Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | francuski | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hinduski | hiszpański | japoński | łacina, łacińskie | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzymski | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 5202 przypisów.
rzęsny — rzęsisty. [przypis edytorski]
rzęsów — dziś popr. forma: D. lm.: rzęs. [przypis edytorski]
rzęsów — dziś popr. forma D.lm: rzęs. [przypis edytorski]
rzęsów — dziś popr. forma: rzęs. [przypis edytorski]
rzęsów — dziś popr. forma: rzęs; tu: forma wydłużona dla zachowania rytmu jedenastozgłoskowca. [przypis edytorski]
rzęsów — dziś popr.: rzęs. [przypis edytorski]
rzęsy — dziś popr. forma N.lm: rzęsami. [przypis edytorski]
rzężało — rzęziło. [przypis edytorski]
rzęzić — wydawać chrapliwe dźwięki wynikające z trudności w oddychaniu; tu w znaczeniu: jeszcze żyć, dogorywać. [przypis edytorski]
rzec (daw.) — powiedzieć. [przypis edytorski]
rzec (gw.) — rzecz. [przypis edytorski]
rzechoczesz — dziś popr.: rechoczesz. [przypis edytorski]
rzechotanie się — rechotanie, śmiech. [przypis edytorski]
rzec, jak ów człowiek, któremu zarzucano, iż się nie zabija (…) — odpowiedź Talesa z Miletu (por. Diogenes Laertios, Tales z Miletu [w:] Żywoty i poglądy słynnych filozofów, I, 35–36), pannie Lespinasse znana być może z przytoczenia w Próbach Montaigne'a (rozdział XIX). [przypis edytorski]
rzec — powiedzieć. [przypis edytorski]
Rzec więc można, że jedności pokoleniowe nie są wprawdzie żadną dowolną konstrukcją (…). Entelechie prądów wyprzedzają entelechie pokoleń — K. Mannheim, Das Problem der Generationen, „Kölner Vierteljahrshefte für Soziologie” 1928, s. 321. [przypis autorski]
Rzeczą (…) możliwą nazywam rzecz taką, której istnienie z samej swej natury nie zawiera w sobie sprzeczności ani z istnieniem, ani z nieistnieniem jej (…) — Obacz poniżej, co zauważę o hipotezach, które jasno rozumiemy: zmyślenie wszakże zawiera się tutaj w tym, że powiadamy, iż tak się ma z samymi ciałami niebieskimi [Przypis tłumacza. tak się ma z samymi ciałami niebieskimi: „eas tales in corporibus coelestibus existere”. Auerbach 239, Stern 30, Elves 18, Boyle 242 każą rozumieć, że hipotezy istnieją na ciałach niebieskich, co jest wprost niedorzeczne. Gebhardt 23 pisze: „existieren als solche auf den Himmelskórpern”, jak gdyby to były idee platońskie. White 26 przekłada: „assignement of existence in the celestial bodies to these hypotheses”, co jest fantastyczne. Kirchmann 20 przekłada niezrozumiale: „dergleichen gelte bei den Himmelskörpen”. Saisset 316 daje przekład w najlepszym razie dwuznaczny: „ces hypothèses ont une existence réelle”. Sprawę wyjaśnia Appuhn 539, który znajduje związek tego dopisku z dopiskiem [autorskim „Często zdarza się, że ludzie przywołują na pamięć wyraz (…) itd.], skąd widać, że chodzi o hipotezy kosmologiczne, jak ta, którą autor wyłożył według Descartesa w Princ. philos. Cartes. III]. [przypis autorski]
rzeczą (…), o której naprzód słyszałem przeciwnie — Stacjusz w XXI pieśni nauczał poetę, że za bramą czyśćcową żadna przygodna zmiana powietrza miejsca mieć nie może, a zatem i deszcz nigdy nie pada. Strumień ten, którego wody podsycają deszcz i szelest powietrza w dąbrowie rajskiej, przeciwne są założeniu Stacjusza i zanadto przypominają naturę ziemską. Dlatego poeta prosi, ażeby go ta dama objaśniła. [przypis redakcyjny]
rzecz (daw.) — mowa. [przypis edytorski]
rzecz (daw.) — mowa. [przypis edytorski]
rzecz (daw.) — rozmowa, wypowiedź. [przypis edytorski]
rzecz (daw.) — tu: mowa (coś, co się rzecze, tj. mówi). [przypis edytorski]
rzecz (daw.) — tu: mowa. [przypis edytorski]
