Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | czeski | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 7938 przypisów.
nie powinna byś — forma trybu przypuszczającego czasu przeszłego; dziś tylko: nie powinnaś. [przypis edytorski]
nie powinno być w zdarzeniach nic trudnego do pojęcia, chyba w wypadkach poza obrębem tragedii, np. w Sofoklesa „Edypie” — Sofokles, Król Edyp 103 i nast. [akcja dramatu rozpoczyna się długo później, jednak dopiero po nastaniu zarazy i oznajmieniu przez wyrocznię Apollina, że klęska nie ustanie, dopóki mieszkańcy Teb nie pomszczą zabitego poprzedniego władcy, król Edyp wypytuje o okoliczności tej śmierci; stopniowe wyjaśnianie tej tragicznej zagadki stanowi treść sztuki; red. WL] [przypis tłumacza]
Nie powinny (…) chwałą. — Komplementy te ujawniają przesadę właściwą ówczesnym światowym koteriom; dowodzą jednak równocześnie, że Alcest jest człowiekiem niepospolitym, na którego zdaniu Orontowi mocno zależy. [przypis tłumacza]
niepowity (daw.) — nienarodzony. [przypis edytorski]
niepowodzenia, które spotkało jazdę pod Koryntem — Ksenofont, mieszkający w Koryncie, nie chce widocznie podać bliżej, co to było za niepowodzenie. [przypis tłumacza]
niepowodzenia, których potem tyle się zwaliło — zwycięstwa Epaminondasa i ich skutki. [przypis tłumacza]
niepowolność (daw.) — nieposłuszeństwo. [przypis edytorski]
nie powróci — dziś raczej: nie zwróci. [przypis edytorski]
niepowściągniony — dziś: niepowściągnięty. [przypis edytorski]
niepożądny (daw.) — niepożądany. [przypis redakcyjny]
niepożytość (daw.) — trwałość, por. niezużyty. [przypis edytorski]
niepożyty (daw.) — niedający się pokonać. [przypis edytorski]
niepożyty (daw.) — niedający się pokonać. [przypis edytorski]
niepożyty (daw.) — niedający się zniszczyć, pokonać. [przypis edytorski]
niepożyty (daw.) — niepokonany, nie do zniszczenia. [przypis edytorski]
niepożyty (daw.) — niepokonany. [przypis edytorski]
niepożyty (daw.) — niewyczerpany, niezniszczalny. [przypis edytorski]
niepożyty (daw.) — niezwyciężony. [przypis edytorski]
niepożyty — nieugięty, srogi, niezwyciężony. [przypis edytorski]
niepożyty (starop. forma) — nieużyty, nieubłagany; zatwardziały. [przypis edytorski]
niepożyty (starop.) — niepokonany, niezwyciężony. [przypis edytorski]
niepożyty (starop.) — nieubłagany, nieugięty; srogi. [przypis edytorski]
niepożyty (starop.) — niezwyciężony, niezwruszony. [przypis redakcyjny]
niepożyty (starop.) — tu: nieprzezwyciężony. [przypis edytorski]
niepozbawiony interesu — tj. interesujący, budzący zainteresowanie. [przypis edytorski]
nie poznajeszże — daw. forma z partykułą -że; inaczej: czy nie poznajesz. [przypis edytorski]
nie pozostawiaj samą — dziś popr. z D.: nie pozostawiaj samej. [przypis edytorski]
