Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 472 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | portugalski | potocznie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | rzymski | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 7094 przypisów.
auxilium (łac.) — pomoc, wsparcie; tu M. lm auxilia. [przypis edytorski]
auxilium (z łac.) — pomoc. [przypis edytorski]
aux traits d'un (fr.) — o cechach, mający cechy. [przypis edytorski]
Auzońcy — mieszkańcy Auzonii, tj. Italii; Włosi. [przypis edytorski]
auzońska strona — Auzonia to daw. poet. nazwa Włoch, Italii; tu: słoneczne kraje. [przypis edytorski]
auzoński róg (…) Trento — Granice neapolitańskie oznaczone przez trzy miasta i dwie rzeki na wschód i zachód wpadające do morza. [przypis redakcyjny]
auzoński — włoski; Auzonia: klasyczna nazwa Włoch, Italii. [przypis edytorski]
Auzonia — inna nazwa Italii. [przypis redakcyjny]
Auzonia (poet.) — Włochy. [przypis edytorski]
Auzoni — mieszkańcy Italii. [przypis edytorski]
avancement (fr.) — awans. [przypis edytorski]
Avant d'écrire des vers, il faudrait faire des miracles (fr.) — zanim napisze się wiersz, powinno się uczynić cuda. [przypis edytorski]
Avanti, Savoya!… (wł.) — Naprzód, Sabaudio!… [przypis redakcyjny]
Avanti, signor gondoliere, avanti! (wł.) — Naprzód, panie gondolierze, naprzód! [przypis edytorski]
Avanti! (wł.) — naprzód! [przypis edytorski]
avanti (wł.) — naprzód. [przypis edytorski]
avant la guerre (fr.) — przed wojną. [przypis edytorski]
avant la lettre (fr.) — przed nazwaniem; zanim dane pojęcie uzyskało nazwę. [przypis edytorski]
avanzadilla (hiszp.) — awangarda, straż przednia, część wojska ubezpieczająca od przodu główne siły. [przypis edytorski]
a Varsovie il y a (fr.) — w Warszawie jest. [przypis edytorski]
avec du feu (fr.) — z ogniem. [przypis edytorski]
avec fougue (fr.) — z pasją. [przypis edytorski]
avec (fr.) — z. [przypis edytorski]
avec le Frente Popular (fr.) — z Frontem Ludowym. [przypis edytorski]
avec passion, avec tendresse (fr.) — namiętnie, czule. [przypis edytorski]
avec plusieurs (fr.) — z kilkoma. [przypis edytorski]
avec quelle chaleur (fr.) — z jakim entuzjazmem, z jakim zapałem. [przypis edytorski]
avec ses ardeurs et ses tendresses (fr.) — z jej żarami i czułościami. [przypis edytorski]
avec une grande (fr.) — z wielką. [przypis edytorski]
avec un teint si délabré — z cerą tak zniszczoną.DO WERYFIKACJI [przypis edytorski]
avek junfors mażor (zniekszt. fr. avec jeune force majeure) — wraz z młodą siłą wyższą (żart. kontaminacja dwóch wyrażeń, jeune force: młode siły, młoda kadra i force majeure: siła wyższa). [przypis edytorski]
Ave (łac.) — bądź pozdrowiona. [przypis edytorski]
ave (łac.) — bądź pozdrowiony/pozdrowiona. [przypis edytorski]
ave (łac.) — bądź zdrów. [przypis redakcyjny]
Ave Maria (daw.) — Zdrowaś Mario; początek modlitwy w kościele rzymskokatolickim, tzw. pozdrowienie anielskie; na Ave Maria: tzn. w południe, o tej bowiem porze zwyczajowo dzwoniono w dzwony kościelne i odprawiano nabożeństwo ku czci Marii, matki Jezusa Chrystusa. [przypis edytorski]
Ave Maria, gratia plena, Dominus tecum (łac.) — Zdrowaś Mario, łaskiś pełna, Pan z tobą (początkowe słowa jednej z modlitw chrześcijańskich). [przypis edytorski]
