Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 471 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | biologia, biologiczny | botanika | celtycki | chemiczny | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | Deutsch | polski
Znaleziono 7177 przypisów.
Wściągasz — powściągasz. [przypis edytorski]
wściągła (starop. forma) — 3 os.lp r.ż od czas. wściągać; tu: wyciągnęła. [przypis edytorski]
wściągnąć czego (starop.) — powściągnąć co. [przypis edytorski]
wściągnąć kogo (starop.) — powściągnąć, powstrzymać kogo. [przypis edytorski]
wściągnąć (starop.) — powściągnąć, powstrzymać. [przypis edytorski]
wściągnąć (starop.) — powściągnąć; powstrzymać, zatrzymać. [przypis edytorski]
w ścianę, jak gdyby na niej miało się za chwilę ukazać ognistymi zgłoskami wypisane — odniesienie do biblijnej opowieści z Księgi Daniela (5, 1–31): podczas uczty babilońskiego króla Baltazara ukazała się tajemnicza ręka, która wypisała na ścianie słowa: mane, tekel, fares, znaczące: „policzone, zważone, podzielone”, przez zawezwanego proroka Daniela wyjaśnione jako przepowiednia nagłego upadku państwa i jego podziału pomiędzy zdobywców, co spełniło się tej samej nocy. [przypis edytorski]
wściba (rzad.) — osoba wścibska, ciekawska. [przypis edytorski]
wścieczony — rozwścieczony, wściekły. [przypis edytorski]
Wścieklem się dwakroć rzucał na psich synów — wściekle się dwa razy rzucałem na psich synów (wrogów). [przypis edytorski]
wściórności, częściej: wciórności (gw.) — przekleństwo: diabli! [przypis edytorski]
wściubski (daw.) — wścibski. [przypis edytorski]
wściubski — wścibski; taki, który się wściubia, tj. pcha się wszędzie nieproszony. [przypis edytorski]
wślizgło — dziś popr. forma: wślizgnęło. [przypis edytorski]
w śluby małżeńskie — mowa o ślubie Parysa z porwaną Heleną. [przypis edytorski]
w śnie — dziś popr.: we śnie. [przypis edytorski]
wśpierać — dziś popr. pisownia: wspierać. [przypis edytorski]
Wśród nocnej ciszy — kolęda często śpiewana na rozpoczęcie Pasterki, czyli mszy odprawianej o północy 24 XII. [przypis edytorski]
Wśród ogólnej zawieruchy wojen napoleońskich wygnana z Portugalii dynastia orleańska schroniła się do Brazylii — w 1807 Portugalia została zajęta przez wojska napoleońskie, a król Jan VI z portugalskiej dynastii Bragança wraz z rodziną został zmuszony do ucieczki z Europy; udał się do Ameryki Płd., gdzie proklamował utworzenie Królestwa Brazylii, a następnie przekształcił podległe mu terytoria w Zjednoczone Królestwo Portugalii, Brazylii i Algarve; żoną Jana VI była hiszpańska księżniczka Karolina Joachima, pochodząca z hiszpańskiej linii Burbonów, a nie z orleańskiej; najstarszym synem Karoliny Joachimy i Jana VI był pierwszy cesarz Brazylii, Piotr I. [przypis edytorski]
wśród pięciudziesiąt lat — w ciągu pięćdziesięciu lat; najazdy mongolskie na Polskę miały miejsce w latach 1240–1241, 1259–1260 i 1287–88. [przypis edytorski]
Wśród pijących czystego nie wynoś też wina nad mieszane — starożytni Grecy pili wino rozcieńczone wodą; wino nierozcieńczone pili tylko barbarzyńcy i pijacy. [przypis edytorski]
wśród rozpusty — w oryg. niem. in dem Bordell: w domu publicznym, w burdelu. [przypis edytorski]
wśród (…) ruchów — w oryg. niem. mit (…) Gesten: gestykulując. [przypis edytorski]
wśród — tu: w środku. [przypis edytorski]
w środku panowania — chodzi o środkowy okres panowania Augusta III Sasa z dynastii Wettynów (1696–1763), króla Polski w latach 1733–1763. [przypis edytorski]
