Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 477 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | polityczny | portugalski | potocznie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 7553 przypisów.

Danaidy — opera Antonio Salieriego z roku 1784, na podstawie greckiego mitu o córkach króla Argos, Danaosa. [przypis edytorski]

Danaidy, Syzyf (mit. gr.) — osoby, które za popełnione za życia zbrodnie ponosiły męczarnie w Tartarze, najmroczniejszej części podziemnej krainy zmarłych; Danaidy: córki króla Danaosa, za zamordowanie w noc poślubną swoich mężów zostały skazane na napełnianie beczki bez dna wodą, noszoną w sitach; Syzyf: przebiegły założyciel i król Koryntu, który zdradził sekret Zeusa, a następnie podstępnie uwięził posłanego po niego Tanatosa (Śmierć), za co został skazany na wtaczanie na górę kamienia, który zawsze stacza się na dół tuż przed osiągnięciem szczytu. [przypis edytorski]

Danaje — Grecy (dosł.: mieszkańcy Argos, założonego przez Danaosa). [przypis edytorski]

Danajowie — Grecy. [przypis edytorski]

Danaowie — dawna epicka nazwa Greków. [przypis redakcyjny]

da na wymiot — ofiaruje niewielki dar w nadziei wielkiego rewanżu. [przypis redakcyjny]

dancingbubek (neol.) — mężczyzna z dancingu mający wygórowane mniemanie o sobie. [przypis edytorski]

dandy (ang.) — dandys, mężczyzna z przesadą dbający o strój i kurtuazyjny w zachowaniu. [przypis edytorski]

dandy (ang.) — dandys, mężczyzna z przesadą dbający o strój, kurtuazyjny w zachowaniu. [przypis edytorski]

dandy (ang.) — elegant, wyrafinowany mężczyzna. [przypis edytorski]

dandys — elegancki mężczyzna, koncentrujący się na komponowaniu oryginalnej i interesującej garderoby. [przypis edytorski]

dandys — elegant, mężczyzna z przesadą dbający o strój i przestrzeganie form towarzyskich. [przypis edytorski]

dandys — elegant. [przypis edytorski]

dandys — mężczyzna charakteryzujący się wyszukanym strojem i zazwyczaj również swobodnymi obyczajami. [przypis edytorski]

dandys — mężczyzna przesadnie zwracający uwagę na strój i formy towarzyskie. [przypis edytorski]

dandys — mężczyzna z przesadą dbający o strój i kurtuazyjny w zachowaniu. [przypis edytorski]

dandys — osoba cechująca się elegancją i wyrafinowaniem, często w przesadnym stopniu. [przypis edytorski]

dandysowski — tu: ostentacyjnie elegancki. [przypis edytorski]

dandyzm — wyszukana elegancja zachowania i stroju, granicząca z ekstrawagancją. [przypis edytorski]

dandyzm — wyszukana elegancja zachowania i stroju, granicząca z ekstrawagancją; w XIX w. praktykowana w kołach artystycznych jako sprzeciw wobec mieszczańskiego etosu opartego na pragmatyzmie. [przypis edytorski]

danego rzędu wielkości (IP) istnieć nie może — na ten temat, stosunku mojej teorii do chemii i fizyki, i kwestii „rzeczywistości” atomów i elektronów, wyjaśnienia nastąpią dalej. [przypis autorski]

dane (IP) musi zakończyć swoje istnienie — jak możemy pomyśleć taką zmianę danego (AR), np. w inne (ARN), będziemy mogli określić dalej. Jest to w związku z tym, że każde (IP) musimy przyjąć jako składające się z (IPN). [przypis autorski]

Dane na podstawie: A. Brigs, P. Burke, Społeczna historia mediów…, s. 73. [przypis autorski]

danešti (lenk.) — pranešti. [przypis edytorski]

Dangeau, abbé de, właśc. Louis de Courcillon (1643–1723) — francuski duchowny i gramatyk, członek Akademii Francuskiej. [przypis edytorski]

dangun — dabar: į dangų. [przypis edytorski]

