Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 477 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | czeski | dopełniacz | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 8514 przypisów.

miserere (łac.) — zlituj się; początek Psalmu 51 (incipit: „Zmiłuj się nade mną, Boże, w łaskawości swojej”), należącego do psalmów pokutnych. [przypis edytorski]

Miserere (łac.) — zmiłuj się; łaciński początek pokutnego Psalmu 51 („Zmiłuj się nade mną, Boże, w łaskawości swojej”). [przypis edytorski]

Miserere (łac.: zmiłuj się) — pierwsze słowo Psalmu 51, proszącego o zmiłowanie się Boga nad grzesznikiem. [przypis edytorski]

miserere (łac.: zmiłuj się) — pierwsze słowo Psalmu 51, proszącego o zmiłowanie się Boga nad grzesznikiem. [przypis edytorski]

miserere (łac.) — zmiłuj się; słowo rozpoczynające biblijny Psalm 51, będący psalmem pokutnym i żałobnym, zawierającym błaganie do Boga o pomoc. [przypis edytorski]

Miserere mei, Domine!… (łac.) — Zmiłuj się nade mną, Panie! (początek Psalmu 50). [przypis edytorski]

Miserere mei, Domine! (łac.) — Zmiłuj się nade mną, Panie. [przypis redakcyjny]

miserere mei (łac.) — ulituj się nade mną. [przypis edytorski]

Miserere mei (łac.) — zmiłuj się nade mną. [przypis redakcyjny]

Miserere mei (łac.) — zmiłuj się. [przypis edytorski]

miserias nostri maximas orbis parens (łac.) — zlitowawszy się nad nami wszechrodzic świata. [przypis redakcyjny]

Misericordes beati — Słowa Chrystusa Pana według Ewangelii Św. Mateusza: „Błogosławieni miłosierni, albowiem oni dostąpią miłosierdzia”. [przypis redakcyjny]

Misericordia divina! (wł.) — Boże miłosierny! [przypis edytorski]

Misericordia! (hiszp.) — Litości! [przypis edytorski]

misericordia (łac.) — miłosierdzie, litość. [przypis edytorski]

misericordia (łac.: miłosierdzie) — tu: mizerykordia, niewielki miecz służący m.in. do dobijania rannych. [przypis edytorski]

Misero (…) nocte (łac.) — „Boś ty zabrała/ Mnie, nędzarzowi, wszystkie, ach, zmysły!/ Odkąd cię tylko Lesbio, zoczyłem,/ Słowa me nieme, myśli me prysły,/ Język drętwieje, w żyłach się toczy/ Płomień i pożar, w uszach mi dzwoni/ Niesamowity dźwięk, a na oczy/ Pada noc mroczna!” (Catullus, Epigrammata, 52, 5; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

Miser (…) vitae (łac.) — „Biadaż nam, biada! krzyczą, oto dzień ów wrogi/ Zabrał nam wszystkie nasze dobra i nadzieje!” (Lucretius, De rerum natura, III, 911; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

mi się było podobało — daw. czas zaprzeszły; dziś: podobało mi się. [przypis edytorski]

mi się na pięćdziesiąty szósty obróciło (gw.) — skończyłem pięćdziesiąt sześć lat. [przypis edytorski]

Misiowski, Michał — podsędek krakowski (od 1681), zm. 1682 r. [przypis redakcyjny]

misiura — rodzaj płytkiego hełmu. [przypis edytorski]

misiurka (daw.) — żelazna czapka z czepcem, spadającym na ramiona. [przypis redakcyjny]

misiurka — hełm złożony z dzwonu w formie metalowej płaskiej miski z doczepionym do niego osłaniającym głowę, kark i szyję kapturem kolczym; element uzbrojenia pochodzenia wschodniego. [przypis edytorski]

misiurka — rodzaj hełmu złożonego z miski na czubku głowy i osłaniającego twarz, szyję i ramiona kaptura kolczego, tj. zbudowanego z zazębiających się stalowych kółeczek; hełm tego typu stosowano na wschodzie, w Turcji, na Kaukazie, na Rusi, a w Polsce był charakterystyczny dla wojsk kozackich. [przypis edytorski]

misiurka (z arab.) — rodzaj hełmu, osłaniającego kark i uszy. [przypis edytorski]

misiurka (z tatar.) — rodzaj czapki żelaznej. [przypis redakcyjny]

misją — dziś popr. forma B. lp: misję. [przypis edytorski]

Misja Uruana posiada niezwykle malowniczą okolicę — raczej: Misję Uruana otacza niezwykle malownicza okolica. [przypis edytorski]

misję katolicką oo. Propagandy lyońskiej — mowa o placówce założonej przez rzymskokatolickie zgromadzenie misyjne noszące nazwę Stowarzyszenie Misji Afrykańskich, założone w 1856 w Lyonie. [przypis edytorski]

