Przypisy

Kto nie jest za mną, jest przeciw mnie — Mt 12, 30. [przypis tłumacza]

kto nie może udźwignąć jednego talentu — talent jest oznaczeniem wagi, talent eginecko-attycki (Egina, Wyspa w Zatoce Sarońskiej, na południe od Salaminy) wynosił 36,39 kg; attycki talent Solona 25,92 kg. Tąż nazwą oznacza się pewne sumy pieniężne (nie monetę jakąś); 1 talent złota = 10 talentom srebra. [przypis tłumacza]

kto nie umie się maskować, ten nie umie rządzić — Ulubiona maksyma Ludwika XI. [przypis tłumacza]

Kto objawił Ewangelistom przymioty duszy doskonale heroicznej (…) — Mt 26; Mk 14; Łk 22. [przypis tłumacza]

kto przebrnie (…) przez metodę geometryczną, ten poczuje, że jest zbudowany i uszczęśliwiony błyszczącym światłem poznania i owiany atmosferą prawdy i mądrości — J. Stern w „Przedmowie” do swego niemieckiego przekładu Traktatu teologiczno-politycznego, s. 15. [przypis tłumacza]

Ktoś (…) otaczają — Ludwik XI (Commines, Pamiętniki, II, 7 i 9). [przypis tłumacza]

ktoś spytał Kratesa (…) „Póty, póki pastuchy będą dowodzić naszą armią” — przytoczenie swobodne, por. Diogenes Laertios, Krates z Teb [w:] Żywoty i poglądy słynnych filozofów, VI, 92. [przypis tłumacza]

ktoś ze znajomych zapraszał cię na uczty ofiarne — obrzędy ofiarne były u Greków bardzo uroczyste i na taki obrzęd spraszano gości. Z zabitego na ofiarę zwierzęcia palono na ołtarzu tylko pewne części, mianowicie wyrżnięte z mięsem kości udowe, obłożone tłuszczem. Resztę mięsa zjadali na uczcie uczestnicy uroczystości. [przypis tłumacza]

Kto uciechom (…) nadto je goni — dwuwiersz ten, w oryginale, zaczerpnięty jest z francuskiego przekładu Plutarcha (Cum principibus philosophandum esse), pióra Amyota. [przypis tłumacza]

„Kto urzędowo zawsze nosił szaty, Niechaj dalej je nosi (…)” — znaczy to, że raban Gamliel, który od zawsze pełnił funkcję nasi, powinien ją nadal pełnić. [przypis tłumacza]

kto w domu hoduje głodujące czeladzie, drobnych dzieci lik — nigdy Grekowi tak źle być nie może, iżby zapomniał dowcipu i wdzięku. I to prawda. W tym strasznym 411 roku, kiedy w Atenach nędza i głód doszły ostatnich niemal granic, kiedy już i pieniędzy zabrakło i w kasach rządowych i prywatnych — naród bawi się i słucha w teatrze takich na pół bolesnych, a na pół żartobliwych kpinek z własnej biedy. [przypis tłumacza]

kto zaś słowo pisnął o pokoju — według Tacyta takich nie było: „Szedł do oręża, kto go tylko mógł dźwigać, a zuchwałość więcej jeszcze rąk uzbroiła. Równa zaciętość w mężczyznach i niewiastach” (Dzieje V, 13, przekł. Naruszewicza). [przypis tłumacza]

Kubbadar! Tumbleinga! — uważajcie, żebyście nie zlecieli! [przypis tłumacza]

Kubuś — [por.] Diderot, Kubuś fatalista i jego pan. [przypis tłumacza]

ku czci Boga zbierać podatek — p. dalej VII, VI, 6. „A gdy przyszli do Kapharnaum, przystąpili, którzy didrachmy odbierali”, Mt 17, 24 (2 Mch 12, 43; 2 Krn 24, 6 i 9; Wj 30, 12). [przypis tłumacza]

kudu — prążkowana antylopa. [przypis tłumacza]

kugel — rodzaj leguminy, przysmak podawany jako deser po obiedzie sobotnim. [przypis tłumacza]

kugel — słodka potrawa żydowska. [przypis tłumacza]

kugel — typowa żydowska słodka potrawa zapiekana na deser, na bazie ryżu lub makaronu. [przypis tłumacza]

