Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | czeski | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | holenderski | ironicznie | łacina, łacińskie | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 7807 przypisów.

Continental” (fr. ) — „Kontynentalny”; tu: nazwa pociągu, którego trasa biegnie poprzez cały kontynent. [przypis edytorski]

continuationem operis (łac.) — dalszy ciąg czynności. [przypis redakcyjny]

continue (łac.) — ciągle. [przypis redakcyjny]

continue (łac.) — ustawicznie, stale, ciągle. [przypis redakcyjny]

continuum (łac.) — ciągłość. [przypis edytorski]

contorta et aculeata sophismata (łac.) — „Wykrętne i prześcipne sofizmaty” (Cicero, Academica, II, 24; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

contra absentem (łac.) — przeciw nieobecnemu. [przypis redakcyjny]

contra calumniatores (łac.) — na potwarców. [przypis redakcyjny]

contra constitutum (łac.) — wbrew postanowieniu. [przypis redakcyjny]

contra coronatum caput (łac.) — przeciw głowie ukoronowanej. [przypis redakcyjny]

contracting shop (ang.) — sklep wykonawczy. [przypis edytorski]

contrada (wł.) — dzielnica. [przypis edytorski]

contradictio in adiecto (łac.) — połączenie dwóch pojęć, które wzajemnie się wyłączają. [przypis redakcyjny]

contradictio in adiecto (łac.) — sprzeczność sama w sobie; połączenie dwóch pojęć, które wzajemnie się wyłączają. [przypis edytorski]

contradictio in adiecto (łac.) — sprzeczność w przydawce; błąd logiczny polegający tym, że danemu wyrazowi przydaje się określenie, które się z nim wyklucza. [przypis edytorski]

contradictio in adjecto (łac. dosł.: sprzeczność w przymiotniku) — błąd logiczny polegający na zestawieniu dwóch wyrazów: określanego i określającego, które wzajemnie się wykluczają, np. kwadratowe koło, głośna cisza itp. [przypis edytorski]

contradictionis [principium] (łac.) — zasada sprzeczności, znana też jako zasada niesprzeczności; prawo logiczne, zgodnie z którym dwa zdania sprzeczne ze sobą nie mogą być jednocześnie prawdziwe (przedmiot nie może mieć i zarazem nie mieć jakiejś cechy). [przypis edytorski]

contra fidem (łac.) — przeciw wierze. [przypis redakcyjny]

contrahentes, etiam obligatorii (łac.) — dzierżawcy nawet zastawni. [przypis redakcyjny]

contrahi (…) decidere — Zenon u Cycerona (De divinatione, II, 58). [przypis tłumacza]

contra hostem patriae procedemus (łac.) — przeciwko nieprzyjacielowi ojczyzny wystąpimy. [przypis redakcyjny]

contra hostium insidias (łac.) — przeciw podstępom wroga. [przypis edytorski]

contra inra gentium (łac.) — wbrew prawu narodów. [przypis redakcyjny]

contra iura gentium, contra regulam iustitiae (łac.) — wbrew prawu narodów, wbrew zasadzie sprawiedliwości. [przypis redakcyjny]

contra (łac.) — przeciwnie. [przypis redakcyjny]

contra (łac.) — przeciw, przeciwko. [przypis edytorski]

contralto (wł., muz.) — kontralt, najniższy głos żeński. [przypis edytorski]

contra Maiestatem et matrem oboedientiam (łac.) — przeciw Majestatowi i matce uległości. [przypis redakcyjny]

contra me (łac.) — przeciwko mnie. [przypis edytorski]

contra modernas inventiones oppugnationum (łac.) — wobec teraźniejszych nowych sposobów zdobywania. [przypis redakcyjny]

contra naturam (łac.) — przeciw naturze. [przypis edytorski]

contra ordinem (…) equestrem (łac.) — przeciw stanowi rycerskiemu. [przypis redakcyjny]

contra patriam (łac.) — przeciw ojczyźnie. [przypis redakcyjny]

contra rationem (łac.) — przeciwko rozumowi. [przypis redakcyjny]

contra Rempublicam (łac.) — przeciwko Rzeczypospolitej. [przypis redakcyjny]

contraria contrariis curantur (łac.) — przeciwieństwa leczą się wzajemnie. [przypis edytorski]

contrarié (fr.) — zirytowany, rozdrażniony. [przypis edytorski]

contrarii (łac.) — przeciwnicy. [przypis redakcyjny]

contrarii (łac.) — przeciwni. [przypis redakcyjny]

contrarium (łac.) — przeciwnie. [przypis redakcyjny]

