Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | ukraiński | włoski | żartobliwie
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 8342 przypisów.
zepewnić się — dziś: upewnić się. [przypis edytorski]
zeppelin — odmiana sterowca, pojazd latający lżejszy od powietrza, unoszący się dzięki usztywnionej konstrukcji wypełnionej wodorem lub helem, wyposażony w napęd śmigłowy i ster; od nazwiska Ferdynanda von Zeppelina (1838-1917). [przypis edytorski]
zeppelin — sterowiec, statek powietrzny. [przypis edytorski]
zeppelin — sterowiec, statek powietrzny z powłoką lub komorami wypełnionymi lżejszym od powietrza gazem oraz z własnym napędem; od nazwiska niemieckiego konstruktora Ferdinanda von Zeppelina (1838–1917), który zbudował pierwszy sterowiec o konstrukcji szkieletowej („Luftschiff-Zeppelin 1”); na cześć tego konstruktora nazwano słynny niemiecki sterowiec „LZ 127 Graf Zeppelin” (latający w l. 1928–1937), który oferował pierwsze komercyjne loty pasażerskie przez Atlantyk, a także wziął udział w wyprawie arktycznej (1931). [przypis edytorski]
zeppeliny — niemieckie bombowce strategiczne w czasie I wojny światowej. [przypis edytorski]
zeprzeć się — dziś: oprzeć się a. zaprzeć się. [przypis edytorski]
ze psami — dziś popr. forma przyimka: z psami. [przypis edytorski]
zepsieć (daw.) — spodleć, podupaść. [przypis edytorski]
zepsować (starop.) — zepsuć. [przypis redakcyjny]
zepsowała (starop. forma) — dziś popr.: zepsuła. [przypis edytorski]
zepsował — dziś: zepsuł. [przypis edytorski]
zepsował (starop. forma) — zepsuł. [przypis edytorski]
zepsowany (daw., starop.) — dziś popr. forma: zepsuty. [przypis edytorski]
zepsowany (starop. forma) — zepsuty. [przypis edytorski]
zepsucie dworu Barrasa — Paul de Barras, znany z korupcji członek Dyrektoriatu, był kochankiem Józefiny de Beauharnais. [przypis redakcyjny]
zepsuciu wielkich miast — ponieważ w sprawach miłosnych ludzie ci przez zawiść szpiegują się nawzajem, na prowincji bywa mniej miłości, a więcej rozpusty. Włochy są szczęśliwsze. [przypis autorski]
Zepsuty chłopek — powieść Retifa de la Bretonne. [przypis tłumacza]
Ze psy sie (…) goni (daw.) — goni się z psami. [przypis edytorski]
Zerbin — królewicz szkocki, bohater chrześcijański. [przypis redakcyjny]
Zerdust — perskie imię Zoroastra, reformatora religii perskiej. [przypis tłumacza]
Zeresz — żona Hamana (Est 5,10). [przypis edytorski]
zeriba — afrykańska zagroda z ciernistych krzewów, chroniąca obozowisko przed napaścią dzikich zwierząt. [przypis edytorski]
zerki — przeszpiegi, podpatrywanie. [przypis redakcyjny]
zerkolas — veidrodis. [przypis edytorski]
zerkolinis (sl.) — kaip veidrodis. [przypis edytorski]
Zerlina — panna młoda, narzeczona Mazetta, postać z opery Don Giovanni (Don Juan). [przypis edytorski]
zerwała się znowu burza (…) — może nie powinienem zbyt szastać wyrazem burza, przez który marynarze oznaczają zwykle niebezpieczne dla okrętu spotkanie się dwóch wiatrów w jakiejś cieśninie. [przypis autorski]
Zerwał się (…) — w tłumaczeniu brak poprzedniego zdania: Da wurde er rasend (Wściekł się); red. WL. [przypis edytorski]
