Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | polityczny | portugalski | potocznie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 7401 przypisów.

Dydym Aleksandryjski, zwany Ślepym (ok. 313–398) – chrześcijański pisarz kościelny i teolog; w dzieciństwie utracił wzrok, ale poprzez słuchanie czytanych mu tekstów zdobył dużą wiedzę i podyktował szereg prac egzegetycznych i teologicznych; stał na czele aleksandryjskiej szkoły katechetycznej; wbrew sugestii zawartej w tekście był dużo młodszy od Antoniego, którego pierwsza wizyta w Aleksandrii (311) miała miejsce, gdy Dydym był dzieckiem, natomiast spotkali się podczas kolejnej wizyty, w 335. [przypis edytorski]

dyfamacja (z łac.) — zniesławienie. [przypis redakcyjny]

dyferencja (daw., z łac. differentia: różnica) — spór. [przypis edytorski]

dyferencjał (daw.) — tu: różniczka, pojęcie matematyczne w rachunku różniczkowym i całkowym, oznaczające nieskończenie małą zmianę zmiennej. [przypis edytorski]

dyferencjalna analiza — analiza zwracająca uwagę na różnice. [przypis edytorski]

dyferencja — różnica. [przypis redakcyjny]

dyferencja — różnica, spór. [przypis edytorski]

dyferencja — różnica zdań, spór. [przypis edytorski]

dyferencja (z łac. differo: odsuwam, odkładam) — tu: dług. [przypis redakcyjny]

dyferencja (z łac.) — różnica. [przypis edytorski]

dyferencja (z łac.) — różnica, różnica zdań; tu: sprawa sporna. [przypis edytorski]

dyferencja (z łac.) — różnica zdań, spór. [przypis edytorski]

dyferencje (daw.) — tu: różnice, różnice poglądów. [przypis edytorski]

dyfferencyja — różnica. [przypis redakcyjny]

dyfidencja (z łac.) — nieufność, brak zaufania. [przypis redakcyjny]

dyfteryt a. błonica — groźna bakteryjna choroba zakaźna; dziś w Polsce spotykana rzadko dzięki powszechnym szczepieniom. [przypis edytorski]

dyfterytis — dyfteryt, błonica gardła, niebezpieczna choroba zakaźna, występująca najczęściej u dzieci, prowadząca do ogólnego zatrucia organizmu. [przypis edytorski]

dyftong — połączenie dwóch samogłosek, z których jedna nie jest sylabotwórcza, np. au w wyrazie auto. [przypis edytorski]

dyga (daw., z fr. digue) — grobla nad brzegiem morskim. [przypis edytorski]

dyga (daw., z fr. la digue) — grobla nad brzegiem morskim. [przypis edytorski]

Dygasiński, Adolf (1839–1902) — powieściopisarz i pedagog, a także prywatny nauczyciel. Przedstawiciel naturalizmu polskiego. Autor m.in. noweli Psia dola. [przypis edytorski]

Dygasiński, Adolf (1839–1902) — powieściopisarz i pedagog; pracował także jako prywatny nauczyciel; przedstawiciel naturalizmu polskiego; autor m.in. noweli Psia dola. [przypis edytorski]

Dygasiński, Adolf (1839–1902) — powieściopisarz, jeden z głównych przedstawicieli naturalizmu w literaturze polskiej (Na warszawskim bruku, Zając, Beldonek, Gody życia), a także publicysta, pedagog i encyklopedysta; w l. 1890–1891 jako wysłannik „Kuriera Warszawskiego” przebywał w Brazylii, skąd wysyłał korespondencję dotyczącą losów polskiej emigracji „za chlebem” (druk książkowy Listy z Brazylii 1891). [przypis edytorski]

Dygasiński, Adolf (1839–1902) — powieściopisarz, jeden z głównych przedstawicieli naturalizmu w literaturze polskiej; w latach 1890–1891 jako wysłannik „Kuriera Warszawskiego” przebywał w Brazylii, skąd wysyłał korespondencję dotyczącą losów polskiej emigracji „za chlebem” (wyd. książkowe: Listy z Brazylii, 1891). [przypis edytorski]

