Przypisy

Eine allgemeine Peyotltheorie (niem.) — ogólna teoria peyotlu. [przypis edytorski]

ein echter Preusse (niem.) — prawdziwy Prusak. [przypis edytorski]

eine Erde, ein Gedanke, ein Gott (niem.) — jedna ziemia, jedna myśl, jeden bóg. [przypis edytorski]

eine ganz gelungene Verdolmetschung des Ausdrucks (niem.) — bardzo udatna interpretacja słowa. [przypis edytorski]

eine ganz konzeptionslose Bande (niem.) — zupełnie pozbawiona koncepcji zgraja. [przypis edytorski]

eine Hand für die Nuancen [haben] (niem.) — mieć rękę (wyczucie) do niuansów. [przypis edytorski]

einen Groschen (niem.) — jednego grosza. [przypis edytorski]

eine Privatsache (niem.) — sprawa osobista. [przypis edytorski]

eines dummen polnischen Arbeiters (niem.) — głupiego polskiego robotnika. [przypis edytorski]

eines Herrn mit unaussprechlichem Namen (niem.) — jegomościa o nazwisku nie do wymówienia. [przypis edytorski]

Eines passt sich nicht für alle (niem.) — jedna rzecz nie pasuje wszystkim (parafraza zdania Goethego z wiersza Beherzigung: „Eines schickt sich nicht für alle”). [przypis edytorski]

eine Transcendentale Gesetzmässigkeit (niem.) — transcendentalna prawidłowość. [przypis edytorski]

eine transcendentale Gesetzmässigkeit (niem.) — transcendentalna prawidłowość. [przypis edytorski]

Eine transcendentale Gesetzmässigkeit (niem.) — transcendentalna prawidłowość. [przypis edytorski]

ein Fünkchen Genie (niem.) — iskierka geniuszu. [przypis edytorski]

ein Gast (niem.) — gość, klient. [przypis edytorski]

ein Gedanke steigt mir auf (niem.) — pewna myśl przyszła mi do głowy. [przypis edytorski]

ein glanzender Allesempfanger, Allesüberwinder (niem.) — dosł. „doskonały wszystkoprzyjmowacz i wszystkoprzełamywacz”; osoba, która z łatwością przyjmuje wszelkie wpływy i równie łatwo je przezwycięża. [przypis edytorski]

ein kleines helles (niem.) — małe jasne (piwo). [przypis edytorski]

Einleitung in die slavische Literaturgeschichte (niem.) — Wprowadzenie do historii literatury słowiańskiej. [przypis edytorski]

ein psychischer Lustmörder (niem.) — psychiczny morderca z lubieżności, na tle seksualnym. [przypis edytorski]

ein Schweinehund (niem.) — świński pies. [przypis edytorski]

Eins, zwei, marsch! (niem.) — Raz, dwa, marsz! [przypis edytorski]

ein Tisch, ein Brot, ein Herr (niem.) — jeden stół, jeden chleb, jeden gospodarz. [przypis edytorski]

ein unanschauliches psychisches Erlebnis (niem.) — niezrozumiałe, niejasne, niewyobrażalne przeżycie psychiczne. [przypis edytorski]

Ein Volk, ein Reich, ein Führer (niem.) — jeden naród, jedna rzesza, jeden wódz (jeden z najpopularniejszych sloganów Niemiec hitlerowskich). [przypis edytorski]

ein Volk, ein Reich, ein Führer (niem.) — jeden naród, jedna Rzesza, jeden wódz. [przypis edytorski]

ein, zwei, drei (niem.) — raz, dwa, trzy. [przypis edytorski]

Eisernes Kreuz? Ihm geht alles nach Wunsch. Eisernes Kreuz (niem.) — Żelazny krzyż? Jemu to wszystko idzie po myśli. Żelazny krzyż! [przypis edytorski]

entwischt (niem.) — uciekł, czmychnął. [przypis edytorski]

er bleibt ganz ruhig (niem.) — pozostaje całkiem spokojny. [przypis edytorski]

Erbsen (niem.) — groch. [przypis edytorski]

Erker (niem.) — wykusz. [przypis edytorski]