Daniel (bibl.) — starotestamentowy prorok; uprowadzony do Babilonu, nie dał się nakłonić do porzucenia swej wiary i został za karę wtrącony do jaskini lwa, skąd cudem wybawił go Bóg. [przypis edytorski]

daniel (biol.) — rodzaj ssaka z rodziny jeleniowatych, o rudobrązowej sierści z charakterystycznymi białymi plamami i łopatowatych rogach. [przypis edytorski]

Daniel — bohater biblijnej Księgi Daniela, prorok żydowski. [przypis edytorski]

Daniel d'Arthez — postać ta pojawia się również w innym dziele Balzaka: Stracone złudzenia. [przypis edytorski]

Daniel, Ezechiel i Jeremiasz — biblijni wielcy prorocy, domniemani autorzy ksiąg prorockich noszących ich imiona. [przypis edytorski]

Daniel — główny bohater biblijnej Księgi Daniela, prorok żydowski. [przypis edytorski]

Daniel Heinsius (1580–1655) — filolog holenderski; w znanej a wielokrotnie przedrukowywanej redakcji jego Orationes przytoczonego ustępu nie znajdujemy. [przypis redakcyjny]

Daniel — jeden z proroków Starego Testamentu, bohater Księgi Daniela, wysoko urodzony Izraelita, pozostawał w niewoli babilońskiej na dworze Nabuchodonozora II i Baltazara, a następnie na dworze perskim. Na skutek intryg wtrącony do jaskini lwów, gdzie przeżył dzięki modlitwie i boskiej pomocy. [przypis edytorski]

Daniel (…) kiedy byłem w jaskimi lwów — bohater Księgi Daniela, na rozkaz króla wrzucony do jaskini z lwami, dzięki opiece wysłanego przez Boga anioła, nie doznał żadnej krzywdy (Dn 6, 17–24). [przypis edytorski]

Daniel — postać biblijna występująca w Ks. Daniela i Ks. Machabejskiej Starego Testamentu; prorok na dworze babilońskim (króla Nabuchodonozora) i perskim (królowie Dariusz i Cyrus) w VII/VI w. p.n.e., słynący przede wszystkim z umiejętności tłumaczenia snów i wizji apokaliptycznych, cieszący się szczególną opieką Jahwe; w Księdze Daniela (6,2–29) znajduje się opowieść o tym, jak za czasów króla Dariusza Daniel został wrzucony do jaskini lwów za to, że nie zaprzestał swych zwykłych praktyk religijnych mimo 30-dniowego zakazu wszelkich modlitw, zwierzęta jednak cudownym zrządzeniem nie wyrządziły mu najmniejszej krzywdy. [przypis edytorski]

Daniel — prorok; wysoko urodzony Żyd, w młodości wzięty, wraz z trzema innymi wysoko urodzonymi Żydami, jako niewolnik do Babilonii, gdzie miał zostać przyuczony do służby królowi Nabuchodonozorowi II (Dn 1,3–7); służył jako doradca królewski i tłumacz snów (Dn 2–5); pomówiony o niewypełnianie zarządzeń królewskich skazany na pożarcie przez lwy, został uratowany od śmierci przez Boga (Dn 6,2–25). [przypis edytorski]

Daniel przed swymi sędziami — aluzja do biblijnej opowieści o proroku Danielu, skazanym przez wrogów na pożarcie przez lwy. [przypis edytorski]

Daniel (rel.) — główny bohatera biblijnej Księgi Daniela; w rozdziale drugim wyjaśnia królowi Nabuchodonozorowi jego sen, którego nie potrafili wytłumaczyć babilońscy znawcy (Dn 2). [przypis edytorski]

Daniel Romanowicz Halicki (1201–1264) — książę Rusi Halickiej, a następnie król Rusi. Założyciel grodu Lwów, nazwanego od imienia jego syna Lwa. [przypis edytorski]

Daniel — starotestamentowy prorok; uprowadzony do Babilonu, nie dał się nakłonić do porzucenia swej wiary i został za karę wtrącony do jaskini lwa, skąd cudem wybawił go Bóg. [przypis edytorski]

