Przypisy

Misericordia divina! (wł.) — Boże miłosierny! [przypis edytorski]

mi vien in mente (wł.) — przychodzi mi na myśl. [przypis edytorski]

molto agitato (muz., wł.) — bardzo gwałtownie, niespokojnie. [przypis edytorski]

Monsignore a. Monsignor (wł.) — tytuł dostojników kościelnych. [przypis edytorski]

monsignore (wł.) — tytuł wysokich dostojników kościelnych we Włoszech. [przypis edytorski]

morbidezza (z wł.) — nadmierna delikatność, miękkość; zniewieściałość. [przypis edytorski]

morbidezza (z wł.) — nadmierna delikatność. [przypis edytorski]

Morisco!… Dio mio… sono morta (wł.) — umieram, o mój Boże, nie żyję. [przypis edytorski]

mori (wł.) — umarli. [przypis edytorski]

Morrirmi sento (wł.) — czuję, że umieramy. [przypis edytorski]

Morte al nemico (wł.) — śmierć nieprzyjacielowi. [przypis edytorski]

nella camera (wł.) — w pokoju. [przypis edytorski]

Nessun maggior dolore, che ricodarsi il tempo felice (wł.) — „Ach, nic tak nie boli, / Jak chwile szczęścia wspominać w niedoli”, cytat z Boskiej Komedii Dantego, tu w przekładzie Juliana Korsaka. [przypis edytorski]

Niente! Niente! (wł.) — Nic! Nic! [przypis edytorski]

niente (wł.) — nic. [przypis edytorski]

ni piu ni meno (wł.) — ni mniej, ni więcej. [przypis edytorski]

Nizza (wł.) — Nicea, miasto nad brzegiem M. Śródziemnego (Riwiera francuska). [przypis edytorski]

Nizza (wł.) — Nicea, miasto nad brzegiem M. Śródziemnego (Riwiera francuska); słynny ośrodek turystyczny i uzdrowisko; znana także ze znajdujących się w okolicy plantacji kwiatów, m.in. róż i goździków. [przypis edytorski]

Nizza (wł.) — Nicea, miasto nad Morzem Śródziemnym, na fr. Lazurowym Wybrzeżu; słynny ośrodek turystyczny i uzdrowisko; znana także ze znajdujących się w okolicy plantacji kwiatów, m.in. róż i goździków. [przypis edytorski]

No felice, ma infelice (wł.) — nie szczęśliwa, ale nieszczęśliwa. [przypis edytorski]

No! Io non sono morto (…) la prima vita! (wł.) — Nie! Nie jestem umarły. Za sobą trupem pozostawiłem pierwsze życie (z prologu do Gambi et Epodi Carducciego). [przypis edytorski]

nokturn (z wł. notturno a. fr. nocturne) — w muz.: utwór instrumentalny o spokojnym, sentymentalnym charakterze, oddający nastrój nocy. [przypis edytorski]

non capisco (wł.) — nie rozumiem. [przypis edytorski]

non c'è (wł.) — nie ma. [przypis edytorski]

Non fa niente, ragazzo mio, non fa niente (wł.) — Nie szkodzi, mój chłopcze, nie szkodzi. [przypis edytorski]

Non, si figuri! (wł.) — Ależ skąd! [przypis edytorski]

non troppo (wł.) — nie zanadto (określenie uszczegóławiające tempo muzyczne). [przypis edytorski]

nostre benemerite meretrici (wł.) — nasze czcigodne nierządnice. [przypis edytorski]

notturno (wł., muz.) — nokturn, nastrojowy utwór muzyczny. [przypis edytorski]

notturno (wł.) — nokturn, nastrojowa instrumentalna forma muzyczna. [przypis edytorski]

Nuda! Nuda! Nuda! Che danzi nuda! (wł.) — Naga! Naga! Naga! Niech tańczy naga! [przypis edytorski]

obligatto a. obligato (wł., muz.) — obowiązkowy; termin w zapisie utworu muzycznego wskazujący głos lub instrument obligatoryjny podczas wykonania utworu, czyli taki, którego nie można pominąć ani zastąpić innym. [przypis edytorski]

Occhi perche piangete (wł.) — oczy, dlaczego płaczecie? [przypis edytorski]

O dolce far niente (wł.) — O słodkie nicnierobienie. [przypis edytorski]

Oggi sto poco bene… (wł.) — Nie czuję się dziś dobrze, żeby zejść pod ziemię, ale jeśli pan chce, niech pan przyjdzie jutro o dziesiątej. [przypis edytorski]

Oh dio (wł.) — Och, Boże. [przypis edytorski]

Oh niente! (wł.) — Och, to nic! [przypis edytorski]

O Italia, giardino del mondo (wł.) — O Italio, ogrodzie świata. [przypis edytorski]

O mia Napoli, o santa città (wł.) — O mój Neapolu, o święte miasto. [przypis edytorski]

onorate l'altissimo poeta (wł.) — uczcijcie najwyższego z poetów. [przypis edytorski]

O patria (wł.) — O ojczyzno. [przypis edytorski]

opera buffa (z wł. buffo: komiczny, śmieszny) — włoska opera komiczna; gatunek opery powstały w XVIII w. we Włoszech. [przypis edytorski]

Ora et sempre (wł.) — teraz i zawsze. [przypis edytorski]

orso (wł.) — niedźwiedź; popr. po hiszpańsku: oso. [przypis edytorski]

padre felicissimo (wł.) — najszczęśliwszy ojciec. [przypis edytorski]

padre (wł.) — dosł. ojciec; tu: określenie księdza. [przypis edytorski]

padre (wł.) — ojciec, tu: ksiądz. [przypis edytorski]

