Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | polityczny | portugalski | potocznie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 7393 przypisów.
dwa tysiące — δισχιλίους (Niese), πεντακισχιλίους (Dindorf), stąd 5000 w przekładach. [przypis tłumacza]
dwa tysiące — δισχιλίους (Niese), τριςχιλίους (Dindorf), tria milia, dreitausend (Cl.) [pominięto tłum. na rosyjski]. [przypis tłumacza]
dwa tysiące — dożywotniego żołdu miesięcznego; czerwony złoty (dukat) = 18 złotych polskich ówczesnych. [przypis redakcyjny]
dwa wielkie dzieła — To jest: Testament Stary i Nowy, Pismo Święte. [przypis redakcyjny]
Dwa wspaniałe, nagie [portrety] — mowa zapewne o dwóch słynnych obrazach Francisco Goi: Maja naga i Maja ubrana, ukazujących tę samą piękną młodą kobietę, leżącą w tej samej pozie na otomanie: na jednym kobieta jest ubrana, na drugim zaś naga. [przypis edytorski]
Dwa żywioły miasta — w okresie przedrewolucyjnym istniała silna nienawiść między poszczególnymi narodami Zakaukazia, świadomie podsycana przez rząd carski w celu osłabienia ruchu rewolucyjnego i narodowo-wyzwoleńczego. W Rosji carskiej nazywano ludność azerbejdżańską Tatarami zakaukaskimi; Żeromski stale używa tej nazwy. [przypis redakcyjny]
dwa zajadłe stronnictwa — jansenistów i jezuitów. [przypis edytorski]
dwa złote (…) pół rubla — w zaborze rosyjskim 1 złoty dzielono na 30 groszy a. 15 kopiejek; 1 rubel dzielono na 100 kopiejek; tzn. 1 kopiejka liczyła 2 grosze, 50 kopiejek (pół rubla) 100 groszy, czyli 3 złote 10 groszy. [przypis edytorski]
Dwa zwoje wełny umieszczone przed krzesłem kanclerza w Izbie Lordów angielskich — mowa o tzw. wool-sack, zwojach wełny, które w angielskiej Izbie Lordów stoją obok fotela Lorda Kanclerza. [przypis redakcyjny]
d…w — durniów. [przypis edytorski]
Dwernicki, Józef (1779–1857) — polski wojskowy, generał, dowódca kawalerii w powstaniu listopadowym. [przypis edytorski]
Dwernicki, Józef (1779–1857) — polski wojskowy, generał; w 1809 na czele ok. 100 ochotników ze swoich dóbr połączył się z oddziałami Piotra Strzyżewskiego i walczył z Austriakami; w 1810 mianowany szefem szwadronu pułku ułanów; pod Lipskiem jako ostatni wycofał się z pola bitwy; w 1814 otrzymał dowództwo świeżo utworzonego Pułku Krakusów; dowódca kawalerii w powstaniu listopadowym. [przypis edytorski]
dwie (…) alternatywy — oznaczałoby to cztery możliwe wyjścia, ponieważ alternatywa to wybór między dwiema ewentualnościami (albo-albo). [przypis edytorski]
dwie babie — dziś popr.: dwie baby. [przypis edytorski]
dwie babie — relikt występującej niegdyś w języku polskim liczby podwójnej. [przypis edytorski]
dwie bań — dziś popr. forma B.lm.: dwie banie. [przypis edytorski]
dwie chorób, dwie dżum (daw.) — dziś popr. składnia z M. (zam. D.): dwie choroby, dwie dżumy. [przypis edytorski]
dwie części — domyślnie: dwie trzecie. [przypis edytorski]
Dwie części mowy, teraz i w tej chwili — W oryginale: mo ed issa, dwa słowa lombardzkie oznaczające rzecz jedną, synonimy, a które tu wytłumaczyliśmy przez: teraz i w tej chwili; słowa te po francusku tłumaczą się dosłownie à présent et maintenant. [przypis redakcyjny]
