Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 471 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | czeski | dopełniacz | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 8689 przypisów.

moim słynnym „Confiteor” (wyznaję) — w nr 1 „Życia” z 10. 1. 1899 r. (odtąd „Życie” wychodzi jako dwutygodnik). [przypis edytorski]

Moim zdaniem, podatkiem najlepszym, najbardziej naturalnym, niepodlegającym oszustwu, jest proporcjonalny podatek gruntowy — w Ekonomii politycznej występował Russo przeciwko podatkowi gruntowemu, argumentując, że podatek ten powoduje zmniejszanie się produkcji rolnej, że pozbawia rolników gotówki, która i tak ma tendencję do koncentrowania się w miastach, a dostarczana przez rolników, nie wraca do nich, lecz w formie wypłat rządowych idzie do rąk ludności miejskiej; wreszcie, że zboże jest towarem, przy którym producent nie może przerzucić podatku na konsumenta, bo zmuszony do płacenia podatku w terminie, nie może czekać ze sprzedażą na korzystną dla siebie cenę i nie może wliczyć podatku do tej ceny. „Każdy, przyznaje, że nie ma rzeczy niebezpieczniejszej niż podatek na zboże opłacany przez nabywcę. Jakże można nie widzieć, że zło jest stokroć gorsze, gdy podatek ten płaci sam rolnik? Czyż to nie jest naruszaniem zasobów państwowych w samym ich źródle? Czy to nie jest pracą zmierzającą bezpośrednio do wyludnienia kraju, a więc do zrujnowania go w końcu?”. Istnieje zatem pozorna sprzeczność w tym punkcie między Ekonomią a Uwagami. Należy jednak zwrócić uwagę na to, że tutaj Russo proponuje płacenie podatku gruntowego w naturze, przytoczone więc w Ekonomii argumenty przeciw temu podatkowi, opłacanemu w pieniądzach, tracą tu swoją wagę i nie mogą być stosowane. [przypis redakcyjny]

Moina — bohaterka osnutej na motywach Pieśni Osjana tragedii Fingal (1805) ros. dramaturga Władysława Aleksandrowicza Ozierowa. [przypis edytorski]

moiściewy (daw., gw.) — moi drodzy; poufały zwrot do słuchacza lub słuchaczy, używany także jako okrzyk wyrażający emocje, np. zdziwienie, podziw. [przypis edytorski]

moiściewy (daw., gw.) — wyraz oznaczający: moi drodzy, używany jako poufały zwrot do rozmówcy (a. rozmówców lub słuchaczy), także jako okrzyk wyrażający emocje, np. zdziwienie, podziw. [przypis edytorski]

moiściewy — moi drodzy. [przypis edytorski]

moiściewy — okrzyk wyrażający zdziwienie, zachwyt. [przypis edytorski]

moiściewy — poufały okrzyk wyrażający zdziwienie, podziw. [przypis edytorski]

Moissi, Alexander (1880–1935) — wybitny aktor niemiecki, pochodzący z Albanii. Występował m.in. w rolach szekspirowskich. [przypis edytorski]

moitié promenant, moitié chassant (fr.) — pół spacerując, pół polując. [przypis edytorski]

moi wyście mądrzy ludzie (…) — ortograficzna gra wyrazów z gescheidt, gescheut, niedająca się w polskim oddać. [przypis tłumacza]

moją geograficzną gromadkę — uczennice z wykładów geografii. [przypis redakcyjny]

„Moją pomstę nad Edenem złożę w ręce mojego ludu Izraelskiego” — jest to werset z Księgi Ezechiela. Edom w Agadzie odnosi się do Rzymu. [przypis tłumacza]

moją (…) sprawą — tu: za moją sprawą, tj. z moją pomocą. [przypis edytorski]

moja ariostyczna droga — nawiązanie do poematu Orland szalony Ludovica Giovanniego Ariosta (1474–1533). [przypis edytorski]

moja HierozolimaPsalmy Przyszłości. [przypis redakcyjny]

moja nadzieja miła (starop.) — forma W.lp, dziś: moja nadziejo miła. [przypis edytorski]

moja narzeczona — zmyśla, żeby żołnierza od niej odwieść i nie dopuścić do pokrzyżowania planów. [przypis tłumacza]

