Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 474 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | portugalski | pospolity | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | wulgarne | zdrobnienie

Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 6172 przypisów.

osławiony — tu (niepopr.): sławny, otoczony sławą. [przypis edytorski]

osławować (daw.) — mówić źle o czymś. [przypis edytorski]

O słodkie światło — Patrz przypisek o świetle w pieśni VII. Światło występuje tu zamiast anioła, który, jak niżej widzieć będziemy, prowadzić będzie poetę na wyższe kręgi tej góry. [przypis redakcyjny]

O słońca grocie, coś jasno znów Tebom (…) — pierwsza pieśń chóru, obejmująca wersy 99–160 tekstu oryginalnego. [przypis edytorski]

osłona nie jest już w otworze kluzy — część liny kotwicznej owija się kawałkiem płótna (osłoną), aby przesuwając się przez otwór kluzy, mniej się wycierała. [przypis edytorski]

osłowi — dziś popr. forma: osłu. [przypis edytorski]

osłowie kumańscy — osieł u Kumanów uczynił się był lwem, włożywszy skórę lwią na się straszył ludzi, aż go poznano po uszu. Stąd przeto osłem kumańskim onego zową, gdy się kto głupi za mądrego popisuje. Erasmus in Chil.. [przypis edytorski]

osłuchawać (starop.) — słyszeć. [przypis redakcyjny]

O służących — owa rzecz O służących była, zdaje się, jedynym pozytywnym wynikiem nieraz proponowanej przez Narcyzę współpracy. Wanda nadesłała jej rozprawkę pod tym tytułem. Narcyza skrytykowała ją życzliwie, po czym sama obrobiła ten temat. O umieszczenie tej pracy w „Bluszczu” pod pseudonimem Filipiny toczy się dalsza korespondencja. Rozprawka Żmichowskiej znajduje się w piątym tomie jej Pism (1885). [przypis redakcyjny]

o służącychRzecz o służących, w opracowaniu Żmichowskiej. [przypis redakcyjny]

o służebnę moję — tu: po moją służącą. [przypis edytorski]

osły mengijskie — przysł. franc. „osieł z Meung”, od osiadłych tam „szarych braci”, franciszkanów. [przypis tłumacza]

osły (starop. forma) — [tu:] kamienie [młyńskie]. [przypis redakcyjny]

Osmagać!… — Hazlitt w Characters of Shakespeare's Plays mówi, że wściekłość Antoniusza pochodzi głównie z podejrzenia, jakoby Tyreusz był pośrednikiem zalotów Cezara (Caesar's proxy). Bardzo problematyczne. [przypis tłumacza]

Osmańczyk, Edmund — politolog, publicysta, wielokrotny poseł na sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, w latach 1979–1980 członek Rady Państwa. [przypis edytorski]

Osman II (1604–1622) — sułtan w latach 1618–1622, zginął w wyniku buntu janczarów, których prześladował, uważając ich za winnych klęski w wojnie z Polską. [przypis edytorski]

Osman II — sułtan turecki w latach 1618–1622; w 1620 r. oblegał Chocim. [przypis edytorski]

Osmanlis — Turek, obywatel Imperium Osmańskiego (zw. też Ottomańskim), od nazwy jednego z dominujących ludów tureckich. [przypis edytorski]

Osmanów — dawna forma dzierżawcza, dziś: Osmana. [przypis edytorski]

osmędzić (daw.) — przypalić, osmalić. [przypis edytorski]

osmędzony (daw.) — przypalony, osmalony. [przypis edytorski]

osmętnica — melancholia. [przypis edytorski]

osmętnica — smutek, melancholia. [przypis edytorski]

osmoza — tu: przenikanie, wnikanie, przesiąkanie. [przypis edytorski]

osmucenie — dziś: zasmucenie, smutek. [przypis edytorski]

osmucić — dziś: zasmucić. [przypis edytorski]

osmutnieć — zasmucić się. [przypis edytorski]

osnowa — nić, nici (w oryginale niem. Faden). [przypis edytorski]

osnowa — nitki, biegnące w jednym kierunku, stanowiące pierwsze oparcie dla tkanego materiału; przen. podstawa, początek. [przypis edytorski]

osnowa — nitki, biegnące w jednym kierunku, stanowiące pierwsze oparcie dla tkanego materiału; przen. założenie, zamierzenie. [przypis edytorski]

osnowa — równoległy układ nitek, przez który później przewleka się nitki wątku, tworząc tkaninę. Wykonanie osnowy polegało na równym rozmieszczeniu i naprężeniu pasm nitek zawieszonych na poziomo umocowanej belce i obciążonych na dole; ułożony zestaw nawijano na wał, zakładany następnie do krosien. [przypis edytorski]

osnowa — tu: nici, linie. [przypis edytorski]

osnowa — tu: sens, treść. [przypis edytorski]

osnowa — tu: tkanina; podstawa. [przypis edytorski]

osnowa — tu: treść, sens, główny wątek. [przypis edytorski]

osnowa — układ nitek biegnący wzdłuż tkaniny a. przędza, z której się te nitki skręca; tu przen.: przedstawione w utworze literackim tło dla prowadzonej akcji (narracji). [przypis edytorski]

osnowywać — dziś: snuć. [przypis edytorski]

osóbek (daw.) — odosobnienie. [przypis edytorski]

osoba kryształowa — osoba bez skazy, z zasadami. [przypis edytorski]

osoba, o której ci raz pisałam z Włocławka — Izabella Zbiegniewska, przyjaciółka Żmicbowskiej, z którą obfita i zajmująca korespondencja znajduje się w trzytomowym wydaniu listów. (Tom II, Do Elli). Zbiegniewska mieszkała we Włocławku, gdzie była przełożoną pensji i gdzie, otoczona powszechną czcią, zmarła w roku 1914. [przypis redakcyjny]

osoba w znaczeniu — dziś: osoba mająca znaczenie, osoba o dużym znaczeniu. [przypis edytorski]

osobistość (daw.) — osoba; osobowość. [przypis edytorski]

osobistość (daw.) — osoba; osobowość; sprawa osobista. [przypis edytorski]

osobistość — tu: tożsamość. [przypis edytorski]

osobistością — prywatą, działaniem samolubnym ze szkodą ogółu. [przypis redakcyjny]

