Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 477 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | francuski | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hinduski | hiszpański | japoński | łacina, łacińskie | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzymski | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | zdrobnienie | żeglarskie

Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 5198 przypisów.

raf, które w żałobnych szat obłóczą zwoje niewiasty — raf, które sprawiają, że kobiety stają się wdowami. [przypis edytorski]

RAF (Royal Air Force) — siły powietrzne Wielkiej Brytanii utworzone 1 kwietnia 1918 r. jako pierwsze siły powietrzne na świecie. Brały udział zarówno w pierwszej, jak i w drugiej wojnie światowej. [przypis edytorski]

RAF — Służyli oni w szeregach 148 i 178 dywizjonu Royal Air Force. [przypis edytorski]

Ragany (mit. litew.) — bóstwa drzew w nich ukryte. [przypis autorski]

Ragier — znany opój; „Wielki kubek” — oberża pod tym godłem. [przypis tłumacza]

Ragionamenti — skandalizujące dialogi renesansowych kurtyzan, autorstwa Aretina. [przypis edytorski]

Ragnarok — miejscowość fikcyjna, nazwa nawiązuje do słowa ragnarök występującego w mitologii skandynawskiej, oznaczającego zagładę bogów (przeznaczenie bogów) i całego świata, która nastąpi po ostatniej bitwie bogów z olbrzymami. [przypis edytorski]

Ragnarok (mit. skandynawska) — także: Ragnarök a. ragnarak oznacza nie miejsce (miasto), ale: los bogów (niem. Götterdämmerung), czyli wielką walkę między bogami a olbrzymami pod wodzą Lokiego, w wyniku której spłonie świat i siedziba bogów, Asgard, zgasną wszystkie gwiazdy, a Ziemię zaleje wielkie morze; ostatecznie z tej toni wyłoni się nowy świat (zielona Gimlea) i nastąpi era szczęśliwości bez przemocy i wojen (pod wodzą zmartwychwstałego boga piękna, dobra i mądrości Baldura). [przypis edytorski]

Ragneta — obecnie Nieman w obwodzie kaliningradzkim; w r. 1289 krzyżacy zbudowali tam zamek. [przypis edytorski]

Ragneta — obecnie Nieman w obwodzie kaliningradzkim; w r. 1289 krzyżacy zbudowali tam zamek. [przypis edytorski]

ragout — potrawa francuska z mięsa lub warzyw pokrojonych w kostkę i duszonych w wywarze. [przypis edytorski]

Raguza — prawdopodobnie tu: właśc. Ragusa; miasto na Sycylii; podczas II wojny światowej było okupowane przez państwa Osi, głównie Niemcy i Włochy. W lipcu 1943 r. siły alianckie rozpoczęły inwazję na Sycylię. Nazwa Raguza może odnosić się również do Dubrownika, który funkcjonował pod tą nazwą do końca I wojny światowej. [przypis edytorski]

Rahab — nierządnica z Jerycha, ukryła w swoim domu posłów Jozuego, ratując ich od niechybnej śmierci przy zburzeniu tego miasta. Św. Paweł w liście swoim do Żydów [dziś stosowana nazwa: List do Hebrajczyków; red. WL], rozdz. 11, w. 31, o niej tak pisze: „Wiarą Rahab nierządnica nie zginęła z niewiernymi, przyjąwszy z pokojem szpiegi”. [przypis redakcyjny]

raić (daw.) — doradzać, polecać. [przypis edytorski]

raić — doradzać, polecać. [przypis edytorski]

raić — polecać kogoś a. coś; swatać. [przypis edytorski]

raić (przestarz.) — polecać, swatać. [przypis edytorski]

raić — radzić, doradzać; tu: swatać. [przypis edytorski]

rail troublers — zbójcy kolejowi w Stanach Zjednoczonych. [przypis autorski]