dwie drachmy — δύο δραχμὰς. w Mt 17, 24: didrachmy (τὰ δίδραχμα). Ale podatek na świątynię pobierano w starej, świętej monecie; stąd owi mieniacze w świątyni Jerozolimskiej, wspomniani u Marka 11, 15 (Riehm I, 7a). [przypis tłumacza]
dwie drodze — relikt liczby podwójnej; dziś popr.: dwie drogi. [przypis edytorski]
dwie drodze (starop. forma) — daw. liczba podwójna, dziś popr.: dwie drogi. [przypis edytorski]
dwie drodze (starop. forma) — dualis [tj. liczba podwójna], obecnie: dwie drogi. [przypis redakcyjny]
dwie drzewie — dziś popr.: dwa drzewa (archaiczna forma liczby podwójnej). [przypis edytorski]
dwie dziewczynie (starop.) — daw. forma liczby podwójnej; dziś: dwie dziewczyny. [przypis edytorski]
dwie godzin — dziś popr. forma: dwie godziny. [przypis edytorski]
dwie grusze — poeta, nieliczący się często z rzeczywistością, umieścił na piasku pod piramidami dwa drzewa grusz; w rzeczywistości w Egipcie zupełnie grusz nie ma. [przypis redakcyjny]
dwie gwiazdek — dziś popr. forma M.lm: dwie gwiazdki; tu: łzy. [przypis edytorski]
dwie (…) i pół godzin — dziś popr.: dwie i pół godziny. [przypis edytorski]
dwie już dramy piorunem bardzo skończyłem wygodnie — tj. Balladynę i Lillę Wenedę. [przypis edytorski]
dwie kolumny w bramie — chodzi o tzw. Bramę Kantaka. [przypis edytorski]
dwie (…) koronie (starop. forma) — dualis [tj. daw. liczba podwójna; dziś: dwie korony; red. WL], porównaj pieśń II, zwr. 89. [przypis redakcyjny]
dwie kwarcie — daw. forma liczby podwójnej; dziś powinno być: dwie kwarty. [przypis edytorski]
dwie lecie (daw.) — dwa lata. [przypis edytorski]
dwie lecie — daw. forma liczby podwójnej; prawdop. sens: dwa lata temu. [przypis edytorski]
dwie lecie — daw. gramat. liczba podwójna, dziś: dwa lata. [przypis edytorski]
dwie lecie — liczba podwójna, dziś: dwa lata. [przypis edytorski]
dwiema braciej (starop. liczba podwójna) — dwóm braciom. [przypis edytorski]
dwiema — dwoma. [przypis redakcyjny]
dwiema (…) jagody — dziś popr. forma N. lm: dwiema jagodami; jagody (daw., poet.): policzki. [przypis edytorski]
dwiema ławnikami — dziś r.m. liczebnika: dwoma (…). [przypis edytorski]
dwiema rzędami (starop. forma) — dwoma rzędami. [przypis edytorski]
dwiema szwadronami — dziś popr.: dwoma szwadronami. [przypis edytorski]
dwie mili — dziś popr.: dwie mile. [przypis edytorski]
dwiem lecie tylko trzymał — tylko dwa lata miałem w dzierżawie; dwie lecie: starop. forma liczby podwójnej (występującej obok pojedynczej i mnogiej). [przypis edytorski]
dwie mocy (daw.) — dziś popr. forma: dwie moce. [przypis edytorski]
Dwie najdawniejsze księgi świata, to Mojżesza i Hioba; jeden żyd, drugi poganin — Hiob był z ziemi Hus blisko Arabii; tradycja uważa go za Araba. [przypis tłumacza]
dwie niedziele mam zostawionych — dziś: mam zostawione dwie niedziele; tzn. zostało mi dwa tygodnie. [przypis edytorski]
dwie (…) niedziele — w mowie ludu: dwa tygodnie. [przypis redakcyjny]
dwie niedzieli (daw.) — dwa tygodnie. [przypis edytorski]
dwie nocy — dziś popr.: dwie noce. [przypis edytorski]
dwie oczy — dziś: dwoje oczu. [przypis edytorski]
dwie osobie — dziś: dwie osoby (relikt archaicznej liczby podwójnej). [przypis edytorski]
dwie osobie — relikt tzw. liczby podwójnej; dziś: dwie osoby. [przypis edytorski]