Dygat, Stanisław (1914–1978) — powieściopisarz, felietonista współpracujący z „Kuźnicą”. [przypis edytorski]

dygestii — [forma D.lp od dygestia:] trawienia. [przypis redakcyjny]

dygnąć — ukłonić się, zginając kolana. [przypis edytorski]

dygnitarz (łac. dignitas: godność) — osoba piastująca wysoki urząd. [przypis redakcyjny]

dygnitarz — osoba piastująca ważny urząd, dostojnik. [przypis edytorski]

dygować (gw.) — nieść coś z trudem, taszczyć. [przypis edytorski]

dygować (gw. środ.) — nieść, dźwigać. [przypis edytorski]

dygować — nieść, dźwigać. [przypis edytorski]

dygować (pot.) — dźwigać. [przypis edytorski]

dygować (pot.) — nieść coś z trudem. [przypis edytorski]

dygować (pot.) — nieść coś z wysiłkiem. [przypis edytorski]

dygresja — zboczenie, odejście od tematu. [przypis redakcyjny]

dyjademem — dziś popr. forma N.lp.: diademem. [przypis edytorski]

Dyjagoras [dziś popr. Diagoras] — poeta dytyrambiczny, którego wypędzono z Aten za bezbożność: Ksantias ironizuje. [przypis tłumacza]

dyjament (daw.) — dziś: diament. [przypis edytorski]

dyjamentem — diamentem; tu: forma wydłużona (zgodna z daw. wymową) dla zachowania rytmu jedenastozgłoskowca. [przypis edytorski]

dyjamentowy — dziś: diamentowy. [przypis edytorski]

dyjamentowy — dziś popr.: diamentowy. [przypis edytorski]

dyjamentu — diamentu; tu: forma wydłużona (zgodna z daw. wymową) dla zachowania rytmu jedenastozgłoskowca. [przypis edytorski]

Dyjana — Diana; tu: forma wydłużona dla zachowania rytmu jedenastozgłoskowca. [przypis edytorski]

Dyjana (mit. rzym.) — dziewicza bogini łowów, odpowiednik gr. Artemidy, mającej świątynię w Efezie. [przypis edytorski]

Dyjana (mit. rzym.) — dziś: Diana, dziewicza bogini łowów i księżyca, odpowiednik gr. Artemidy. [przypis edytorski]

Dyjana (mit. rzym.) — właśc. Diana, dziewicza bogini łowów, przyrody (w szczególności lasów) oraz księżyca, córka Latony i Jowisza, bliźniacza siostra Apollina; jej atrybutami były łuk i kołczan ze strzałami, jej głowę zdobił sierp księżyca w nowiu, często też przedstawiana była z towarzyszącą jej łanią a. jelonkiem; utożsamiana z postacią Artemidy w mit. gr. [przypis edytorski]

Dyjanna — dziś: Diana. [przypis edytorski]

Dyjanna (mit. rzym., dziś: Diana) — bogini łowów, córka Jowisza i siostra Apollina, jej posąg był popularną ozdobą klasycystycznych ogrodów i pałaców. [przypis edytorski]

Dyjanna (mit. rzym.) — dziś: Diana; bogini łowów, córka Jowisza i siostra Apollina, jej posąg był popularną ozdobą klasycystycznych ogrodów i pałaców. [przypis edytorski]

Dyjanna (mit. rzym.) — dziś: Diana; bogini łowów, córka Jowisza i siostra Apollina, tu: natchnienie. [przypis edytorski]

Dyjanna — właśc. Diana, rzym. odpowiedniczka bogini Artemidy w mit. gr.; bliźniaczej siostry Apollina, dziewiczej bogini łowów, lasów, zwierząt i dzikiej przyrody. [przypis edytorski]

Dyjanny — dziś: Diany; bogini Księżyca i łowów (odpowiednik Artemidy z mit. gr.). [przypis edytorski]

dyjasek (daw.) — diabeł. [przypis redakcyjny]

Dyjos, Dios (mit. gr.) — Dzeus, Zeus, najważniejszy z bogów, władca Olimpu, ojciec dziewięciu Muz. [przypis edytorski]

Dyjos — Zeus. [przypis edytorski]

dykcja (daw.) — sposób ujęcia w słowa, wysłowienie. [przypis edytorski]