Rais, Gilles de (1405–1440) — fr. arystokrata i żołnierz, m.in. w wojsku dowodzonym przez Joannę d'Arc w kampanii w 1429 r.; od ok. 1435 r. praktykował okultyzm, pod wpływem Francesca Prelatiego (1414–1446), wł. duchownego i alchemika, wywołując demony i jednemu z nich, nazywanemu „Barron”, składając w ofierze dzieci; był sądzony przez sąd świecki i duchowny pod zarzutami zabójstwa, sodomii i herezji, został ekskomunikowany i skazany na śmierć za torturowanie, gwałty i zamordowanie kilkudziesięciu dzieci (liczba ofiar wynosić mogła od 30–200) w wieku 8–16 lat, głównie chłopców; wraz ze swymi współpracownikami de Rais został stracony w Nantes 26 października 1440 r.; jego przypadek jest uważany za przykład wampiryzmu seksualnego. [przypis edytorski]

raison (fr.) — rozsądek, rozum. [przypis edytorski]

raisonnable (fr.) — rozsądnie, z namysłem. [przypis edytorski]

Raitz, Giles de właśc. Rais (1405–1440) — fr. arystokrata, żołnierz; w latach 1427–1435 służył jako dowódca niewielkiego osobistego oddziału składającego się z dwudziestu pięciu zbrojnych i jedenastu łuczników w wojsku królewskim, także w kampanii pod dowództwem Joanny d'Arc w 1429 r.; zginął skazany za torturowanie, gwałty i zamordowanie 30 dzieci (liczba ofiar, choć nieudowodniona przed sądem mogła sięgać 200). [przypis edytorski]

raja — rodzaj płaszczki: spłaszczona ryba morska z wąskim ogonem, prowadząca przydenny tryb życia. [przypis edytorski]

rajbrod (z ang. ryebread) — chleb żytni. [przypis edytorski]

rajca — członek rady miejskiej. [przypis edytorski]

rajca — dawny radca miejski. Stanowisko to piastowane było w dawnej Polsce. [przypis edytorski]

rajca — radny, członek rady miasta. [przypis edytorski]

rajczyni (daw.) — tu: doradczyni. [przypis edytorski]

rajer — czaple pióro, używane daw. do ozdoby damskich fryzur a. kapeluszy. [przypis edytorski]

rajer — czaple pióro używane dawniej do ozdoby kapeluszy lub fryzur damskich. [przypis edytorski]

rajer — pióro czapli, używane jako ozdoba kapelusza a. fryzury. [przypis edytorski]

rajfle (z fonet. ang. rifle) — strzelby, karabiny; kentuckie rajfle: z ang. Kentucky rifle (zwany też long rifle), używany w Ameryce sztucer o bardzo długiej lufie, co było rzadkością w karabinach europejskich w tym samym okresie, bardzo popularny wśród kolonistów, jeden z pierwszych karabinów powszechnie stosowanych do polowania i walki. [przypis edytorski]

rajfura — rajfurka, tj. stręczycielka. [przypis edytorski]

rajfur (daw.) — pośrednik prostytucji; stręczyciel. [przypis edytorski]

rajfur (daw.) — pośrednik prostytucji; stręczyciel. [przypis edytorski]

rajfurka (daw.) — pośredniczka prostytucji; stręczycielka. [przypis edytorski]

rajfurka — pośredniczka prostytucji; stręczycielka. [przypis edytorski]

rajfurka — stręczycielka; osoba znajdująca prostytutkom klientów. [przypis edytorski]

rajfurka — stręczycielka; pośredniczka kontaktów seksualnych. [przypis edytorski]

rajfurską funkcję — funkcję stręczyciela, ułatwiającego innym nierząd. [przypis edytorski]

rajfurstwo (daw.) — stręczycielstwo. [przypis edytorski]

rajfurzenie (daw.) — stręczycielstwo. [przypis edytorski]

rajfurzyć (daw.) — stręczyć. [przypis edytorski]

rajko (gw.) — swat, człowiek pośredniczący w zawarciu małżeństwa; por. raić: polecać, swatać. [przypis edytorski]

Rajmund de Sabunda — lekarz i teolog, ur. w Barcelonie; nauczał teologii w uniwersytecie w Tuluzie, gdzie też umarł ok.r. 1432. Napisał: Theologia naturalis sive liber creaturarum, De natura hominis. [przypis autorski]

Rajmund Lulle — również głośny mistrz sztuk tajemnych w XIV w. [przypis tłumacza]

Rajmund Sebond — hiszpański lekarz, teolog i filozof zażywający wzięcia w pierwszej połowie XV wieku (około r. 1430). Traktat jego O teologii naturalnej ukazał się w druku w Strasburgu w r. 1496. [przypis tłumacza]

