Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | portugalski | potocznie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | rzymski | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 7379 przypisów.
Assézat, Jules (1832–1876) — literat i dziennikarz oraz antropolog fr.; wydawca, wraz z Mauricem Tourneux, dzieł zebranych Diderota (1875); współpracownik czasopism: „Réalisme”, „Revue nationale”, „Revue de Paris”, „Revue politique et littéraire”, „Bulletin du bibliophile”, „L'Intermédiaire des chercheurs et des curieux”, „Revue d'anthropologie”, „Journal des débats”. [przypis edytorski]
assekuracyja — dziś: asekuracja; ochrona. [przypis edytorski]
assemblée (fr.) — zebranie. [przypis edytorski]
Assembleen — Versammlungen. [przypis edytorski]
assentior, assensus sum (łac.) — zgadzać się, przytakiwać, pochlebiać; tu: zgadzam się, nie przeczę. [przypis edytorski]
assentior (łac.) — przyznaję. [przypis edytorski]
assentior (łac.) — zgadzam się. [przypis edytorski]
asserens pulcherrimis argumentis, Slaves et Sarmatas Germanos non esse (łac.) — potwierdzając najpiękniejszymi argumentami, że Sarmaci Germanami nie są. [przypis edytorski]
assiduo addiscentes ad senium pervenimus (łac.) — ustawicznie się czegoś nowego ucząc, dochodzimy do starości. [przypis redakcyjny]
Assini — dziś: Assinie, region w płd-wsch. części Wybrzeża Kości Słoniowej, przy granicy z Ghaną; w 1637 Francuzi założyli tam misję, zaś w 1843–1845 podpisali traktaty z królami regionów Grand Bassam i Assinie, czyniąc ich terytoria francuskim protektoratem. [przypis edytorski]
Assini — dziś: Assinie, region w płd-wsch. części Wybrzeża Kości Słoniowej, przy granicy z Ghaną; w 1637 Francuzi założyli tam misję, zaś w 1843–1845 francuski admirał Louis Edouard Bouët-Willaumez podpisał traktaty z królami regionów Grand Bassam i Assinie, czyniąc ich terytoria francuskim protektoratem. [przypis edytorski]
Assis Brasil, Joaquim Francisco de (1857–1938) — brazylijski polityk, prawnik, dyplomata oraz pisarz. [przypis edytorski]
assistere (łac.) — towarzyszyć. [przypis redakcyjny]
association (ang.) — stowarzyszenie, towarzystwo. [przypis edytorski]
Association of Motion Pictures — amerykańskie stowarzyszenie mające na celu dbanie o interesy amerykańskich studiów filmowych założone w roku 1922. [przypis edytorski]
assommoir (fr.) — pułapka. [przypis edytorski]
Assos — miasto w Myzji, w Troadzie [w płn.-zach. Azji Mniejszej], na skale należącej do gór Ida, nad morzem, na północ od wyspy Lesbos. [przypis tłumacza]
Assuérus (fr.), pol. Achaszwerosz a. Ahaswer — perski król z biblijnej Księgi Estery: na skutek intrygi najwyższego urzędnika, Hamana, wydał rozkaz zabicia wszystkich Żydów w państwie. Żona króla, Żydówka Estera, ryzykując śmiercią, poprosiła męża o zmianę decyzji. Król przyjął ją łaskawie, Hamana powieszono, a Żydzi ocaleli. Historię tę upamiętnia żydowskie święto Purim. [przypis edytorski]
assueverunt (łac.) — przywykli. [przypis redakcyjny]
assumpsit similitudinem animalis (łac.) — przybrało podobieństwo zwierzęcia. [przypis redakcyjny]
Assunta — obraz Tycjana, namalowany na zlecenie mnichów z kościoła Santa Maria Gloriosa dei Frari w 1518 r. [przypis edytorski]
Assur a. Aszur — staroż. miasto w płn. Mezopotamii, w III i II tysiącleciu p.n.e. główne miasto i stolica Asyrii; 614 p.n.e. zniszczone przez Medów. [przypis edytorski]
assurget (łac.) — powstanie. [przypis redakcyjny]
assyrskiej szarańczy — Asyryjczycy to starożytny lud Azji Mniejszej słynący z waleczności i ekspansywności. Kojarzony był z zagładą. [przypis edytorski]
Assyryjska 1240 abo, jako drudzy piszą, 1400… — Skarga podaje te dane za Bellarmina De controversiis. [przypis edytorski]