Ernst ist das Leben, heiter ist die Kunst (niem.) — życie jest poważne, radosna jest sztuka; cytat z prologu do trylogii Wallenstein Fryderyka Schillera. [przypis edytorski]

ersatz (niem.) — namiastka. [przypis edytorski]

Ersatz (niem.) — surogat, zamiennik. [przypis edytorski]

ersatz (z niem.) — podróbka, zastępnik. [przypis edytorski]

er schlief sofort ein (niem.) — usnął natychmiast. [przypis edytorski]

erzac a. erzatz (niem.) — namiastka. [przypis edytorski]

Es erben sich Gesetz und Rechte, wie eine ewige Krankheit fort!… (niem.) — dziedziczy się ustawy i prawa jak wieczną chorobę; cytat z Fausta Goethego (słowa Mefistofelesa z Pracowni). [przypis edytorski]

es geht flott (niem.) — dobrze się składa. [przypis edytorski]

Es giebt eine Reihe idealistischer Begebenheiten… (niem.) — Istnieje szereg zjawisk natury idealnej, które przebiegają równolegle do rzeczywistości. Rzadko się z nią pokrywają. Ludzie i przypadki zwykle wpływają na tego rodzaju zjawisko, tak że wydaje się niedoskonałe, a jego konsekwencje również są niedoskonałe. Tak było z Reformacją; zamiast protestantyzmu pojawił się luteranizm. [przypis edytorski]

Es interessiert mich nicht (niem.) — to mnie nie interesuje. [przypis edytorski]

Es ist aber hübsch! (niem.) — Ależ piękna pogoda! [przypis edytorski]

Es ist der Herren eigner Geist (niem.) — To tylko jest duch tych ludzi (parafraza cytatu z tragedii Faust. Część pierwsza Goethego, rozmowa Wagnera z Faustem; jego pełny sens to: to, co nazywasz duchem czasów, jest tylko własnym duchem tych ludzi [tj. autorów, kronikarzy], którzy po swojemu odzwierciedlają czasy). [przypis edytorski]

Es ist doch der schönste Grüss (niem.) — To przecież jest najpiękniejsze pozdrowienie. [przypis edytorski]

Es ist doch ein jüdisches Geschäft. Jüdische Geschäfte werden alle während des Parteitages geschlossen (niem.) — Przecież to jest sklep żydowski. Podczas Parteitagu wszystkie sklepy żydowskie będą zamknięte. [przypis edytorski]

Es ist eine Idee (niem.) — To jest pomysł. [przypis edytorski]

es lebe Staat, es lebe Krieg (niem.) — niech żyje państwo, niech żyje wojna. [przypis edytorski]

es lebe Tod (niem.) — niech żyje śmierć. [przypis edytorski]

es muss deutsch klingen (niem.) — to musi brzmieć po niemiecku. [przypis edytorski]

Es war einmal ein König, der hatte einen grossen Floh (niem.) — „Był sobie raz król, który miał dużą pchłę…” wiersz Johanna Wolfganga Goethego. [przypis edytorski]

es wird zu arg (niem.) — będzie źle. [przypis edytorski]

Ewigkeit (niem.) — wieczność. [przypis edytorski]

ewig (niem.) — wiecznie. [przypis edytorski]

ewig Weibliche, das (niem.) — wieczna kobiecość (termin związany z refleksją i twórczością Goethego). [przypis edytorski]

Ewig Weiblichen (niem.) — wieczna kobiecość; termin z pism Goethego. [przypis edytorski]

Exstrablatt (niem.) — dodatek nadzwyczajny (w gazecie). [przypis edytorski]

Extrablatt (niem.) — dodatek nadzwyczajny. [przypis edytorski]