nie pozwalają każdorazowym wybrańcom rok cały samowolnie rządzić, jak to się w innych państwach dzieje — w Atenach urzędnik po roku urzędowania zdawał sprawę ze swego postępowania przed komisją złożoną z 30 członków, a ich orzeczenie szło do zbadania przed sąd przysięgłych. Dopiero po pomyślnym wyroku sądowym mógł dostać uznanie od Zgromadzenia Ludowego za swą działalność. Jednak i w czasie urzędowania mogło nastąpić zawieszenie urzędnika w służbie, aż do rozstrzygnięcia jego sprawy przez sąd. Działo się to na życzenie Zgromadzenia Ludowego, które kilkakrotnie co roku pytało, czy ktoś ma coś urzędnikom do zarzucenia. [przypis tłumacza]
Nie pozwalam — odzywa się, jak pisze Kleiner, „w tej chwili ostatecznej” głos anarchii szlacheckiej, usiłującej odwołać się do prawa liberum veto. [przypis redakcyjny]
nie pozwolę zostać niewolnikiem — wyzwolę cię. [przypis tłumacza]
Nie pozwolił na wystawienie swojego posągu, choć wielu chciało go nim obdarzyć — miasta greckie w Azji chciały mu, jak opowiada Plutarch w żywocie Agesilaosa, stawiać posągi, ale on listownie dał im do poznania, że sobie tego nie życzy. [przypis tłumacza]
nie pozwoliliście Tebanom przywłaszczyć sobie Eubei — w r. 367 generał Tymoteusz oczyścił wyspę z najazdu tebańskiego. W tym samym roku padł Amfipol. [przypis tłumacza]
nie pragnę (…) rzuconą jałmużnę — dziś popr.: nie pragnę (…) rzuconej jałmużny. [przypis edytorski]
nie pragnę (…) rzuconą jałmużnę — dziś popr.: rzuconej jałmużny. [przypis edytorski]
nie praw był (daw.) — nie należało mu się. [przypis edytorski]
Nie Prawda jest ideałem bytu (…) Pereat veritas, fiat felicitas — K. Tetmajer, Otchłań, Warszawa 1901, s. 183; [Pereat veritas, fiat felicitas (łac.) niech przepadnie prawda, niech stanie się szczęście; red. WL]. [przypis autorski]
Nieprawda? — raczej: „Prawda?” a. „Nieprawdaż?”. [przypis edytorski]
nieprawdaż — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że, skróconą do -ż. [przypis edytorski]
nieprawda! zob. s. 138/139 — autor w ten sposób opatrzył odsyłaczami wewnątrztekstowymi pierwodruk swej powieści; w tym przypadku we wskazanym miejscu znajduje się akapit z rozdziału VII: „Tu weszły w grę motywy z innego kompleksu wypadków (…) o tym jednak podczas sprzeczki naturalnie nie było mowy”. [przypis edytorski]
nieprawdzic (starop.) — kłamca. [przypis edytorski]
nieprawe potomstwo — z pozamałżeńskiego związku z Markiem Antoniuszem Kleopatra urodziła trójkę dzieci: ur. w 40 p.n.e. Aleksandra Heliosa i jego bliźniaczą córkę Selene oraz ur. w 36 p.n.e. Ptolemeusza Filadelfosa. [przypis edytorski]
nieprawie (daw.) — nieprawdziwie, niezupełnie. [przypis redakcyjny]
nieprawie (daw.) — w sposób nienależny. [przypis edytorski]
nieprawie dobrze skutnerowanej (starop.) — nie bardzo znakomitej, nie najlepszej, przenośnia od sukna. [przypis redakcyjny]
nieprawie (starop.) — nie bardzo, niezupełnie. [przypis redakcyjny]
nie prawie (starop.) — nie bardzo. [przypis redakcyjny]
nieprawie (starop.) — nie całkiem. [przypis redakcyjny]
nieprawny — niezgodny z prawem. [przypis edytorski]
nieprawy — tu: niesłuszny. [przypis edytorski]
nie prażni (starop.) — nie są wolni. [przypis redakcyjny]
Niepr — Dniepr. [przypis redakcyjny]
nie prę się — nie zaprzeczam. [przypis edytorski]
nie próbuje rzeczy — jeden przykład nie stanowi wystarczającej próby. [przypis edytorski]