wśrubować się (pot.) — wkręcić się, czyli wejść gdzieś, gdzie nie powinno się być lub gdzie jest trudno się dostać. [przypis edytorski]
wśrzód (daw. a. gw.) — wśród. [przypis edytorski]
wśrzód — dziś popr.: wśród; pisownia charakterystyczna dla Malczewskiego. [przypis edytorski]
w świątkach mojej piękności — tj. w młodym wieku. [przypis edytorski]
w świątniej (starop. forma) — dziś Msc.lp r.ż.: w świątyni. [przypis edytorski]
w świat cały — w całym świecie. [przypis edytorski]
w świętym świętych serca — nawiązanie do nazwy najświętszego miejsca w Świątyni Jerozolimskiej: Kodesz ha-Kodaszim, czyli dosł. „Święte Świętych” (w domyśle: miejsce); było to małe pomieszczenie na planie kwadratu o boku 4,5 metra, w którym początkowo znajdowały się Tablice Mojżeszowe oraz inne święte sprzęty, zaś po zburzeniu pierwszej Świątyni było miejscem, w którym kapłan raz do roku, w święto Jom Kipur, wymawiał imię Boga. [przypis edytorski]
w „Świecie” — właśc. w „Swietie”; „Swiet” (Свет, ros.: światło): poczytny ros. dziennik ogólnokrajowy, założony w 1883 przez publicystę Wissariona Wissarionowicza Komarowa (1838–1907), prowadzony przez niego aż do śmierci; propagujący panslawizm, skrajnie reakcyjny. [przypis edytorski]
w sądziech — dziś popr. forma Msc.lm: w sądach. [przypis edytorski]
wsady (gw.) — wszędzie. [przypis edytorski]
wsak (gw.) – wszak, przecież. [przypis edytorski]
w Salernie — dziś popr. forma nieodmienna nazwy miasta: w Salerno. [przypis edytorski]
w sali Techników — tj. w sali czasowego szpitala urządzonego w gmachu Stowarzyszenia Techników, przy ul. Włodzimierskiej w Warszawie. [przypis edytorski]
w samą wigilię św. Pankracego Wyznawcy — tj. w przeddzień święta św. Pankracego obchodzonego w kościele katolickim 12 maja (w cerkwi prawosławnej 25 maja). [przypis edytorski]
w sam czas — we właściwym momencie. [przypis edytorski]
w sam czas — w samą porę. [przypis edytorski]
w same (…) ucho — dziś popr.: w samo ucho. [przypis edytorski]
w sam tydzień wielkanocny — zapewne 1003 r., kiedy Wielkanoc wypadała 29 marca. [przypis edytorski]
w samym sercu Mongolii leżał Bajkał — dzisiejsza Mongolia zajmuje terytorium położone znacznie dalej na południe, niż w XIII w. Bajkał znajduje się obecnie na terenie Federacji Rosyjskiej. [przypis edytorski]
wschód (starop.) — schody. [przypis edytorski]
wschodki (daw.) — dziś: schodki. [przypis edytorski]
wschodki — dziś: schodki. [przypis edytorski]
wschodnia kolej niemiecka — właśc. Pruska Kolej Wschodnia, linia kolejowa długości ok. 740 km, łącząca Berlin z Królewcem. [przypis edytorski]
wschodni balsam — pomada. [przypis edytorski]
Wschodnimi i Zachodnimi Indiami — tj. przynoszącymi zysk koloniami. [przypis edytorski]
wschodni północny wschód — określenie kierunku używane daw. w żegludze, oznaczające kierunek dokładnie pośredni pomiędzy wschodnim a północno-wschodnim, czyli odchylony o 67,5° od północy. [przypis edytorski]
wschodowy (daw.) — dziś: schodowy, odnoszący się do schodów. [przypis edytorski]
wschodowy (daw., gw.) — wchodowy, wejściowy. [przypis edytorski]
wschodowy (starop.) — tu: wschodni. [przypis edytorski]
wschod (starop.) — schody. [przypis edytorski]
wschody (daw.) — dziś: schody. [przypis edytorski]
wschody (daw. forma) — dziś: schody. [przypis edytorski]
wschody (daw.) — schody. [przypis edytorski]
