Footnotes

wyzuć — tu: rozebrać. [przypis edytorski]

wyzuć z czegoś — pozbawić czegoś. [przypis edytorski]

wyzucie — pozbawienie. [przypis edytorski]

wyzuł — [przypis edytorski]

wyzuł znikomą postawę — opuścił swoje doczesne ciało, tj. umarł. [przypis edytorski]

wyzuty z czegoś (daw.) — pozbawiony czegoś. [przypis edytorski]

wyzuwać (daw.) — pozbawiać. [przypis edytorski]

wyzwać na rękę — wyzwać na pojedynek (na broń ręczną, szable). [przypis edytorski]

wyzwolił — uwolnił spod władzy majstra szewskiego, stając się samodzielnym pracownikiem. [przypis edytorski]

wyzwolinowy — z okazji wyzwolin, tj. zakończenia służby u majstra, momentu, od którego młody rzemieślnik z terminatora staje się czeladnikiem, może już pracować sam i decydować o sobie. [przypis edytorski]

wyzwoliny — zakończenie służby u majstra, moment, od którego młody rzemieślnik może już pracować sam i decydować o sobie. [przypis edytorski]

wyzywać na rękę (starop.) — wyzywać na pojedynek, wyzywać do walki. [przypis edytorski]

wyzywać — tu: wzywać. [przypis edytorski]

wżdyć (daw.) — konstrukcja z partykułą „ci”, skróconą do -ć, pełniącą funkcję wzmacniającą; znaczenie: jednakże, przecież jednak. [przypis edytorski]

wżdyć (daw.) — przecież, jednak. [przypis edytorski]

wżdyć (starop. forma) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci, skróconą co -ć; wżdy: przynajmniej, choć, tylko, aby; zgoła, całkiem; przecież, wszakże. [przypis edytorski]

wżdyć (starop.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci, skróconą co -ć; znaczenie: przecież, wszakże. [przypis edytorski]

wżdy (daw.) — jednak, przecież. [przypis edytorski]

wżdy (daw.) — jednak, przecież; w końcu, wreszcie. [przypis edytorski]

wżdy (daw.) — jednak, przecież; wreszcie, w końcu. [przypis edytorski]

wżdy (daw.) — jednak. [przypis edytorski]

wżdy (daw.) — przecież, jednak. [przypis edytorski]

wżdy (daw.) — przecież, jednak. [przypis edytorski]

wżdy (daw.) — przecież, jednak, w końcu. [przypis edytorski]

wżdy (daw.) — przecież, jednak; w końcu. [przypis edytorski]

wżdy (daw.) — przecież. [przypis edytorski]

wżdy (daw.) — przecież, w końcu. [przypis edytorski]

wżdy (daw.) — przecież, wszak. [przypis edytorski]

wżdy (daw., starop.) — jednak, przecież; w końcu, wreszcie. [przypis edytorski]

wżdy (daw.) — więc, zatem. [przypis edytorski]

wżdy (daw.) — wszakże, przecież; w końcu. [przypis edytorski]

wżdy (daw.) — zawsze, nadal; przecież. [przypis edytorski]

wżdy (daw.) — zawsze, przecież. [przypis edytorski]

wżdy (daw.) — zawsze. [przypis edytorski]

wżdy (daw.) — zawsze; tu: przecież. [przypis edytorski]

wżdy (daw.) — zawsze, w końcu. [przypis edytorski]

wżdy (starop.) — jednakże, ostatecznie, w końcu; wżdyć: konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci, skróconą do -ć. [przypis edytorski]

wżdy (starop.) — przecież. [przypis edytorski]

wżdy (starop.) — przecież; tu: jednak. [przypis edytorski]

wżdy (starop.) — przecież, wszak. [przypis edytorski]

wżdy (starop.) — przecież, zawsze; tu: ciągle. [przypis edytorski]

wżdy (starop.) — przynajmniej, choć, tylko, aby; zgoła, całkiem; przecież, wszakże. [przypis edytorski]

wżdy (starop.) — zawsze, przecież. [przypis edytorski]

wżdy — zawsze, przecież. [przypis edytorski]

Wże ja teraz ne zahraju, Pany (z ukr.) — już teraz nie zagram, panowie! [przypis edytorski]

w żelezie (starop. forma) — w żelazie. [przypis edytorski]

wżenąć (daw.) — zagnać. [przypis edytorski]

wżenie — włoży. [przypis edytorski]