Dwie piramidy wąwóz tworzyły głęboki… — Wariant: „Dwie równe — myśli trwożne, trzymające w grozie,/ Tworzyły wąwóz gmachów… w głębokim wąwozie/ Na ziemi — właśnie słońce patrzało tamtędy —/ Widać było aż w głębi dwa mrówczane rzędy/ Czarności nieruchomej… były to poryte/ Mogiły, niecałymi kamieniami kryte.” [przypis redakcyjny]
„Dwie poczty” (Evening and Morning) — tj. „Evening Post” (Poczta Wieczorna) oraz „Morning Post” (Poczta Poranna). [przypis edytorski]
dwie połowie — dziś popr.: dwie połowy (pozostałość tzw. liczby podwójnej). [przypis edytorski]
dwie przyczynie — archaiczna forma tzw. liczby podwójnej. [przypis edytorski]
dwie przygodzie (starop. forma) — dziś M.lm: dwie przygody. [przypis edytorski]
dwie ranie (starop. forma) — daw. liczba podwójna, dziś popr.: dwie rany. [przypis edytorski]
dwie ranie (starop. forma) — forma daw. liczby podwójnej; dziś: dwie rany. [przypis edytorski]
Dwie rzeczy mogły snadno wcisnąć obrzędy w serce i umysł Chińczyka; jedna, to ich sposób pisania, nadzwyczaj zawiły, który sprawiał, iż przez znaczną część życia umysł był wyłącznie zajęty tymi obrządkami — Co zrodziło współzawodnictwo, wstręt do próżniactwa i cześć dla wiedzy. [przypis autorski]
dwieście pięćdziesiąt pięć tysięcy sześćset — εἰκοσιπέντε μυριάδας πεντακισχίλια ἑξακόσια (N), ἑξακισχίλια καὶ πεντακόσια (D), stąd u tłumaczów 256 500. [przypis tłumacza]
dwie świetne gwiazdy — chodzi tu o gwiazdy: Kastor i Polluks w konstelacji Bliźniąt. [przypis edytorski]
dwie sągi — dziś: dwa sągi; sąg: jednostka miary objętości drewna, stos drewna o objętości 4 m³ (czterech metrów sześciennych a. przestrzennych). [przypis edytorski]
dwie sągi — dziś: dwa sągi; sąg: jednostka miary objętości, równa ok. 4 m³. [przypis edytorski]
dwie sągów — dziś: dwa sągi; sąg: jednostka miary objętości, równa ok. 4 m³. [przypis edytorski]
dwie sekty — Stoików i epikurejczyków. [przypis tłumacza]
Dwie sieroty — amerykański film niemy z 1921 w reż. D.W. Griffitha, opowiadający historię dwóch osieroconych sióstr (odgrywały je siostry Dorothy i Lillian Gish). [przypis edytorski]
dwie sióstr za mężami (daw.) — dwie siostry zamężne. [przypis edytorski]
Dwie siostry, mała i duża — petite vérole znaczy po francusku ospa; la grande vérole: przymiot, syfilis. [przypis tłumacza]
dwie sośnie (starop. forma) — daw. liczba podwójna (dualis), dziś: dwie sosny. [przypis edytorski]
dwiestu — dziś popr. forma D.: dwustu. [przypis edytorski]
dwiestu — dziś popr. forma: dwustu. [przypis edytorski]
dwie szklanek (daw.) — dziś popr. forma B. lm: dwie szklanki. [przypis edytorski]
dwie szklanek — dziś popr.: dwie szklanki. [przypis edytorski]
dwie szkodzie (starop. forma) — daw. forma M. liczby podwójnej; dziś: dwie szkody. [przypis edytorski]
dwie Wilije płynie — dziś: dwie Wilie płyną. [przypis edytorski]
dwie wojska — dzis popr.: dwa wojska. [przypis edytorski]
Dwie zatem fabuły części do rzeczonego celu zmierzają (…) a trzecią jest pathos — Przez to przeciwstawienie daje Arystoteles poznać, że pathos „do rzeczonego celu” nie zmierza, tj. nie sprowadza zwrotu niespodziewanego, a tym samym podziwu nie budzi, i że to część fabuły o znaczeniu podrzędniejszym. [przypis tłumacza]
dwie zimie — daw. forma liczby podwójnej (obok pojedynczej i mnogiej), dziś: dwie zimy. [przypis edytorski]
