Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | ukraiński | włoski | żartobliwie
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 8252 przypisów.
złotogłów — droga tkanina ze złotych nitek. [przypis edytorski]
złotogłów — droga tkanina ze złotymi nitkami. [przypis edytorski]
złotogłów — droga tkanina z jedwabiu i złotych nici. [przypis edytorski]
złotogłów — jedwabna tkanina przetykana nićmi ze złota. [przypis edytorski]
złotogłów — jedwabna tkanina przetykana złotą nicią. [przypis edytorski]
złotogłów — jedwabna tkanina przetykana złotą nicią. [przypis edytorski]
złotogłów — jedwabna, ze złotą nicią, tkanina. [przypis edytorski]
złotogłów — kosztowna tkanina ze złotą nicią. [przypis edytorski]
złotogłów — tkanina ze złotych nici. [przypis edytorski]
złotogłów — tkanina ze złotych nici. [przypis redakcyjny]
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom pierwszy
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
złotogłów — złota nić. [przypis edytorski]
złotogłowie (starop. forma) — dziś Msc.lp: (w) złotogłowiu. [przypis edytorski]
złotohełma Własto — mowa o Atenie. [przypis edytorski]
złotohław — złotogłów; tkanina jedwabna wyszywana metaliczną złotą nicią. [przypis edytorski]
złotojeść — posłonek, roślina o złocistożółtych kwiatach kształtu małych różyczek, występująca w suchych, dobrze nasłonecznionych miejscach, takich jak łąki i południowe stoki górskie. [przypis edytorski]
złotokosy (neol.) — o złotych warkoczach. [przypis edytorski]
złotolejcy — przydomek Aresa, boga wojny, pochodzący od lejców jego rydwanu bojowego. [przypis edytorski]
złotolitka — owad z rzędu błonkówek, o kolorowym, metalicznie lśniącym ciele. [przypis edytorski]
złoto medyjskie — Medami nazywano Persów po staroświecku, a także w poezji. [przypis tłumacza]
złotopiór a. złotka (biol.) — ptak z rzędu dzięciołowych zamieszkujący polany w tropikalnych lasach deszczowych Ameryki Środkowej i Południowej. [przypis edytorski]
złoto rad fałszowałem, jam cień Kapokijo — Kapokio, sieneńczyk, znany osobiście poecie, miał jakoby razem z Dantem uczyć się fizyki i historii naturalnej. [przypis redakcyjny]
Złoto Renu — pierwsza część tetralogii Wagnera Pierścień Nibelunga, wystawiona po raz pierwszy w 1869. [przypis edytorski]
Złoto śrzodkiem janczarów zbrojnych pójdzie snadnie — złoto zwojuje nawet zbrojnych żołnierzy. [przypis redakcyjny]
złotosploty — Bakchus o bujnym włosie, spiętym złocistą przepaską, urodził się rzekomo w Tebach. Wśród blasku pochodni harcował on po pobliskich górach w otoczeniu szalejących Menad, dziewic mu oddanych. [przypis redakcyjny]
złoto Tuluzy i koń Sejański — Przedmioty, które, wedle przysłowia rzymskiego, przynosiły nieszczęście tym, co je posiadali. [przypis tłumacza]
Złotousty Jan — Jan Chryzostom (ok. 350–407), biskup Konstantynopola, znakomity kaznodzieja. [przypis edytorski]
złotowłosa Izolda, Meluzyna, Berta o Wielkiej Nodze — Izolda Złotowłosa: postać z celtyckiej legendy Dzieje Tristana i Izoldy; Meluzyna: postać z podań i legend francuskich, kobieta z wężowym lub rybim ogonem, czarodziejka; Bertrada z Laonu, znana też jako Berta o Wielkich Stopach a. łac. Regina pede aucae, tj. Królowa o gęsiej stopie (ok. 720–783): żona króla Franków Pepina Krótkiego, matka Karola Wielkiego; błogosławiona Kościoła katolickiego. [przypis edytorski]