wschody (daw.) — tu: schody. [przypis edytorski]
wschody — dziś popr. forma N.lm: schodami. [przypis edytorski]
wschody — dziś popr.: schody. [przypis edytorski]
wschody — dziś w tym znaczeniu: schody. [przypis edytorski]
wschody — schody. [przypis edytorski]
wschody — tu daw.: schody. [przypis edytorski]
wsendy (gw.) — wszędzie. [przypis edytorski]
W Septuagincie II Krl 6, 2 i 22, 11; IV Krl 19, 15 — w Septuagincie do Ksiąg Królów zaliczane są również dwie Księgi Samuela, wg polskiej terminologii chodzi zatem o 2 Sam 6, 2 i 22, 11 oraz 2 Krl 19, 15. [przypis edytorski]
wsiąka — dziś powiedzianoby tu: wciąga. [przypis edytorski]
wsiadać w tramwaj — dziś popr.: wsiadać do tramwaju. [przypis edytorski]
wsiakuju swołocz (ros.) — wszelką swołocz. [przypis edytorski]
wsiędzie — dziś popr. forma: wsiądzie. [przypis edytorski]
wsięka — dziś popr.: wsiąka. [przypis edytorski]
wsiękła — dziś popr.: wsiąkła a. wsiąknęła. [przypis edytorski]
wsięknie — dziś popr.: wsiąknie. [przypis edytorski]
w siebie pochylon — cytat z wiersza Cypriana Kamila Norwida Klaskaniem mając obrzękłe prawice. [przypis edytorski]
W sieci — tytuł modernistycznego dramatu Jana Augusta Kisielewskiego (1876–1918); sztuka ukazuje konflikt między wrażliwością i potrzebami artysty a normami moralności mieszczańskiej. [przypis edytorski]
w siedemnastu latach — dziś: mając siedemnaście lat. [przypis edytorski]
w siedmiu krajach Australii — państwo Australia (formalnie Związek Australijski) powstało w 1901 jako federacja kilku odrębnych kolonii brytyjskich istniejących wcześniej na kontynencie australijskim; obecnie dzieli się na 6 stanów, 3 terytoria wewnętrzne i 7 terytoriów zewnętrznych. [przypis edytorski]
wsiej (ros.) — cały. [przypis edytorski]
wsieść (daw. forma) — dziś: wsiąść. [przypis edytorski]
wsieść (starop. forma) — dziś: wsiąść. [przypis edytorski]
wsie (z ros.) — wszystkie. [przypis edytorski]
w Sijenie — w Sienie; tu: forma wydłużona (zgodna z daw. wymową) dla zachowania rytmu jedenastozgłoskowca. [przypis edytorski]
w Sinigalii, przez swą nieroztropność, wpadli mu do łapki — 31 grudnia 1502 Cesare Borgia w Senigalii podstępem pojmał spiskowców i nakazał udusić. [przypis edytorski]
W siódmym dniu średnim — tj. w siódmym dniu środkowej dekady, w siedemnastym dniu miesiąca. [przypis edytorski]
wsiów — dziś popr. D. lm: wsi. [przypis edytorski]
wsiów — dziś popr. forma D. lm: wsi. [przypis edytorski]
wsiów — dziś popr.: wsi. [przypis edytorski]
wsio buntowszczyki (ros.) — wszyscy buntownicy. [przypis edytorski]
w siopie — w szopie. [przypis edytorski]
wsio popołam (ros.) — wszystko po połowie. [przypis edytorski]
wsio rawno (ros.) — wszystko jedno. [przypis edytorski]
wsio rawno (z ros.) — wszystko jedno. [przypis edytorski]
wsio (ros.) — wszystko. [przypis edytorski]
wsioscy (gw.) — wiejscy; ze wsi. [przypis edytorski]
wsiotaki — rusycyzm: mimo wszystko. [przypis edytorski]
wsiowi — mieszkańcy wsi. [przypis edytorski]
wsiowładztwo (ros.) — wszechwładza. [przypis edytorski]
wsiowy — wiejski. [przypis edytorski]
wsi (starop. forma) — dziś B.lm: wsie. [przypis edytorski]
w skarbcu Ateńczyków w Delfach — Ateny, podobnie jak wiele innych miast-państw greckich, miały swój skarbiec w sanktuarium delfickim; w skarbcu znajdowały się ofiary składane Apollinowi przez państwo ateńskie oraz poszczególnych obywateli ateńskich. [przypis edytorski]