Misji argentyjskich — mowa o argentyńskiej prowincji o nazwie Misiones, położonej w płn.-wsch. części Argentyny i graniczącej z Paragwajem oraz Brazylią. [przypis edytorski]

misjonarze licznych sekt angielskich, którzy (…) są jedną z najnieznośniejszych plag Afryki… — Ktokolwiek poznał tych „misjonarzy”, jest mniej więcej tego zdania. Oto co pisze A. Lanchier, który był ze mną przez kilka miesięcy w Kamerunie: „Ces missionnaires fanatiques, qui sous prétexte de tempérance et d'humanitè, mettens des entraves à la liberte qu'is osent invoquer dans leurs fastivieux sermonts, sont, avec juste raison laissés de côté par les gens sensés, et les négotiants s'établissent à quelques milles de distance”; p. M. A. Lanchier, Les richesses Africaines, Paris, 5 Rue Jacob, Challamel Ainé 1886. [przypis autorski]

Misjonarzy posyłacie do Indii, aby tam krzewili „prawdziwą wiarę”, lecz tamtejsi krajowcy, gdy tylko dowiedzą się, jak się mieszkańcy Europy obchodzą ze zwierzętami, nabierają nieprzezwyciężonego wstrętu do nich i do ich wiary. [przypis autorski]

miskę (…) Z niej wypadają pioruny, grzmoty, błyskawice, diabły i burze, które was w jednej chwili zagrzebią sto stóp pod ziemią — Dzwon ekskomunikacyjny, w który dzwoniono, ilekroć papież rzucał na kogo klątwę. [przypis tłumacza]

misnagdim (hebr. lm) — przeciwnicy chasydów. [przypis edytorski]

missale Romanum (łac.) — mszał rzymski; prawdopodobnie oznacza to Przedświt. [przypis redakcyjny]

miss (ang.) — panna, panienka. [przypis edytorski]

Missis (ang. Mrs, czyt. mysys) — pani. [przypis edytorski]

Missisipi — druga pod względem długości rzeka Ameryki Północnej. [przypis edytorski]

miss Jenny — bohaterka powieści Hermesa Miss Fanny Wilkes (1766). Jan Tymoteusz Hermes (1738–1821), jest autorem także napisanej na wzór powieści Goldsmith'a i Fieldinga powieści Podróż Zofii z Kłajpedy do Saksonii, w której opisywał życie i stosunki w Niemczech. [przypis redakcyjny]

misski — żart., z ang. miss: panna, kobieta niezamężna. [przypis edytorski]

Missolungi — miasto greckie nad morzem Jońskim słynne z bohaterskiej obrony przed Turkami 1822–1826. [przypis redakcyjny]

Missouri — rzeka w Stanach Zjednoczonych, dopływ Missisipi. [przypis edytorski]

missura — misiura, hełm z czepcem. [przypis redakcyjny]

missurka — misiurka, hełm lekkiej jazdy. [przypis redakcyjny]

miss — zwrot grzecznościowy używany w krajach anglosaskich w odniesieniu do niezamężnych kobiet. [przypis edytorski]

Mista (…) fugit — Horatius, Odae, I, 28, 19. [przypis tłumacza]

Mister (ang.) — pan. [przypis edytorski]

misteria bachiczne — rozpustne nocne obrzędy związane z kultem rzymskiego boga Bachusa (odpowiednik greckiego Dionizosa). [przypis edytorski]

misteria eleuzyńskie — misteria religijne odprawiane w staroż. Grecji, w Eleusis, niedaleko Aten, związane z kultem bogini urodzaju Demeter i jej córki Persefony. [przypis edytorski]

misteria eleuzyńskie — misteria religijne odprawiane w staroż. Grecji, w Eleusis, niedaleko Aten, związane z kultem bogini urodzaju Demeter i jej córki Persefony; ich uczestnicy (gr. mystes: wtajemniczony) byli zobowiązani do zachowania tajemnicy. [przypis edytorski]

misteria — wielkie misteria eleuzyjskie, kilkudniowe święto ku czci bogini urodzaju Demeter i jej córki Persefony, obchodzone corocznie na początku października w miasteczku Eleusis, 20 km od Aten. [przypis edytorski]

misterium magnum iniquitatis (łac.) — tajemnica wielkiej niegodziwości. [przypis edytorski]

misterium — obrzęd dla wtajemniczonych. [przypis edytorski]

misterium — tajemnicze zjawisko a. obrzęd. [przypis edytorski]

misterium — tu dosł. z łac.: tajemnica. [przypis edytorski]

misterium — tu: odgrywane w kościele przedstawienie teatralne o tematyce religijnej. [przypis edytorski]

misterium — u staroż. Greków niedostępne dla niewtajemniczonych obrządki religijne. [przypis redakcyjny]

misterstwo (daw.) — kunszt, sztuka. [przypis edytorski]

misterstwo (daw.) — sztuka, mistrzostwo. [przypis edytorski]

misterstwo (daw.) — sztuka, umiejętność. [przypis edytorski]

misterstwo — mistrzostwo; kunszt godny mistrza. [przypis edytorski]

misterstwo — mistrzostwo. [przypis edytorski]

misterstwo (starop.) — mistrzostwo; rzemiosło. [przypis edytorski]

misterstwo (starop.) — trafność, najlepszy sposób. [przypis redakcyjny]

misteryja — dziś popr. forma: misteria; tu pozostawiono daw. formę ze względu na rytm. [przypis edytorski]

mistigris — pusta karta w pokerze a. odmiana gry karcianej podobnej do pokera, w której używa się jokera. [przypis edytorski]