W żłobie leży — tekst pieśni przypisuje się Piotrowi Skardze. [przypis edytorski]

w żłobie — obecnie częściej śpiewa się: we żłobie. [przypis edytorski]

w życiu-m nikomu nigdy nie przebaczył — w życiu nikomu nigdy nie przebaczyłem. [przypis edytorski]

w żywot żywy — w życiu wiecznym. [przypis edytorski]

w ząb — ani trochę. [przypis edytorski]

wzad (starop.) — do tyłu; tu: z powrotem. [przypis edytorski]

wzad (starop.) — do tyłu, w tył. [przypis edytorski]

wzad (starop.) — do tyłu, z powrotem. [przypis edytorski]

wzad (starop.) — do tyłu; z powrotem. [przypis edytorski]

wzad (starop.) — tu: z tyłu. [przypis edytorski]

wzad (starop.) — w tył, do tyłu, z powrotem. [przypis edytorski]

wzad (starop.) — w tył. [przypis edytorski]

wzad (starop.) — w tył, z powrotem. [przypis edytorski]

wzad (starop.) — z powrotem. [przypis edytorski]

wzajem (daw.) — nawzajem. [przypis edytorski]

wzajem (daw.) — odwzajemniając się; również. [przypis edytorski]

wzajem — dziś popr.: wzajemnie. [przypis edytorski]

wzajem — dziś raczej: nawzajem. [przypis edytorski]

wzajem — dziś raczej: nawzajem. [przypis edytorski]

wzajemnieśmy dobrze na siebie wpłynęli — inaczej: wzajemnie (…) wpłynęliśmy (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]

w zamiany (starop.) — w zamian. [przypis edytorski]

wzarań (daw.) — wcześnie rano; na początku. [przypis edytorski]

w Zatoce Hudson — dziś popr.: w Zatoce Hudsona, wielkiej zatoce w Ameryce Płn., stanowiącej część Oceanu Arktycznego, przez większość czasu pokrytej lodem. [przypis edytorski]

w zawody (starop.) — na wyścigi; szybko. [przypis edytorski]

wzbiera zewnątrz — dziś: na zewnątrz (…). [przypis edytorski]

w zbrojeśmy się ich poubierali (starop. forma) — poubieraliśmy się w ich zbroje. [przypis edytorski]

wzbroniłem był sobie — daw. forma czasu zaprzeszłego; znaczenie: wzbroniłem sobie wcześniej, uprzednio (tzn. przed czynnością lub czynnościami wyrażonymi czasem przeszłym prostym). [przypis edytorski]

wzbronny (daw.) — wzbroniony, niedostępny. [przypis edytorski]

wzbronny — dziś: wzbroniony; niedostępny. [przypis edytorski]

wzbudzić — tu w dawnym znaczeniu: zbudzić. [przypis edytorski]

wzdętymi nurty — daw. forma N.lm; dziś popr.: (…) nurtami. [przypis edytorski]

wzdłusz (starop. forma ort.) — wzdłuż. [przypis edytorski]

wzdłużniki — belki konstrukcyjne biegnące wzdłuż statku, łączące ze sobą poprzeczne elementy szkieletu i wzmacniające sztywność kadłuba. [przypis edytorski]

wzdon (gw.) — wzdął; wezbrał (na sile). [przypis edytorski]

wzdragliwy — dziś: wzdragający się; niechętny do zrobienia czegoś. [przypis edytorski]

wzdrygnienie — dziś popr.: wzdrygnięcie. [przypis edytorski]

wzdrygnienie — dziś: wzdrygnięcie. [przypis edytorski]

wzdy a. wżdy (starop.) — przecież, zawsze; tu: ciągle. [przypis edytorski]

wzdyć (daw.) — wszakże, przecież. [przypis edytorski]

wzdyć (reg.) — przecież. [przypis edytorski]

wzdyć właśc. wżdyć (daw.) — wszakże, jednakże; konstrukcja złożona ze starop. spójnika wżdy, znaczącego tyle co: „zawsze, jednak, przecież”, oraz partykuły wzmacniającej ci (skróconej do -ć). [przypis edytorski]

wzdyć, właśc. wżdyć (daw.) — zawsze; jednak, przecież. [przypis edytorski]

wzdychać jak student, kiedy abecadło zgubi — w późn. wyd. popr. tłumaczenie na: „wzdychać jak żaczek, kiedy abecadło zgubi”. [przypis edytorski]

wzdych (gw.) — westchnienie. [przypis edytorski]

wzdy (gw.) — wżdy (daw.): zawsze, nadal; przecież, tu: przynajmniej. [przypis edytorski]

wzgard — dziś: pogarda. [przypis edytorski]

wzgardzać żywot (daw.) — dziś z N.: wzgardzać (czym?) żywotem. [przypis edytorski]

wzgardzić coś (starop.) — dziś: wzgardzić czymś. [przypis edytorski]

wzgardził oklaski i górne urzędy — dziś popr. z N.: wzgardzić oklaskami, urzędami itp. [przypis edytorski]

wzgłębsz — dogłębnie (por. wzwyż). [przypis edytorski]

wzgląd odbiera — znajduje uznanie. [przypis edytorski]

względnie (daw.) — względem czegoś, ze względu na coś. [przypis edytorski]