Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | potocznie | przestarzałe | regionalne | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | ukraiński | włoski | żartobliwie

Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 5879 przypisów.

zwić — dziś: uwić; upleść. [przypis edytorski]

zwić — tu: splot. [przypis edytorski]

zwichnione — dziś popr. forma: zwichnięte. [przypis edytorski]

z widocznym umysłem — tu: rozmyślnie, wyraźnie celowo. [przypis edytorski]

zwid — tu: duch, widmo. [przypis edytorski]

zwidzenie — dziś: zwiedzanie. [przypis edytorski]

zwiędnienie — dziś: uwiąd; rzecz. od czas. zwiędnąć. [przypis edytorski]

zwięzły — w starożytnej poetyce cenioną wartością była oszczędność słów (zwięzłość, łac. brevitas). [przypis edytorski]

zwiedź — tu: spotkaj. [przypis edytorski]

zwiedzieć się — dziś: dowiedzieć się [przypis edytorski]

zwiedziła się — dowiedziała się. [przypis edytorski]

zwie ją Italią, swego wodza nadając jej imię — kolejnym po Enotrze, legendarnym królem plemienia Enotrów, miał być Italus (a. Italos; syn Penelopy i Telegonusa) i od jego imienia zasiedlone przez ten lud ziemie Płw. Apenińskiego zyskały nazwę Italii. Italus miał przekształcić pasterski lud Enotrów w osiadłe, rolnicze społeczeństwo, ustanawiając wiele obyczajów, w tym dotyczących posiłków. Inna etymologia wywodzi nazwę kraju Italia od słowa oznaczającego „jagnię” i wskazującego na hodowlę bydła przez mieszkańców tych obszarów. [przypis edytorski]

zwieja — wichura, zawieja; por: zwiać. [przypis edytorski]

z wieku (starop.) — z dawna, od wieków. [przypis edytorski]

z wielą ludźmi (daw.) — dziś: z wieloma ludźmi. [przypis edytorski]

z wielą (starop.) — z wieloma (domyślnie: osobami). [przypis edytorski]

z wielą (starop.) — z wieloma; forma rzeczownikowa dawnego przymiotnika: wieli, wiela, wiele. [przypis edytorski]

z wielką biedą — z dużym trudem. [przypis edytorski]

z wielkich w zadku — w oryginale mowa o homoseksualistach. [przypis edytorski]

z wielkimi mocarze — dziś: z (…) mocarzami. [przypis edytorski]

z wielkimi wodami ponad kryształowym sklepieniem — por. Rdz 1:6; 7:10 i in. [przypis edytorski]

z wielkim pożytkiem rzeczypospolitej było, gdyby nie tylko powiaty polskie, ale też i insze krainy ku koronie przyległe do jednakiego sposobu albo dawania podatku, albo służenia wojny przywiedzione były — to dlatego Frycz pisze, że jeszcze zjednoczenia księstwa litewskiego z Koroną nie było, które aż roku 1569 doszło (przypis źródła). [przypis edytorski]

z Wielkopolany — dziś popr. forma N. lm: z Wielkopolanami. [przypis edytorski]

Z wielu względów człowiek jest zwierzęciem, które musi walczyć przeciwko naturze albo innym ludziom… — Hippolyte Taine, Filozofia sztuki (1865), rozdz. VI. [przypis edytorski]

Zwierciadło albo kształt (…) — pierwotnie dzieło zatytułowane (wg pisowni z XVI w.) Żywot człowieka poćciwego stanowiło część większej publikacji opatrzonej wspólnym tytułem Żwierciadło albo kstałt, w którym każdy stan snadnie się może swym sprawam, jako we źwierciedle, przypatrzyć, wydanej na przełomie lat 1567/1568 w oficynie drukarskiej Matysa Wirzbięty w Krakowie i obejmującej, oprócz wspomnianej rozprawy, również drobniejsze dzieła, mianowicie: przedmowę albo Spólne narzekanie wszej Korony na porządną niedbałość naszę, zbiory aforyzmów, czyli apoftegmatów (Apoftegmata, to jest krótkie a roztropne powieści, Apoftegmata krótsze, Apoftegmata albo wirszyki na gmachy, także też na ine rzeczy), Przedmowę krótką do Polaka stanu rycerskiego (zbiór dłuższych wierszy polityczno-obyczajowych o zabarwieniu satyrycznym i moralizatorskim) oraz traktat religijno-moralny Zbroja pewna każdego rycerza krześcijańskiego. Żywot człowieka poczciwego opublikowano osobno po raz pierwszy w Warszawie, w drukarni Gałęzowskiego w 1828 r. i to wydanie stanowi podstawę niniejszego. [przypis edytorski]

Zwierciadło sprawiedliwości — jedno z określeń Matki Boskiej w litanii. [przypis edytorski]

zwierciadło sześciołokciowej wysokości — w wersji tekstu z 1804 r. wysokość lustra ma 9 stóp, w wersji z 1810 r. ma 12 stóp; dokonana przez Potockiego korekta ma na celu wprowadzenie liczby 12 wraz z jej symboliką; zmiana przez tłumacza na 6 łokci nie idzie za tym zamiarem autora. [przypis edytorski]