Daniel stołem królewskim pomiata — Daniel prorok, będąc małym chłopięciem, przypuszczony był do stołu i wina królewskiego na dworze Nabuchodonozora. Ale on z trzema innymi spółdworzanami wina ze stołu królewskiego nie pijał, ażeby nieczystym napojem ust nie pokalać. Za co im Bóg w nagrodę dał bystry rozum i mądrość. Daniel zadziwiał szczególnie jasnym i proroczym snów wykładem. [przypis redakcyjny]

Danii, której ziemię kopię od lat trzydziestu — z tych słów grabarza, który kopie ziemię od lat 30, to jest od dnia urodzin księcia Hamleta i zarazem dnia zwycięstwa starego króla Danii Hamleta nad Fortynbrasem, wynika, że Hamlet ma 30 lat; w tradycji teatralnej przyjęło się raczej, że jest to młody człowiek liczący sobie około 25 lat. [przypis edytorski]

Danijela — Daniela; tu: forma wydłużona (zgodna z daw. wymową) dla zachowania rytmu jedenastozgłoskowca. [przypis edytorski]

Daniłło, pol. Daniel I Romanowicz Halicki (ukr. Данило Романович) (1201–1264) — władca Rusi Halicko-Wołyńskiej. [przypis edytorski]

Daniłło, pol. Daniel I Romanowicz Halicki (ukr. Данило Романович) (1201–1264) — władca Rusi Halicko-Wołyńskiej. Daniłłu — Danielowi. [przypis edytorski]

Daniłowski, Gustaw (1871–1927) — pisarz, działacz niepodległościowy o socjalistycznych przekonaniach. Jego nowela Nego porusza temat dziecięcego cierpienia spowodowanego przez niesprawiedliwego nauczyciela i krytykuje szkołę jako instytucję. Tytułowe łac. słówko nego, negare znaczy: zaprzeczać, odmawiać. [przypis edytorski]

Daniłowski, Gustaw, pseud. Władysław Orwid (1871–1927) — pisarz i poeta, działacz socjalistyczny, uczestnik rewolucji 1905 r.; autor m.in. powieści Jaskółka (1908), Maria Magdalena (1912, poświęconej psychologii miłości); życiorysów działaczy socjalistycznych: Stefana Okrzei, Henryka Barona (oba 1910) oraz Józefa Mireckiego (pt. Na stokach cytadeli, wyd. 1916), a także publikacji wspomnieniowej Wrażenia więzienne oraz polemicznej wobec ataków endecji, zbierającej poprzednie pisma: Bandyci z Polskiej Partii Socjalistycznej (1924). [przypis edytorski]

danina — obowiązkowe świadczenie uiszczane przez poddanych. [przypis edytorski]

Danjel — dziś popr. pisownia: Daniel; tu: Daniel I Romanowicz Halicki (ukr. Данило Романович) (1201–1264) — władca Rusi Halicko-Wołyńskiej. [przypis edytorski]

dank (daw.) — pierwszeństwo a. nagroda. [przypis edytorski]

dank (daw.) — podziękowanie, wdzięczność. [przypis redakcyjny]

dank (daw., z niem.) — podziękowanie, hołd; nagroda zwycięstwa. [przypis edytorski]

dank (daw., z niem.) — podziękowanie. [przypis edytorski]

dank (daw., z niem.) — podziękowanie, wyrazy wdzięczności. [przypis edytorski]

dank (daw., z niem.) — [tu:] chwała. [przypis redakcyjny]

dank — dziękczynienie. [przypis edytorski]

danke (jid.) — dziękuję. [przypis edytorski]

Danke schön, Herr Obersturmführer (niem.) — bardzo dziękuję, panie poruczniku. [przypis edytorski]

danke schön (niem.) — bardzo dziękuję. [przypis edytorski]

