1571) — włoski rzeźbiarz, złotnik. [przypis edytorski]

celniejszy (daw.) — główniejszy, ważniejszy. [przypis edytorski]

celniejszy — wybitniejszy. [przypis edytorski]

celnik (daw.) — urzędnik ściągający podatki. [przypis edytorski]

celniki (daw.) — dawna forma mianownika lm rzeczownika „celnik”, dziś: „celnicy”. [przypis edytorski]

celniki — dziś popr. forma B. lm: celników. [przypis edytorski]

Celnikier, Izaak (1923–2011) — malarz i grafik polsko-żydowski, więzień obozów koncentracyjnych, od 1957 roku żyjący w Paryżu. [przypis edytorski]

Celnik Rousseau — właśc. Henri Julien Félix Rousseau (1844–1910), francuski malarz naiwny, znajdujący upodobanie w motywach egzotycznych. [przypis edytorski]