Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 477 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | astronomia | biologia, biologiczny | chemiczny | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | geologia | grecki | hebrajski | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | portugalski | potocznie | przestarzałe | przymiotnik | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie

Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 2979 przypisów.

eine Hand für die Nuancen [haben] (niem.) — mieć rękę (wyczucie) do niuansów. [przypis edytorski]

eine masslose Selbstüberschätzung — bezgraniczne przecenianie siebie. [przypis autorski]

einen Groschen (niem.) — jednego grosza. [przypis edytorski]

eine Privatsache (niem.) — sprawa osobista. [przypis edytorski]

eines dummen polnischen Arbeiters (niem.) — głupiego polskiego robotnika. [przypis edytorski]

eines Herrn mit unaussprechlichem Namen (niem.) — jegomościa o nazwisku nie do wymówienia. [przypis edytorski]

Eines passt sich nicht für alle (niem.) — jedna rzecz nie pasuje wszystkim (parafraza zdania Goethego z wiersza Beherzigung: „Eines schickt sich nicht für alle”). [przypis edytorski]

Eine transcendentale Gesetzmässigkeit (niem.) — transcendentalna prawidłowość. [przypis edytorski]

eine Transcendentale Gesetzmässigkeit (niem.) — transcendentalna prawidłowość. [przypis edytorski]

ein Fünkchen Genie (niem.) — iskierka geniuszu. [przypis edytorski]

ein Gedanke steigt mir auf (niem.) — pewna myśl przyszła mi do głowy. [przypis edytorski]

ein Genie in Kritik und Nachdichtung, in allem Nachschaffen und Nachverstehen — W. Dilthey, Das Erlebnis…, s. 292. [przypis autorski]

ein glanzender Allesempfanger, Allesüberwinder (niem.) — dosł. „doskonały wszystkoprzyjmowacz i wszystkoprzełamywacz”; osoba, która z łatwością przyjmuje wszelkie wpływy i równie łatwo je przezwycięża. [przypis edytorski]

ein kleines helles (niem.) — małe jasne (piwo). [przypis edytorski]

Einlage — obecnie: Przegalina. [przypis edytorski]

Einleitung in die slavische Literaturgeschichte (niem.) — Wprowadzenie do historii literatury słowiańskiej. [przypis edytorski]

Einleitung zur Historiosophie — właściwie: Prolegomena zur Historiosophie, tj. Wstęp do filozofii historii. [przypis redakcyjny]

Ein Mann von pleine Intelligenz (niem. i z fr. plein, pleine: pełny, pełna) — człowiek o pełnej inteligencji; człowiek pełny inteligencji. [przypis edytorski]

ein psychischer Lustmörder (niem.) — psychiczny morderca z lubieżności, na tle seksualnym. [przypis edytorski]

ein Schweinehund (niem.) — świński pies. [przypis edytorski]

Einstein, Albert (1879–1955) — fizyk teoretyczny i laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki. [przypis edytorski]

Einstein, Albert (1879–1955) — urodzony w Niemczech fizyk-teoretyk pochodzenia żydowskiego, autor teorii względności (szczególna teoria względności, wraz ze słynnym równaniem E=mc2, ustalającym równoważność między masą a energią powstała w 1905 roku, ogólna teoria względności, stanowiąca teorię grawitacji, opublikowana została w 1916 roku). [przypis edytorski]

Einstein, Albert (1879–1955) — urodzony w Niemczech fizyk-teoretyk pochodzenia żydowskiego, autor teorii względności (szczególna teoria względności, wraz ze słynnym równaniem E=mc², ustalającym równoważność między masą a energią powstała w 1905 roku, ogólna teoria względności, stanowiąca teorię grawitacji, opublikowana została w 1916 roku). [przypis edytorski]

Eins, zwei, marsch! (niem.) — Raz, dwa, marsz! [przypis edytorski]

ein Tisch, ein Brot, ein Herr (niem.) — jeden stół, jeden chleb, jeden gospodarz. [przypis edytorski]

ein unanschauliches psychisches Erlebnis (niem.) — niezrozumiałe, niejasne, niewyobrażalne przeżycie psychiczne. [przypis edytorski]

Ein Volk, ein Reich, ein Führer (niem.) — jeden naród, jedna rzesza, jeden wódz (jeden z najpopularniejszych sloganów Niemiec hitlerowskich). [przypis edytorski]

ein Volk, ein Reich, ein Führer (niem.) — jeden naród, jedna Rzesza, jeden wódz. [przypis edytorski]

ein, zwei, drei (niem.) — raz, dwa, trzy. [przypis edytorski]

