Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 477 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | rosyjski | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zoologia

Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 4734 przypisów.

gardło — w oryg. niem. Lungen: płuca. [przypis edytorski]

gardł swoich (starop.) — życia swego. [przypis redakcyjny]

gardlany (daw.) — gardłowy; tu: karany śmiercią; domagający się kary śmierci. [przypis edytorski]

gardlany — dziś popr.: gardłowy. [przypis edytorski]

gardząc (…) postrach — dziś: gardząc postrachem. [przypis edytorski]

gardziciel — człowiek, który czymś (lub kimś) gardzi. [przypis edytorski]

gardziel (daw.) — r.m., tj. ten gardziel; dziś popr.: r.ż., tj. ta gardziel. [przypis edytorski]

gardziel (daw.) — r.m. [tj. ten gardziel]. [przypis redakcyjny]

gardziel — dziś rodz. ż.; forma N.lp: gardzielą. [przypis edytorski]

gardzielem — dziś popr. forma: gardzielą. [przypis edytorski]

Gare à qui nous attaque! (fr.) — Strzeżcie się, którzy nas atakujecie! [przypis edytorski]

garełko (z ukr.) — gardziołko. [przypis edytorski]

Garfein-Garski, Stanisław (1867–1928) — polski filozof. [przypis edytorski]

Gargamela — W myśl tego samego wytrwałego komentatorstwa Gargamela byłaby w takim razie Anną, córką Franciszka II, księcia Bretanii, obłożonego klątwą i dlatego nazwanego tu królem kacerzy (parpaillos). Nazbyt obfite raczenie się flakami ma, zdaniem uczonych komentatorów, wyrazić wybujały apetyt miłosny królowej. [przypis tłumacza]

Gargantua — chodzi o całość lub którąś z pięciu części satyryczno-groteskowej powieści François Rabelais'go (1493?–1553) Gargantua i Pantagruel. [przypis redakcyjny]

Gargantua i Pantagruel — satyryczno-fantastyczna powieść François Rabelais'go (ok. 1494–1553). [przypis edytorski]

Gargantua — olbrzym, bohater powieści Gargantua i Pantagruel François Rabelais'go. [przypis edytorski]

Gargantua — olbrzym, bohater powieści Gargantua i Pantagruel Francois Rabelais'go. [przypis edytorski]

Gargantua Rabelais'go — chodzi o olbrzyma, bohatera pięcioczęściowej satyryczno-groteskowej powieści François Rabelais'go (1493?–1553) Gargantua i Pantagruel, epatującej sprośnością i obrzydliwościami. [przypis redakcyjny]

Gargara — miasto na południe od Troi, w starożytności znane z obfitych zbiorów. [przypis edytorski]

Gargar — jeden z wierzchołków Idy. [przypis edytorski]

gargota, właśc. garota (z hiszp. garrote) — broń wykorzystywana od czasów starożytności przez zabójców do szybkiego duszenia ofiar: kawałek dość cienkiego, lecz wytrzymałego materiału (takiego jak szalik, sznurek, żyłka, drut, kabel), służącego do uchwycenia oburącz i zaciskania na szyi ofiary, często używana przy ataku od tyłu. [przypis edytorski]

gargota, właśc. garota (z hiszp. garrote) — broń wykorzystywana od czasów starożytności przez zabójców do szybkiego duszenia ofiar: kawałek dość cienkiego, lecz wytrzymałego materiału (takiego jak szalik, sznurek, żyłka, drut, kabel), służącego do uchwycenia oburącz i zaciskania na szyi ofiary, często używana przy ataku od tyłu. [przypis edytorski]

gargulec — rzygacz, ozdobne zakończenie rynny w kształcie głowy zwierzęcej bądź ludzkiej. [przypis edytorski]

gargul — gargulec, rzygacz, ozdobne zakończenie rynny w kształcie głowy zwierzęcej bądź ludzkiej. [przypis edytorski]