Contrastâo as declaracôes do sr. Dygasiński com linguagem acostumada da imprensa polaca”… (port.) — Zeznania pana Dygasińskiego są w sprzeczności ze zwykłym językiem prasy polskiej. [przypis autorski]

contra tot Varos (łac.) — na tylu Warusów. [przypis redakcyjny]

contrat social (fr.) — umowa społeczna; termin z dzieła J. J. Rousseau Le contrat social (1762), przedstawiającego koncepcję powstania państwa przez dobrowolną umowę między suwerennym społeczeństwem a władcą. [przypis edytorski]

contra vim mortis non est medicamentum in hortis (łac.) — na śmierć nie ma lekarstwa. [przypis edytorski]

contraxit (łac.) — kontrakt zawarł. [przypis redakcyjny]

contrebalancer (fr.) — przeciwwaga. [przypis edytorski]

Contreras, Alonso de (1582–1641) — hiszpański żeglarz, oficer, korsarz, awanturnik i pisarz, najbardziej znany jako autor pamiętników Discurso de mi vida. [przypis edytorski]

contre son temperament (fr.) — przeciw jej temperamentowi. [przypis edytorski]

contribuendi (łac.) — zebrania pieniędzy. [przypis redakcyjny]

Contumelia Harpagi consumpsit coronam Astyagis. Contumelia Narsetis inundavit sanguine Italiam (łac.) — Zniewaga Harpaga pozbawiła Astiagesa korony. Zniewaga Narsesa krwią zalała Italię; Harpagos — wódz Astiagesa, króla medyjskiego, ściągnął na siebie gniew króla przez to, że młodego Cyrusa sam nie zabił, tylko zdał to na pasterza, który rozkazu nie wykonał. Astiages z zemsty kazał zabić syna Harpaga i podać mu go w potrawie na stół. Mszcząc się tej zniewagi, Harpagos przy pomocy ocalonego Cyrusa pozbawił Astiagesa tronu; Narses (zm. 567 r.) — sławny wódz Justyniana I, z zemsty za odebranie mu godności wielkorządcy Italii sprowadził Langobardów. [przypis redakcyjny]

contumeliam et deminutionem (łac.) — zniewagę i ujmę. [przypis redakcyjny]

contumeliam (łac.) — zniewagę. [przypis redakcyjny]

contumeliis (łac. forma B. lm) — zniewagi. [przypis redakcyjny]

Con tutto il cuore ben trovato (wł.) — z całego serca, w porę przybywasz. [przypis edytorski]

conuco (hiszp.) — niewielka działka ziemi uprawnej. [przypis edytorski]

Conurus brasiliensis — w ob. klasyfikacji: Eupsittula aurea, konura brazylijska. [przypis edytorski]

convalescentia (łac.) — wyzdrowienie. [przypis redakcyjny]

convalescere (łac.) — przychodzić do zdrowia. [przypis redakcyjny]

convaluit (łac.) — ozdrowiał. [przypis redakcyjny]

Convenit (…) fructuosum — Cicero, De officiis, II, 18. [przypis tłumacza]

converso (…) populariter — Iuvenalis, Satirae III, 36. [przypis tłumacza]

conversus Jesus respexit Petrum (łac.) — Łk 21, 61: „A Pan, obróciwszy się, spojrzał na Piotra”. [przypis tłumacza]

conveyor (ang.) — transporter, przenośnik. [przypis edytorski]

convicia (łac.) — obelgi. [przypis redakcyjny]

convincere (łac.) — przekonać. [przypis redakcyjny]

