Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 477 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | ukraiński | włoski | żartobliwie

Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 8334 przypisów.

zmocnicie — dziś popr. forma trybu rozkazującego: wzmocnijcie. [przypis redakcyjny]

zmocnieć — nabrać mocy, siły. [przypis edytorski]

zmoderować — tu: powściągnąć, ukrócić, zdyscyplinować, złagodzić; por. fr. modérer). [przypis edytorski]

zmodnieć — dostosować się do współczesnej mody. [przypis edytorski]

z moich ręku — daw. Ms. liczby podwójnej, dziś: z moich rąk. [przypis edytorski]

z mojej racji (daw.) — z mojego powodu. [przypis edytorski]

Zmonitować — napomnieć. [przypis redakcyjny]

zmordowany łowy — dziś popr. forma N.lm: (…) łowami. [przypis edytorski]

Zmorski, Roman (1822–1867) — poeta, tłumacz i badacz folkloru działający w okresie romantyzmu, zwolennik panslawizmu, w twórczości odwołujący się do liryki ludowej Mazowsza, przejawiający też upodobanie do makabry; członek Cyganerii Warszawskiej. [przypis edytorski]

Z motywów pieśni ludu zakopiańskiego. [przypis autorski]

zmowa — tu: zaręczyny. [przypis redakcyjny]

zmoże (gw.) — przygnębi, przemoże. [przypis autorski]

zmożniać — powiększać, nasilać. [przypis edytorski]

zmożon (daw.) — tu: forma krótsza przymiotnika r.m., z końcówką zerową, użyta w celu utrzymania rytmu jedenastozgłoskowca; forma podst.: zmożony (tj. pokonany). [przypis edytorski]

ZMP — Związek Młodzieży Polskiej, polityczna organizacja młodzieżowa funkcjonująca w latach 1948–1957, wspierająca władze Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. [przypis edytorski]

zmrużek (daw.) — ciuciubabka, zabawa dziecięca. [przypis edytorski]

zmudzić — ociągać się. [przypis redakcyjny]

z mułam zrzucon — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika oraz krótką formą przymiotnika; dziś: z muła zrzucony jestem. [przypis edytorski]

zmurszały — sypiący się, kruszący się z powodu rozkładu (o drewnie lub murach). [przypis edytorski]

zmuśże — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że. [przypis edytorski]

zmuszając wszystkich — tj. bez względu na stan społeczny, tak samo jak i w Atenach. [przypis tłumacza]

Zmuszeni pośród obcych się wałęsać — w późn. wyd. zweryfikowano tłumaczenie, zmieniając ten wers na następujący: „Wędrując smętnie ze złożoną bronią”. [przypis edytorski]

zmyć bez ługu — daw. przysłowie: oszukać. [przypis redakcyjny]

zmydlić — koń zmydlony: spieniony. [przypis redakcyjny]

zmykać — spuszczać ze smyczy. [przypis redakcyjny]

zmykać — tu: ściągać, ukrywać, usuwać. [przypis redakcyjny]

zmykać — tu: sprowadzać ze stanowisk. [przypis redakcyjny]

zmykacze grujerscy — Załoga z hrabstwa Gruyere, w bitwie w r. 1544 z wojskami cesarza. [przypis tłumacza]

zmylić się (daw.) — pomylić się; popełnić błąd. [przypis edytorski]

zmyślając (starop.) — tu: udając. [przypis edytorski]

zmysłom dwoiaką roskoszą opitem (starop.) — zmysłom opitym [upitym] dwojaką rozkoszą. [przypis redakcyjny]

zmysłowie — zmysłowo, w sposób przemawiający do zmysłów. [przypis edytorski]

zmysły (starop.) — oboczna forma pisowni występująca w staropolszczyźnie XVI w. u Reja: smysły. [przypis edytorski]

zmysły tylko — źródłem poznania są jedynie wrażenia zmysłowe, tj. wynik działania podrażnień zewnętrznych, których źródło (istota rzeczy) jest niepoznawalna; teoria poznania sensualistyczna Locke'a, rozwinięta przez Condillaka; por. Uwagi, str. 14 n. [przypis redakcyjny]

znać (daw.) — widać, poznać. [przypis edytorski]

znać o czymś (daw.) — wiedzieć o czymś, znać coś. [przypis edytorski]

znać się do czego (daw.) — przyznawać się do czego. [przypis edytorski]

znać się jak kura na pieprzu — frazeologizm oznaczający, że ktoś się na czymś w ogóle nie zna. [przypis edytorski]