Ei sane non multum poterit obesse fortuna, qui sibi firmius in virtute, quam in casu, praesidium collocavit (łac.) — Zaprawdę niewiele fortuna zaszkodzić temu zdoła, kto silniejszą dla siebie obronę na cnocie niż na ślepym losie zasadził. (Cicero, Ad Herennium, IV, 19, 13). [przypis redakcyjny]

Eisenstein, Siergiej (1898–1948) — rosyjski reżyser, współtwórca radzieckiej szkoły montażu. [przypis edytorski]

Eisernes Kreuz? Ihm geht alles nach Wunsch. Eisernes Kreuz (niem.) — Żelazny krzyż? Jemu to wszystko idzie po myśli. Żelazny krzyż! [przypis edytorski]

Eiulatu (…) refert — Attius, Philoctetes, u Cycerona: Cicero, De finibus bonorum et malorum, II, 29. [przypis tłumacza]

eiusdem (łac.) — tegoż. [przypis redakcyjny]

eiusdem matris (łac.) — tej samej matki. [przypis redakcyjny]

eiusdem sensus (łac.) — tegoż zdania. [przypis redakcyjny]

eiusdem spiritus (łac.) — tegoż ducha. [przypis redakcyjny]

eius saeculi (łac.) — owego wieku. [przypis redakcyjny]

Ej (…) buch pięścią — Miejsce widocznie przez kopistę zepsute. Prof. Brückner czyta: „Ejżeć, sipęknę cię,/ To odlew buch pięścią!”, gdzie pękać występuje w znaczeniu: bić, uderzyć (znane także w gwarze nadrabskiej), zaś si to dodatek, jak w si-bretkowie. [przypis redakcyjny]

Ejdkuny a. Eydtkuhnen, a. Czernyszewskoje — osiedle wiejskie położone w obwodzie królewieckim nieopodal granicy z Republiką Litewską. [przypis edytorski]

ejfemeryta — efemeryda; coś krótkotrwałego i zmiennego (dosł. zmieniającego się co dzień). [przypis edytorski]

Ejlejtyja (mit. gr.) — bogini połogu i porodu. [przypis edytorski]

Ejlityja — bogini połogów. [przypis tłumacza]

Ejl melech jojszejw (hebr.) — „Bóg, król zasiadający”. Fragment modlitwy. [przypis tłumacza]

E. J. Macgillivray, The copyright act, 1911, annotated, London 1912, s. 131. [przypis autorski]

Ejszes chaił mi jimco (hebr.) — „Niewiastę dzielną kto znajdzie?”. Fragment z Przypowieści Salomona śpiewanej przy wieczerzy sobotniej na cześć pani domu. [przypis tłumacza]

Ej, tam na hori… Kozaki idut' (ukr.) — Hej, tam na górze żeńcy żną, A pod górą, pod zieloną, kozacy maszerują. [przypis redakcyjny]

Ej to ne pili pilili!… ne tumany ustawały (z ukr.) — ej, to nie pyły pyliły, nie mgły wstawały. [przypis redakcyjny]

Ej! ty na szybkim konia, gdzie pędzisz… — podobnie jak w Giaurze Byrona początek opowiadania: «Who thundering comes on blackest steed with slackened bit and hoof of speed». [przypis redakcyjny]

Ej ty na szybkim koniu — „Ej! Ty na szybkim koniu gdzie pędzisz kozacze?”, pierwsze słowa poematu Maria Antoniego Malczewskiego (1793–1826). [przypis edytorski]

Ejzechu neszech — rozdział z Talmudu o lichwie. [przypis tłumacza]

ekarkiliujesz — z fr. écarquiller, wytrzeszczać oczy. [przypis edytorski]

Ekateryna — Katarzyna II Wielka (1729–1796), caryca Rosji od 1762. [przypis edytorski]

Ekaterynburg, dziś popr. Jekaterynburg — miasto w azjatyckiej części Rosji, leżące po wschodniej stronie środkowego Uralu, zał. w 1723, nazwane na cześć cesarzowej Katarzyny I, żony imperatora Piotra I Wielkiego. [przypis edytorski]

Ekbatana — starożytna stolica państwa Medów, później letnia rezydencja królów Persji; po zajęciu miasta przez Aleksandra Wielkiego w 330 p.n.e. stanowiła główny skarbiec jego imperium. [przypis edytorski]

Ekbatana — w starożytności (VIII–VI w. p.n.e.) stolica Medii, organizacji państwowej indoirańskiego ludu Medów; dziś Hamadan w płn.-zach. Iranie. [przypis edytorski]

Ekdippa — Ἐκδίππα (var. Άπχή), LXX Ἰασιφ, Άζείφ, Άχζείφ, Άσχαφί, אַכְזִיב (Joz 19, 29 etc.), dziś ez-Zîb (na północ od Ptolemaidy). [przypis tłumacza]

