Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | portugalski | pospolity | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | wulgarne | zdrobnienie

Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 4302 przypisów.

obrócić się (pot., daw.) — skierować się, udać się. [przypis edytorski]

obrócić w co (starop.) — tu: przemienić. [przypis edytorski]

obrócił je w niwecz — zniszczył (niweczyć: niszczyć coś całkowicie). [przypis edytorski]

obrócimli się (daw.) — konstrukcja z partykułą -li: czy się obrócimy. [przypis edytorski]

Obrócimli się na prawą (…) na lewicy — wg. Apokalipsy św. Jana na Sądzie Ostatecznym zbawieni mają się znaleźć po prawej, a potępieni po lewej stronie Boga. [przypis edytorski]

obrótny — dziś: obrotny; zwinny, sprytny, zaradny. [przypis edytorski]

obrót świata — tu: sposób funkcjonowania świata. [przypis edytorski]

Obrochta, Bartłomiej (1850–1926) — przewodnik tatrzański i znany muzykant. [przypis edytorski]

obroczone — zbroczone, zakrwawione. [przypis edytorski]

obrok — karma przeznaczona dla koni. [przypis edytorski]

obrok — pasza dla koni; tu: w rozumieniu przenośnym. [przypis edytorski]

obrok — pasza, karma, strawa; tu: w rozumieniu przenośnym. [przypis edytorski]

obrok — pasza, pożywienie, karma. [przypis edytorski]

obrok (starop.) — jedzenie. [przypis edytorski]

obrok — tu ogólnie: pasza. [przypis edytorski]

obrońce — dziś popr. B. lm: obrońców. [przypis edytorski]

obrońce — dziś popr. forma B. lm: obrońców. [przypis edytorski]

obrońce — dziś popr. forma M.lm: obrońcy. [przypis edytorski]

obrońce — dziś popr. forma: obrońców. [przypis edytorski]

obrońce — dziś popr. forma: obrońcy. [przypis edytorski]

obrońce — dziś popr. M. lm: obrońcy. [przypis edytorski]

obrońce (starop. forma) — dziś popr. M.lm: obrońcy. [przypis edytorski]

obrońcy — w innej redakcji: referendarzowi. [przypis edytorski]

„Obrona Sokratesa” — utwór Platona przedstawiający mowy Sokratesa podczas procesu sądowego, w którym skazano go na śmierć. [przypis edytorski]

obrona Zbaraża (10 lipca–22 sierpnia 1649) — obrona zamku w Zbarażu podczas powstania Chmielnickiego przez około 9-tysięczną załogę polską wraz z chorągwiami Wiśniowieckiego i oddziałem piechoty niemieckiej, zakończona nieudaną próbą odsieczy przez wojska królewskie, podpisaniem 17 sierpnia ugody zborowskiej i opuszczeniem zamku przez załogę. [przypis edytorski]

obronę swobód kraju przed zaborczością caratu rosyjskiego — Wielkie Księstwo Finlandii, utworzone w 1809 w wyniku wojny rosyjsko-szwedzkiej, było prowincją Imperium Rosyjskiego, w której rosyjskiego monarchę reprezentował generał-gubernator jako namiestnik. Po rewolucji 1905 roku w Wielkim Księstwie Finlandii w 1906 dokonano zmian ustrojowych, m.in. wprowadzono w pełni demokratyczny parlament. Pełną niepodległość Finlandia uzyskała w roku 1917. [przypis edytorski]

obrony — w oryg. niem. Schutz: schronienie, opieka, osłona. [przypis edytorski]

Obruczew, Władimir Aleksandrowicz (1836–1912) — rosyjski wojskowy, publicysta i demokrata; aresztowany jako członek tajnego stowarzyszenia kolportującego w 1861 gazetę „Великорусс” (Wielkorus); reakcja tłumu, o jakiej mowa, nastąpiła podczas publicznego ceremoniału ogłaszania mu wyroku (4 lata katorgi), na placu Mytnym 31 maja 1862. [przypis edytorski]

obrukany — zabrudzony. [przypis edytorski]

obrusienje (ros.) — zniszczenie. [przypis edytorski]