Padre (wł.) — Ojcze. [przypis edytorski]

padrona (wł.) — gospodyni, właścicielka. [przypis edytorski]

padrone (wł.) — tu: właściciel, kapitan. [przypis edytorski]

pajazzo (wł.) — klaun. [przypis edytorski]

palazzo, padre (wł.) — pałac, ojcze. [przypis edytorski]

parlando (muz., z wł.) — recytatyw, śpiew zbliżony do deklamacji. [przypis edytorski]

parlando (wł., muz.) — rodzaj melodeklamacji, wykonanie utworu zbliżone do mowy z zachowaniem wysokości określonych w kompozycji dźwięków. [przypis edytorski]

parlare italiano (wł.) — mówić po włosku. [przypis edytorski]

par-ten-za (wł.) — odjazd. [przypis edytorski]

partenza (wł.) — odjazd. [przypis edytorski]

paszkwil (wł.) — utwór poświęcony jakiejś osobie, którego celem jest ukazanie jej w złym świetle. [przypis edytorski]

pas (z wł.) — przejście. [przypis edytorski]

pawęż (z wł. pavese) — tarcza. [przypis edytorski]

pedant (z wł.) — człowiek drobiazgowo, często przesadnie dokładny. [przypis edytorski]

pei fumatori (wł.) — dla palaczy. [przypis edytorski]

pensiero dominante (wł.) — dominująca myśl. [przypis edytorski]

per adulti (wł.) — dla dorosłych. [przypis edytorski]

per Baccho (wł.) — na Bachusa! [przypis edytorski]

per Bacco (wł.) — na Bachusa; Bachus a. Dionizos: w mit. gr. bóg wina i płodności; syn Zeusa i ziemianki Semele, która spłonęła, zobaczywszy ojca swego dziecka w jego właściwej, boskiej postaci. [przypis edytorski]

per Bacco! (wł.) — na Bachusa!; Bachus (mit. rzym.) — bóg wina czczony w starożytnym Rzymie, odpowiednik greckiego Dionizosa. [przypis edytorski]

per Bacco (wł.) — na Bachusa. [przypis edytorski]

per bere (wł.) — na picie, żeby się napić. [przypis edytorski]

per botiglia (wł.) — na flaszkę. [przypis edytorski]

per buona e per bella (wł.) — z powodu dobra i piękna. [przypis edytorski]

per far la figura (wł.) — na pokaz. [przypis edytorski]

per gli uomini (wł.) — tu: dla mężczyzn; po włosku uomo oznacza również człowieka, stąd nieporozumienie. [przypis edytorski]

per la gracia di Dio uomo libero (wł.) — z łaski Bożej człowiek wolny. [przypis edytorski]

per la grazia di Dio uomo libero (wł.) — z łaski Bożej człowiek wolny. [przypis edytorski]

persona maschia (wł.) — osoba męska; maschio po włosku oznacza mężczyznę. [przypis edytorski]

per voi, bambino mio (wł.) — dla ciebie, moje dziecko. [przypis edytorski]

pesante schiavitù (wł.) — ciężka niewola. [przypis edytorski]

piagnoni (wł.) — płaczący; nazwa zwolenników Girolamo Savonaroli; określenie pochodzi od płaczących na jego kazaniach kobiet. [przypis edytorski]

pianissimo possibile et fortissimo possibile (wł.) — najciszej jak można i najgłośniej jak można. [przypis edytorski]

pianissimo (wł.) — bardzo cicho. [przypis edytorski]

pianissimo (wł., muz.) — bardzo cicho. [przypis edytorski]

pianissimo (wł.) — najciszej. [przypis edytorski]

pianissimo (wł.) — określenie dynamiki w muzyce: bardzo cicho. [przypis edytorski]

piano, piano (wł.) — termin muzyczny; cicho, delikatnie. [przypis edytorski]

piano (wł., muz.) — cicho, delikatnie. [przypis edytorski]

pianto (wł.) — płacz. [przypis edytorski]

piastr (wł.) — także: piaster a. piastra: moneta używana na Bliskim Wschodzie, a także na Cyprze i Sycylii. [przypis edytorski]

piastry (z wł. piastra: blaszka) — drobna moneta w krajach Bliskiego Wschodu. [przypis edytorski]

piastr (z wł. piastra: blaszka) — tu: talar hiszpański (peso), duża srebrna moneta, bita od XV do XIX w. zarówno w Hiszpanii, jak i w jej koloniach w Nowym Świecie. [przypis edytorski]

piazzeta (wł.) — placyk. [przypis edytorski]

piazzetta (wł.) — placyk. [przypis edytorski]

picciolo (wł.) — szypułka. [przypis edytorski]

piccolo (wł., dosł.: mały) — chłopak usługujący w restauracji, hotelu itp. [przypis edytorski]

pieta (z wł. pietà: miłosierdzie, litość) — w sztukach plastycznych: przedstawienie Matki Boskiej trzymającej na kolanach martwego Jezusa Chrystusa. [przypis edytorski]

pikolo (z wł. piccolo: mały) — tu: chłopiec usługujący w hotelu, restauracji itp. [przypis edytorski]

piroscafo (wł.) — parowiec. [przypis edytorski]

piu bella regina (wł.) — najpiękniejsza królowa. [przypis edytorski]

podesta (z wł.) — gł. reprezentant władz miasta a. prowincji skupionej wokół ośrodka miejskiego; średniowieczny urząd ustanowiony w XII w. przez cesarza Fryderyka I Barbarossę, utrzymujący się do XVI w. w niektórych wł. republikach miejskich; podesta posiadał uprawnienia sądownicze i wojskowe. [przypis edytorski]

Polacco! Varsovia! (wł.) — Polak! Warszawa! [przypis edytorski]