assystencyja — dziś: asystencja; obecność, towarzyszenie komuś. [przypis edytorski]
assystować — dziś: asystować. [przypis edytorski]
…a stąd wyprowadzał wniosek, że słuszne jest, aby niewykształcony był trzymany w więzach przez mądrzejszego — według prawa ojciec, którego pomieszanie zmysłów jest udowodnione, traci swobodę rozporządzania swoją osobą i swym majątkiem. Zdaniem oskarżyciela Sokrates przez naciąganą interpretację wysnuwał z tego prawa daleko idące, demoralizujące młodzież konsekwencje. [przypis tłumacza]
A Stacyjusza, który nas rozdzielał (…) zasłonę — Z tego wiersza widzimy, że Stacjusz szedł ciągle między Dantem a Wirgiliuszem. [przypis redakcyjny]
A stałoby się to z pewnością, gdyby, na szczęście, nie znaleziono nań równie potężnego lekarstwa. — jako lekarstwa na syfilis używano rtęci. [przypis edytorski]
Asta Nielsen (1881–1972) — duńska gwiazda kina niemego. [przypis edytorski]
a (starop.) — i, oraz. [przypis edytorski]
Astaroth — demon; w tradycji okultystycznej dwudziesty dziewiąty duch Goecji; jego biblijnym pierwowzorem była Astarte, fenicka bogini miłości zmysłowej i wojny (odpowiednik babilońskiej Isztar), przedstawiany z kobiecymi piersiami i smoczymi atrybutami (kończyny, skrzydła, ogon, łuski); w literaturze: wymieniony wśród siedmiu książąt piekieł, którzy odwiedzili Fausta; Astaroth miał udzielać odpowiedzi na pytania dotyczące przeszłości, teraźniejszości i przyszłości, potrafić odkryć każdą tajemnicę, uczyć wszystkich nauk wyzwolonych i zapewniać przychylność wielkich panów. [przypis edytorski]
Astarte a. Asztarte (dziś nieodm.) — zachodniosemicka bogini miłości, płodności i wojny, królowa niebios. [przypis edytorski]
Astarte a. Asztarte (dziś nieodm.) — zachodniosemicka bogini miłości, płodności i wojny, królowa niebios, utożsamiana z mezopotamską boginią Isztar. [przypis edytorski]
Astarte a. Asztarte, hebr. Astoreth — zachodniosemicka bogini miłości, płodności i wojny, królowa niebios, utożsamiana z mezopotamską boginią Isztar. [przypis edytorski]
Astarte a. Asztarte (mit.) — zachodniosemicka bogini miłości, płodności i wojny, królowa niebios; hebr. Astoret, lm: Astarot. [przypis edytorski]
Astarte a. Asztarte (mit.) — zachodniosemicka bogini miłości, płodności i wojny, królowa niebios, utożsamiana z mezopotamską boginią Isztar. [przypis edytorski]
Astarte a. Asztarte — zachodniosemicka bogini miłości, płodności i wojny, królowa niebios, utożsamiana z mezopotamską boginią Isztar. [przypis edytorski]
Astarte a. Asztarte (z hebr. Astoreth) — zachodniosemicka bogini miłości, płodności i wojny, królowa niebios, utożsamiana z mezopotamską boginią Isztar. [przypis edytorski]
Astarte — fenicka bogini miłości, płodności i wojny, utożsamiana z babilońską boginią Isztar. [przypis edytorski]
A. Stelmachowski, Własność w systemie społeczno-gospodarczym…, s. 76. [przypis autorski]
A. Stelmachowski, Własność w systemie społeczno-gospodarczym, [w:] System prawa prywatnego, t. 3, red. E. Gniewek, Warszawa 2007, s. 245. Formuła ta została przejęta przez konstytucję RFN z 1949 r. oraz konstytucję NRD z 1949 r., podobne rozwiązania znajdują się w konstytucjach Włoch, Hiszpanii, Chorwacji, Grecji, Łotwy, Litwy, Estonii, Słowacji, Rumunii, Ukrainy, Węgier. Idea ta jest jednak obca amerykańskiemu prawu konstytucyjnemu. Por. szerzej K. Zaradkiewicz, Instytucjonalizacja wolności majątkowej. Koncepcja podstawowego prawa własności i jej urzeczywistnienie w prawie prywatnym, Warszawa 2013, s. 362. [przypis autorski]
A. Stelmachowski, Własność w systemie społeczno-gospodarczym, [w:] System prawa prywatnego, t. 3, red. E. Gniewek, Warszawa 2007, s. 245. [przypis autorski]