niepróżno — tu: nie bez powodu. [przypis edytorski]
niepróżny — rzeczywisty, nie fałszywy. [przypis edytorski]
nieprodukcyjny (daw.) — bezproduktywny, nie przynoszący korzyści. [przypis edytorski]
nieproporcja — dziś: nieproporcjonalność. [przypis edytorski]
Nieprosz — nazwa psa gończego. [przypis edytorski]
nieproszon — nieproszony (daw. krótka forma przym.). [przypis edytorski]
nieprotiwlenja złu (ros.) — niesprzeciwiania się złu. [przypis edytorski]
nie prowadzi nas żaden słup ognisty — wg Biblii Izraelitów wędrujących z Egiptu przez pustynię do Ziemi Obiecanej prowadził sam Bóg w postaci słupa obłoku w dzień oraz słupa ognistego nocą (Wj 13, 21–22). [przypis edytorski]
nie przebaczył (starop.) — nie przepomniał [tj. nie zapomniał]. [przypis redakcyjny]
nieprzebijającego w środkach — dziś: nieprzebierającego w środkach. [przypis edytorski]
nieprzebrniona (starop.) — nie do przebrnięcia. [przypis edytorski]
nieprzecięta — nieprzebyta. [przypis edytorski]
Nie przeciw sie — nie naśladuj, nie chciej dorównać. [przypis redakcyjny]
Nie przeczyli temu publicyści żydowscy (…) D. Pasmanik (…) w znakomitej pracy o udziale Żydów w rewolucji bolsewickiej — por. dr D. S. Pasmanik, Ruskaja rewolucja i jewrejstwo, Berlin 1923, s. 200–217. [przypis autorski]
nie przeczyż — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy nie przeczy. [przypis edytorski]
nieprzejednana (…) wina — niemożliwa do odpokutowania. [przypis redakcyjny]
nie przejmuj się tym zbytnio, sofisto — sofista znaczy po grecku mędrzec (czasem z ubocznym znaczeniem przygany, podobnie jak i u nas można kogoś przezwać pogardliwie „filozofem”). Za Platonem ograniczamy nazwę „sofista” tak, że odnosimy ją tylko do pewnej grupy myślicieli, udzielających za pieniądze ogólnego wykształcenia i nauki krasomówstwa, a zaprzeczających istnienia przedmiotowej, niesubiektywnej prawdy (Protagoras, Gorgiasz). Tak pojmowali nazwę sofista pewnie i Sokrates, i jego towarzysze, i oczywiście Ksenofont. Antystenesa można jednak nazwać sofistą nie tylko jako byłego ucznia Gorgiasza, ale i jako nauczyciela wymowy. Filozofii nauczał dopiero po śmierci Sokratesa, z którym poznał się już w dojrzałym wieku i którego przeżył o lat przeszło trzydzieści. W naukowej jego działalności rozróżnić można pierwiastek sokratyczny i sofistyczny, zwłaszcza w jego logice i formie literackiej. Jeżeli Ksenofont każe mu wygłaszać zapatrywania znane nam jako zasady szkoły cyników, to popełnia anachronizm, przedstawiając Antystenesa takim, jakim go poznał pół wieku później. Nie swoim dziełom, tylko Ksenofontowi zawdzięcza Antystenes, że dziś imię jego nie jest dla nas pustym dźwiękiem. [przypis tłumacza]
nieprzejrzała — dziś: nieprzejrzana. [przypis edytorski]
nie przejrzany (starop. forma ort.) — dziś: nieprzejrzany. [przypis edytorski]
nieprzejrzysty (starop.) — nieprzejrzany. [przypis redakcyjny]
nie przekaził (starop.) — nie zepsuł. [przypis redakcyjny]
nieprzełomiony (starop.) — nieprzełamany, niepodzielony; tu: niezłomne, niepożyte siły. [przypis edytorski]
nieprzełomny — niepodatny na złamanie. [przypis edytorski]