Ave Maria, gratia plena (łac.) — Zdrowaś Mario, łaskiś pełna. [przypis edytorski]
Ave-Maria-gratias-plena (łac.) — Zdrowaś Mario, łaskiś pełna; początkowe słowa katolickiej modlitwy maryjnej. [przypis edytorski]
Ave Maria gratias plena (łac.) — zdrowaś Mario, łaskiś pełna. [przypis edytorski]
Ave Maria, gratias plena — Zdrowaś Mario, łaskiś pełna; początkowe słowa katolickiej modlitwy maryjnej. [przypis edytorski]
Ave Maria, (łac.), (rel.) — Zdrowaś Maryjo a. Pozdrowienie anielskie; modlitwa chrześcijańska za wstawiennictwem Maryi. [przypis edytorski]
Ave Maria! (łac.) — Zdrowaś Maria. [przypis redakcyjny]
Ave Maria (łac.) — Zdrowaś Mario; pierwsze słowa modlitwy Pozdrowienie anielskie. [przypis edytorski]
Ave Maria (łac.) — zdrowaś Mario; początkowe słowa katolickiej modlitwy maryjnej. [przypis edytorski]
Ave Maria (łac.) — „Zdrowaś Mario”, początkowe słowa modlitwy Pozdrowienie anielskie. [przypis edytorski]
Ave Maria (łac.) — Zdrowaś Mario. [przypis edytorski]
Ave Maria (łac.) — Zdrowaś Mario. [przypis edytorski]
Ave Maria, Mater Dei (łac.) — Zdrowaś Mario, Matko Boga. [przypis edytorski]
Ave Maria — pieśń oparta na łacińskim tekście modlitwy Zdrowaś Mario. Napisana przez Charles'a Gounoda jako głos solowy do Preludium C-dur z Das Wohltemperierte Klavier Jana Sebastiana Bacha. [przypis edytorski]
Ave Maria (rel., łac.) — Zdrowaś Mario, modlitwa chrześcijańska. [przypis edytorski]
ave Maria (wł.) — zdrowaś Mario; pierwsze słowa jednej z najpopularniejszych modlitw katolickich. [przypis edytorski]
Ave maris stella (łac.) — Witaj gwiazdo morza (początek pieśni do N. Panny). [przypis redakcyjny]
Ave marysteli deo gratias ament… — Witaj, Gwiazdo morza… Bogu dzięki… amen (łac.). [przypis autorski]
Ave! […] Morituri te salutant (łac.) — Witaj… pozdrawiają cię idący na śmierć (tradycyjny okrzyk gladiatorów na widok cesarza). [przypis edytorski]
Avenarius, Richard (1843–1896) — filozof, jeden z twórców empiriokrytycyzmu. [przypis edytorski]
Avenarius, Richard (1843–1896) — niemiecki filozof, przedstawiciel empiriokrytycyzmu (tzw. drugiego pozytywizmu), nurtu w filozofii przełomu XIX i XX wieku. Rewolucyjność jego podejścia do polegała na próbie stworzenia filozofii naukowej, opartej na czystym doświadczeniu, czyli opisie empirycznym niezpośredniczonym takimi wartościującymi pojęciami jak dusza, jaźń, ale także np. atom. Postać Avenariusa była szczególnie ważna dla samego Brzozowskiego, który poświęcił mu kilka osobnych studiów. [przypis edytorski]
Avenarius, Richard (1843–1896) — niemiecki filozof, twórca empiriokrytycyzmu. [przypis edytorski]
Avenarius, Richard Heinrich Ludwig (1843–1896) — filozof niemiecki, jeden z twórców (obok E. Macha) empiriokrytycyzmu, autor Ludzkiego pojęcia świata. [przypis edytorski]
Avenarius, Richard Heinrich Ludwig (1843–1896) — filozof niemiecki, jeden z twórców (obok E. Macha) empiriokrytycyzmu, postulującego konieczność usunięcia z nauki pojęć subiektywnych, apriorycznych i metafizycznych, ograniczenie jej do opisu „czystego doświadczenia”, do ekonomicznego, tj. skrótowego zapisu zjawisk. [przypis edytorski]