A. Stelmachowski, Własność w systemie społeczno-gospodarczym, [w:] System prawa prywatnego, t. 3, red. E. Gniewek, Warszawa 2007, s. 76. [przypis autorski]
astenik — osoba o smukłej budowie ciała, nieśmiała i drażliwa. [przypis edytorski]
Asteras eisatreis Aster emos… — fragment jednego z epigramatów Platona (V–IV w. p.n.e.) zachowanych w dziele Diogenesa Laertiosa (z III w. n.e.) Żywoty sławnych filozofów III, 29; fragment ten w zapisie bez transkrypcji: ἀστέρας εἰσαθρεῖς Ἀστὴρ ἐμός… [przypis edytorski]
aster (daw.) — dziś D. lm: astrów. [przypis edytorski]
aster (łac.) — gwiazda. [przypis redakcyjny]
asteroida — jedno z niewielkich ciał niebieskich obiegających Słońce, w większości pomiędzy orbitami Marsa i Jowisza; jest to wyraz z i niezgłoskotwórczym: asteroidy należy wymawiać „asterojdy”. [przypis edytorski]
asteroida — jedno z niewielkich ciał niebieskich o małych rozmiarach (od kilku metrów do 1000 km), obiegających Słońce, w większości pomiędzy orbitami Marsa i Jowisza; większe asteroidy są nazywane planetoidami. [przypis edytorski]
asteroida — planetoida, niewielkie ciało niebieskie obiegające Słońce, nie będące planetą, księżycem planety ani kometą; większość z nich krąży w głównym pasie planetoid, pomiędzy orbitami Marsa i Jowisza; pierwsze obiekty tego rodzaju odkryto w XIX w., obecnie skatalogowano ponad milion z nich. [przypis edytorski]
A. Steuard, cytat za: B. Varmer, Limitations on Peforming Rights…, s. 82. [przypis autorski]
A. Steuard, cytat za: B. Varmer, Limitations on Peforming Rights…, s. 82. [przypis autorski]
As the blackest (…) tempest — „Jak czarna chmura zwiastuje najstraszliwszą burzę”. Byron, Don Juan, I, 13. [przypis tłumacza]
Astheure — tak, zamiast: A cette heure….. [przypis autorski]
Astianaks — syn Andromachy i Hektora, zabity po zdobyciu Troi. [przypis edytorski]
Astianakt — imię nadane na cześć Hektora, oznacza obrońcę miasta. [przypis edytorski]
Astier-Réhu — uczony akademik, bohater powieści Alfonsa Daudet L'Immortel (1888). [przypis autorski]
asti — rodzaj włoskiego wina. [przypis edytorski]
Asti spumante — białe, słodkie, musujące wino [przypis edytorski]
Astiterunt reges terrae, et principes convenerunt in unum adversus Dominum (łac.) — królowie ziemi stanęli razem, a książęta zebrali się razem przeciwko Panu. [przypis edytorski]
Astiterunt reges terrae — przystanęli królowie ziemscy. [przypis autorski]
Astolf — król Lombardii. [przypis redakcyjny]
Astolf — legendarny książę angielski, jeden z bohaterów Orlanda Szalonego Ariosta. [przypis redakcyjny]
Astolf — syn króla brytyjskiego, Ottona, brata Amona i Milona; dlatego „stryjeczny” Orlanda i Rynalda. [przypis redakcyjny]
Astomi — legendarny lud nieposiadający ust i odżywiający się zapachami; mieli mieszkać u źródeł Gangesu. [przypis edytorski]
Astor, Vincent (1891–1959) — amerykański przedsiębiorca, multimilioner, filantrop, członek wpływowej rodziny Astorów; spadkobierca wielkiego majątku na nowojorskim rynku nieruchomości po tym, jak jego ojciec, John Jacob Astor IV, zginął na pokładzie Titanica w 1912 roku; w 1928 zakładach Kruppa w Kilonii w Niemczech zbudowano dla Vincenta Astora jacht „Nourmahal”, który z wybuchem II wojny światowej został przejęty przez amerykańską Straż Przybrzeżną, a potem kupiony przez marynarkę wojenną, w której służył jako kanonierka. [przypis edytorski]
Astrabora — kraina w płd. Egipcie. [przypis redakcyjny]
Astrachań — miasto w Rosji, położone w delcie Wołgi, dawny ośrodek handlu tranzytowego z państwami Azji Środkowej, z Persją i Indiami. [przypis edytorski]
Astrachań — miasto w Rosji, położone w delcie Wołgi, daw. ośrodek handlu tranzytowego z państwami Azji Środkowej, z Persją i Indiami. [przypis edytorski]