złoto z hermijskiej głębiny — rzeka Hermos (dziś: Gediz w Turcji) w Azji Mniejszej, płynąca z gór Frygii przez równinę lidyjską i wpadająca do Zatoki Smyrneńskiej w okolicach Smyrny (dziś: Izmir) słynęła z tego, że w jej piaskach znajdowano złoto. [przypis edytorski]
Złoty Brzeg — Złote Wybrzeże, kolonia brytyjska nad Zatoką Gwinejską, utworzona w 1821, w 1957 uzyskała niepodległość i zmieniła nazwę na Ghana. [przypis edytorski]
złotych (…) głowach — złotogłowach; złotogłów: kosztowna tkanina przetykana złotymi nićmi. [przypis redakcyjny]
złotych siedem drzew widziałem — Siedem drzew złotych, czyli siedem świeczników, są to symbole siedmiu darów Ducha świętego. Św. Jan w Objawieniu, rozdz. 4, w. 5, mówi, że te świeczniki, to siedem duchów bożych. A że siedem grzechów głównych przeciwnych jest siedmiu darom Ducha Świętego, przeto pokora przeciwna jest pysze, miłosierdzie zawiści, umiejętność gniewowi, męstwo lenistwu, roztropność łakomstwu, mądrość obżarstwu, a rozum nieczystości. [przypis redakcyjny]
Złoty Cielec — komedia Stanisława Dobrzańskiego z 1884 r. [przypis edytorski]
złoty cielec — w Biblii: wykonany ze złota kultowy posąg byczka (daw.: cielec) czczony przez Izraelitów jako wizerunek bóstwa podczas długiej nieobecności Mojżesza; przen.: symbol bogactwa, pieniądze. [przypis edytorski]
Złoty Czerwony (daw.) — określenie złotej monety obiegowej. [przypis edytorski]
Złoty Dom — Ca d'Oro, pałac uważany za najwspanialszy nad Canale Grande. [przypis edytorski]
Złoty Dom (łac. Domus Aurea) — nieukończona rzymska rezydencja cesarza Nerona, wzniesiona między wzgórzami Palatyn, Celius i Eskwilin po wielkim pożarze Rzymu. [przypis edytorski]
Złoty Dom Nerona (łac. Domus Aurea) — rozległy pałac cesarza Nerona, zbudowany w centrum Rzymu. [przypis edytorski]
Złotyj Lach — tu: iron. o bogatym Polaku. [przypis edytorski]
Złoty Kokon, posag najstarszej córki, dostał się w tej sumie Camusotowi (…) — por. Balzac, Stracone złudzenia. [przypis tłumacza]
złoty krzew winny — „W kościele znaleziona złota winna latorośl”, Tacyt, Dzieje V, 5. [przypis tłumacza]
złoty łańcuch Tebańczyka — ma on na myśli Herkulesa, o którym mówi P. II cz. 2, p. 13 (a także w Agudeza y arte [agudeza (hiszp.): subtelnostka; przyp. tłum.] Disc. 19 i również w Discreto, p. 398), że z jego języka wychodziły łańcuszki trzymające innych za uszy na uwięzi. Miesza go jednak (wprowadzony w błąd jednym godłem Alcjatusa) z Merkurym, którego jako boga krasomówstwa tak przedstawiano. [przypis autorski]
złotymi ćwieki — dziś popr. N.lm: (…) ćwiekami; ćwiek: gwóźdź. [przypis edytorski]
złotymi iskry — dziś: złotymi iskrami. [przypis edytorski]
złotymi stopy — dziś: złotymi stopami. [przypis edytorski]
złotymi strzałami — „dienten nebenher, ohne dass die Erbauer daran gedacht haben mögen, ais Blitzableiter”, Graetz, Geschichte der Juden III, 227. Graetz odsyła czytelnika do pracy Arago: Notice sur le tonnerre w „Annuaire du bureau des longuitudes”. [przypis tłumacza]
złotymi włosy okryta — dziś popr. N.lm: włosami. [przypis edytorski]