Moja pani plenipotentko (…) co to znaczyć może — fragment ten został również „dopasowany” do listu LXX z 31 grudnia 1866 z Pszczonowa; o trudnościach z rekonstrukcją chronologii i całości listów patrz: Wstęp Tadeusza Żeleńskiego). [przypis edytorski]

moja przepaska trzech ćwierci nie trzyma — sens: jestem wąska w pasie. [przypis edytorski]

moja reguła na to tam służy, aby papier psuła (…) — poeta w następnych wierszach napomnieniem, może zanadto ostrym, upomina zakon benedyktynów, że odstąpił od wzoru swojego zakonodawcy. [przypis redakcyjny]

moja rzecz jest przystosować się — dziś: moją rzeczą jest przystosować się. [przypis edytorski]

moja — tu: ta panna,o której mówię. [przypis redakcyjny]

mojaż — konstrukcja z partykułą -że nadającą znaczenie pytania retorycznego; inaczej: czy moja, czyż moja. [przypis edytorski]

mojaż — zaimek moja z partykułą -ż; mojaż wina: czy to moja wina, czyżby to była moja wina. [przypis edytorski]

mojde ani (hebr.) — dosł. „Dziękuję”, pierwsze słowa modlitwy wypowiadanej zaraz po przebudzeniu. [przypis edytorski]

moję (daw.) — dziś popr. forma B.lp: moją. [przypis edytorski]

moję (daw. forma) — dziś B. lp r.ż.: moją. [przypis edytorski]

moję — dziś forma D.lp r.ż.: moją. [przypis edytorski]

moję — dziś popr. forma B.lp: moją. [przypis edytorski]

moję — dziś popr.forma B. l. poj.: moją (zniekształcone dla rymu). [przypis edytorski]

moję — dziś popr. forma: moją. [przypis edytorski]

moję (forma B. lp) — dziś popr.: moją. [przypis edytorski]

moję niewolą (starop. forma) — dziś B.lp r.ż.: moją niewolę. [przypis edytorski]

moję (…) swoję (daw. forma) — dziś B. lp r.ż.: moją, swoją. [przypis edytorski]

moje białe kości w straż nieoddane kolumnowym czołom — poeta, smutny z powodu braku uznania u współczesnych, przypuszcza, że po śmierci nie będzie miał pomników. [przypis redakcyjny]

moje chłopcy — dziś: moi chłopcy a. moje chłopaki. [przypis edytorski]

Mojego ojca siostry synem jesteś — ojcem Hektora był Priam, zaś siostra Priama, Hezjone, została branką Telamona, króla greckiej Salaminy. Według tradycji synem Hezjone i Telamona był Teukros, przyrodni brat Ajasa (Ajaksa), którego matką była żona Telamona, grecka księżniczka Periboja (Eriboja); w sztuce synem Hezjone i Telamona jest sam Ajaks. [przypis edytorski]

moje husarze — dziś popr. forma B.lm: moich husarzy. [przypis edytorski]

moje imię wcale nie jest łatwiejsze do wymazania niż każdego z was — Teramenes ironizuje w największym niebezpieczeństwie i nie traci humoru nawet w obliczu śmierci. [przypis tłumacza]

Mojej Matki zapłakane oczy (…) Idzie za mną jak echo i płacze — W. Perzyński, Poezje, wyd. II, Warszawa 1923, s. 46. Z pomniejszych poetów okresu szczegółowego opracowania motywów łączących ją z modernizmem doczekała się tylko Maryla Wolska w sumiennej monografii Stanisława Sierotwińskiego: Maryla Wolska. Środowisko, życie, twórczość, Kraków 1963, s. 56–81. Specjalnie zwraca uwagę jej stosunek do florystycznego obrazowania modernistów, daleko posunięty i świadomie głoszony prymat zielnika poetyckiego krajowego nad egzotycznym (tamże, s. 74). [przypis autorski]

mojej żony — dziś popr.: moją żonę. [przypis edytorski]

mojem — daw. forma dla r.ż. i r.n.; dziś: moim. [przypis edytorski]

mojem — daw. forma N. i Msc. zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: moim. [przypis edytorski]

mojem — dziś: moim. [przypis edytorski]

mojem — dziś popr.: moim. [przypis edytorski]

mojemi — daw. forma N. i Msc. lm zaimków r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: moimi. [przypis edytorski]

mojemi — daw. forma N. i Msc. lm zaimków r.ż i r.n.; dziś tożsama z r.m.: moimi. [przypis edytorski]

mojemu Jędrzejowi — Andrzejowi Nideckiemu (por. przyp. do fr. II 34). Ponieważ Nidecki bawił we Włoszech w r. 1559, wówczas zapewne powstała fraszka Do Kłoczowskiego, a więc bezpośrednio po powrocie poety do kraju. [przypis redakcyjny]