astragalomancja — wróżenie z kości. [przypis tłumacza]
Astragor — bóg piekielny; tu: diabeł. [przypis redakcyjny]
Astragor — diabeł. [przypis redakcyjny]
astra (łac. M.lm) — gwiazdy. [przypis redakcyjny]
astral (łac.) — wg spirytystów eteryczne ciało ożywiające organizm fizyczny i wiążące duszę z ciałem. [przypis edytorski]
astralne condominium (łac.) — wg spirytystów przestrzeń opanowana jednocześnie przez dwa ciała astralne. [przypis edytorski]
astralny — gwiezdny; tu: kosmiczny. [przypis edytorski]
astralny — niematerialny. [przypis edytorski]
astralny — tu: niematerialny. [przypis edytorski]
astralny (z łac. astrum: gwiazda) — gwiezdny, niematerialny, mistyczny; przen.: nierealny. [przypis edytorski]
Astrea (gr.: Gwiaździsta; mit. gr.) — przydomek Dike, bogini sprawiedliwości, która w złotym wieku ludzkości przebywała z ludźmi na ziemi, a w upodlonym wieku żelaza zrażona niegodziwością ludzką porzuciła ziemię i wstąpiła do nieba, by stać się gwiazdozbiorem Panny (Owidiusz, Metamorfozy I); wyrażano nadzieję, że kiedyś powróci, a wraz z nią powróci szczęśliwy, harmonijny złoty wiek (Wergiliusz, Ekloga IV). [przypis edytorski]
Astrea — „gwiaździca”, przydomek bogini sprawiedliwości, Dike; w wieku złotym przebywała z ludźmi na ziemi, w wieku spiżowym ostatnia przeniosła się do nieba, gdzie jako Panna błyszczy w zodiaku. [przypis redakcyjny]
Astrea — obszerna powieść sielankowa Honoriusza d'Urfé, publikowana w częściach między 1607 a 1627, niezmiernie popularna w Europie; jej akcja rozgrywa się w V w. w lasach w okolicach Forez. [przypis edytorski]
Astrea — romans sielankowy Honoriusza d'Urfé z 1. poł. XVII w. [przypis edytorski]
Astrea — sławna swojego czasu powieść pasterska Honoriusza d'Urfé (1567–1625), osnuta na prawdziwych zdarzeniach, a przedstawiająca pod maską pasterzy współczesne autorowi osoby. [przypis tłumacza]
astr — gwiazda tworząca się w kole przez promienie szprych. [przypis edytorski]
astrofil (z gr.) — miłośnik gwiazd. [przypis redakcyjny]
astrolabia własc. astrolabium — dawny przyrząd do wyznaczania pozycji na ziemi względem ciał niebieskich. [przypis redakcyjny]
astrolabium — dawny przyrząd astronomiczny służący do wyznaczania pozycji gwiazd. [przypis edytorski]
astronomii — zgodnie z melodią wiersza wyraz ten powinien być czytany jako pięciosylabowy: as-tro-no-mi-i. [przypis edytorski]
astrosoma (gr.) — ciało astralne. [przypis edytorski]
as — tu: drobna moneta rzymska. [przypis edytorski]
Astulf — właśc. Aistulf, król longobardzki, pokonany przez Pipina; „potomka jego”, tj. syna, Dezyderiusa, wziął Karol Wielki do niewoli. [przypis redakcyjny]
Asturgia — Asturia, kraina w północnej Hiszpanii nad Zatoką Biskajską. [przypis redakcyjny]
astur palumbarius — niekad nesotus žudytojas, jau nesakysim vilkas, bet tigras paukščių sviete. [przypis edytorski]
Astyages — ostatni władca państwa Medów, panował 585–550 p.n.e.. [przypis edytorski]
Astyages w Medii umarł — Ksenofont przekształca historię w celu moralno-wychowawczym. Astyages nie umarł jako król Medii, lecz stracił władzę w 550 r. przed Chr. na rzecz Cyrusa, który, objąwszy w 558 r. tron w Persji, podniósł bunt przeciwko dziadkowi; wojsko medyjskie przeszło na stronę Cyrusa. Z Astyagesem obszedł się zwycięzca łaskawie; kazał mu mieszkać w Hyrkanii (kraj nad Morzem Kaspijskim). [przypis tłumacza]
Astydamasa Alkmeon — Astydamas, siostrzeniec Ajschylosa, jeden z najpłodniejszych tragediopisarzy, z którego dzieł nic się nie dochowało, wystąpił około roku 390 p.n.e., o tragedii jego Alkmeon nic nie wiemy. Alkmeon zabił matkę swoją Eryfilę. [przypis tłumacza]
Astyjanaks — imię znaczące: obrońca miasta. [przypis edytorski]