(Convito. I. 3) — nie podobna ominąć tu ważnego waryantu dziejów skazania i poselstwa. Owoż Scartazzini nie wierzy, ażeby mogła była choćby tylko powstać myśl użycia Danta do poselstwa wobec jego jawnie wrogiej postawy względem kuryi. Sc. dowodzi, że pomysł taki byłby nietylko niepraktyczny i nieprawdopodobny, ale wprost niedorzeczny. Za ważne poczytuje to, że ani słówkiem nie wspomina o poselstwie rzymskiem Białych Villani, który opowiada wyczerpująco inne wypadki r. 1301. Nadto z zestawienia dat wynika, że w roku owym papieża Bonifacego VIII zgoła w Rzymie nie było. Również faktem jest prawie ustalonym, że Dante wraz z innymi skazanymi uciekł z Florencyi, a ponieważ, ażeby módz uciec, należało wprzód być we Florencyi, przeto oczywista, że Dante podczas skazania go był w mieście rodzinnem, a więc nie na wyprawie poselskiej. Nie zdaje się jednak, żeby pogląd ten był popularny w dantologii i we Włoszech, skoro poezya włoska przyspasabia się teraz właśnie do obchodu sześćsetnej rocznicy poselstwa rzymskiego. Piszący zaś te słowa, mimo całą cześć dla Scartazziniego jako specyalnego i wyjątkowego znawcy przedmiotu — nie zawsze czuje się przezeń przekonanym. Częściej właśnie odwrotnie; jakaś oschła i cierpka, rzec można zasadnicza, opozycya wobec danych przekazanych przez przeszłość, odbiera Scartazziniemu dar przekonywania. A przytem często bardzo uderza on brakiem intuicyi poetyckiej, bez której rozważać żywota poety niepodobna. Tak np. mniema, że wszystkie owe punkty oskarżenia, jak kupczenie urzędami, nieprawne zyski i t. p., które weszły do wyroku jako jego motywa — mogły być uzasadnione, albowiem zachodzi pewne prawdopodobieństwo, że poeta wiódł życie nad stan i przeto musiał szukać pomocy w źródłach dochodu nieuczciwych. Zgoła jednak niczem poważnem nie usprawiedliwia Scartazzini tego niesmaku, jakim jest niewątpliwie zestawienie dwu pojęć: „Dante” i „frymarczący urzędami”. Cała racya tkwi tu w zasadzie: „Dlaczegóż nie? wszystko jest możebne!”. Jest to drętwy sceptycyzm bibliografa, który, ponieważ zna książki wszelakiej materyi, przeto sądzi, że nawet w duszy poety mogą się wszystkie te materye zmieścić, i tak mechanicznie kładzie uczucia w duszy ludzkiej jak foliały na półkach, a zapomina, że od wieków zwyczajem było stawiać nienawistnych partyi rządzącej pod pręgierz, a okrucieństwo stronnicze usprawiedliwiać bajkami o wszelkich możliwych zbrodniach i niebezpieczeństwie dla moralności publicznej. Dla tych i tym podobnych względów czytelnik nie znajdzie w książce niniejszej zbytniego pochopu do owej radosnej czci, którą otaczają Scartazziniego niektórzy z nowszych, a zwłaszcza niemieckich, badaczów Danta, ani do powolności nadmiernej dla owego sceptycyzmu. [przypis autorski]

co od gwiazd (…) na dół dała — od gwiazd [nieba] podobno zbywa, jako się nisko ziemia na dół dała; tj. tyle od nieba do gwiazd nie dostaje, ile od ziemi do gwiazd; [inaczej: tak jest daleko od nieba do gwiazd, jak od gwiazd do ziemi; red. WL]. [przypis redakcyjny]

co odmieniaiąc wewnętrzne rozrządzenie, trzeba było dom cały z gruntu prawie przerabiać — jest to jeden z przykładów niepoprawności składniowej, częstej u M. D. Krajewskiego, jak również w piśmiennictwie epoki: między zdaniami zachodzi niezgodność podmiotów. [przypis edytorski]

co o kim trzymać (daw.) — co o kim sądzić. [przypis redakcyjny]

Coolidge, Calvin (1872–1933) — amerykański polityk, prezydent Stanów Zjednoczonych (1923–1929). [przypis edytorski]

cooperabatur (łac.) — współdziałała. [przypis redakcyjny]

Cooper, Gary (1901–1961) — właśc. Frank James Cooper; amer. hollywoodzki aktor filmowy, nagrodzony Oscarem za role w filmach W samo południe i Sierżant York oraz za całokształt twórczości w 1961 r.; gwiazda początków kina dźwiękowego, zyskał uznanie dzięki naturalnej, powściągliwej grze aktorskiej, kontrastowo różniącej się od stylu gry ery kina niemego. Jego kreacje przyczyniły się do ukształtowania romantycznego typu kowboja: wysokiego (Cooper mierzył ponad 190 cm wzrostu), o dyskretnej, męskiej urodzie, milkliwego, odzywającego się z rzadka głębokim, niskim głosem, będącego uosobieniem odwagi i męskiego honoru oraz amer. wolności. [przypis edytorski]

Cooper, Gary — właśc. Frank James Cooper (1901–1961) amerykański aktor filmowy z czasów końca kina niemego i początków kina dźwiękowego, znany m. in. z roli w westernie W samo południe (1952). [przypis edytorski]