zerwan — dziś popr.: zerwany. [przypis edytorski]
zerwie — tu: przerwie. [przypis redakcyjny]
ześcibolić — zeszyć lada jako. [przypis autorski]
ześciem — zejściem. [przypis redakcyjny]
zeście (starop. forma) — zejście; śmierć. [przypis edytorski]
zeście (starop.) — zejście wspólne, zebranie. [przypis edytorski]
ze ściśniętym gardłem — z uwagi na krótkie wersy Różewiczowi przypisywano „poetykę ściśniętego gardła”. [przypis edytorski]
Ze śmieci podnosi biedaka — werset z modlitwy odnoszącej się do Boga. [przypis tłumacza]
Ze środka na wierzch jak jest krągła czasza (…) ze swego środka — Najpierw mówił św. Tomasz z kręgu błogosławionych, jaki Dantego i Beatrycze otaczał, to jest, do punktu środkowego koła, w którym stali. Teraz mówi Beatrycze z punktu środkowego do błogosławionych otaczających ją swoim kołem. Obraz ten uzmysławia poeta przez porównanie w tych pierwszych czterech wierszach zamknięte. [przypis redakcyjny]
ze świetnym ładunkiem — łgarstw, które mu napcham do głowy, by łatwiej dał się złapać. [przypis tłumacza]
ze Świtem — mowa o dziele Cieszkowskiego Ojcze nasz. [przypis redakcyjny]
ze sadu (gw.) — z sadu. [przypis edytorski]
Ze sceny świata — Cykl ten został napisany pod wrażeniem wojny prusko-francuskiej w r. 1870–1871. Drukowany był najpierw w „Dzienniku Poznańskim”. [przypis autorski]
ze serca — dziś: z serca. [przypis edytorski]
ze sewcem (gw.) — z szewcem. [przypis edytorski]
zesiąść (daw.) — dziś popr.: zsiąść. [przypis edytorski]
ze siebie — dziś popr.: z siebie. [przypis edytorski]
ze siebie — dziś: z siebie. [przypis edytorski]
ze siebie (reg. pot.) — dziś popr.: z siebie. [przypis edytorski]
ze siejby zrodzon smoczej Król Pentheus — aluzja do pochodzenia Echiona, ojca Penteusza. Echion wyrósł z ziemi z zasianych przez Kadmosa smoczych zębów. [przypis edytorski]
ze siostrami — dziś: z siostrami. [przypis edytorski]
ze skałek — raczej z panewek, na które w broni „skałkowej” sypano proch, a kurek ze „skałką”, tj. krzesiwem, spadając powodował wybuch, wystrzał. [przypis redakcyjny]
zeskamotować (daw.) — zręcznie coś sprzątnąć, ukryć (też: ukraść), zwł. za pomocą sztuczki kuglarskiej. [przypis edytorski]
zeskamotować — sprytnie ukryć (na wzór sztuczek kuglarskich). [przypis edytorski]
zeskamotować — zręcznie coś ukryć bądź ukraść. [przypis edytorski]
zeskamotowany (daw., z fr. escamoter) — zręcznie ukryty. [przypis edytorski]
ze skarbcu — dziś popr. forma D. lp: ze skarbca. [przypis edytorski]
ze skargą w głosie — w oryginale niem.: mit klagender Stimme, tj. raczej: z żalem głosie. [przypis edytorski]
zesłabić — dziś raczej: osłabić. [przypis edytorski]
zesłabły — dziś: osłabły. [przypis edytorski]
zesłabnąć — opaść z sił. [przypis edytorski]
zesłaniec (daw.) — wysłannik, posłaniec. [przypis edytorski]
ze słowami: „To dla pięknego Kritiasa” — to znaczy: życzę i wróżę pięknemu (słownictwo zakochanych) Kritiasowi śmierci (na wzór: przepijam do kogoś kochanego na jego zdrowie). [przypis tłumacza]
ze słychu — dziś: ze słyszenia. [przypis edytorski]