rzecz (daw.) — tu: mowa. [przypis edytorski]
rzecz (daw.) — tu: mowa. [przypis edytorski]
rzecz (daw.) — tu w znaczeniu pierwotnym: mowa. [przypis edytorski]
Rzecz dzieje się częścią w Rzymie… — akcja sztuki rozgrywa się na początku V w. p.n.e., kilkanaście lat po obaleniu władzy królewskiej i zaprowadzeniu republiki. Rządy, za pośrednictwem senatu i konsulów, sprawują przedstawiciele możnych rodów, patrycjusze. [przypis edytorski]
rzecze (daw.) — mówi. [przypis edytorski]
rzecze — dziś: mówi. [przypis edytorski]
rzecze — mówi. [przypis edytorski]
rzeczenia Homera (…) cnota u biedaka — por. Homer, Odyseja, XVI, 347. [przypis tłumacza]
rzeczenia (…) jednej pani, która przeszła przez ręce kilku żołnierzy — toż samo u Brantome'a Żywoty pań swawolnych. [przypis tłumacza]
rzeczenie Antystenesa (…) — Gellius Aulus, Noctes Atticae IX, 5. [przypis tłumacza]
rzecz i godło — czapka wolności jest symbolem wolności, która według hr. Henryka w obozie rewolucyjnym utożsamiona jest z pieniędzmi, czyli wolnością używania. [przypis redakcyjny]
rzecz, która nie jest warta złamanego szeląga — rzecz, która nie jest nic warta. [przypis edytorski]
rzecz najdujesz — prowadzisz rozmowę. [przypis redakcyjny]
rzecznik wszech chrześcijańskich zborów i kościołów — Paweł Orozjusz, pisarz podrzędnej wartości i sławy, dlatego tu małym światłem świeci. Napisał siedem ksiąg w obronie wiary chrześcijańskiej przeciwko poganom. [przypis redakcyjny]
rzecz o kolędzie — prezent świąteczny. [przypis edytorski]
rzeczoną [być] (starop.) — być nazywaną. [przypis edytorski]
rzeczony (starop.) — tu: nazywany. [przypis edytorski]
rzeczony (starop.) — tu: zwany; nazywany. [przypis edytorski]
rzeczony — tu: nazywany. [przypis edytorski]
rzeczony — wspomniany. [przypis edytorski]
Rzecz o służących — zamieszczona w 5. tomie Pism Żmichowskiej (Warszawa 1885). [przypis edytorski]
Rzeczowo styl ma znaczenie tylko jako droga prowadząca do pewnej treści danego indywiduum — Stanisław Brzozowski, Fryderyk Nietzsche, Stanisławów 1907, s. 60. [przypis autorski]
Rzeczpospolita — dialog Platona znany dziś częściej pod polskim tytułem Państwo, opisujący idealnie urządzone państwo, rządzone przez filozofów. [przypis edytorski]
Rzeczpospolita (…) Ku temu, co czedł — Dwie ostatnie części dzieła: monolog uosobionej Rzeczpospolitej i końcowy zwrot do czytelnika nie zachowały się w całości. Jedyny ocalały egzemplarz pełnego wydania utworu Mikołaja Reja (wydany w Krakowie przez Macieja Szarffenberka w 1543 r., stanowiący własność biblioteki hr. Potockich w Krakowie, mieszczącej się niegdyś w domu „pod Baranami”, sygnatura biblioteczna A. 1014) jest od tego miejsca uszkodzony. Poprzedni badacze: Ambroży Grabowski, który w 1838 roku sporządził ręczny odpis tekstu, oraz Roman Zawiliński, redaktor wydania źródłowego dla niniejszej edycji, postarali się o dopełnienie tekstu tam, gdzie to było możliwe. Uzupełnienia te zostały ujęte w nawias kwadratowy; tam, gdzie brakuje tekstu, a nie sposób go uzupełnić, wstawiono wielokropek w nawiasie kwadratowym. [przypis edytorski]
Rzeczpospolita miałaby pieniądze, choć obywatele nie byliby obowiązani ich dawać: bo (…) talię i wszelkie inne podatki uciążliwymi dla rolnika czyni to, że są one pieniężne… — Mably nie chce żadnych nowych podatków. Niech odradzające się państwo uczy się obywać bez dochodów, niech uczy się dokonywać wielkich rzeczy małymi środkami. Urzędników trzeba płacić zaszczytami, inne wydatki pokrywać dochodami ze sprzedaży dóbr stołowych. Stanowczo odrzuca podatek gruntowy, bo ten zraziłby szlachtę. Godzi się na podatek konsumpcyjny miejski oraz na opłaty stemplowe, o których mu Wielhorski mówił. Pobór podatków należy według niego powierzyć sejmikom i unikać za wszelką cenę systemu dzierżawy. [przypis redakcyjny]