Dykcjonarz Akademii FrancuskiejDictionnaire de l'Académie française (Słownik Akademii Francuskiej), zawierający normy i zalecenia w zakresie używania języka francuskiego i opracowywany przez Akademię Francuską, towarzystwo naukowe zał. w Paryżu w 1635 r. za panowania króla Ludwika XIII przez kardynała Richelieu, z czasem przekształcone w instytucję państwową, składające się stale z 40 najważniejszych ludzi kultury i nauki Francji. [przypis edytorski]

dykcjonarz (daw.) — słownik, leksykon a. alfabetyczny spis biografii sławnych osób. [przypis edytorski]

dykcjonarz (daw.) — słownik, leksykon. [przypis edytorski]

dykcjonarz (daw.) — słownik, spis wyrazów z ich definicjami; przen.: słownictwo, zasób używanych słów. [przypis edytorski]

dykcjonarz komunałów FlaubertaDictionnaire des ideés reçues (1911–1913), zbiór frazesów zebranych z notatek sporządzonych przez Flauberta. [przypis edytorski]

Dykcjonarz muzyczny — co do tego szczegółu, podejrzliwość pisarza niezupełnie była urojeniem; istnieją dokumenta, świadczące, iż autorstwo muzyczne R. podawane było złośliwie w wątpliwość. (J. J. Rousseau raconté par les gazettes de ton temps). [przypis tłumacza]

dykcyonarz (daw.) — dziś popr.: dykcjonarz, daw. słownik, leksykon a. alfabetyczny spis biografii sławnych osób. [przypis edytorski]

dykduk — gramatyka (hebrajska). [przypis edytorski]

dykduk — gramatyka (hebrajska). [przypis tłumacza]

dyksy — spolonizowana forma łacińskiego słowa „dixi” („powiedziałem”). [przypis edytorski]

dykta (daw. pot.) — tu: dyktando. [przypis edytorski]

dyktam — ziele na Krecie, jad z ran dobywające. [przypis redakcyjny]

dyktanda ze Smirnowskiego — w zaborze rosyjskim w II poł. XIX w. i na początku XX w. nauka w szkołach była prowadzona obowiązkowo po rosyjsku. Tu mowa zapewne o zbiorze dyktand Курсы систематического диктанта для средних учебных заведений (1881), którego autorem był Piotr Smirnowski (ros. Пётр Владимирович Смирновский; 1846–1904), filolog, nauczyciel gimnazjalny z Petersburga. [przypis edytorski]

dyktator Gallów — Napoleon Bonaparte. [przypis edytorski]

dyktatorialny — dziś popr.: dyktatorski. [przypis edytorski]

dyktator — tutaj: pierwszy uczeń w klasie. [przypis redakcyjny]

Dyktator, Wianek mirtowy, Iola, Eros i Psyche, Gra, Donna Aluica (La Bestia), Za cenę łez, Koniec Mesjasza, Gród Słońca — dramaty autorstwa Jerzego Żuławskiego. [przypis edytorski]

dyktator — w starożytnym Rzymie republikańskim nadzwyczajny urzędnik obdarzony pełnią władzy, mianowany na przeciąg 6 miesięcy w razie wielkiego niebezpieczeństwa. [przypis redakcyjny]

Dyktea — zmyślone przez Ariosta miasto na Krecie; była tylko góra Dikte. [przypis redakcyjny]

Dyktejskie miasta — kreteńskie; dyktejskie od góry Dikte na Krecie. [przypis redakcyjny]

dykteria — krótkie opowiadanie żartobliwe. [przypis redakcyjny]

dykteryjka — zabawne, krótkie opowiadanie. [przypis edytorski]

dykteryjka (z łac. dicterium: żart) — zabawne, krótkie opowiadanie, anegdota. [przypis edytorski]

dykteryjka (z łac.) — zabawne, krótkie opowiadanie, anegdota. [przypis edytorski]

dyktować — tu: dychtować, zaopatrywać. [przypis redakcyjny]

dyktowanie — dawniej: układanie listów i dokumentów, także tekstów literackich. [przypis edytorski]

dyktownie (daw.) — dychtownie, szczelnie. [przypis redakcyjny]