Avenarius, Richard Heinrich Ludwig (1843–1896) — filozof niemiecki, jeden z twórców (obok i niezależnie od E. Macha) empiriokrytycyzmu, postulującego konieczność usunięcia z nauki pojęć subiektywnych, apriorycznych i metafizycznych, ograniczenie jej do opisu „czystego doświadczenia”, do ekonomicznego, tj. skrótowego zapisu zjawisk; od 1876 profesor uniwersytetu w Zurychu, autor m.in. Ludzkiego pojęcia świata (1891). [przypis edytorski]
Avenarius, Richard Heinrich Ludwig (1843–1896) — filozof niem., jeden z twórców (obok E. Macha) empiriokrytycyzmu (tzw. drugiego pozytywizmu), postulującego konieczność usunięcia z nauki pojęć subiektywnych, wartościujących, apriorycznych i metafizycznych (takich jak np. dusza, jaźń, ale także np. atom), ograniczenie jej do opisu „czystego doświadczenia”, do ekonomicznego, tj. skrótowego zapisu zjawisk. [przypis edytorski]
Averroès et l'Averroïsme — znane dzieło Renana (1852). [red. WL]. [przypis redakcyjny]
Averroës — Ibn Rożd, ur. w Kordowie 1126, zm. 1198. Ważniejsze dzieła filozoficzne: Tehafot al Tehafot, tj. destructio destructionis philisophiae Algazelis, Quaesita in libros logicae Aristotelis, Epistola de connexione intelectus abstracti curu homine, De animae beatitudine, De substantia orbis, Commentaria et introductiones in omnes libros Aristotelis. [przypis autorski]
aversionem belli (łac.) — rozerwanie sił nieprzyjacielskich. [przypis redakcyjny]
aversionem (łac. forma B.) — odwrócenie; tu: rozerwanie sił nieprzyjacielskich. [przypis redakcyjny]
Ave (…) salutant! (łac.) — Witaj, cezarze, władco! Idący na śmierć pozdrawiają cię! — zwyczajowy zwrot, którym gladiatorzy witali cesarza. [przypis edytorski]
aves (…) putamus (łac.) — „Mniemamy, że pewne ptaki rodzą się na to tylko, aby służyły augurom do wróżby” (Cicero, De natura deorum, II, 1; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
Ave, stella… (łac.) — Witaj, gwiazdo… (odniesienie do tytułu Maryi jako przewodniczki i opiekunki żeglarzy: Stella Maris, tj. Gwiazda Morza). [przypis edytorski]
Ave triumphator! (łac.) — Witaj, triumfatorze. [przypis edytorski]
Ave, właśc. Ave Maria (łac.) — Zdrowaś Mario a. Pozdrowienie anielskie, modlitwa za wstawiennictwem Marii, Matki Jezusa. [przypis edytorski]
Ave — Zdrowaś! pozdrowienie anielskie. [przypis redakcyjny]
avez-vous beaucoup d'enfantis, monsieur (fr.) — pan ma dużo dzieci, panie… [przypis edytorski]
avez-vous entendu (fr.) — słyszeliście państwo. [przypis edytorski]
Avez vous une embarcation disponible? (fr.) — Czy macie dostępną łódź? [przypis edytorski]
Avicenna (980–1037) — perski lekarz i filozof, autor kilkuset dzieł naukowych, przez wieki uznawany za jeden z największych autorytetów. [przypis edytorski]
Avicenna — Abu Ali el-Hoséin Ibn Abd Allah Ibn Sinà, ur. 980 r. po Chr., w Kharmaiten, w prowincji Bokhara; studiował teologię, medycynę i filozofię; nauczał, medycyny i filozofii w Ispahan; był lekarzem przybocznym książąt perskich; um. 1036/37 w Hamadan. Ważniejsze dzieła: Schifa (Sufficientiae), Ratunek (Nadjât), Księga wskazówek i napomnień, Przewodnik mądrości, Uwagi o filozofii, Źródła mądrości, Logika, O podziałach nauk, Traktaty o duszy. Prócz tego pisał Avicenna dzieła z zakresu medycyny (Kanon), alchemii, muzyki, astronomii, oraz komentarze do niektórych dzieł Arystotelesa. [przypis autorski]
Avida (…) virtus (łac.) — „Niebezpieczeństwa łaknie zawdy cnota” (Seneca [Minor], De providentia, 4; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