Cooper, James Fenimore (1789–1851) — amer. autor popularnych powieści przygodowych, których akcja rozgrywa się wśród pionierów i Indian w 2 poł. XVIII w. (cykl Pięcioksiąg przygód Sokolego Oka). [przypis edytorski]

Cooper, James Fenimore (1789–1851) — amerykański autor popularnych powieści przygodowych, których akcja rozgrywa się wśród pionierów i Indian w 2. poł. XVIII w. (cykl Pięcioksiąg przygód Sokolego Oka). [przypis edytorski]

Cooper, James Fenimore (1789–1851) — powieściopisarz amer., swoją pierwszą powieść przygodową Szpieg napisał w 1820, a wydał w 1821 r. [przypis edytorski]

Cooper, James Fenimore (1789–1851) — powieściopisarz amerykański, autor powieści przygodowych. [przypis edytorski]

co o takiej Rzeczypospolitej pogańskiej jeden pogański mędrzec rzekł, iż w niej mądrzy radzą, a głupi dekreta i konkluzye czynią — Plutarch, Żywot Solona 5 (słowa Anacharsysa, przybysza ze Scytii, po uczestnictwie w ateńskim zgromadzeniu ludowym). [przypis edytorski]

co pan o tym rozumiał — dziś: co pan o tym myślał. [przypis edytorski]

Co pan powie o słupie dymu w dzień, a łunie ognistej w nocy — por. Wj 17,21: A Pan szedł przed nimi podczas dnia, jako słup obłoku, by ich prowadzić drogą, podczas nocy zaś jako słup ognia, aby im świecić, żeby mogli iść we dnie i w nocy. [przypis edytorski]

Co! pan taki nabożny — Tradycyjna w tym miejscu pauza: Doryna zrobiła tę wymówkę dla drwiny, ale Orgon, szczery w swej bigoterii, uderzony tą uwagą milknie, zdejmuje kapelusz, zamyka oczy i trwa chwilę w nabożnym skupieniu, jakby odmawiał krótki pacierz, [przypis tłumacza]

COP — Centralny Okręg Przemysłowy. [przypis edytorski]

copcysko (gw.) — forma augmentatywna od gw.: copka; czapczysko, wielka czapka. [przypis edytorski]

copel — sopel. [przypis edytorski]

copf — z niem. Zopf, tj. warkocz. [przypis edytorski]

Co pięć dni wszyscy modlili się w meczecie — zapewne pomyłka: muzułmanie modlą się pięć razy dziennie. [przypis edytorski]

copke (gw.) — czapkę. [przypis edytorski]

Co Pliniusz o braciach Apolloniuszu i Tauriskusie mówi — [por.] lib. XXXVI, sect 4, p. 730 [przypis redakcyjny]

Co poczerniałam od szczypiącej Feba pieszczoty — prof. Roman Dyboski i (O sonetach i poematach Szekspira, Warszawa–Kraków 1914) bardzo trafnie zwraca w związku z tym miejscem uwagę na Pieśń nad pieśniami Salomona. „Już tam sama kochanka, zaraz na początku, mówi, że jest „czarna, lecz kształtna”, i (jak szekspirowska Kleopatra) przypisuje swą ciemną płeć palącym promieniom słońca: Nigra sum, sed formosa… Nolite me considerare, quod, fusca sim, quia decoloravit me sol. (Canticum canticorum; Vulgata I, 4–5)”. O znaczeniu tych wierszy w hipotezach co do osobistego podkładu w dramacie por. Wstęp. [przypis tłumacza]

Co poprzedziło, co nastąpiło — Fragm. 737. [przypis tłumacza]

(…) co potrzeba u Th. — bankiera Thurneyssena. [przypis redakcyjny]

co potym idzie — jako następstwo tej sprawy. [przypis redakcyjny]

Co powiada św. Paweł? Czy powtarza ciągle treść proroctw? Nie, ale ich cud — 2 Kor 12. [przypis tłumacza]

co powiedział Antystenes (…) — Plutarch, O niekonsekwencjach stoików (De Stoicorum repugnantiis), 24. [przypis tłumacza]

co powiedziano na s. 92 i 93 — oczywiście są to strony pierwszego wyd. niemieckiego. Jest tu mowa o ustępie pt. Przejście do transcendentalnego wywodu kategorii. [przypis tłumacza]

co pozostało, zagarnął Sabinus — wedle Starożytności XVII, X, 2 wziął na oczach wszystkich 400 talentów. W przekładzie Lippomana brak rozdziałów IX, X, XI, XII. [przypis tłumacza]