ze słyszenia, o ile nie poprzedziło go własne zrozumienie rzeczy, nikt nigdy nic nie odniesie — Appuhn 537 sądzi, że to ostatnie zdanie jest ciemne i że nie widać jego związku, przeto daje objaśnienie, że poza wrażeniami potrzebna jest wiara. Jednakże wyrażenie: „nunquam quis poterit affici”, aczkolwiek jest nieco pobieżne, nie przedstawia poważnej trudności; chodzi wszak o to tylko, że same dźwięki nie zawierają jeszcze wiedzy, w czym prześwieca teoria intelektualizacji czuć. [przypis tłumacza]
ze snu rozmarznąć — rozbudzić się. [przypis redakcyjny]
ze somsiady (gw.) — z sąsiadami. [przypis edytorski]
ze spisywaniem praw i przedstawieniem ich ciągle zwlekali — bo nie chcieli, by się skończyła ich władza prawodawcza, administracyjna i sądownicza. [przypis tłumacza]
ze Spiża — dziś popr.: ze Spiszu, regionu w dorzeczu Popradu, obecnie na Słowacji. [przypis edytorski]
zespola — dziś popr. forma: zespala. [przypis edytorski]
zespoliła ich coraz silniej — popr. z czas. niedokonanym: zespalała (…) coraz silniej. [przypis edytorski]
zespolon (daw.) — skrócona forma r.m.; dziś tylko: zespolony. [przypis edytorski]
ze sprawnością doskonałego aforysty wyrzuca Irzykowski mnóstwo przykładów sytuacji psychologicznych — pamiętać warto, że Irzykowski jest autorem najlepszych w naszej literaturze aforyzmów. Por. Aforyzmy o czynie w tomie Czyn i słowo oraz aforyzmy zebrane w tomie Lżejszy kaliber. [przypis autorski]
Ze sprawozdań jej biorę przykład jeden: Taganrog… — ibid., s. 80–81. [przypis autorski]
zesromać się (daw., gw.) — zawstydzić się. [przypis edytorski]
zesromany (daw., gw.) — zawstydzony. [przypis edytorski]
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
zesromocić (daw.) — zhańbić. [przypis edytorski]
ze starszych ludzi jeden był tylko umiejący czytać i pisać. Nazywał się Franciszek Słomka… — według informacji, zasięgniętej od rodziny po Franciszku Słomce, nauczył się on czytać i pisać — jak mówił — „z własnej głowy”, następnie wszystkie swoje dzieci tej sztuki nauczył. Posiadał w domu ładną biblioteczkę, która jednak po śmierci jego „wytraciła się”; grube księgi Pisma Świętego oddała rodzina księdzu, który był bardzo zdziwiony, że mogło się to znaleźć w domu chłopskim, a przyjąwszy je, nie chciał za pogrzeb żadnej opłaty. Franciszek Słomka był gospodarzem na sześciu morgach gruntu, umarł koło r. 1867, mając lat 50. Rodzina ta z dawna mieszkała w Podłężu. [przypis autorski]
zestarzał — dziś: zestarzał się. [przypis edytorski]
Zestawianie jej i Długoszową Pogodą temperies, quasi bonae aurae largitor, jest czczym domysłem; bóstwo ta miejscowe, Płońskie, jak Siva (Sinna) dea Polaborum, którą z Żywie Długoszowym utożsamiano, co nie lepsze, chociaż możliwsze. Bożka słowiańskiego Gonedracta wymyślił Arnold Lubecki, słowa: villam s. Godehardi que prius Goderac dicebatur, z dokumentu r. 1171 dla biskupstwa skwierzyńsklego, tak sobie objaśnił, jakoby biskup skwierzyński Berno… culturas demonum eliminavit lucos succidit et pro Genedracto (!) Godehardum episcopum venerari constituit. Jeszcze plącze się po wszelkich mitologach Thietmarowy Hennil, nawet Léger str. 158 przytoczył tego bożka stąd, nazwanego niby od goniti-honiti, ależ Thietmar VIII 69 mówi wyraźnie, że tak nazywano bożka vigila Hennil vigila!), obnoszonego przez pastuchów po domach, rustica, nie slavica, lingua (et de eiusdem se tueri custodia stulti i autumabat); nie wiemy nawet, czy około r. 1010 h w słowiańskim istniało; Thietmar opowiada o Niemcach i o wsi pod Merseburgiem niemieckiej) wszelkie domysły o litewskim Goniglisie albo o madjarskim hajnale(!) są próżne. [przypis autorski]