złotym prochem — nim zaczęto używać bibuły (w poł. w. XVII), pismo osuszano posypując je drobnym piaskiem. [przypis redakcyjny]
Złoty Ołtarzyk — mowa o Ołtarzyku polskim Witwickiego; może to być też nawiązanie do tytułu popularnego w XVIII w. zbioru modlitw Złoty ołtarz wonnego kadzenia…. [przypis edytorski]
Złoty osioł — popularny tytuł fantastycznej, frywolnej powieści przygodowej Metamorfozy, rzymskiego pisarza Apulejusza (ok. 125–ok. 170). [przypis edytorski]
złoty półksiężyc — symbol Diany, dziewiczej bogini łowów. [przypis edytorski]
Złoty Róg — wąska, głęboko wcięta zatoka Bosforu w Turcji, ograniczająca od północy starożytny Konstantynopol i oddzielająca go od położonej na północnym brzegu Galaty, europejskiej dzielnicy obecnego Stambułu. [przypis edytorski]
Złoty Róg — wąska, głęboko wcięta zatoka Bosforu w Turcji. [przypis edytorski]
złoty stolec zachowywany w świątyni Słońca na dni wizyt Sapa Inka — Inkowie zasiadali jedynie na siedzeniach ze szczerego złota. [przypis autorski]
złoty wiek — mityczna epoka szczęśliwości, w mitologii greckiej sytuowana u początków rodzaju ludzkiego; po złotym wieku ludzkości nastąpił srebrny, trochę gorszy od poprzedniego, po nim brązowy, a następnie żelazny, który trwa do dziś. [przypis edytorski]
złoty wiek — mityczny okres szczęśliwości, w mitologii greckiej sytuowany u początków rodzaju ludzkiego; motyw złotego wieku pojawiał się ironicznie w I pieśni Monachomachii. [przypis edytorski]
złoty wiek — mityczny okres szczęśliwości, w mitologii greckiej sytuowany u początków rodzaju ludzkiego; w kostiumach złotego wieku: nago. [przypis edytorski]
złoty — w pierwszych latach powojennych inflacyjna polityka rządu doprowadziła do gwałtownego spadku wartości marki, (w roku 1920 kurs dolara wynosił około 800 marek, w roku 1922 18 000 marek, w październiku 1923 — 1 000 000 marek, w styczniu 1924 — 10 000 000 marek), co dla kapitalistów było początkowo źródłem ogromnych zysków spekulacyjnych, powodowało jednak wciąż rosnącą nędzę mas pracujących. Na przełomie lat 1923–1924 inflacja doprowadziła do dezorganizacji całego życia gospodarczego. Dopiero wówczas rząd Władysława Grabskiego dokonał reformy finansowej, wprowadzając jako nową walutę złoty (kwiecień 1924). [przypis redakcyjny]
złowieszczymi uroki — dziś popr. N. lm: złowieszczymi urokami. [przypis edytorski]
złowróżbny — fatal, przymiotnik wprowadzony wówczas w modę przez Malherbe'a. [przypis tłumacza]
złowróżby — dziś: złowróżbny. [przypis edytorski]
złowróżebnie — dziś popr.: złowróżbnie. [przypis edytorski]
złowrogi układ gwiazd… powtórzy się za pięćset lub sześćset lat od strony Asyrii i ludu Paras — Asyryjczycy na kilka lat zdobyli Egipt w 671 p.n.e., Persowie podbili go w 525 p.n.e. [przypis edytorski]
Złowrogi w cylindrze botanik nad źródłem się pochyla — W. H. Auden, Nasze miasto, tłum. B. Taborski. [przypis autorski]
złożenie (daw.) — pokój, schowek. [przypis redakcyjny]
złożenie (daw.) — [tu:] pokój, schowek. [przypis redakcyjny]
złożenie — pokój, schowek. [przypis redakcyjny]
złożenie (starop.) — pokój, gościnny zwłaszcza. [przypis redakcyjny]
złożenie — tu: forma, postać, ułożenie, budowa. [przypis edytorski]