Fahnenweihe (niem.) — poświęcenie sztandaru. [przypis edytorski]

fajerant a. fajrant (daw., z niem.) — czas wolny. [przypis edytorski]

fajerant a. fajrant (pot., z niem. Feierabend) — koniec dnia pracy a. przerwa w pracy; czas wolny po pracy. [przypis edytorski]

fajerant a. fajrant (pot., z niem.) — koniec dnia pracy a. przerwa w pracy; czas wolny po pracy. [przypis edytorski]

fajerant a. fajrant (z niem., daw. pot.) — koniec pracy. [przypis edytorski]

fajerwerker (z niem.) — dawny stopnień podoficerski w artylerii. [przypis edytorski]

fajer (z niem. Feuer) — ogień, pożar. [przypis edytorski]

falsch gesungen (niem.) — fałszywie zaśpiewane, sfałszowane. [przypis edytorski]

familiendrama (z niem.) — dramat rodzinny (odmiana dramatu obyczajowego). [przypis edytorski]

fanal (z niem. a. wł.) — znak, sygnał, szczególnie świetlny. [przypis edytorski]

fant (z niem. Pfand) — wartościowy przedmiot stanowiący poręczenie pożyczki. [przypis edytorski]

fant (z niem. Pfand) — zastaw, przedmiot zabezpieczający spłatę długu. [przypis edytorski]

fara (daw.; z niem. Pfarrei) — parafia. [przypis edytorski]

fara (daw.; z niem. Pfarrei, Pfarrkirche) — kościół parafialny, główny kościół, budowany przy rynku. [przypis edytorski]

fara (z niem.) — kościół parafialny; tu: kościół św. Jana, dzisiejsza katedra. [przypis edytorski]

fasować (z niem. fassen: pobierać, otrzymywać) — tu: odbierać pensję. [przypis edytorski]

fater (z niem.) — ojciec. [przypis edytorski]

fater (z niem. Vater) — ojciec. [przypis edytorski]

fechtmistrz (z niem. Fechtmeister) — nauczyciel szermierki. [przypis edytorski]

fechtunek (z niem. fechten: bić się) — szermierka, sztuka władania bronią białą. [przypis edytorski]

fechtunek (z niem.) — szermierka. [przypis edytorski]

fechtunek (z niem.) — szermierka, sztuka władania bronią białą. [przypis edytorski]

fein (niem.) — dobrze, świetnie. [przypis edytorski]

fein (niem.) — wyśmienity, dokładny, wytworny, delikatny. [przypis edytorski]

feiny (z niem. fein: elegancki, dobry, świetny) — dziś: fajny; dobry, świetny. [przypis edytorski]

fejerwerk (właśc. fajerwerk; z niem. Feuer: ogień) — sztuczne ognie dające różne efekty świetlne; w XVIII w. fajerwerki były bardzo częstym sposobem uświetniania uroczystości na dworach. [przypis edytorski]

felcajch a. feldcajch (z niem.) — dosł. znak polowy. [przypis edytorski]

felczer (z niem. Feldscher: chirurg polowy) — osoba uprawniona do wykonywania prostych zabiegów medycznych. [przypis edytorski]

feldfebel (niem.) — niemiecki podoficerski stopień wojskowy, odpowiednik polskiego sierżanta. [przypis edytorski]

feldfebel (z niem.) — stopień podoficerski, sierżant. [przypis edytorski]

Feldgesangbuch für die evangelischen Mannschaften des Heeres (niem.) — Ewangelicki śpiewnik polowy dla wojska. [przypis edytorski]

feldgrau (niem.) — „polowa szarość”, kolor mundurów armii niemieckiej. [przypis edytorski]

feldgrau (z niem.) — jednolity z tłem krajobrazu kolor mundurów polowych: szarawy, zgniłozielony. [przypis edytorski]

feldgrau (z niem.) — kolor charakterystyczny dla mundurów polowych, szarozielony. [przypis edytorski]

Feldpolizei (niem.) — policja polowa. [przypis edytorski]

fendrychowie (daw., z niem.) — chorąży. [przypis edytorski]

fenig (z niem. Pfennig) — germańska nazwa denara używana od VIII do X w. [przypis edytorski]

Fensterparade (niem.) — dosł. parada u okna; chodzi o zwyczaj towarzyszenia konno przez młodzież męską u okna powozu, w którym jechała dama. [przypis edytorski]

fercentag (z niem. vierzehn: czternaście, Tag: dzień) — tu: wynagrodzenie wypłacane co czternaście dni; dwutygodniówka. [przypis edytorski]

ferlegować (z niem. verlegen) — przenosić. [przypis edytorski]

fertig (niem.) — gotowe, gotowy. [przypis edytorski]