Footnotes

wystawiać — tu o psie łowieckim: wskazywać myśliwemu nieruchomym ciałem miejsce, gdzie znajduje się zwietrzona zwierzyna. [przypis edytorski]

wystawić (daw.) — ukazać. [przypis edytorski]

wystawić (daw.) — wyobrazić, przedstawić. [przypis edytorski]

wystawić (daw.) — wyobrazić. [przypis edytorski]

wystawić (daw.) — wyobrazić sobie. [przypis edytorski]

wystawić sobie (daw.) — wyobrazić sobie. [przypis edytorski]

wystawić sobie (daw.) — wyobrazić sobie. [przypis edytorski]

wystawić sobie (przestarz.) — wyobrazić sobie. [przypis edytorski]

wystawić — tu: unaocznić, pokazać. [przypis edytorski]

wystawioną więcej — dziś popr.: wystawioną bardziej. [przypis edytorski]

wystawiony — dziś: przedstawiony. [przypis edytorski]

wystawując — dziś: wystawiając. [przypis edytorski]

wystawujący (daw.) — wystawiający, pokazujący. [przypis edytorski]

wystawy sklepowe biły łuną gazowego światła — pod koniec XIX w. w dużych miastach używano zasilanych z gazowni lamp gazowych, emitujących silne światło dzięki rozgrzewaniu do białości siatki żarowej płomieniem spalanego gazu; oświetlano nimi ulice, budynki publiczne, warsztaty, sklepy, a także domy klasy średniej. [przypis edytorski]

wystębnowany — przyszyty ciągłym ściegiem, widocznym po wierzchniej stronie materiału. [przypis edytorski]

występne sądzi (starop. konstrukcja) — dziś: występnych sądzi. [przypis edytorski]

występuje z całą gwałtownością przeciwko wykształceniu kobiet. „Nie pozwałam, by przez naukę niewiasta panowała nad mężczyzną, ale chcę, by była pokorna” — 1 Tm 2 11–12; jednak sens cytatu w kontekście jest nieco inny: „Niewiasta niech się uczy w milczeniu ze wszelkim poddaństwem. Bo niewieście nie pozwalam uczyć, ani władzy mieć nad mężem, ale aby była w milczeniu” (tłum. Biblia Gdańska), przy czym „nauka” oznacza tu nauczanie religijne, nie zaś ogólnie wykształcenie (por. następny przytoczony cytat). [przypis edytorski]

wysterkać (daw.) — wysterczać, sterczeć, wystawać. [przypis edytorski]

wysterkać — wystawać, sterczeć. [przypis edytorski]

wysterk — tu: fragment skały wystający znacznie poza jej obręb, główny zrąb. [przypis edytorski]

wystrachany (pot.) — wystraszony. [przypis edytorski]

wystrzyganka — wycinanka. [przypis edytorski]

wyswobodziemy (starop. forma) — wyswobodzimy. [przypis edytorski]

wyszastać się z funduszów — wydać pieniądze. [przypis edytorski]

wyszcia (starop. forma) — dziś D.lp: wyjścia. [przypis edytorski]

wyszcie (starop. forma) — wyjście. [przypis edytorski]

wyszedłem był — daw. forma czasu zaprzeszłego; znaczenie: wyszedłem wcześniej, uprzednio (tzn. przed czynnościami i wydarzeniami wyrażonymi czasem przeszłym prostym). [przypis edytorski]

wyszedszy — dziś popr.: wszedłszy. [przypis edytorski]

wyszedszy (starop. forma) — dziś: wyszedłszy. [przypis edytorski]

wyszego (daw.) — dziś: wyższego. [przypis edytorski]

Wyszehrad — tu: wzgórze w Pradze, na prawym brzegu Wełtawy (w innym znaczeniu: miasto na Węgrzech). [przypis edytorski]

wyszej (daw.) — dziś: wyżej. [przypis edytorski]

wyszłe — daw. forma imiesłowu przymiotnikowego, dziś zastępowana raczej zdaniem podrzędnym, np. które wyszły (tu: pochodziły) z Chalkis na Eubei. [przypis edytorski]

wyszłem — dziś popr. forma: wyszedłem. [przypis edytorski]

wyszły — daw. forma imiesłowu przymiotnikowego, dziś zastępowana raczej zdaniem podrzędnym, np. które wyszły jakby spod jednego odlewu. [przypis edytorski]

wyszlą — dziś popr.: wyślą. [przypis edytorski]

wyszlakować (daw.) — wytropić. [przypis edytorski]

wyszlamować — wyjąć (metafora odnosząca się do wyjmowania szlamu z cieku wodnego). [przypis edytorski]

wyszlę — dziś popr.: wyślę. [przypis edytorski]

wyszle — dziś popr. forma 3 os. lp. cz.przysz.: wyśle. [przypis edytorski]

wyszle — dziś popr.: wyśle. [przypis edytorski]

wyszlem — dziś popr.: wyślemy. [przypis edytorski]

wyszli byli — forma daw. czasu zaprzeszłego, wyrażająca czynność wcześniejszą od wydarzeń opisywanych w czasie przeszłym: wyszli do góry wcześniej, zanim Tvardstrup rozpoczął ćwiczenia. [przypis edytorski]

wyszlij — dziś popr.: wyślij. [przypis edytorski]

wysznuchtać (gw.) — wywąchać. [przypis edytorski]

wyszrubowany — dziś: wyśrubowany. [przypis edytorski]

wysztywniony — dziś: usztywniony. [przypis edytorski]

wyszwarcowany (z niem.) — uczerniony. [przypis edytorski]

wyszybajło (daw. pot.) — wykidajło, mężczyzna pilnujący porządku, którego zadaniem jest usuwanie niepożądanych gości z lokalu. [przypis edytorski]