Garibaldi agituje we Włoszech — z początkiem kwietnia 1879 r. Garibaldi przybył z Caprery do Rzymu i rozpoczął działalność propagandową na rzecz wyzwolenia Triestu spod panowania austriackiego i wprowadzenia we Włoszech republiki. [przypis redakcyjny]

Garibaldi, Cavour, Wiktor Emanuel — znani ówcześnie politycy włoscy. [przypis edytorski]

Garibal­diego, Giuseppe (1807–1882) — wł. żołnierz, rewolucjonista, uważany za bohatera narodowego, przywódca walk o wyzwolenie i zjednoczenie Włoch, generał. [przypis edytorski]

Garibaldi, Giuseppe (1807–1882) — włoski rewolucjonista, żołnierz i polityk, przywódca walk o niepodległość i zjednoczenie Włoch. [przypis edytorski]

Garibaldi, Giuseppe (1807–1882) — włoski rewolucjonista, żołnierz i polityk, przywódca walk o niepodległość i zjednoczenie Włoch, bohater narodowy Włoch​. [przypis edytorski]

Garibaldi, Giuseppe (1807–1882) — włoski rewolucjonista, żołnierz i polityk, przywódca walk o niepodległość i zjednoczenie Włoch, bohater narodowy Włoch. [przypis edytorski]

Garibaldi, Giuseppe (1807–1882) — włoski rewolucjonista, żołnierz i polityk, przywódca walk o niepodległość i zjednoczenie Włoch, bohater narodowy Włoch. Działalność polityczną rozpoczął od wstąpienia do tajnej organizacji Młode Włochy oraz udziału w w nieudanym powstaniu sabaudzkim pod wodzą Mazziniego (1834). [przypis edytorski]

Garibaldi, Giuseppe (1807–1882) — włoski żołnierz, rewolucjonista, uważany za bohatera narodowego, przywódca walk o wyzwolenie i zjednoczenie Włoch, generał. [przypis edytorski]

Garibaldi Józef (1807–1882) — rewolucjonista włoski, przywódca walk o niepodległość i zjednoczenie Włoch. [przypis redakcyjny]

garibaldino (wł.) — garibaldczyk, żołnierz-ochotnik walczący o niepodległość i zjednoczenie Włoch pod dowództwem Giuseppe Garibaldiego (1807–1882). [przypis edytorski]

Garis — anglosaskie nazwisko, częściej występujące w pisowni Garris. [przypis edytorski]

Garis — Γάρις, dziś nieznane. [przypis tłumacza]

Garis — Γάρις (N), Γαρσίς (D), miejscowość dziś nieznana. [przypis tłumacza]

garkuchnia — jadłodajnia. [przypis edytorski]

garkuchnia — podrzędna, tania jadłodajnia. [przypis edytorski]

garkuchnia — podrzędna, tania jadłodajnia; tu lekceważąco o zakładzie chemii przemysłowej. [przypis edytorski]

garłacz — broń palna, ładowana od przodu, o rozszerzanej lufie, rozmiaru pośredniego pomiędzy pistoletem a karabinkiem. [przypis edytorski]

garłacz — broń palna, ładowana od przodu, o rozszerzanej lufie, rozmiaru pośredniego pomiędzy pistoletem a karabinkiem. [przypis edytorski]

garłacz — broń palna, ładowana od przodu, o rozszerzanej lufie, rozmiaru pośredniego pomiędzy pistoletem a karabinkiem. [przypis redakcyjny]

garłacze koronni — opoje sławni na całą Koronę. [przypis redakcyjny]

garłacz-granatnik (wojsk.) — granatnik nasadkowy, indywidualna broń strzelecka z nasadką do wystrzeliwania granatów. Dawną formą granatnika nasadkowego był garłacz karabinowy, którego nazwa nawiązywała do garłacza, odprzodowej broni palnej z charakterystycznym rozszerzeniem u wylotu lufy. [przypis edytorski]

garło (gw.) — dziś popr.: gardło. [przypis edytorski]

Garłuch — Gerlach, liczący sobie 2655 m n.p.m., najwyższy szczyt Tatr oraz całych Karpat, położony w bocznej grani Tatr Wysokich, należący do Korony Europy oraz Wielkiej Korony Tatr. [przypis edytorski]