Obrus wielki — obrus z głównego ołtarza w kościele. [przypis edytorski]

obruszać — tu: powodować niechęć (częstsze jest „obruszać się” w znaczeniu „wyrażać niezadowolenie”). [przypis edytorski]

obrysy — w oryg. abrysy (z niem.). [przypis edytorski]

obrywek — tu: korzyść uzyskana przy okazji czegoś. [przypis edytorski]

obrywistych — dziś popr.: urwistych. [przypis edytorski]

obrywka a. obrywek (daw.) — dodatkowa korzyść, dochód z czegoś. [przypis edytorski]

obrywki — napiwki; zarobki. [przypis edytorski]

obryzgła — dziś popr.: obryzgała. [przypis edytorski]

obrządzić się — wykonać codzienne obowiązki. [przypis edytorski]

obrządzić szkapę — wykonać niezbędną pracę przy koniu, jak czyszczenie sierści i kopyt, nakarmienie, napojenie; szkapa: chudy, nędzny koń. [przypis edytorski]

obrządzić — wykonać jakąś pracę. [przypis edytorski]

obrzask (daw.) — początek brzasku, blask zorzy porannej, świtanie. [przypis edytorski]

obrzask — początek brzasku. [przypis edytorski]

obrzasł — został oświecony brzaskiem, światłem widocznym przed wschodem słońca. [przypis edytorski]

obrzędy — tu: wierzenia; religia. [przypis edytorski]

obrzemił — obciążył brzemieniem. [przypis edytorski]

obsacza — dziś: osacza. [przypis edytorski]

obsaczony — dziś popr.: osaczony. [przypis edytorski]

obsaczyć — dziś popr.: osaczyć. [przypis edytorski]

obsadka — element służący do mocowania stalówki na piórze. [przypis edytorski]

obsadny (daw.) — przysadzisty. [przypis edytorski]

observantia (łac.) — szacunek. [przypis edytorski]

observare (łac.) — baczyć, obserwować. [przypis edytorski]

obserwable — obserwowalne wielkości fizyczne, czyli wielkości mierzalne. [przypis edytorski]

obserwancja — ścisłe przestrzeganie zasad, reguł; reguła zakonna; wariant kierunku filozoficznego. [przypis edytorski]

obserwancja (z łac.) — szacunek, poważanie; tu: wierność. [przypis edytorski]

obserwa (z łac.) — szacunek i opieka, dbałość. [przypis edytorski]

obserwować (daw.) — zachowywać, kultywować. [przypis edytorski]

obserwować (daw., z łac. observare) — tu: zachowywać, strzec, szanować. [przypis edytorski]

obserwować — tu: zachować, utrzymać. [przypis edytorski]

obserwować — tu: zachowywać, pilnować. [przypis edytorski]

obserwować (z łac.; daw.) — zachowywać; przestrzegać. [przypis edytorski]

obserwowany (z łac., daw.) — zachowywany, utrzymywany (np. o obyczaju, tradycji). [przypis edytorski]

obserwuje posty — przestrzega postów. [przypis edytorski]

obsiędzie — dziś popr. forma: obsiądzie. [przypis edytorski]

obsita (…) peremti (łac) — cytat z Historii Liwiusza: „odzienie porosłe brudem, wyniszczone, blade i wyschłe ciało, wstrętne z wejrzenia”. [przypis edytorski]

ob. — skrót od: „obacz” (dziś raczej stosuje się: „patrz”), odsyłającego we wspomnianej kwestii do wyjaśniającego ją obszerniej dzieła. [przypis edytorski]

obskurant — człowiek cechujący się ciemnotą umysłową, zacofaniem; nieuk, wstecznik, przeciwnik oświaty i postępu. [przypis edytorski]

obskurant (łac.) — człowiek mający wsteczne poglądy. [przypis edytorski]

obskurantyzm — ciemnota, zacofanie; tu: zasłanianie twarzy. [przypis edytorski]

obskurantyzm (z łac.) — ciemnota; zacofanie, nieświadomość, nieuctwo. [przypis edytorski]

obskurantyzm (z łac. obscurare: zaciemniać; obscurans: zaciemniający) — ciemnota, wstecznictwo; postawa wroga wobec oświaty, nauki i postępu (szczególnie o doktrynie i praktyce kościoła katolickiego w stosunku do kultury w okresie Oświecenia); rozmyślne działanie mające na celu niedopuszczenie do rozpowszechnienia wiedzy o jakichś faktach, ideach itp.; niejasność, ogólnikowość, mętność stylu. [przypis edytorski]

obskurant (z łac.) — człowiek zacofany, mający wsteczne poglądy. [przypis edytorski]

obsolwować (daw.) — ukończyć studia. [przypis edytorski]

obsrajmurek — pogardliwe określenie; dziś funkcjonuje raczej: obszczymurek. [przypis edytorski]

obstalować — tu: zamówić. [przypis edytorski]

obstalować — zlecić rzemieślnikowi wykonanie czegoś. [przypis edytorski]

obstalować — zlecić wykonanie czegoś; zamówić. [przypis edytorski]

obstalunek — zamówienie, wyznaczona praca. [przypis edytorski]

obstalunek — zamówienie; zlecenie wykonania przedmiotu a. pracy u rzemieślnika. [przypis edytorski]