Avignon — w latach 1378–1408 w Awinionie rezydowali antypapieże. [przypis edytorski]
Avilion — tak w oryginale oraz w Le Morte d'Arthur (1485) Thomasa Malory'ego; zwykle Avalon (m.in. Insula Avallonis w Historia Regum Britanniae z ok. 1136): mityczna wyspa, na którą został zabrany śmiertelnie ranny w bitwie król Artur. W Le Morte d'Arthur Avalon jest dwukrotnie nazywany wyspą, zaś w scenie pożegnania rannego Artura mowa o dolinie Avalon, mimo że król zostaje tam zabrany na łodzi odpływającej na morze. [przypis edytorski]
a vindici manu Dei (łac.) — od mściwej ręki Boga. [przypis redakcyjny]
Avisa o senhor, que tenho chegado! (port.) — Daj panu znać, że przyszedłem! [przypis autorski]
a vista a. a prima vista (wł.: pierwszy raz widząc) — od razu, bez wcześniejszego przygotowania; w muzyce: o odegraniu lub odśpiewaniu utworu, którego nuty wykonawca widzi po raz pierwszy. [przypis edytorski]
aviti sanguinis ultor (łac.) — mściciel krwi dziada. [przypis edytorski]
avocare et ad societatem (łac.) — odciągnąć i do przyłączenia się. [przypis redakcyjny]
Avocat Patelin — nieśmiertelna farsa średniowiecznej literatury francuskiej. [przypis tłumacza]
„A voice from Saint Helena” p. O'Meara — Głos ze świętej Heleny. O'Meara był to chirurg marynarki angielskiej, który towarzyszył Napoleonowi na tę wyspę. [przypis tłumacza]
avoyers — avoyer był w pewnych kantonach Szwajcarii (Lucerna, Berno, Solura) najwyższym urzędnikiem, stojącym na czele władzy wykonawczej i sądownictwa. [przypis redakcyjny]
Avril 1664 — ujmujemy datę na tem miejscu w nawias, gdyż znajduje się ona właściwie na końcu listu przed krótkiem PS., gdzie ją też powtarzamy. [przypis redakcyjny]
avventuriere — tu: przygodny żołnierz. [przypis redakcyjny]
Awalowie, co za herb twardą skałę mają — „skała” oznacza tu Iskię, niegdyś posiadłość Awalów. [przypis redakcyjny]
Awalowie — margrabiowie Franciszek z Peskary i Alfons z Wastu, z rodu d'Awalo. [przypis redakcyjny]
A wam, koneć (z ukr.) — A z wami koniec. [przypis edytorski]
Awandżyk — być może ob. Aşağıtavla, wioska w Turcji, ok. 20 km na wsch. od Doğubayazıt (dawnego Bajazyd). [przypis edytorski]
awangarda krakowska — grupa literacka działająca w latach 1922–1927 przy czasopiśmie „Zwrotnica”, prowadzonym przez Tadeusza Peipera, pomysłodawcy hasła „Miasto. Masa. Maszyna” i autora manifestu pod tym tytułem. Obok niego grupę tworzyli Jan Brzękowski, Jalu Kurek, Julian Przyboś i Adam Ważyk. [przypis edytorski]
awangarda krakowska — grupa literacka działająca w latach 1922–1927 przy czasopiśmie „Zwrotnica”, prowadzonym przez Tadeusza Peipera, pomysłodawcy hasła „Miasto. Masa. Maszyna” i autora manifestu pod tym tytułem. Obok niego grupę tworzyli Jan Brzękowski, Jalu Kurek, Julian Przyboś i Adam Ważyk. [przypis edytorski]
awangarda — straż przednia, oddział maszerujący przed siłami głównymi. [przypis edytorski]
awangarda — straż przednia. [przypis edytorski]
Awangarda właśc. Awangarda Krakowska — grupa literacka, aktywna w latach 1922–1927, działająca przy krakowskim czasopiśmie „Zwrotnica”. [przypis edytorski]
awangarda — z fr. dosł.: straż przednia, oddział maszerujący przed siłami głównymi. [przypis edytorski]
awania (daw.) — afront, zniewaga, wyrządzona przykrość. [przypis edytorski]