Wyszy — niestaranne skrócenie oznaczające zapewne butelkowaną wodę mineralną z Wysowej Zdroju. [przypis edytorski]

wyszyplił — wysupłał. [przypis edytorski]

wyszywać to kolorami — na wspaniałej szacie ofiarowywanej bogini Atenie podczas jej głównego święta w Atenach. [przypis edytorski]

wytaskać (gw.) — wynieść (z trudem), wydźwignąć. [przypis edytorski]

wytchli — dziś popr. forma: wytchnęli. [przypis edytorski]

wytchniony — tu: wydostający się w płuc wraz z wydechem. [przypis edytorski]

wytężyć (daw.) — wysilić. [przypis edytorski]

wytecz (daw.) — choroba nożna koni, psów itp. [przypis edytorski]

wytelefonować kogoś (daw.) — dziś: zatelefonować do kogoś. [przypis edytorski]

wytelefonować kogoś (daw.) — osiągnąć kogoś przez telefon, zatelefonować do kogoś. [przypis edytorski]

wytelefonować kogoś (daw.) — zatelefonować do kogoś. [przypis edytorski]

wytkę — dziś popr. forma 1. os.lp: wytkam a. utkam. [przypis edytorski]

wytknąć — tu: wytyczyć. [przypis edytorski]

wytknąć — zarzucać coś komuś. [przypis edytorski]

wytłómaczać — dziś popr.: tłumaczyć. [przypis edytorski]

wytłómaczenie — dawna pisownia; dziś popr.: wytłumaczenie. [przypis edytorski]

wytłómaczyć — dziś popr. pisownia: wytłumaczyć. [przypis edytorski]

wytłómaczyć — dziś popr.: wytłumaczyć. [przypis edytorski]

wytłómaczył — dawna pisownia; dziś popr.: wytłumaczył. [przypis edytorski]

wytłomaczyć (daw.) — dziś: wytłumaczyć. [przypis edytorski]

wytłomaczyć — dziś popr. forma: wytłumaczyć. [przypis edytorski]

wytłomaczyć — dziś popr.: wytłumaczyć. [przypis edytorski]

wytłumaczony zresztą jasno wierszem poprzedzającym — poprzedni wers brzmiał: „Chwała, interes — oto jego Bóg, jego prawo” i znajdował się podobno po przeciwnej stronie portretu. [przypis edytorski]

wytłumaczże — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że. [przypis edytorski]

wytrącę — tu: potrącę (z wynagrodzenia). [przypis edytorski]

wytrącił — dziś popr.: potrącił. [przypis edytorski]

wytrajlować (daw. pot.) — wyłudzić, wyprosić. [przypis edytorski]

wytrwany (starop.) — do wytrwania, do przetrwania, do wytrzymania; przykre czyniąc gorąco wytrwane (szyk przestwny): czyniąc przykre gorąco możliwe do wytrzymania. [przypis edytorski]

wytrynić — usunąć, wydalić. [przypis edytorski]

wytrząsać się — natrząsać się, wyśmiewać się. [przypis edytorski]

wytrzęsać — dziś popr.: wytrząsać. [przypis edytorski]

wytrzebić — całkowicie zniszczyć. [przypis edytorski]

wytrzebiony — daw. także: wykastrowany. [przypis edytorski]

wytrzymać czemu (starop.) — dziś: wytrzymać co (wytrzymać tęgi raz, tęgi cios). [przypis edytorski]

wytrzymać szturmowi (starop.) — wytrzymać szturm; przeciwstawić się szturmowi. [przypis edytorski]

wytrzymawałeś (daw. forma) — dziś: wytrzymywałeś. [przypis edytorski]

wytuczona dostatki (daw.) — utuczona dostatkami. [przypis edytorski]

wytuzać (daw.) — pobić, wytargać, wytarmosić. [przypis edytorski]

wytychać (starop.) — odpoczywać. [przypis edytorski]

wytykać (daw.) — dziś: wytyczać. [przypis edytorski]

wytykać — dziś popr.: wytyczać. [przypis edytorski]

wytykać — dziś: wytyczać. [przypis edytorski]

wytykanie — dziś: wytyczanie; odmierzanie i zaznaczanie powierzchni gruntu (daw. za pomocą tyk). [przypis edytorski]

wyuzdany — tu: wypadły z uzdy, nieopanowany. [przypis edytorski]

wywarła wielkie wrażenie na twojego ojca a mego opiekuna — dziś popr.: wywarła wielkie wrażenie na twoim ojcu a moim opiekunie. [przypis edytorski]

wywarte (gw.) — otwarte. [przypis edytorski]

wywarty (gw.) — otwarty. [przypis edytorski]

wywczas (daw.) — odpoczynek. [przypis edytorski]

wywczas (daw.) — odpoczynek, tu: śmierć. [przypis edytorski]

wywczas (daw.) — wypoczynek. [przypis edytorski]

wywczasować się (daw.) — odpocząć. [przypis edytorski]