Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 472 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | czeski | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | holenderski | ironicznie | łacina, łacińskie | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 7717 przypisów.
czekając z pokłony — czekając z pokłonami, tj. wstrzymując się z przekazaniem pozdrowień (matce). [przypis edytorski]
czeka już bowiem zemsta, z krwi wyrosła — w pojęciu starożytnych każda krew wylana woła o pomstę. [przypis redakcyjny]
Czekałem rychło zmieni się — To znaczy, iż Orgon cały czas tej sceny przypuszczał, że Tartufe bierze na próbę Elmirę; to tłumaczy jego cierpliwość, a zarazem dowodzi, jak niskich środków dopuszczało jego pojęcie „świątobliwości”. [przypis tłumacza]
czekali jego — dziś: czekali na niego. [przypis edytorski]
Czekam na cię — jest to druga połowa listu, pisanego przez kończącego gimnazjum Poetę do jednego z ówczesnych kolegów, w którym się dopatrywał równej miary towarzysza wyprawy na Parnas [masyw górski w Grecji — red. WL.]; cześć pierwsza opuszczona, jako zawierająca krytykę osobistą. Ogłoszony był ten wiersz w „Krytyce” (zesz. I r. 1908). [przypis redakcyjny]
Czekam przy przełazie, Mary (ang. I'm Sitting by the Stile, Mary) — ludowa piosenka imigrantów irlandzkich. [przypis edytorski]
Czekam tutaj na kogoś; jeśli mi nie skrewi — W oryginale: J'attends ici quelqu'un. Si ce n'est pas sous l'orme. Niedająca się przetłumaczyć aluzja do wiersza: Attendez moi sous l'orme; vous m'attenderez longtemps [fr.: Czekaj na mnie pod wiązem, poczekasz mnie długo; z jednoaktówki Attendez moi sous l'orme Regnarda, wystawionej w 1694; red. WL], którego wspomnienie zachowało się do dziś dnia. [przypis tłumacza]
czekam wieńca — pochwały, nagrody. W starożytności zwycięzcom zdobiono czoła wieńcem laurowym. [przypis redakcyjny]
Czekam — wiersz powstał w Korabnikach pod Krakowem na przełomie 1888–1889 r. [przypis redakcyjny]
czeka na oliwną wieść — nawiązanie do znanego z Biblii motywu arki Noego, który uratował z mitycznego potopu swoją rodzinę i wszystkie zwierzęta, a nadzieję na ocalenie uzyskał, kiedy wypuszczona gołębica wróciła, niosąc w dziobie gałązkę oliwną. Tu w zestawieniu z nadzieją zmartwychwstania, żywioną przez chrześcijan; stąd metafora trumny jako arki, pomagającej przetrwać potop śmierci. [przypis edytorski]
czekan — broń o kształcie zaostrzonego młotka, służąca w bitwie do rozbijania zbroi przeciwnika. [przypis edytorski]
czekanik — mały czekan, daw. broń w postaci wąskiego toporka osadzonego na długiej rękojeści. [przypis edytorski]
czekanik — rodzaj fletu, używany w muzyce ludowej czeskiej i węgierskiej. [przypis edytorski]
Czekanowski Aleksander (1830–1876) — geograf i geolog, zesłany w r. 1863 na Syberię. [przypis redakcyjny]
czekan — tu: ludowy flet czeski lub węgierski. [przypis edytorski]
czekan (z tur.) — broń ręczna, wąska siekierka a. młotek osadzony na długiej rękojeści. [przypis edytorski]
Czeka (pot.) — skrótowiec z ros. Wsierossijskaja czriezwyczajnaja komissija po bor'bie s kontrriewolucyjej i sabotażom: Ogólnorosyjska Nadzwyczajna Komisja do Walki z Kontrrewolucją i Sabotażem; policja polityczna w Rosji Radzieckiej w latach 1917–1922; zastąpiona nową instytucją o tym samym zakresie działań, noszącą nazwę Państwowy Zarząd Polityczny (GPU). [przypis edytorski]
czek — dokument wystawiony przez właściciela rachunku bankowego, będący dla banku poleceniem, aby wypłacił wskazanej osobie lub okazicielowi określoną sumę pieniędzy z rachunku wystawcy; banki wydają klientom książeczki czekowe z wyrywanymi, pustymi blankietami czekowymi, na których nadrukowano nazwę banku, numer rachunku, nazwisko wystawcy, numer seryjny czeku itp. [przypis edytorski]
czekino (z wł. cinque: pięć) — loteria, loteryjka; gra towarzyska, hazardowa (początkowo popularna wśród niższych klas społecznych), w której pięć numerów trafionych stanowi wygraną (stąd nazwa); potępienie tej gry zawierał utwór Leona Unickiego, Czekino, czyli Łapka na grosze: komedia w pięciu aktach wierszem, wyd. w Wilnie w 1809 r. w Drukarni Diecezjalnej Księży Missyonarzów; w oryg. użyto innej nazwy gry: casino. [przypis edytorski]
