Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | biologia, biologiczny | czeski | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | pogardliwe | polski | portugalski | pospolity | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie

Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 2759 przypisów.

fatigati (łac.) — zmęczeni. [przypis edytorski]

fatigatus (łac.) — zmęczony; tu M. lm fatigati: zmęczeni. [przypis edytorski]

fatigo, fatigare (łac.) — męczyć, fatygować. [przypis edytorski]

Fatio de Duillier, Nicolas (1664–1753) — szwajcarski matematyk, astronom, współpracownik Huygensa i Newtona; większość życia spędził w Holandii i Anglii; w 1706 związał się z religijną grupą hugenockich uciekinierów z Francji, zwanych „francuskimi prorokami”, której członkowie wierzyli w rychły koniec świata i wskrzeszenie w grudniu 1708 zmarłego rok wcześniej „proroka” Thomasa Emesa; w 1707 Fatio de Duillier został wraz z dwójką innych działaczy grupy skazany w Londynie na publiczny pręgierz za działalność wywrotową; w latach 1711–1713 podróżował po miastach całej Europy jako misjonarz, później powrócił do Anglii, gdzie kontynuował badania naukowe. [przypis edytorski]

Fatma — Fatima Zahra (605–632), córka Mahometa i matka jego wnuków, najbardziej czczona kobieta islamu. [przypis edytorski]

fatów — D. rzecz. fata, będącego lm od fatum (łac.): siła decydująca o biegu wydarzeń, los, przeznaczenie); tu: losów. [przypis edytorski]

Fatra — dwa pasma górskie na Słowacji: Mała Fatra i Wielka Fatra. [przypis edytorski]

Fatua, żona Faunusa (…) — por. Warron przytaczany przez Laktancjusza, Podstawy nauki Bożej I, 22; według samego Warrona, (O języku łacińskim, VII, 36) żona Faunusa miała na imię Fauna. [przypis edytorski]

fatum (łac.) — los; tu M. lm fata. [przypis edytorski]

fatum (łac.) — los, zrządzenie losu, przeznaczenie; tu M. lm fata: losy. [przypis edytorski]

Fatum (łac.) — przeznaczenie, los, nieszczęście; w mit. rzym. bóstwo przeznaczenia, konieczności. [przypis edytorski]

fatum (łac.) — przeznaczenie; los. [przypis edytorski]

fatum — przeznaczenie, nieuchronny los, zwłaszcza zły; także: przemożna siła, wyznaczająca nieodwołalnie bieg zdarzeń. [przypis edytorski]

fatydyczny — proroczy; por. fatum. [przypis edytorski]

fatydyczny (z fr. fatidique) — wieszczy. [przypis edytorski]

fatyga — trud, niewygoda. [przypis edytorski]

fatyga — wysiłek, staranie. [przypis edytorski]

fatygują — męczą. [przypis edytorski]

Faublas — bohater popularnej niegdyś fr. powieści Przygody miłosne kawalera de Faublas (1787–1790). [przypis edytorski]

Faublas, właśc. Przygody miłosne kawalera de Faublas — popularna niegdyś francuska powieść (1787–1790), autorstwa Jean-Baptisty Louvet de Couvray, opisująca romanse młodego prowincjonalnego arystokraty. [przypis edytorski]

Faulhaber, Michael von (1869–1952) — niemiecki duchowny katolicki, kardynał; główny autor wydanej w 1937 encykliki Piusa XI Mit brennender Sorge, która ogólnie potępiała nacjonalizm. [przypis edytorski]

Faulhorn — szczyt w Alpach Zachodnich. [przypis edytorski]

faunalie — analogicznie do bachanaliów: uroczystości ku czci faunów. [przypis edytorski]

Faunie, lubiący ścigać Nimfy płoche
Błogosławieństwem obleć moje kopce,
Drobnym przychowkiem opiekuj się trochę —
A potem leć w strony obce.
Przecież rok rocznie masz z kozła ofiary;
Druhowi Cyprii stawiam z winem kruże,
Sypię kadzidła — i ołtarzyk stary
Wonnymi dymy okurzę.