Osobita — nazwa góry, znajdującej się w Tatrach Zachodnich. [przypis edytorski]

osobliwa (daw.) — w domyśle: rzecz, sprawa; dziś raczej: to osobliwe. [przypis edytorski]

Osobliwa ona kaźń etc. — Valerius Maximus De severitate i Carion w kronice. [przypis edytorski]

Osobliwa to rzecz, iż nie można określić tych rzeczy bez zaciemnienia ich — „Geometria uczy tego doskonale. Nie określa żadnej z tych rzeczy, przestrzeni, czasu, ruchu, liczby, równości ani tym podobnych, których jest wiele, ponieważ terminy te oznaczają w tak naturalny sposób rzeczy, które oznaczają, iż objaśnienie przyniosłoby więcej zaciemnienia niż światła” (Uwagi o duchu geometrii). [przypis tłumacza]

osobliwe zwierzenia — tyczyły, zdaje się, choroby, której udzielił pani d'Epinay jej mąż, a którą ona znowuż obdarzyła pana de Francueil. [przypis tłumacza]

osobliwie (daw.) — zwłaszcza, szczególnie. [przypis edytorski]

osobliwie — tu: osobiście. [przypis edytorski]

osobliwszo (daw.) — dziwnie, niezwykle. [przypis edytorski]

osobliwy — zwracający uwagę, niezwykły. [przypis edytorski]

osobniejszy (starop.) — szczególniejszy. [przypis redakcyjny]

Osobno grześć u Niewiniątek — ociemniali miasta Paryża mieli przywilej kwestowania w dnie świąteczne na cmentarzu Niewiniątek. [przypis tłumacza]

osobny (daw.) — tu: szczególny, osobliwy. [przypis edytorski]

osobny (starop.) — ochoczy, posłużny, wdzięczny. [przypis redakcyjny]

osobny (starop.) — przystojny, piękny. [przypis redakcyjny]

osobny (starop.) — wyborny. [przypis redakcyjny]

osobny — tu: szczególny, osobliwy. [przypis edytorski]

osobny — tu: szczególny, wyjątkowy. [przypis edytorski]

osoby — dziś popr. forma N. lm: osobami. [przypis redakcyjny]

osoby, które czczę (…) potępiły mniemania fizyczne, ogłoszone nieco wcześniej przez kogoś innegoDialogi Galileusza. [przypis tłumacza]

osocznik — osacznik; przygotowujący obławę podczas polowania. [przypis edytorski]

o Sodomie mówi, iż jej zguby przyczyną była „pycha i nasycenie chleba, i dostatek” — Ez 16, 49: „Oto ta była nieprawość Sodomy, siostry twej, pycha, sytość chleba, a dostatek i próżnowanie jej i córek jej: a ręki niedostatecznemu i ubogiemu nie podawały” (tłum. Wujka). [przypis edytorski]

O sofiście, o polityku i o filozofie — na podstawie tego ustępu przyjmuje się, że Platon zamierzał napisać trylogię, na którą miałyby się składać dialogi Sofista, Polityk, Filozof, chociaż powstały tylko dwa pierwsze; potwierdzeniem wydaje się zdanie na początku dialogu Polityk. [przypis edytorski]

osokor — może z ros. собор: cerkiew, katedra, sobór. [przypis edytorski]

Osom (z ang. właśc. awesome) — wspaniale, świetnie. [przypis edytorski]

osowiały — smutny, przygnębiony. [przypis edytorski]

Osowo — tak brzmi nazwa tej wsi w Pawińskiego Polsce w. XVI, t. V, Mazowsze, dziś: Osowice. [przypis redakcyjny]

ospalstwo (daw.) — ospałość, skłonność do ciągłego spania. [przypis edytorski]

ospany (starop.) — ospały; [tu:] zaspany. [przypis redakcyjny]

ospa (reg.) — karma z otrębów zbożowych. [przypis edytorski]

O! Spędź z oblicza ten mrok osłupienia — Takaż sama aluzja do Chrystusa i wiarołomnych fałszerzy jego nauki. [przypis tłumacza]

osrajmurek — niedołęga. [przypis autorski]

„O srogie bóstwa! (…) Losie mych koni! O Pallas, ma zgubo!” — Z napuszonego dramatu Ksenoklesa pt. Alkmena. Lykymnios, brat Alkmeny, przyjaciel Heraklesa, zginął wskutek nieostrożnej jazdy na rydwanie Tlepolema, syna Heraklesa. [przypis tłumacza]

osromotniony (daw.) — okryty wstydem, hańbą. [przypis edytorski]

OSSA DANTIS A me Fra Antonio Santis hic reposita — Kości Danta przezemnie brata Antoniego tutaj złożone i t. d. [przypis autorski]

Ossa — góra w Grecji, pojawiająca się w mitach o walce między bogami a tytanami. [przypis edytorski]

Ossa — góra w Tesalii, przylegająca do Olimpu. [przypis edytorski]

Ossa — góra w Tesalii. [przypis edytorski]

Ossa — masyw górski we wsch. Tesalii, w Grecji, na płd. od Olimpu, od którego oddziela go dolina Tempe. [przypis edytorski]