rzeczpospolita Platońska — idealnie urządzone państwo, rządzone przez filozofów, opisane przez Platona w dialogu Państwo (znanym też pt. Rzeczpospolita). [przypis edytorski]
Rzeczpospolita Platońska — wydana została po polsku r. 1884 w Poznaniu jako III tom Dzieł Platona w przekładzie, niestety, zbyt niewolniczym A. Bronikowskiego. Studium socjologiczne: Plato i jego Rzeczpospolita ogłosił Bolesław Limanowski w piśmie zbiorowym: Na dziś Kraków, 1872, t. II i III. [przypis redakcyjny]
rzeczpospolita (starop.) — tu: państwo. [przypis edytorski]
Rzeczpospolita — tu dosł.: sprawa wspólna ogółowi. [przypis redakcyjny]
rzeczpospolita — tu ogólnie: republika, państwo o ustroju, w którym władza jest sprawowana przez organ wyłoniony w wyniku wyborów na określony czas. [przypis edytorski]
rzeczpospolita — tu ogólnie: republika. [przypis edytorski]
rzeczpospolita — tu: państwo. [przypis edytorski]
rzeczpospolita — tu: republika, państwo o ustroju, w którym władza jest sprawowana przez organ wyłoniony w wyniku wyborów na określony czas. [przypis edytorski]
Rzeczpospolita — tu: republika rzymska, postrzegana zgodnie z dosłowną nazwą jako państwo tworzone wspólnie przez obywateli. [przypis edytorski]
Rzeczpospolita — tu: republika rzymska. [przypis edytorski]
Rzeczpospolita zowie się powszechnym miastem: za którą umrzeć i ze wszytkim się jej oddać, i w niej wszytki nasze pociechy położyć, i onej je poświęcić winni jesteśmy — Cyceron, O prawach (De legibus) II, 5. [przypis edytorski]
Rzecz sama w sobie — niem. Das ding an sich (1876). [przypis edytorski]
Rzecz (…) spowodowana różni się od swej przyczyny właśnie tym, co od tej przyczyny otrzymała — Nag. Schr.: dlatego mówi się o skutku takiej przyczyny. Por. List 4 § 6–8 oraz List 64 (dawniej 66) § 5 i 6. [przypis redakcyjny]
rzecz sprzyjająca tej ewolucji — jeżeli mężczyzna jest pewny miłości kobiety, szacuje stopień jej piękności; jeżeli wątpi o jej sercu, nie ma już czasu myśleć o jej twarzy. [przypis autorski]
rzecz swoją — tu: to, czym się zajmuje, swój zawód. [przypis edytorski]
rzecz — tu: temat. [przypis edytorski]
rzeczułka niebieska na Litwie — Wilejka. [przypis redakcyjny]
rzecz ułożona — dziś raczej: ustalone. [przypis edytorski]
rzecz wyrojona staje się rzeczą istniejącą dla jego szczęścia — jest tu przyczyna fizyczna, początek szaleństwa, napływ krwi do mózgu, zaburzenie w nerwach i ośrodkach mózgowych (np. przelotna odwaga u jeleni oraz zmiana charakteru u kastratów). W r. 1922 fizjologia da nam opis fizycznej strony tego zjawiska. Polecam je uwadze p. Edwardsa. [przypis redakcyjny]
Rzeczy istnieją równocześnie… — ustęp od słów: „Rzeczy są równocześnie (…)” do: „(…) jako przedmiotów doświadczenia” jest dodatkiem drugiego wydania. [przypis tłumacza]
rzeczy (…) opowiadanych przez Plutarcha (…) Agezilausa eforowie ukarali (…) — Plutarch, Agesilaos, 5 [w:] Żywoty sławnych mężów. [przypis tłumacza]
Rzeczypospolita Krakowska a. Wolne Miasto Kraków (1815–1846) — niewielkie państwo utworzone na kongresie wiedeńskim, pozostające pod kontrolą trzech państw sąsiednich: Imperium Rosyjskiego, Królestwa Prus i Cesarstwa Austrii; w wojsku Rzeczypospolitej Krakowskiej: Rzeczypospolita Krakowska nie miała wojska, a tylko liczącą ok. 300 osób milicję porządkową. [przypis edytorski]
rzeczypospolita (starop.) — tu: państwo. [przypis edytorski]
rzeczypospolita — tu: republika, państwo o ustroju, w którym władza jest sprawowana przez organ wyłoniony w wyniku wyborów na określony czas. [przypis edytorski]
Rzeczypospolita — tu: Republika Wenecka. [przypis edytorski]