złożonemi — daw. forma dla określeń (przymiotników, zaimków) rzeczowników rodzaju niemęskoosobowego lm; dziś tak samo dla obu rodzajów: złożonymi. [przypis edytorski]
złożyć (daw.) — tu: porzucić. [przypis edytorski]
złożyć (daw.) — ustąpić. [przypis redakcyjny]
złożyć ręce w małdrzyk — złożyć dłonie na krzyż, wnętrzem do siebie. [przypis edytorski]
złożyć się — obronić się, zasłonić. [przypis redakcyjny]
złożyć się — tu: zasłonić się (np. w szermierce). [przypis edytorski]
złożyć (starop.) — [tu:] ustąpić, spuścić. [przypis redakcyjny]
złożyć (starop.) — ustąpić, spuścić. [przypis redakcyjny]
złożyć z czego (starop.) — tu: zrezygnować, ustąpić; złagodzić. [przypis edytorski]
złożyczyć — dziś raczej: złożeczyć, tj. przeklinać kogoś, krzyczeć na kogoś. [przypis edytorski]
złożył ofiarę (…) na wierzchołkach gór — Persowie, wyznawcy mazdaizmu, oddają cześć najwyższemu bogu Ahuramazdzie (Ormuzdowi), rozpalając ogień święty na szczytach gór. [przypis tłumacza]
złożył swą lubę — W A.[autografie; Red. WL] swą labę zam. przekreślonego: skarb drogi; lubę prowinc. zam.: lubą. [przypis redakcyjny]
złr — reński austriacki (złr) = 100 centów (grajcarów). W roku 1893 wprowadzono w państwie austriackim korony, których szło dwie na reńskiego. Korona równa się 100 halerzom i mniej więcej 2 złp. [przypis autorski]
złr — skrót od: złotych reńskich; złoty reński to polska nazwa austriackiego guldena, oficjalnej waluty Austro-Węgier, w 1892 zastąpionej przez koronę austro-węgierską; gulden dzielił się na 60 krajcarów (grajcarów), a od 1857 na 100 krajcarów. [przypis edytorski]
złr. — skrót od: złoty reński (polska nazwa guldena austro-węgierskiego, srebrnej monety i jednostki monetarnej Cesarstwa Austriackiego i Austro-Węgier). [przypis edytorski]
złr. w. a. — dawny skrót: złotych reńskich waluty austriackiej; walutą Austro-Węgier były guldeny, zwane też złotymi reńskimi, które po reformie walutowej w 1892 zastąpiono przez korony; w życiu codziennym wielu mieszkańców Austro-Węgier nadal liczyło w starych pieniądzach. [przypis edytorski]
z łusk (daw. forma) — dziś: łusek. [przypis edytorski]
złych chrześcijan — Czyli wrogów Port-Royalu. [przypis tłumacza]
zły (daw., gw.) — tu: diabeł. [przypis edytorski]
Zły Instynkt należy odpychać lewą ręką, a przyciągać prawą — nie pozwolić sobie na dłuższe cierpienia z powodu zbytniej wstrzemięźliwości. [przypis tłumacza]
złymi (…) niewiasty — dziś N.lm: złymi niewiastami. [przypis edytorski]
Zły to kucharz… — popularne powiedzenie o kucharzu, który dobrze gotuje; por. polskie: palce lizać. [przypis redakcyjny]
zły — tu: szatan. [przypis edytorski]
złza (starop.) — łza. [przypis redakcyjny]
z lądu — bo część bydła wypasano w miejscach bardziej sprzyjających niż górzysta Itaka. [przypis edytorski]
zlągł się — wykluł się, powstał. [przypis edytorski]
zląkł się nie żartem — dziś: zląkł się nie na żarty. [przypis edytorski]
zlać łaski na kogoś — dziś raczej: obsypać kogoś łaskami. [przypis edytorski]
z Lachy — dziś popr. forma N. lm: z Lachami. [przypis redakcyjny]
Zlał się (…) Czy to słomy brak — dawniej na wsi sypiano na siennikach, czyli materacach ze słomy. [przypis edytorski]
z lasa (daw. forma D. lp.) — dziś popr.: z lasu. [przypis edytorski]
z lasa — dziś popr. forma D.lp.: z lasu. [przypis edytorski]