zestawił najsławniejsze bąki Prokescha, między innymi ową sławną recenzję z Wesela — Egzemplarz „Nowej Reformy” z ową słynną recenzją zniknął tak doszczętnie, że nie ma go podobno nawet w Bibliotece Jagiellońskiej. [przypis autorski]
ze stem dróg (starop. konstrukcja)— dziś: ze stoma drogami. [przypis edytorski]
ze stem ludzi (daw.) — ze stoma ludźmi. [przypis redakcyjny]
ze stoma ludwikami, które mi zostaną — ludwik wart był osiem talarów, a talar trzy liwry, każdy o wartości franka (powszechnie tych nazw używało się wymiennie). [przypis edytorski]
Ze stosowaniem zasady asymilacji wiąże się pytanie o to, jak państwo ma traktować własnych obywateli w sytuacji, kiedy przyznaje korzystniejsze uprawnienia cudzoziemcom. W tym zakresie uznaje się, że zasada traktowania narodowego dotyczy wyłącznie cudzoziemców, co może powodować gorsze traktowanie własnych obywateli. USA w swojej polityce handlowej w zakresie prawa patentowego potrafiło skutecznie skłaniać swoich partnerów handlowych do ustawowego preferowania cudzoziemców w stosunku do własnych obywateli. Por. szerzej M. du Vall, Prawo patentowe, Warszawa 2008, s. 51 i n. [przypis autorski]
zestraszony — dziś popr.: zastraszony a. przestraszony. [przypis edytorski]
zestraszony — dziś: przestraszony. [przypis edytorski]
ze strony — z zewnątrz, z boku. [przypis edytorski]
ze strychem (daw.) — z naddatkiem, z dosypką. [przypis redakcyjny]
zesuć — zsunąć. [przypis edytorski]
zesuć — zsypać. [przypis edytorski]
ze suchych — dziś popr.: z suchych. [przypis edytorski]
zesujesz (gw., daw.) — zesypiesz. [przypis autorski]
ze suką — dziś: z suką. [przypis edytorski]
ze sumptem, właśc. z sumptem (daw.) — tu: odpowiednio uroczyście. [przypis edytorski]
zesunąć — dziś raczej: zsunąć. [przypis edytorski]
zesunąć się — dziś popr.: zsunąć się. [przypis edytorski]
ze swego balkonu — S. Godlewski na podstawie tekstu powieści przypuszczał, że mieszkanie Wokulskiego znajdowało się na Krakowskim Przedmieściu w domu nr 4 na rogu Oboźnej (spalonym w czasie powstania warszawskiego). W r. 1937 wmurowano tu tablicę pamiątkową. Hipotezę tę zakwestionowali: L. Grzeniewski i J. W. Gomulicki, który mieszkanie Wokulskiego umieszcza przy ul. Krakowskie Przedmieście 7 (w tym samym domu, co „nowy sklep”). [przypis redakcyjny]
ze swemi syny — dziś N.lm: ze swymi synami. [przypis edytorski]
ze swoim towarzyszem — prawdopodobnie towarzyszem tym był Stanisław Worcell (1799–1857), powstaniec, działacz i publicysta. [przypis edytorski]
…ze swoją kastylską dumą rzekła mi… — zdanie to nie zostało dokończone. [przypis redakcyjny]
ze swojemi syny — dziś popr.: ze swoimi synami. [przypis edytorski]