rzeczypospolite — które jedynie są ustrojem zgodnym z prawami człowieka. [przypis redakcyjny]
rzeczy stałe i wieczne (…) będą dla nas stanowić jakby coś ogólnego, czyli rodzaje określeń poszczególnych rzeczy zmiennych tudzież przyczyny najbliższe wszystkich rzeczy — „Rzeczy stałe i wieczne” zwą się w Etyce „objawami nieskończonymi”. Są to: w przymiocie rozciągłości ruch, w przymiocie myślenia rozum nieskończony. Na prawach ruchu polega praworządność świata materialnego, na prawach zaś rozumu nieskończonego praworządność świata duchowego. [przypis tłumacza]
Rzeczy — wiersz, przerzucony przez mur getta, jako utwór nieznanego autora wziął udział w konkursie poetyckim czasopisma „Kultura Jutra”, w którym otrzymał jedną z nagród. Opisuje on kolejne etapy wywózek Żydów, od przymusowego przeniesienia ich na teren getta, poprzez zmniejszanie się jego obszaru, po ostateczną wywózkę do obozów koncentracyjnych. [przypis edytorski]
Rzeczywista Obecność — ciała Chrystusa podczas sakramentu eucharystii. [przypis edytorski]
rzeczywiste trwanie — w przeciwieństwie do Przestrzeni. [przypis autorski]
Rzeczywistość Przestrzeni — która jest miejscem wyznaczonej przez (XN) rzeczywistości, tzn. (IPN) rozciągłych jako (ARN). [przypis autorski]
rzeczywistość — rzeczywistością, jak to się później okaże, i to jedną i jedyną, będą w systemie tym tylko (IPN) i jakości w ich trwaniach. [przypis autorski]
rzeczywistość życiowa — której kryteria są niezmiernie rozciągliwe i nieokreślone i w której mieścić się będą, zależnie od komplikacji życia, wszystkie stopnie rzeczywistości „filozoficznej”, wyprowadzonej z życiowego poglądu. [przypis autorski]
rzeczywistości, przyprawiającej o zamęt swym bezmiarem podobieństw i różnic — Spencerowski schemat świata: dyferencjacja i integracja, da się tu również z łatwością zastosować. [przypis autorski]
rzeczywistości wielkie ma pozory — sens: wydaje się rzeczywista. [przypis edytorski]
rzeczywistym zaś pryncypem istnienia świata jest wola Boża i innego być nie może, więc Bóg jest nie tylko nad światem, lecz i w świecie (…) Należy przeto zespolić ze sobą zasady transcendencji i immanencji — por. E. Naville, Les Philosophies affirmatives, Paris, 1909, s. 214–217). [przypis autorski]
rzeczy źle nabyte nie płużą nabywcy — Wergiliusz, Georgiki 4, 559. [przypis tłumacza]
rzeczy złe i zdrożne, o których książki już mówią nabożne — Słowacki, Beniowski, pieśń II. [przypis edytorski]
rzedzić — dziś popr.: rzednąć. [przypis edytorski]
rzegotać — skrzeczeć. [przypis redakcyjny]
rzegot (daw.) — hałas, łoskot. [przypis edytorski]
rzekąc (daw., gw.) — mówiąc. [przypis edytorski]
rzekąc (starop.) — forma imiesłowowa; dziś: mówiąc. [przypis edytorski]
rzeką Czarnym Dunajcem przy samym jej wypływie z Kościeliskiej Doliny — w rzeczywistości Czarny Dunajec powstaje z połączenia Potoku Kościeliskiego (Kirowej Wody), wypływającego z hali pod Pyszną, z Potokiem Chochołowskim (Siwą Wodą), płynącym spod Wołowca. [przypis edytorski]
rzeką (daw.) — dziś popr. forma: rzekną; powiedzą. [przypis edytorski]
rzeką (daw. forma) — rzekną, powiedzą. [przypis edytorski]
rzeką (daw.) — mówią; por.: rzec. [przypis edytorski]
rzeką późni — powiedzą potomkowie (później urodzeni). [przypis edytorski]
rzeka A — chodzi o rzekę Avon, przepływającą w pobliżu Millcote. [przypis edytorski]
rzeka Ajgyptos — tj. Nil. [przypis edytorski]
rzeka Ajtiops — w istocie część Nilu przepływająca przez Etiopię (Abisynię) i Sudan (w tym staroż. Nubię). [przypis edytorski]
rzeka Anwersa — Antwerpia; w tł. mylnie „rzeka Anwersa”, gdyż w oryg. jest: fiume d'Anwersa, co znaczy rzeka Antwerpii, tj. Skalda. [przypis redakcyjny]