„Zwierciadło widowisk, literatury, obyczajów i sztuki” — „Le Miroir des spectacles, des lettres, des moeurs et des arts”, francuski liberalny dziennik ilustrowany, wydawany w Paryżu w l. 1821–1823. [przypis edytorski]

zwierciadły — dziś popr. forma N. lm: zwierciadłami. [przypis edytorski]

zwierciadły — dziś popr. N. lm.: zwierciadłami. [przypis edytorski]

zwierciadły — dziś popr.: zwierciadłami. [przypis edytorski]

zwierciadlnymi — dziś: zwierciadlanymi. [przypis edytorski]

zwierciedle (daw. forma) — dziś Ms.lp: (w) zwierciadle. [przypis edytorski]

zwierciedle — dziś: zwierciadle. [przypis edytorski]

zwierciedlić — dziś popr.: odzwierciedlać; odbijać. [przypis edytorski]

zwierciedlić się — odbijać się. [przypis edytorski]

zwierciedlić — ukazywać, odbijać. [przypis edytorski]

z wiernemi bojary — dziś popr. forma N. lm: z wiernymi bojarami. [przypis edytorski]

zwierny — tu: wierny, rozumiejący, życzliwy. [przypis edytorski]

zwierściadło (starop.) — zwierciadło. [przypis edytorski]

zwierząt wykopaliskowych — dziś popr.: zwierząt kopalnych. [przypis edytorski]

zwierzać się — tu: powierzać się. [przypis edytorski]

zwierza — zwierzęta; tu: forma skrócona dla zachowania rytmu jedenastozgłoskowca. [przypis edytorski]

zwierzchni (daw.) — wierzchni. [przypis edytorski]

zwierzchnie — powierzchownie. [przypis edytorski]

zwierzchnie — powierzchownie, zewnętrznie. [przypis edytorski]

zwierzchność — władza, naczelnictwo, zwierzchnictwo. [przypis edytorski]

zwierzę na dwu nogach, bez pierza (…) oskubawszy bowiem żywego kapłona, obnosili go, wołając: „oto człowiek Platonowy” — kpiącym był Diogenes, por. Diogenes Laertios, Diogenes z Synopy, [w:] Żywoty i poglądy słynnych filozofów, V, 40. [przypis edytorski]

zwierzęta, które przebywają gdzieś na krańcach świata, a żywią się powietrzem — mowa o kameleonach; staroż. autor rzym. Pliniusz stwierdził, że kameleony nie jedzą ani nie piją jak inne stworzenia, lecz odżywiają się samym powietrzem (Historia naturalna, VIII 51); ta cecha wyróżniała kameleony wśród innych stworzeń w średniowiecznych bestiariuszach, powoływano się na nią także później. [przypis edytorski]

zwierzęta ssące — dziś: ssaki. [przypis edytorski]

zwierzęta złożone — w oryg. compound animals, obecnie nazywane organizmami kolonijnymi, żyjącymi w skupieniach tworzących funkcjonalną całość. [przypis edytorski]

zwierzęty (daw.) — dziś N.lm: zwierzętami. [przypis edytorski]

zwierzęty — dziś popr. forma N.lm: zwierzętami. [przypis edytorski]

zwierzęty — dziś popr. N. lm: zwierzętami. [przypis edytorski]

zwierz hirkański — słynący z drapieżności tygrys z Hirkanii, krainy położonej u stóp Kaukazu, nad Morzem Kaspijskim. [przypis edytorski]

zwierzokrzewy — nazwa przypisywana niegdyś bezkręgowcom przypominającym krzaczaste rośliny; uznawane dawniej za formę pośrednią pomiędzy zwierzętami, a roślinami. [przypis edytorski]

zwierzyć się z czymś (daw.) — dziś popr.: zwierzyć się z czegoś. [przypis edytorski]

zwierzyniec — tu: ogród zoologiczny. [przypis edytorski]

Zwierzyniec — zbiór pism Mikołaja Reja pt. Zwierzyniec, w którym rozmaitych stanów ludzi, źwirząt i ptaków kstałty, przypadki i obyczaje są właśnie wypisane, wyd. pierwsze Kraków 1562, wyd. rozszerzone Kraków 1574. [przypis edytorski]

zwieść bitwę (starop.) — rozpocząć bitwę. [przypis edytorski]

zwieść pojedynek — tu: stoczyć. [przypis edytorski]

z Wiesbadenu — dziś ndm: z Wiesbaden. Wiesbaden: miasto w śr. Niemczech, ośrodek turystyczny i znane uzdrowisko z gorącymi źródłami solankowymi. Eliza Orzeszkowa, nakłoniona przez lekarzy, wyjechała do Wiesbaden na kurację. [przypis edytorski]

zwiesna (daw. gw.) — wiosna. [przypis edytorski]

z wieże (starop.) — dziś popr. forma D.lp r.ż.: z wieży. [przypis edytorski]

z wieże (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: z wieży. [przypis edytorski]

z wieżyce — dziś popr. forma Msc.lp: z wieżycy. [przypis edytorski]

zwiezion (daw.) — forma skrócona przym. r.m.; dziś tylko: zwieziony. [przypis edytorski]

zwiją się — dziś: zwiną się. [przypis edytorski]

zwijadełko — kołowrotek do zwijania nici. [przypis edytorski]

zwikłać — tu: splątać. [przypis edytorski]

zwikła — dziś popr.: zawikła. [przypis edytorski]

zwikłany (daw.) — uwikłany. [przypis edytorski]

zwikłany — dziś: zawikłany a. splątany. [przypis edytorski]

z wikla — dziś popr.: z wikliny. [przypis edytorski]

zwilczały (neol.) — upodobniony do wilka. [przypis edytorski]

zwilżyj — dziś popr.: zwilż. [przypis edytorski]

zwiódszy (daw. forma) — zawiódłszy; zaprowadziwszy. [przypis edytorski]

zwiodły się rody — zwyrodniały (…). [przypis edytorski]

zwiotszały (daw.) — zestarzały, zniszczony. [przypis edytorski]

Zwischendeck (niem.) — międzypokład a. międzypokładzie: pokład położony między głównym pokładem a dnem statku. [przypis edytorski]