znać — tu: widać, daje się zauważyć. [przypis edytorski]

znać — tu: widać, da się zauważyć, rozpoznać. [przypis edytorski]

znać — tu: widać. [przypis edytorski]

zna cały Przybyszewski — tzn. wszystkie utwory Przybyszewskiego; ostatnie lata przed Weselem były w Krakowie pod urokiem „przybyszewszczyzny”: stąd dowód na „nowoczesność” panny Racheli. [przypis redakcyjny]

znachodzą się (daw.) — znajdują się. [przypis edytorski]

znachodzić (daw.) — znajdować; tu: spotykać. [przypis edytorski]

znachodzić — dziś: znajdować, natrafiać na coś. [przypis edytorski]

znachodzić — dziś: znajdować. [przypis edytorski]

znachodzić się (daw.) — znajdować się. [przypis edytorski]

znachodzić się (daw.) — znaleźć się; tu: zachowywać się odpowiednio. [przypis edytorski]

znachodzić — znajdować; znaleźć. [przypis edytorski]

znachodzi — dziś popr.: znajduje. [przypis edytorski]

znachodził (daw.) — forma 3.os.lp r.m.: znajdował. [przypis edytorski]

znachodził się — dziś popr.: znajdował się. [przypis edytorski]

znachodzi się (daw.) — znajduje się, napotyka się. [przypis edytorski]

Znachor — powieść Tadeusza Dołęgi-Mostowicza z 1937 r., zekranizowana w tym samym roku w reż. Michała Waszyńskiego, opowiadająca historię wybitnego chirurga, prof. Rafała Wilczura, który w wyniku ciężkiego pobicia traci pamięć, następnie, nie mogąc sobie przypomnieć swojej tożsamości, trafia na wieś, gdzie zostaje znachorem i leczy miejscową ludność jako Antoni Kosiba. Pomysł został zrealizowany początkowo w formie scenariusza filmowego, ale nie wzbudził zainteresowania, dopiero sukces powieści przekonał twórców kina do przeniesienia Znachora na ekrany, zaś autora do napisania drugiej części losów głównego bohatera (powieść Profesor Wilczur, wyd. w 1939 r.). [przypis edytorski]

znachor — samouk zajmujący się leczeniem ludzi i odczynianiem uroków. [przypis edytorski]

Znacie tę bajeczkę — więc posłuchajcie… — aluzja do „powiedzonka” z komedii Aleksandra Fredry Pan Jowialski. [przypis redakcyjny]

znaczą chustki do nosa — dawniej chustki do nosa były wielokrotnego użytku, robiono je z tkaniny i wyszywano na nich znaczki rozpoznawcze, najczęściej inicjały właściciela, aby praczka wiedziała, komu je oddać po upraniu (podobnie postępowano z bielizną, pościelą, ręcznikami itp.). [przypis edytorski]

znaczek (daw.) — oddziałek (od znaku, tj. chorągwi). [przypis redakcyjny]

Znaczenie nauki o pokoleniu na tym polega, że obudziła ona zainteresowanie teoretyczne dla tego niewątpliwie ważnego czynnika przemian humanistycznych. (…) zainteresowanie dla czynników składających się na strukturę dziejów — K. Mannheim, Das Problem der Generationen, „Kölner Vierteljahrshefte für Soziologie” 1928, s. 326. [przypis autorski]

znaczenie rzeczownika struktura zostało określone: „sposób budowania widoczny w budowli, sposób łączenia części pojedynczych w całość, budowa, styl” — [por.] Słownik języka polskiego J. Karłowicza, A. Kryńskiego i W. Niedźwieckiego, t. VI, Warszawa 1915, s. 465. [przypis autorski]

znaczną dary — daw. forma N.lm; dziś popr.: (…) darami. [przypis edytorski]

znaczna część Germanów zbuntowała się — p. Tacyt, Dzieje IV, 54. [przypis tłumacza]

znaczna może liczba innych jeszcze praw — Mówiąc o pewnej stałości smaku płciowego mężczyzny czy kobiety ma się na myśli zwykle przede wszystkim szczególne upodobanie do pewnej ulubionej barwy włosów u drugiej płci. Istotnie też, jeśli się w ogóle pewnej barwie włosów daje pierwszeństwo (co nie jest powszechne u wszystkich ludzi), upodobanie to zdaje się tkwić dosyć głęboko. [przypis autorski]

znacznie — bardzo. [przypis edytorski]

znacznie go popuściło — bardzo mu się poprawiło. [przypis edytorski]

znaczno — tu: widać. [przypis edytorski]