Mistinguett (1875–1956) — słynna francuska aktorka i piosenkarka, występowała m.in. w Folies Bergère i Moulin Rouge. [przypis edytorski]

Mistral, Frederic (1830–1914) — francuski poeta i filolog, tworzący w jęz. prowansalskim, najwybitniejszy autor grupy felibrów, dążącej do odrodzenia i ochrony kulturowej tożsamości Prowansji; laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (1904). [przypis edytorski]

Mistral, Frederic (1830–1914) — fr. poeta i filolog, tworzący w jęz. prowansalskim, najwybitniejszy autor grupy felibrów, dążącej do odrodzenia i ochrony kulturowej tożsamości Prowansji. [przypis edytorski]

Mistress (ang.) — pani. [przypis edytorski]

mistress (ang.) — pani. [przypis redakcyjny]

mistress Hutchinson — autorka wydanej w 1816 r. biografii swego męża, jednego z pułkowników Cromwella. [przypis redakcyjny]

mistrować (starop.) — celować; [wieść prym; być najlepszym]. [przypis redakcyjny]

Mistrz Adam — rodem z Brescii, na żądanie hrabiego z Romeny, chcącego fałszerstwem monety poprawić zły stan swojego skarbu, fałszował złote floreny mieszaniną podlejszych metali, za co był na stosie ogniem spalony. Puchlina wodna oznacza chorobliwy stan finansowy tych krajów, co zniżaniem wewnętrznej wartości monety chcą sobie chwilowo dopomóc. Przypomnienie tego, co mistrz Adam miał niegdyś, a czego teraz brak czuje przez własną winę, piękne jest i prawdziwe! Tasso, który często w cudze odziewał się pióra, miał wyraźnie to miejsce przed oczyma w Jerozolimie Wyzwolonej, Pieśń XIII. [przypis redakcyjny]

mistrza, który miszkował braciszków w opactwie (…) — W niektórych współczesnych klasztorach kastrowano mnichów, aby upewnić się co do ich czystości. [przypis tłumacza]

mistrz Alkofrybas — Rabelais, Gargantua i Pantagruel. [przypis tłumacza]

mistrza Matejki, obrazem Obrony Wiednia — obraz Jana Matejki (1838–1893) tytułowany Jan Sobieski pod Wiedniem a. Zwycięstwo pod Wiedniem, namalowany w l. 1882–1883 z okazji 200 rocznicy wiktorii wiedeńskiej, a przedstawiający scenę wręczenia kanonikowi Denhoffowi, wysłannikowi papieża Innocentego XI, listu z wiadomością o pokonaniu wojsk tureckich u bram Wiednia przez siedzącego na koniu króla Jan III Sobieskiego; obraz został w grudniu 1883 r. przekazany papieżowi Leonowi XIII jako „dar narodu polskiego” i obecnie znajduje się w Muzeach Watykańskich. [przypis edytorski]

mistrz (daw.) — [tu:] nauczyciel. [przypis redakcyjny]

mistrze — daw. forma M. lm; dziś popr.: mistrzowie. [przypis edytorski]

mistrze — dziś popr. forma: mistrzowie. [przypis edytorski]

mistrze — dziś popr. forma M. i W. lm: mistrzowie. [przypis edytorski]

mistrze — dziś popr. forma M. lm: mistrzowie. [przypis edytorski]

mistrze — dziś popr.: mistrzowie. [przypis edytorski]

Mistrz Gałeczka — (w oryg. Rondililis) ma oznaczać kolegę Rabelais'go z Montpellier, doktora Wilhelma Rondelet. [przypis tłumacza]

Mistrz Hugo Salel (1493–1550) — był dworzaninem Franciszka I; przełożył na język francuski dziesięć pierwszych pieśni Iliady. [przypis tłumacza]

Mistrz Jan Mehuński — Jan de Meung, autor drugiej części Romansu Róży (1277). [przypis tłumacza]

Mistrz Janotus (…) ze swym suknem — Parodia dialektyki scholastycznej. [przypis tłumacza]

Mistrz Jan Pulieński — Jan de Poulieu, doktor uniwersytetu, który zwalczał zakony żebrzące i później musiał odwołać swoje zarzuty. Za czasu Villona istniała bardzo silna opozycja świeckiego kleru przeciw groźnej konkurencji zakonów żebrzących. [przypis tłumacza]