[przypis edytorski]

faun (mit. rz.) — bożek z koźlimi nogami, przen.: rozpustnik. [przypis edytorski]

Faun (mit. rzym.) — bóg płodności, pól i lasów, opiekun pasterzy, przedstawiany jako brodaty mężczyzna z koźlimi kopytami i rogami. [przypis edytorski]

Faun (mit. rzym.) — bóg płodności, pól i lasów, opiekun pasterzy, przedstawiany jako brodaty mężczyzna z koźlimi kopytami i rogami; utożsamiany z greckim Panem, któremu przypisywano dużą aktywność seksualną. [przypis edytorski]

Faun (mit. rzym.) — bóg płodności, pól i lasów, opiekun pasterzy, przedstawiany jako brodaty mężczyzna z koźlimi kopytami i rogami. [przypis edytorski]

Faun (mit. rzym.) — bóg płodności, pól i lasów, opiekun pasterzy, przedstawiany jako brodaty mężczyzna z koźlimi kopytami i rogami. [przypis edytorski]

Faun (mit. rzym.) — bóg płodności, przedstawiany jako brodaty mężczyzna z koźlimi kopytami i rogami. [przypis edytorski]

Faun (mit. rzym.) — bóg płodności. [przypis edytorski]

Faun (mit. rzym.) — bóstwo lasów i pól, utożsamiane z gr. Panem i satyrami; tu: Puk. [przypis edytorski]

faun (mit. rzym.) — bożek płodności, przedstawiany jako brodaty mężczyzna z koźlimi kopytami i rogami. [przypis edytorski]

faun (mit. rzym.) — istota leśna wyobrażana jako mężczyzna z koźlimi kopytami i rogami; utożsamiana z greckim satyrem. [przypis edytorski]

faun (mit.rzym) — lubieżny bożek leśny. [przypis edytorski]

faunów, satyrów (daw. forma) — dziś: fauny, satyry. [przypis edytorski]

Faun — rzymski bóg płodności, przedstawiany jako brodaty mężczyzna z koźlimi kopytami i rogami. [przypis edytorski]

Fauré, Gabriel Urbain (1845–1924) — francuski kompozytor i organista. [przypis edytorski]

Fauriel, Claude Charles (1772–1844) — historyk i filolog francuski. [przypis edytorski]

fausse maîtresse (fr.) — fałszywa kochanka. [przypis edytorski]

Faust, Coster i GutenbergJohann Fust a. Faust (ok. 1400–1466): drukarz z Moguncji, współpracownik Gutenberga; Laurens Janszoon Coster (ok.1370–1440): holenderski mieszczanin, rzekomy wynalazca sztuki drukarskiej w Europie, mający pierwszeństwo przed Gutenbergiem; obecnie uważa się, że opowieści o nim są zaś legendami; Johannes Gutenberg (ok.1400–1468): drukarz i wydawca z Moguncji, wynalazca druku z użyciem prasy drukarskiej i ruchomych metalowych czcionek. [przypis edytorski]

Faust — czarownik z niemieckiej legendy, który wszedł w pakt z diabłem. [przypis edytorski]

Faust — cz. I wyd. 1808, cz. II wyd. pośmiertnie 1833; najważniejsze dzieło J. W. Goethego, uznawane za syntezę jego poglądów. Dramat został osnuty wokół zakładu Boga z Mefistofelesem o duszę tytułowego Fausta, który zgodził się oddać ją diabłu w zamian za przywrócenie młodości i umożliwienie ponownego życia w poszukiwaniu szczęścia. [przypis edytorski]

Faust — dramat Johanna Wolfganga Goethego z 1833. [przypis edytorski]

Fauste, precor, gelida quando pecus omne sub umbra ruminat (łac.) — Faustusie, chciałbym, skoro całe stado w chłodnym cieniu przeżuwa… (początek pierwszej eklogi Baptysty Spagnoliego, pierwszego wiersza w podręczniku do łaciny ówczesnych szkół średnich). [przypis edytorski]

Faust, Mefistofeles — bohaterowie dramatu Goethego Faust: uczony Faust zawarł pakt z diabłem Mefistofelesem. [przypis edytorski]

Faustów i Manfredów — nawiązanie do tytułowych bohaterów dramatów, samotników i indywidualistów, tragicznie przeżywających swą egzystencję: Manfreda (1817) Byrona oraz Fausta (wyd. 1833) Goethego. [przypis edytorski]

Faust — obszerny, dwuczęściowy dramat niemieckiego poety i dramaturga Johanna Wolfganga von Goethego, napisany w latach 1773–1832. [przypis edytorski]

faustowska kuźnia — taka, jak w opisana dramacie Faust. Część druga Goethego przez Mefistofelesa. [przypis edytorski]