czełowièk (ros.) — człowiek. [przypis edytorski]
czeladka — czeladź, ogół służby we dworze. [przypis edytorski]
czeladka (daw.) — zdrobnienie od czeladź, tj. służba bądź szerzej: zależni domownicy. [przypis edytorski]
czeladka — służba. [przypis edytorski]
czeladka — zdrobnienie od czeladź, tj. służba. [przypis edytorski]
czeladka — zdrobnienie od „czeladź”, tj. służba. [przypis edytorski]
czeladna (domyślnie: izba) — izba przeznaczona dla czeladzi, tj. dla służby. [przypis edytorski]
czeladna — izba, w której przebywała czeladź (służba). [przypis edytorski]
czeladna — izba, w której przebywała czeladź (służba). [przypis edytorski]
czeladni a. czeladny (daw.) — przeznaczony dla czeladzi, tj. dla służby. [przypis edytorski]
czeladnik — rzemieślnik, który przestał być uczniem, ale jeszcze nie jest majstrem. [przypis edytorski]
czeladnik — rzemieślnik po egzaminie, pracujący pod okiem mistrza. [przypis edytorski]
czeladnik — wykwalifikowany rzemieślnik pracujący pod kierunkiem majstra. [przypis edytorski]
czeladnik — wykwalifikowany rzemieślnik, pracujący pod kierunkiem majstra. [przypis edytorski]
czeladny (daw.) — przeznaczony dla czeladzi, tj. dla służby. [przypis edytorski]
czeladź — chodzi o żołnierzy pocztowych czyli szeregowych, których każdy członek kompanii (towarzysz, szlachcic służący w chorągwi) miał od 2 do 3 lub o czeladź w znaczeniu służby zajmującej się końmi, wozami, kuchnią itp. [przypis redakcyjny]
czeladź (daw.) — służba bądź szerzej: zależni domownicy. [przypis edytorski]
czeladź (daw.) — służba. [przypis edytorski]
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
czeladź (daw.) — służba, tu ogólnie: ludzie niskiego stanu. [przypis edytorski]
czeladź (daw.) — służba, tu: prości żołnierze. [przypis edytorski]
czeladź (daw.) — służba u magnatów i szlachty. [przypis edytorski]
czeladź (daw.) — służba w dworze szlacheckim. [przypis edytorski]
czeladź (daw.) — służba we dworze. [przypis edytorski]
czeladź — służba; ogół służby zatrudnionej we dworze albo w domu. [przypis edytorski]
czeladź — służba; ogół służby zatrudnionej we dworze a. w domu. [przypis edytorski]
czeladź — służba. [przypis edytorski]
czeladź — służba we dworze. [przypis edytorski]
czeladź — służba wiejska, pracująca w domu lub w gospodarstwie swego pana. [przypis edytorski]
czele — dziś. popr. forma N. lp: czole. [przypis edytorski]
czele (starop. forma) — dziś Msc.lp: (na) czole. [przypis edytorski]
czelnie (daw.) — bezczelnie, zuchwale. [przypis edytorski]
czelnie (daw.) — bezczelnie, zuchwale. [przypis edytorski]
czelniejszy (daw.) — główniejszy. [przypis edytorski]
czelniejszy (daw.) — tu: przodujący. [przypis edytorski]
czelnie — nadmiernie śmiało, bezczelnie. [przypis edytorski]
czelnie — śmiało, zuchwale. [przypis edytorski]
czelny (daw.) — bezczelny, zuchwały. [przypis edytorski]
czelny (daw.) — bezczelny, zuchwały. [przypis edytorski]
czelny (daw.) — tu: przodujący. [przypis edytorski]
czelny (daw.) — tu: przodujący. [przypis edytorski]
czelny — odważny, zuchwały. [przypis edytorski]
czeluść — [tu:] paszczęka. [przypis redakcyjny]
czeluść wróża Trofoniosa — jaskinia Trofoniosa w Lebadei w Beocji, dokąd się udawano po wyrocznię i wróżbę. Była to ciemna, ponura grota, pełna wyziewów kwasu węglowego, które odurzały i doprowadzały ludzi do halucynacji. Placek z miodem jako ofiara dla smoków i wężów, które strzegły zaklętej jaskini. Trofonios, za życia budowniczy, po śmierci czczony jako półbóg, był panem tej wyroczni. Opowiadano sobie straszne rzeczy o widmach i okropnościach, jakie się tam ukazywały. Poeta Kratinos wyśmiał ten zabobon w komedii Trofonios. Patrz Lukian, Rozmowy Umarłych, III, str. 239 i 240, tłum. M. Bogucki, Wyd. Ak. Um. Biblioteka Przekładów z literatury starożytnej, T. I, Kraków 1906. [przypis tłumacza]
czeluścią — [tu:] szczęką. [przypis redakcyjny]