Ekielski, Władysław (1855 –1927) — architekt związany z Krakowem, przedstawiciel eklektyzmu i modernizmu, pod koniec życia wykładowca krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. [przypis edytorski]

Ekielski, Władysław (1855–1927) — architekt związany z Krakowem, przedstawiciel eklektyzmu i modernizmu, pod koniec życia wykładowca krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. [przypis edytorski]

Ekklesiadzusaj — komedia Arystofanesa z 392 p.n.e., znana pod polskim tytułem Sejm kobiet, w której kobiety przejmują władzę nad Atenami. [przypis edytorski]

eklektyczny — łączący w całość elementy zaczerpnięte z różnych stylów lub doktryn. [przypis edytorski]

eklektyk — twórca lub myśliciel łączący w całość elementy zaczerpnięte z różnych stylów lub doktryn. [przypis edytorski]

eklektyk — zwolennik eklektyzmu, łączenia w jedną całość elementów zaczerpniętych z różnych stylów, często niezgodnych ze sobą. [przypis edytorski]

eklektyzm — łączenie w jedną całość elementów zaczerpniętych z różnych stylów, często niezgodnych ze sobą. [przypis edytorski]

eklezja (gr.: zgromadzenie) — w starożytnej demokracji ateńskiej: Zgromadzenie Ludowe, zgromadzenie obywateli, będące najwyższą władzą w państwie; w chrześcijaństwie: Kościół jako zgromadzenie wyznawców. [przypis edytorski]

Eklezjasta a. Kohelet — tradycyjne określenie autora biblijnej Księgi Koheleta, zwanej też Księgą Eklezjastesa lub Księgą Kaznodziei Salomona, zawierającej rozważania nad sensem ludzkiego życia. [przypis edytorski]

Eklezjasta wskazuje, iż człowiek bez Boga jest nieświadom wszystkiego — Koh 8, 17. [przypis tłumacza]

eklezjastyczny — związany z Kościołem, kościelny. [przypis edytorski]

Eklezjastyk, łac. Ecclesiasticus — wg Wulgaty autor biblijnej księgi noszącej polski tytuł Księgi Mądrości Syracha. [przypis edytorski]

eklipsować — znikać, usuwać się. [przypis edytorski]

ekloga — sielanka; pieśń opiewająca życie pasterskie. [przypis edytorski]

ekloga — sielanka (rodzaj utworu poetyckiego). [przypis edytorski]

ekloga — sielanka, rodzaj utworu poetyckiego ukazujący wyidealizowane życie wiejskie. [przypis edytorski]

ekloga (z łac.) — gatunek lit., utwór ukazujący wyidealizowane życie wiejskie; sielanka, idylla. [przypis edytorski]

ekonoma — w wydaniu z 1816 r. zamiast tego jest: komisarza, plenipotenta. [przypis edytorski]

ekonomia (daw.) — tu: dobra królewskie stołowe (nie opłacające kwarty, lecz czynsz dzierżawny). [przypis redakcyjny]

ekonomia — dobra ziemskie, z których dochód przeznaczony był na osobiste potrzeby króla i dworu. [przypis redakcyjny]

ekonomia — dobra ziemskie, z których dochód przeznaczony był na osobiste potrzeby króla i dworu; tu: dzierżawiony przez Czaplińskiego majątek. [przypis redakcyjny]

ekonomia — gospodarność, umiejętność gospodarowania. [przypis edytorski]

ekonomia — tu: gospodarstwo. [przypis redakcyjny]

ekonomie — większe dobra królewskie, w których król miał swego rządcę (ekonomia Samborska). [przypis redakcyjny]

ekonomika — tu: gospodarka. [przypis edytorski]

ekonomika — tu: gospodarność. [przypis redakcyjny]

ekonom — nadzorca prac rolnych w dawnych majątkach ziemskich. [przypis edytorski]

ekonomować (daw.) — pracować jako ekonom, nadzorca prac rolnych w majątku ziemskim. [przypis edytorski]

ekonomski — od: ekonom (nadzorca prac rolnych w dawnych majątkach ziemskich). [przypis edytorski]

ekonom — w dawnych majątkach ziemskich nadzorca prac rolnych. [przypis edytorski]

ekrazyt — materiał wybuchowy, mieszanina kwasu pikrynowego, pikrynianu amonu, trinitrokrezoli i soli amonowych tychże. [przypis edytorski]

ekrazytówka (wojsk.) — pocisk wybuchający od uderzenia, wypełniony ekrazytem (materiałem wybuchowym o właściwościach kruszących). [przypis edytorski]

eksakcja (z łac.) — pobór, ściąganie podatków. [przypis edytorski]