Moje… nazwisko… streszcza narodowośćjumeau znaczy po fr.: bliźniak, aluzja więc jest niezrozumiała. [przypis redakcyjny]

moje oczy (…) dziesięcioletnie gaszące pragnienie — Beatrycze umarła w roku 1290, a poeta wstąpił do piekła i czyśćca w roku 1300, więc lat dziesięć minęło, jak mu ją śmierć porwała. [przypis redakcyjny]

moje pracowniki — dziś popr. forma: moi pracownicy. [przypis edytorski]

Moje przedstawienie nie zniosło przeto wolności, lecz przeniosło ją (…) do krainy wyższej (…) tzn. że jest ona transcendentalną (…) — cały ten rozdział, nieco trudniejszy, wyjaśniłem już we Wstępie, rozdz. 3; por. Słownik: charakter inteligibilny. [przypis tłumacza]

moje widzenie wionęło z duszy jak senne marzenie — Już na początku pierwszej pieśni Raju i w niejednym miejscu następnych pieśni objawił poeta, że ten, kto wzrok duchowy zatopił w niebie, we wszystkim, co jest boskie, żadnego obrazu w pamięci zachować nie może, jeżeli ten obraz za pośrednictwem zmysłowym przedstawiać sobie lub drugim musi. Wrażenie smutku lub radości pozostaje tylko w sercu tego, który marzył we śnie, albowiem po przebudzeniu żaden obraz marzenia wyraźnie uzmysłowić się nie da. Podobnie i poecie z jego wzniosłej wizji nie pozostał żaden obraz mogący być zmysłowo przedstawionym, ale zostało w nim tylko uczucie najwyższej rozkoszy. [przypis redakcyjny]

mojeż — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy moje. [przypis edytorski]

moje zamiłowanie do muzyki pozwoliłoby mi polubić ten zawód — Rousseau nie mówi jaki: może organisty? [przypis tłumacza]

Mojra — bogini przeznaczenia. [przypis redakcyjny]

Mojra — jedna z trzech sióstr-prządek losu. [przypis edytorski]

Mojr trójca (mit. gr.) — Mojry, trzy siostry, córki Zeusa i Temidy: Kloto, Lachesis i Atropos, boginie życia i śmierci, boginie losu, znające przyszłość i niepodlegające rozkazom bogów olimpijskich, kontrolujące przebieg i koniec życia ludzkiego; przedstawiane były jako prządki snujące i ucinające nić życia: Kloto, czyli „Prządka” nici życia, Lachesis, czyli „Udzielająca”, strzegąca wątku nici i przedłużająca go, oraz Atropos, czyli „Nieodwracalna”, przecinająca nić. [przypis edytorski]

Mojry (mit. gr.) — boginie kontrolujące koniec życia ludzkiego, przedstawiane jako prządki snujące i ucinające nić życia. [przypis edytorski]

Mojry (mit. gr.) — boginie przeznaczenia, pilnujące odwiecznego porządku świata. [przypis edytorski]

Mojry (mit. gr.) — boginie przeznaczenia, pilnujące odwiecznego porządku świata. [przypis redakcyjny]

Mojry (mit. gr.) — boginie przeznaczenia, przedstawiane z przędzą symbolizującą ludzkie życie. [przypis edytorski]

Mojry (mit. gr.) — boginie przeznaczenia. [przypis edytorski]

Mojry (mit. gr.) — boginie przeznaczenia. [przypis redakcyjny]

Mojry (mit. gr.) — trzy boginie losu, które znały przyszłość i nie podlegały rozkazom bogów olimpijskich, wyobrażane jako prządki przędące i przecinające nić ludzkiego żywota. [przypis edytorski]

Mojry (mit. gr.) — trzy boginie losu, znają przyszłość i nie podlegają władzy Zeusa. [przypis edytorski]

Mojry (mit. gr.) — trzy boginie przeznaczenia, pilnujące odwiecznego porządku świata, wyobrażane jako prządki przędące i przecinające nić ludzkiego żywota. [przypis edytorski]

Mojsławski, Paweł — rotmistrz lisowczyków, który przybył na odsiecz Chodkiewiczowi pod Chocim i brał udział w kampanii w Niemczech. [przypis edytorski]

Mojżesz (…) Aaron — w biblijnym pięcioksięgu Mojżesz obawiał się przyjęcia niektórych zadań, uważając się za słabego mówcę; Aaron, jego starszy brat, przyjął funkcję rzecznika. Norwid traktuje „słowo” Aarona jako dopełnienie „czynu” Mojżesza, zarazem przeciwstawiając je sobie. [przypis edytorski]