nie przełomny (starop. forma ort.) — nieprzełomny, tj. niezłomny. [przypis edytorski]
nie przenieść czegoś (daw.) — nie znieść czegoś, nie wytrzymać, nie ścierpieć czegoś. [przypis edytorski]
nie przeniósłbym (daw.) — nie wytrzymałbym. [przypis edytorski]
nieprzenoszący (daw.) — nieprzewyższający. [przypis edytorski]
nieprzeobrażon — nieprzeobrażony. [przypis edytorski]
Nie przeoczając niewątpliwej odrębności typów umysłowych, jakie obaj ci pisarze przedstawiają, bynajmniej oczywista nie zaprzeczam, że wobec prostolinijności i prymitywności tołstojowskiej, Rousseau jest naturą bogatszą, bardziej złożoną, o klimacie gorętszym i roślinności bujniejszej, na wyższym poziomie kulturalnym rozkwitłej: jest zatem bliższy i zrozumialszy umysłom, wychowanym w atmosferze zachodnioeuropejskiej. Zapewne, że i źródła, i drogi procesów psychologicznych, stanowiących tło ich działalności pisarskiej, są odmienne. Nie wyklucza to jednak zasadniczo jednakich przesłanek i założeń w ich dedukcjach myślowych. Pod tym względem sądzę, że pogląd mój na nich da się obiektywnie utrzymać, pomijając zresztą to, że podmiotowo połączeni są oni we mnie we wspólnej przeciwko nim obu idyosynkrazji. [red.WL].
[przypis redakcyjny]
nieprzepłacony (daw.) — bardzo wartościowy, bezcenny. [przypis edytorski]
nieprzepłacony (starop.) — nieoceniony, bezcenny. [przypis redakcyjny]
nieprzerwalne — dziś: nieprzerwane. [przypis edytorski]
nieprzespany (starop.) — taki, z którego nie można się obudzić. [przypis redakcyjny]
nieprzespany* (starop.) — taki, z którego nie można się obudzić. [przypis redakcyjny]
nieprzestany (starop.) — nieustanny (wiatr). [przypis redakcyjny]
nie przeszło mu darmo (rusycyzm) — nie pozostało bez skutku. [przypis edytorski]
nieprzetoczony — tu: niestoczony przez robaki, niespróchniały. [przypis edytorski]
nie przeto — nie dlatego. [przypis edytorski]
Nie przeto, święta Cnoto, porzucić cię trzeba — w zdaniu tym występuje szyk przestawny, możnaby je zapisać również tak: „Nie trzeba przeto porzucić cię, święta Cnoto”. [przypis edytorski]
nie przeto — tu: mimo to. [przypis edytorski]
nieprzetrwany (starop.) — taki, którego nie można przetrwać, trwający wiecznie. [przypis redakcyjny]
nieprzetrwany (starop.) — trwający wiecznie. [przypis edytorski]
Nie przetrze oczu, jak plunę któremu! — ataman grozi, że strzeli do żołnierza łamiącego dyscyplinę (plunąć: pot. strzelić, por. spluwa: broń palna, pistolet). [przypis edytorski]
nieprzeżyty* — wieczny, nieskończony. [przypis redakcyjny]
nie przeze mnie, jak oczernia Ajschines — Ajschines z zdumiewającym spokojem sumienia zarzucił Demostenesowi autorstwo pokoju, który w rzeczywistości był dziełem Eubulosa, Fokiona, Filokratesa i Ajschinesa; z tonu całej mowy O wieńcu wynika, że Ateńczycy po klęsce najwięcej winili ów właśnie pokój, ponieważ związał im ręce wobec postępów Filipa w Grecji środkowej i pozwolił mu wypocząć w przyskoku. [przypis tłumacza]
nieprzezpiecznie (daw.) — niebezpiecznie. [przypis edytorski]
nieprzezpiecznie (gw.) — niebezpiecznie. [przypis edytorski]
