Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 477 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | białoruski | bez liczby pojedynczej | czeski | dopełniacz | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | islandzki | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | regionalne | rosyjski | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | żartobliwie | zdrobnienie

Według języka: wszystkie | polski


Znaleziono 1691 przypisów.

krotofila (starop.) — żart, zabawa. [przypis redakcyjny]

krtań przecięty (starop.) — r.m.; krtaniem zamiast: krtanią; por. Potocki Wojna chocimska, gdzie także „krtań” rodzaju męskiego. [przypis redakcyjny]

kryg (starop.) — wędzidło mocniejsze. [przypis redakcyjny]

kryjomy (starop.) — ukryty (dziś mówi się jeszcze po kryjomu, czyli: skrycie). [przypis redakcyjny]

k rzeczy (starop.) — odpowiednio (do rzeczy), słusznie. [przypis redakcyjny]

krzywe żelaza (starop.) — sierpy do żęcia zboża. [przypis redakcyjny]

krzyw [jest] (starop.) — szkodzi. [przypis redakcyjny]

krzyw (starop.) — winien. [przypis redakcyjny]

krzywy (starop.) — [tu:] winny. [przypis redakcyjny]

ksieni (starop.) — księżna, przełożona (Prozerpina). [przypis redakcyjny]

ksze (starop.) — skrócenie słowa: księże. [przypis redakcyjny]

k'temu (starop.) — po to, dlatego. [przypis redakcyjny]

którzy ty koty igrawają (starop.) — [którzy] temu się oddają. [przypis redakcyjny]

kuglarz (starop.) — oszust. [przypis redakcyjny]

kuźnik (starop.) — kowal. [przypis redakcyjny]

kwartana (starop.) — febra co 4 dzień. [przypis redakcyjny]

kwesty (starop.) — zabiegi, środki. [przypis redakcyjny]

kwoli temu (starop.) — z powodu tego, dla tego; temu wieku: chodzi tu o dzieci. [przypis redakcyjny]

łagodności (starop.) — słodycze, powaby. [przypis redakcyjny]

łapać się szeliny (starop.) — [łapać się] gałęzi, krzaków nadbrzeżnych, ratując się z upadku w wodę. [przypis redakcyjny]

łaska (starop.) — miłość. [przypis redakcyjny]

Łatwiej szaloną Wisłę nakierować (starop.) — w oryginale: volubil' onda presso Caridi. [przypis redakcyjny]

łogosz (starop., z węg. lógós) — koń obok wprzężony; łagoszem spięte cztery jednoroszcze: [wprzęgnięte] wpobocz. [przypis redakcyjny]

łoński (starop.) — przeszłoroczny. [przypis redakcyjny]

łotrowskie (starop.) — po łotrowsku. [przypis redakcyjny]

łuczyć (starop.) — trafiać, ugadzać, dosięgać; [strzelać z łuku]. [przypis redakcyjny]

łudarka (starop.) — zwodnica; [oszustka]. [przypis redakcyjny]

łykanie (starop.) — łkanie. [przypis redakcyjny]

łyścowie (starop.) — starcy łysi. [przypis redakcyjny]

łża zadać (starop.) — kłamstwo zadać. [przypis redakcyjny]

larma (starop.) — trwoga, wezwanie do broni. [przypis redakcyjny]

lato (starop.) — tu: wiek. [przypis redakcyjny]

lato (starop.) — [tu:] wiek. [przypis redakcyjny]

lato (starop.) — wiek, rok życia; w którymkolwiek lecie: w którymkolwiek roku życia, w jakimkolwiek wieku. [przypis redakcyjny]

lec (starop.) — lejc, powódek. [przypis redakcyjny]

lekki* (starop.) — mało ważny, posiadający małą wartość. [przypis redakcyjny]

lekkość (starop.) — krzywda, niesława. [przypis redakcyjny]

lemięz (starop.) — lemiesz. [przypis redakcyjny]

lepak (starop.) — [na] opak, przeciwnie, zasię. [przypis redakcyjny]

lepak (starop.) — zasię [tzn. lecz, ale, natomiast, zaś; red. WL]. [przypis redakcyjny]

lepak (starop.) — znowu. [przypis redakcyjny]

lepy (starop.) — płaty; zsiadłe ze krwie lepy: przepyszne określenie stylistyczne na oznaczenie lepkiej, skrzepłej krwi. [przypis redakcyjny]

lesz (starop.) — zamszowa skóra. [przypis redakcyjny]

leży choro (starop.) — użycie właściwe przysłówka przy czasowniku [tj. leży jak?], zamiast dziś używanego przymiotnika; [dziś: leży jaki, jaka, jakie?, chory, chora itd.; red. WL]. [przypis redakcyjny]

licha tkaneczka (starop.) — sukienka ze skromnej tkaniny lub opaska wiążąca włosy. [przypis redakcyjny]

lichmaniną (starop.) — lada czym. [przypis redakcyjny]

lichotarz (starop.) — licho, źle czyniący. [przypis redakcyjny]

liczbę czynić (starop.) — [robić] rachunek sprawy. [przypis redakcyjny]

limunije (starop.) — sok cytryny, sok limoniowy. [przypis redakcyjny]

liście (starop.) — r.n. [tj. to liście, ono]. [przypis redakcyjny]

ludzie nic ci nie krzywi (starop.) — [nic ci] nie wykroczyli. [przypis redakcyjny]

luna (starop.) — [tu:] blask; [łuna]. [przypis redakcyjny]

lutość* (starop.) — litość (obecnie rzadko używa się wyrazu luty w znaczeniu srogi; por. nazwę drugiego miesiąca w roku). [przypis redakcyjny]

mać uboga (starop.) — biedna, nieszczęśliwa matka. [przypis redakcyjny]

macharzyna (starop.) — worek skórzany. [przypis redakcyjny]

macierzyńskim szladem (starop.) — śladem matki, drzewa macierzyńskiego, zwanego tu sadem (w. 1). [przypis redakcyjny]

maciora (starop.) — matka, kobieta rodząca dzieci. [przypis redakcyjny]

maczuga (starop.) — [tu:] kij. [przypis redakcyjny]

Makon (starop.) — prorok Mahomet. [przypis redakcyjny]

mało (…) co (starop.) — zaledwie, trochę. [przypis redakcyjny]

małowierny [rozum] (starop.) — mało mający wiary. [przypis redakcyjny]

mandat (starop.) — [tu:] rozkaz. [przypis redakcyjny]

mara nikczemna* (starop.) — złudne widziadło, zjawa. [przypis redakcyjny]

marnotratność (starop.) — marnotrawstwo. [przypis redakcyjny]

masia (starop.) — maże, czyli wóz na posługi pańskie przeznaczony. W Litwie jest rodzaj szlachty zubożałej czy kmieci wolnych, bojarami zwanych, tych powinnością jedyną za grunt posiadany czynsz, droga wielka od 50 do 100 mil i 2 małe od 24 do 50, nadto z kolei stójka u pana komisarza, ekonoma, wozem swym i końmi na wszelkie posyłki mniejsze przez tydzień. Do tej powinności tu przyrównanie; snać gonną masia lub mazią na Rusi Czerwonej, Podolu albo Ukrainie za Reja była nazywana. [przypis redakcyjny]

maszkarować się (starop.) — w maski ubierać [się]. [przypis redakcyjny]

masz za co (starop.) — nie lekceważysz. [przypis redakcyjny]

mdlejszy (starop.) — słabszy. [przypis redakcyjny]

meszkita (starop.) — meczet. [przypis redakcyjny]

miąższy (starop.) — gruby. [przypis redakcyjny]