Kula duszy… — kula, jako najdoskonalsza figura uważana była za obraz doskonałości. [przypis tłumacza]

Kuleń — Coulaines, miejscowość koło Chinon. W ten sposób, dla płynności czytania, tłumacz pozwala sobie zazwyczaj polszczyć brzmienie różnych miejscowości w ustępach tekstu, gdzie autentyczność nazwy nie odgrywa roli. [przypis tłumacza]

kultiapa — w ludowym narzeczu oznacza człowieka bez rąk, bez palców, kalekę. [przypis tłumacza]

Kupcie im ciastek… — w oryg. gra słów na słowie flaon, ciastko, a także forma do bicia monety. [przypis tłumacza]

kupił miasteczko — miasteczko oznacza też stałe miejsce siedzące w bejt ha-midraszu, za które płaci się z góry. [przypis tłumacza]

Ku potwierdzeniu (…) — co następuje do końca Estetyki transcendentalnej, jest dodatkiem drugiego wydania. [przypis tłumacza]

kurkuma — żółcień (ang. turmeric, fr. terre-mérite); odmiana indyjskiego imbiru, używana jako barwnik lub przyprawa. [przypis tłumacza]

Kurtyzana Flora powiada (…) — Plutarch, Pompejusz, 2 [w:] Żywoty sławnych mężów. [przypis tłumacza]

Kusanus — Mikołaj de Kuza, franciszkanin i kardynał (1401–1401), wydał dzieło, w którym oblicza datę końca świata. [przypis tłumacza]

kuternoga — kanclerz Duprat, który zdusił parlament, zmuszając go do przyjęcia konkordatu. [przypis tłumacza]

ku żywym nie umie ukryć pożądania — jadowicie, z przyciskiem. [przypis tłumacza]

Kuzari — traktat religijno-filozoficzny Jehudy Halewiego (XIII w.). [przypis tłumacza]

kwadratura koła, świat większy — Również aluzja do ustępów w Próbach Montaigne'a (II, 12, 14). [przypis tłumacza]

kwanda, monsiorów — Tak nazywały się małe tygielki do wypalania szlachetnych metali. [przypis tłumacza]

Kwentyn — lekarz włoski Quintiani. [przypis tłumacza]

kwietyzm — mistyczny kierunek religijny wiodący się od św. Teresy i św. Franciszka Salezego, dążący do osiągnięcia najwyższego stopnia ekstazy przez zupełny zanik indywidualnego życia duchowego. [przypis tłumacza]

kwitel — kartka z prośbą o pomoc przedstawiana cadykom. [przypis tłumacza]

Kyaksares — takie imię miał poprzednik Astyagesa, pogromca Asyrii [panował ok. 625–585 p.n.e.)]. [przypis tłumacza]

Kyd, Tomasz (1558–1594) — autor bardzo popularnej i ze względu na rozwój teatru ciekawej Hiszpańskiej Tragedii; najprawdopodobniej napisał także należącego do tego samego typu tragedii zemsty pierwszego Hamleta, który zaginął, ale przedtem posłużył Szekspirowi za podstawę do jego najsławniejszego dzieła. [przypis tłumacza]

Kynoskefalaj (gr. Kynos kephalai: psie głowy) — wzgórze między Tebami a Hylike limne [tj. jeziorem Hylike], na północ od Teb. Tejże nazwy jest i wzgórze w Tesalii. [przypis tłumacza]

Kypros — Κύπρος, por. Starożytności XVI, V, 2. [przypis tłumacza]

Kyrene — Κυρήνῃ, stołeczne miasto krainy Cyrenaika, na zachód od Libii, u północnych wybrzeży Afryki. [przypis tłumacza]