Rajons — postać z legend arturiańskich, wróg króla Artura; jego imię zapisywano jako Ryons, Rience lub Ryence; u Malory'ego jest on królem Północnej Walii, Irlandii i „wielu wysp”. [przypis edytorski]

Raj otwarty dla Filagii za pomocą stu dewocyj do Matki Boskiej, łatwych do wykonaniaParadisus apertus Philagia per centena pietatis erga Dei matrem exercitia, Straub 1636; książka ta cieszyła się dużą popularnością: do roku 1678 miała kilkanaście wydań, m.in. łacińskie, włoskie i niemieckie. [przypis edytorski]

Raj — Poeta w pierwszej części swojej Boskiej Komedii nadał piekłu kształt ogromnego lejka, na dnie którego pogrążony jest Lucyfer, pierwszy archanioł, który pychą zgrzeszył przeciwko Bogu. Czyściec wyobraził sobie w kształcie góry konicznej [koniczny — stożkowy; red. WL], na wierzchołku której raj ziemski umieścił, skąd dusza oczyszczona i uzupełniona pokutą wznosi się do nieba. Raj niebieski zamykać będzie dziewięć sfer, na które pociągany i prowadzony przez Beatrycze jako symbol teologii, czyli nauki bożej, szczeblować [szczeblować — iść po stopniach, wspinać się; red. WL] będzie koleją, to jest: Księżyc, Merkury, Wenus, Słońce, Mars, Jowisz, sfera gwiazd stałych, Primum Mobile i Empireum. [przypis redakcyjny]

rajtaria (hist. wojsk.) — ciężkozbrojna kawaleria. [przypis edytorski]

rajtaria — jazda regularna, złożona z drobniejszej szlachty i ludzi wolnych. [przypis redakcyjny]

rajtaria — lekka jazda. [przypis edytorski]

rajtaria — średniozbrojne wojsko konne, posługujące się w walce głównie bronią palną. [przypis edytorski]

rajtar — średniozbrojny żołnierz konny, posługujący się w walce głównie bronią palną. [przypis redakcyjny]

rajtarskie — konne, ubrane na sposób niemiecki. [przypis redakcyjny]

rajtaryą — dziś popr. pisownia: rajtarią; rajtaria: jazda, kawaleria. [przypis edytorski]

rajtar (z niem. Ritter — jeździec), żołnierz konny. [przypis edytorski]

rajtpejcza (z niem.) — pejcz używany do konnej jazdy. [przypis edytorski]

rajtpejcz (z niem.) — pejcz używany do konnej jazdy. [przypis edytorski]

rajtrok — dawny surdut z rozciętymi połami używany do jazdy konnej. [przypis edytorski]

rajtrok — marynarka do jazdy konnej. [przypis edytorski]

rajtrok — marynarka używana przeważnie w jeździectwie, posiadająca większe rozcięcie z tyłu, by zapewnić swobodę ruchów podczas jazdy konnej. [przypis edytorski]

rajtrok (z niem.) — dawny surdut z rozciętymi połami używany do jazdy konnej. [przypis edytorski]

rajtszula (daw.) — szkoła jazdy konnej. [przypis edytorski]

rajtszula (daw.) — szkoła jazdy konnej; ujeżdżalnia. [przypis edytorski]

rajtszula — ujeżdżalnia. [przypis redakcyjny]

Raj utracony — poemat epicki Johna Miltona z 1667 r. [przypis edytorski]

Raj utracony — poemat epicki w 12 księgach autorstwa angielskiego poety Johna Miltona (1608–1674), opowiadający o buncie aniołów pod wodzą Szatana oraz o upadku i wygnaniu pierwszych ludzi z raju. [przypis edytorski]

rajzbret — deska kreślarska. [przypis edytorski]

rajzbret (z niem.) — deska kreślarska, do której przymocowywano papier; rysownica. [przypis edytorski]

rajz — książkowa nazwa tego ptaka jest remiz. Należy do wróblowatych, podobny do sikory, tylko mniejszy. [przypis autorski]

rajzownicy — podróżujący. [przypis edytorski]

Raka! — obelżywe słowo biblijne (zob. Mt 5,22). [przypis edytorski]

rakarz — człowiek zajmujący się wyłapywaniem bezpańskich psów, hycel; tu pogard.: łajdak, łotr. [przypis edytorski]