dwie złączone tarcze złociste na czarnym marmurze — w tym miejscu w tekście znajduje się odpowiedni rysunek. [przypis edytorski]
dwóch Aloidów — Otos i Efialtes, synowie olbrzyma Aloeusa. [przypis edytorski]
dwóch filozofów — Epikur i Seneka. [przypis tłumacza]
dwóch filozofów — mowa o Talesie z Miletu i Anaksagorasie. Tales z Miletu (ur. ok. 546 p.n.e.) — jeden z siedmiu mędrców starożytności, joński filozof przyrody, twórca teorii, że wszechświat powstał z prawody, po której pływa ziemia. Teorię o dominującej roli wody w powstaniu ziemi podjęli później tzw. „neptuniści”, z którymi zgadzał się i Goethe. Anaksagoras (ok. 500 p.n.e.–ok. 428 p.n.e.) — filozof ateński, przyjaciel i nauczyciel Peryklesa, głosił m.in. naukę o nieskończonej podzielności materii. Goethe czyni go przedstawicielem tzw. „wulkanistów”, wg których dominującą rolę w kształtowaniu powierzchni Ziemi odegrały siły wulkaniczne. [przypis edytorski]
Dwóch Grenadierów — piosenka ze słowami autorstwa Henricha Heinego z muzyką Roberta Schumanna. [przypis edytorski]
dwóch Indii — tj. Indii wschodnich i zachodnich. [przypis edytorski]
Dwóch jeśli pójdzie na zwiady, jeden myśli, a drugi dostrzega — Homer, Iliada X 224 (słowa Diomedesa do Nestora). [przypis edytorski]
Dwóch między nimi sprawiedliwych widzę — Kto są ci dwaj (pośród tylu dwaj tylko) sprawiedliwi? Najprawdopodobniej pierwszym jest Gwido Kawalkanti, przyjaciel Dantego, drugim sam Dante. [przypis redakcyjny]
dwóch Polaków (…) Kamil Giżycki i Jan Starościak — obaj wspomniani tu są również autorami książek o swych doświadczeniach syberyjskich: Jan Starościak-Waleczny, Czerwone, żółte, białe katy: przygody na Czerwonej Syberji, w Sajockim Urjanchaju, w Mongolji Krwawego Barona (Wydawnictwo Książek Pożytecznych, 1928), Kamil Giżycki Przez Urianchaj i Mongolię. Wspomnienia z lat 1920-1921 (wyd. 1929); ten ostatni wydał także publikacje o Afryce: W puszczach i sawannach Kamerunu Wężowa Góra. Opowieści z puszczy liberyjskiej. [przypis edytorski]
dwóchset — dziś popr.: dwustu. [przypis edytorski]
dwóch synów — starszy Leon i młodszy Józef. [przypis edytorski]
dwóch wężów — dziś popr.: dwa węże. [przypis edytorski]
Dwóch więźniów — niem. Zwei Gefangene. [przypis edytorski]
Dwóch wzajem na się opartych siedziało — Dwaj alchemicy, jako fałszerze złota, siedzą wzajem o siebie oparci, okryci trądem i przez całą wieczność drapią aż do krwi bolące ich strupy. [przypis redakcyjny]
dwóch zabitych w Waszyngtonie prezydentów — wskutek zamachów zginęli w Waszyngtonie dwaj prezydencji USA: Abraham Lincoln (14 kwietnia 1865, w teatrze) oraz James Garfield (2 lipca 1881, na dworcu kolejowym); dwaj inni zostali zamordowani w zamachach poza stolicą: William McKinley (6 września 1901 w Buffalo) i John F. Kennedy (22 listopada 1963 w Dallas). [przypis edytorski]
Dwóch z nich (…) na dosyć już wysokich urzędach — Jan Młodzianowski był sekretarzem Komisji Sprawiedliwości Królestwa Polskiego; Roman Młodzianowski referendarzem stanu w Komisji Wojny. [przypis autorski]
dwójka — oddział II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, zajmujący się wywiadem. [przypis edytorski]
dwójna — podwójna. [przypis redakcyjny]
dwójnasób — dwa razy więcej, podwójnie. [przypis edytorski]