Danke, unsere Gendarmen sind von allen geachtete Menschen (niem.) — Dziękuję, nasi żandarmi są przede wszystkim ludźmi cieszącymi się poważaniem. [przypis edytorski]

dankujet tebi (z gw. ukr.) — zniekształcone: podziękuje ci. [przypis edytorski]

dank (z niem.) — dzięki, podziękowanie. [przypis edytorski]

dank (z niem.) — dzięki; podziękowanie. [przypis edytorski]

dank (z niem.) — nagroda zwycięstwa. [przypis redakcyjny]

dank (z niem.) — podziękowania, dziękczynienie, dzięki. [przypis edytorski]

dank (z niem.) — podziękowanie, wdzięczność; tu: zasługa. [przypis edytorski]

Dann aber kehrten wir zurück; in dem Ghetto war nichts zu suchen (niem.) — Potem jednak wróciliśmy; w getcie nie było czego szukać. [przypis edytorski]

D'Annunzio, Gabriel (1863–1938) — włoski powieściopisarz, poeta i dramaturg, dowódca wojskowy i pilot myśliwców podczas I wojny światowej, po wojnie nacjonalistyczny agitator, wywarł znaczny wpływ na Mussoliniego, w 1924 r. nobilitowany przez Wiktora Emmanuela III i obdarzony dziedzicznym tytułem księcia Montenevoso; w literaturze zasłynął z pierwszych prób futurystycznych, później skłaniał się do ekspresjonizmu, autor wielu sztuk pisanych dla Eleonory Duse, w których miała ona kreować role główne; w powieści Il fuoco („Ogień”, 1900) opowiada dzieje swej miłości do tej aktorki. [przypis edytorski]

d'Annunzio, Gabriele (1863–1938) — poeta, dramaturg i prozaik włoski. [przypis edytorski]

D'Annunzio, Gabriele (1863–1938) — wł. dramaturg. [przypis edytorski]

D'Annunzio, Gabriele (1863–1938) — włoski lotnik wojskowy, poeta, dramaturg, prozaik oraz polityk, uważany za jednego z prekursorów włoskiego faszyzmu. [przypis edytorski]

D'Annunzio, Gabriele (1863–1938) — włoski, poeta, dramaturg, prozaik, polityk oraz lotnik wojskowy. [przypis edytorski]

D'Annunzio, Gabriele (1863–1938) — włoski powieściopisarz, poeta i dramaturg, lotnik wojskowy podczas I wojny światowej, po wojnie nacjonalistyczny agitator, wywarł znaczny wpływ na Mussoliniego; w literaturze zasłynął z pierwszych prób futurystycznych, później skłaniał się do ekspresjonizmu; znany zwłaszcza z bestsellerowej powieści Triumf śmierci (1894). [przypis edytorski]

danoć (daw.) — dano ci; dostałeś. [przypis edytorski]

dano ci na imię Dawid, ja nie posiadam skarbów Salomona — Dawid oraz jego syn i następca Salomon byli najsławniejszymi biblijnymi królami Izraela; Salomon miał być niezmiernie bogaty, na jego panowanie przypada największa świetność monarchii izraelskiej. [przypis edytorski]

dano (…) jest — dziś: dane jest. [przypis edytorski]

Dano kaszę na koniec — kaszą zamykano niegdyś obiad. [przypis redakcyjny]

Dano mi usta […] robię to, co mi nakazano w Memfis — autentyczne. [przypis autorski]

dano nam (…) zasług (…) za dwie (…) ćwierci (…) — wypłacono za dwa kwartały; jeździe wypłacano żołd co kwartał (ćwierć roku), piechocie co miesiąc. [przypis redakcyjny]

dano nas na widowisko aniołom i ludziom — 1 Kor 4, 9. [przypis edytorski]

Dans ce sac ridicule (…) l'auteur du Mizanthrope (fr.) — W tym pociesznym worku, w który zawija się Skapen, nie poznaję już autora Mizantropa. [przypis tłumacza]

Dans ces temps, Sire, de miséricorde du Seigneur (…) de votre Majesté (fr.) — w tych czasach miłosierdzia bożego, Najjaśniejszy Panie, złagodniała twarda granica między żywymi i umarłymi i duchy zmarłych, pomiędzy innymi duch cesarza Aleksandra, otaczają tron Waszej Cesarskiej Mości. [przypis redakcyjny]

danse du ventre (fr.) — taniec brzucha. [przypis edytorski]