„Garłuch” — Zob. przyp. 4. [przypis edytorski]

garmatka — polewka dość gęsta z wody i tartego chleba lub z chleba, piwa i żółtka. [przypis redakcyjny]

garmondy, borgisy, ronda — kroje czcionek drukarskich. [przypis edytorski]

Garncarski — Keramejkos (z gr. kéramos: glina), dzielnica staroż. Aten na płn-zach. od Akropolu, którą zamieszkiwali głównie rzemieślnicy wyrabiający artykuły ceramiczne. [przypis edytorski]

Garncarz jest zły na garncarza i śpiewak nie znosi śpiewaka… — Hezjod, Prace i dnie, w. 25. [przypis edytorski]

garncówka — właśc.: półgarncówka, naczynie o objętości pół garnca. [przypis edytorski]

garniec — daw. jednostka objętości ciał płynnych i sypkich, w XIX w. wynosiła ok. 4 litry; 32 garnce składały się na korzec, 48 garncy składało się na beczkę; korzec dzielił się na 4 kwarty (ok. 1 litr) a. 16 kwaterek (ok. ćwierć litra). [przypis edytorski]

garniec — daw. jednostka objętości ciał płynnych i sypkich, w XIX w. wynosiła ok. 4 litry. [przypis edytorski]

garniec — daw. jednostka objętości, stosowana w Europie od średniowiecza; garniec (nazwa pochodzi od glinianego naczynia) w Polsce przedrozbiorowej stanowił 1/32 korca i dzielił się na 4 kwarty i stanowił odpowiednik od 2 do niemal 4 litrów (zależnie od regionu kraju i okresu), zaś jako miara płynów garniec stanowił 1/72 beczki; w XIX w. garniec liczył 4 l. [przypis edytorski]

garniec — dawna jednostka objętości ciał płynnych i sypkich, w XIX w. wynosiła ok. 4 litry. [przypis edytorski]

garnirowany — ozdobny. [przypis edytorski]

garnitur — tu: zestaw przedmiotów służących do jednego celu i stanowiących pewną całość. [przypis edytorski]

garnizon (wojsk.) — oddział wojskowy stacjonujący w danym mieście lub twierdzy. [przypis edytorski]

garnki jej zapłacić — dziś popr.: za garnki jej zapłacić. [przypis edytorski]

Garona — rzeka w płn. Francji; wpada do Oceanu Atlantyckiego. [przypis redakcyjny]

Garona — właśc. Garonna (fr. Garonne), rzeka w płd.-zach. Francji, mająca ujście do Oceanu Atlantyckiego; do położonych nad nią miast należą m. in. Bordeaux i Tuluza. [przypis edytorski]

Garrick, David (1717–1779) — aktor angielski, słynny wykonawca ról szekspirowskich. [przypis edytorski]

Garriek (1716–1779) — sławny aktor angielski, znakomity mimik. [przypis tłumacza]

garrota a. garota (z hiszp.) — dawny przyrząd do przeprowadzania egzekucji, stosowany od średniowiecza w Hiszpanii i Portugalii, mający postać zakładanego na szyję zaciskanego kołnierza lub pętli zakręconej wokół kija, który dokręcano, stopniowo zaciskając sznur. [przypis edytorski]

garść — tu: grupa, oddział wojowników. [przypis edytorski]

garsoniera — dziś: kawalerka, małe mieszkanie dla pojedynczej osoby. [przypis edytorski]

garson (z fr.) — dosł.: chłopiec (do posług), kelner; lokaj. [przypis edytorski]

garson (z fr. garçon: chłopiec) — kelner lub boy hotelowy; tu: bagażowy. [przypis edytorski]

garson (z fr.) — kelner, boy hotelowy lub młodzieniec na posyłki. [przypis edytorski]

garson (z fr.) — kelner. [przypis redakcyjny]

garstewka — dziś: garsteczka. [przypis edytorski]