Faust — poemat dramatyczny Johana Wolfganga Goethego (1749–1832). [przypis edytorski]

Faust — postać literacka, mędrzec który zawarł pakt z diabłem, bohater dramatu Faust J.W. Goethego, do którego fabuły luźno nawiązują wydarzenia z wodewilu. [przypis edytorski]

Faust — postać literacka, naukowiec, który sprzedał diabłu duszę w zamian za wiedzę, bohater tytułowy dramatu Goethego. [przypis edytorski]

Faust — postać literacka, naukowiec sprzedający diabłu duszę w zamian za wiedzę, bohater tytułowy dramatu J. W. Goethego. [przypis edytorski]

Faust — postać literacka, uczony, który sprzedał diabłu duszę w zamian za wiedzę, tytułowy bohater dramatu J. W. Goethego. [przypis edytorski]

faute de lecture (fr.) — błąd odczytania. [przypis edytorski]

faute de mieux (fr.) — w braku czegoś lepszego. [przypis edytorski]

faute de mieux (fr.) — z braku lepszego. [przypis edytorski]

faux pas (fr.) — fałszywy krok; niezręczność. [przypis edytorski]

faux-pas (fr.) — fałszywy krok. [przypis edytorski]

faux pas (z fr.) — nietakt. [przypis edytorski]

Fawoni a. Fawoniusz (mit. rzym.) — bóg i uosobienie wiatru zachodniego i zachodniej strony świata, utożsamiany z gr. Zefirem; wiatr łagodny, zwiastujący wiosnę. [przypis edytorski]

Fawonius — wiosenny wiatr zachodni. [przypis edytorski]

Fawoni własc. Fawoniusz (mit. rzym.) — wietrzyk wiosenny, odpowiednik gr. Zefira. [przypis edytorski]

fawor (daw.) — przychylność. [przypis edytorski]

fawor (daw.) — przywilej, względy. [przypis edytorski]

fawor (daw.) — wyróżnienie, łaska; przychylność, względy. [przypis edytorski]

fawor (daw., z łac.) — przychylność; wyróżnienie, łaska; względy. [przypis edytorski]

faworytalny (daw.) — ulubiony. [przypis edytorski]

faworyt (daw.) — pasmo zarostu pozostawione na policzku. [przypis edytorski]

faworyt — pasmo zarostu pozostawione na policzku. [przypis edytorski]

faworyty — baczki, bokobrody. [przypis edytorski]

faworyty — baki; elegancko strzyżony zarost na policzkach (przy wygolonym podbródku). [przypis edytorski]

faworyty — bokobrody, baczki. [przypis edytorski]

faworyty (daw.) — baczki, bokobrody. [przypis edytorski]

faworyty (daw.) — baczki. [przypis edytorski]

faworyty — dziś: baczki, bokobrody. [przypis edytorski]

faworyty — pasma zarostu na policzkach. [przypis edytorski]

faworyty (przestarz.) — zarost pozostawiony na policzkach; bokobrody, baki. [przypis edytorski]

fawor (z łac.: przychylność, życzliwość) — wyróżnienie. [przypis edytorski]

Faxinal dos indios de Catanduvas — nazwa terytorium oznaczająca: „obszary porosłe karłowatymi drzewkami i gęstymi krzakami” (tzw. faxinalem, faszyną) na terytorium Indian z Catanduvas. [przypis edytorski]

Faydit, Pierre-Valentin (1640–1709) — oratorianin, autor książki Télémachomanie (t.1 1700, t.2 1703), zawierającej krytykę dzieła Fenelona Przygody Telemaka. [przypis edytorski]

Fay, Léontine (1810–1876) — francuska aktorka komediowa; debiutowała w wieku pięciu lat, następnie podróżowała po Belgii i Francji jako „cudowne dziecko”, od 1820 występowała w paryskim teatrze Gymnase. [przypis edytorski]

Faza pańska minęła dziesiątego lipca… — 10 lipca 1793 r. Danton został usunięty z Komitetu Ocalenia Publicznego, którego kierownictwo przeszło w ręce Robespierre'a. [przypis edytorski]

fazenda — plantacja brazylijska, szczególnie kawy. [przypis edytorski]

fazenda — plantacja. [przypis edytorski]

fazenda — posiadłość ziemska. [przypis edytorski]

fazendeiro (port.; lm: fazendeiros) — fazender, właściciel brazylijskiej plantacji (fazenda), zwłaszcza kawy. [przypis edytorski]