czem bohat, tem rad (rus.) — czym bogaty, tym rad; por. czym chata bogata, tym rada. [przypis edytorski]
czem brzydkiem — daw. forma Msc.lp r.n.; dziś popr.: czymś brzydkim. [przypis edytorski]
czem bym mógł obarczyć Augusta — Cieszkowskiego. [przypis redakcyjny]
czemchać — trzeć, drapać. [przypis autorski]
czem — daw. forma N. i Msc. lp zaimków r.n.; dziś końcówka tożsama z r.m.: czym. [przypis edytorski]
czem — daw. forma N. i Msc. lp zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: czym. [przypis edytorski]
Czem — daw. forma N. i Msc. lp zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: czym. [przypis edytorski]
czem — daw. forma N. i Msc. lp zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: czym. [przypis edytorski]
czem — daw. forma N. i Msc. zaimków r.n.; dziś końćówka tożsama z r.m.: czym. [przypis edytorski]
czem — daw. forma N. i Msc. zaimków r.n.; dziś końcówka tożsama z r.m.: czym. [przypis edytorski]
czem — daw. forma N. i Msc. zaimków r.n.; dziś końcówka tożsama z r.m.: czym. [przypis edytorski]
czem — daw. forma N. i Msc. zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: czym. [przypis edytorski]
czem — daw. forma N. i Msc. zaimków r.n.; dziś tożsama z r.m.: czym. [przypis edytorski]
czem — daw. forma zaimka w Msc. i N.lp r.n.; dziś: czym. [przypis edytorski]
czem — dziś popr.: czym. [przypis edytorski]
czem — dziś popr. forma N. lp: czym. [przypis edytorski]
czemem jest — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: czym jestem. [przypis edytorski]
czemem zgrzeszył (daw.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: czem zgrzeszyłem; czymś zgrzeszyłem. [przypis edytorski]
czemerka (z pers. dżamara) — właśc. czamarka a. czamara; daw. ubiór męski, wierzchnia długa suknia zapinana na małe guziki, szamerowana, podobna do kontusza, ale, w odróżnieniu od niego, z długimi, nierozciętymi rękawami; zw. też węgierką. [przypis edytorski]
czemodan (ros.) — walizka. [przypis redakcyjny]
czemś — daw. forma N. i Msc. lp r.n.; dziś tożsama z r.m.: czymś. [przypis edytorski]
czemś — dziś popr.: czymś. [przypis edytorski]
czem się dzieje (daw.) — jak to się dzieje; czemu, dlaczego. [przypis edytorski]
czem się (…) podniesie — daw. składnia; dziś: dzięki czemu się podniesie. [przypis edytorski]
czem — skrócone „czemu”. [przypis edytorski]
Czem tak zasunął rozigrane oko — dlaczego zasłonił, zamknął czujne, rozbiegane oczy. [przypis edytorski]
czemu — Czubek za rękopisem, wbrew drukom, przyjął wersję „i czemu”. Niniejsze wydanie zgodne tu z wersją edycji I, II i III, którą przyjął również i Kleiner. [przypis redakcyjny]
czemu dżetattura trafia się prawie wyłącznie na półwyspie włoskim? (…) Wszelkie podania o tych oczach i sposobach odwrócenia ich wpływu rozeszły się pierwotnie z ksiąg etruskich — wiara w złe oko jest faktycznie o wiele starsza i bardziej rozpowszechniona, od starożytnego Sumeru i Babilonu po współczesną Amerykę Południową; takie zabobony funkcjonują jeszcze w Polsce na wsi. [przypis edytorski]
czemum ja (…) nie widział — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: czemu ja nie nie widziałem. [przypis edytorski]
czemum (…) nie prosiła (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: czemu nie prosiłam. [przypis edytorski]
Czemum zszedł — konstrukcja z ruchoma końcówką czasownika; inaczej: czemu zszedłem. [przypis edytorski]
czemu nic — czemu nie. [przypis redakcyjny]
czemu rodzaj ludzki nie ma jednej głowy — życzenie przypisywane Kaliguli, według Swetoniusza miało brzmieć: „obyż lud Rzymski miał jedną tylko szyję!”. [przypis redakcyjny]
czemuście (…) zostali — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: czemu zostaliście. [przypis edytorski]
czemu się (…) dwudziestą laty pierwej nie urodził (daw. forma) — czemu się o dwadzieścia lat wcześniej nie urodził. [przypis edytorski]
czemu się tako z rzeczą wciekasz (starop.) — po co tak dociekasz (tej) sprawy. [przypis edytorski]
czemu tak Pan Bóg uczynił ziemi tej, co to za gniew niezmierny jego? — Pwt 29, 24. [przypis edytorski]