Mojżesza, który (…) zaraz był i królem — Mojżesz był przywódcą Izraelitów, ale nie królem; pierwszym wg Biblii królem izraelskim był Saul: wybrany na zgromadzeniu plemion, namaszczony przez Samuela, stworzył monarchię na terenie Palestyny. [przypis edytorski]

Mojżesza plagi — chodzi o biblijne plagi (opisane w Księdze Wyjścia), które za sprawą Mojżesza (wspieranego w swym dziele przez Boga) spadły na Egipt, kiedy faraon nie chciał wypuścić ze swego kraju ludu izraelskiego powołanego, by wyruszyć do Ziemi Obiecanej. [przypis edytorski]

Mojżesza (…) zakon (daw.) — prawo Mojżesza. [przypis edytorski]

Mojżesz (bibl.) — biblijny prorok, przywódca i prawodawca żydowski, który wyprowadził Izraelitów z Egiptu, przewodził im w wędrówce do Ziemi Obiecanej (Izraela) i nadał im prawa otrzymane od Boga na górze Synaj. [przypis edytorski]

Mojżesz — biblijny prorok, przywódca żydowski, który wyprowadził Izraelitów z Egiptu i przewodził im w wędrówce do Ziemi Obiecanej (Izraela); kiedy podczas przemarszu przez pustynię Izraelitom zabrakło wody i zaczęli się buntować, na polecenie Boga Mojżesz uderzył laską w skałę i wytrysnęła z niej woda (Lb 20,1–11). [przypis edytorski]

Mojżesz — biblijny prorok, przywódca żydowski, który wyprowadził Izraelitów z Egiptu i przewodził im w wędrówce do Ziemi Obiecanej (Izraela). [przypis edytorski]

Mojżesz, czarnoksiężnicy — Wj 8, 19. [przypis tłumacza]

Mojżesz daje nam dwie: iż przepowiednia nie spełnia się — Znak fałszywego proroctwa, tj. cudu. [przypis tłumacza]

Mojżesz i Aaron miedzy kapłany jego — Ps 98,6. [przypis edytorski]

Mojżesz, Likurg i Numa — starożytni prawodawcy: Mojżesz: biblijny prorok, przywódca i prawodawca żydowski, który wyprowadził Izraelitów z Egiptu, przewodził im w wędrówce do Ziemi Obiecanej (Izraela) i nadał im prawa otrzymane od Boga na górze Synaj; Likurg: na poły legendarny prawodawca i twórca ustroju Sparty; Numa Pompiliusz: legendarny drugi król Rzymu, następca Romulusa, zapoczątkował w Rzymie państwowy kult bogów, wprowadził wiele ważnych instytucji religijnych, a także kalendarz. [przypis edytorski]

Mojżesz nie dał wam chleba niebieskiego — J 6, 35. [przypis tłumacza]

Mojżesz nie wydobył was z niewoli i nie dał wam prawdziwej wolności — J 8, 36. [przypis tłumacza]

Mojżesz (ok. XIII w. p.n.e.) — prorok biblijny, według Księgi Wyjścia wyprowadził 12 plemion Izraelitów z niewoli egipskiej. Chłopiec żydowski wychowany na dworze faraona egipskiego, doznał objawienia: Bóg przemówił do niego pod postacią krzewu gorejącego. Mojżesz został przywódcą izraelskim i poprowadził swój lud przez Morze Czerwone i pustynię Synaj w poszukiwaniu Kaananu, Ziemi Obiecanej. Na górze Synaj Bóg podyktował mu dziesięć przykazań, ale tablice z przykazaniami Mojżesz potłukł o złotego cielca, do którego zaczęli się modlić Izraelici podczas nieobecności przywódcy. [przypis edytorski]

Mojżesz podczas bitwy z Amalekitami — wg biblijnej Księgi Wyjścia, kiedy podczas bitwy z plemieniem Amalekitów Mojżesz trzymał ręce w górze, Izraelici mieli przewagę, gdy je opuszczał, zaczynali przegrywać; dlatego jego towarzysze podtrzymywali mu ręce do końca bitwy (Wj 17,11n). [przypis edytorski]

Mojżesz — postać biblijna, prorok, który wyprowadził Izraelitów z niewoli egipskiej; żył prawdopodobnie w XIII wieku p.n.e. (według Biblii dożył 120 lat). [przypis edytorski]

Mojżesz — postać biblijna, przywódca Izraelitów i święty prorok, żyjący prawdopodobnie w XIII wieku p.n.e. [przypis edytorski]

Mojżesz — postać biblijna, przywódca Izraelitów w okresie ich wyjścia z Egiptu i wędrówki do Ziemi Obiecanej, święty prorok. [przypis edytorski]