Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 474 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | portugalski | potocznie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | rzymski | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 7379 przypisów.

apendicitis — popr.: appendicitis acuta (łac.), zapalenie wyrostka robaczkowego. [przypis edytorski]

Apeniny — łańcuch górski we Włoszech. [przypis edytorski]

Apenrade — miasto w płd. Danii nad małym Bełtem. [przypis redakcyjny]

apercepcja — postrzeganie, zrozumienie i przyswojenie sobie treści na podstawie wcześniejszego doświadczenia i wiedzy; (filoz.) świadomość samego siebie. [przypis edytorski]

apercepcja — w filozofii: postrzeganie samego siebie, postrzeganie przez umysł jego własnych stanów; w psychologii: postrzeganie połączone z odnoszeniem treści spostrzeżenia do tego, co uprzednio znane. [przypis edytorski]

apercepcja — w psychologii: postrzeganie połączone z odnoszeniem treści spostrzeżenia do tego, co uprzednio znane. [przypis edytorski]

apercu (fr.) — zarys. [przypis edytorski]

apercypować — w psychologii: postrzegać w połączeniu z odnoszeniem treści spostrzeżenia do tego, co uprzednio znane. [przypis edytorski]

aperto… caelo — pod otwartym niebem. [przypis redakcyjny]

apertura (daw., z łac.) — otwór. [przypis redakcyjny]

apgalėjęs — čia: apgultas, nugalėtas, užpultas. [przypis edytorski]

apgalėtojas — nugalėtojas. [przypis edytorski]

aphrodisiacum (łac. z gr.) — afrodyzjak, substancja powodująca zwiększony popęd płciowy lub wzmagająca potencję. [przypis edytorski]

Apia — daw. nazwa Peloponezu, używana zanim półwysep ten został podbity przez mitycznego króla Pelopsa. [przypis edytorski]

apicierai — pasienio sargai. [przypis edytorski]

apicieras (lenk.) — karininkas. [przypis edytorski]

apicierius (lenk.) — karininkas. [przypis edytorski]

Apicjusz — słynny smakosz rzymski za Augusta, autor dzieła o sztuce kucharskiej. [przypis tłumacza]

A pies was, Żydku, znajet, szczo wy moroczyty mene gołowu. Eto doroga na Pijawki, a win wsio Ełes słual, Ełes słual (z gw. ukr.) — może pies wie, czego mi zawracasz głowę, Żydku. To droga na Pijawkę, a ten ciągle „Ełes słual, Ełes słual”. [przypis edytorski]

apie tūlus savo draugus — apie daugybę savo draugų [przypis edytorski]

apikriejus — čia: aplink. [przypis edytorski]

apioza — roślina strączkowa występująca w Azji i Ameryce Płn. [przypis edytorski]

apipapčiuoti — suvesdinti. [przypis edytorski]

apiprekiuoti — įvertinti. [przypis edytorski]

Apis — egipski święty byk w Memfis, uważany za wcielenia Ptaha, później Ozyrysa. [przypis edytorski]

Apis (mit. egip.) — święty byk, poświęcony Ozyrysowi. [przypis edytorski]

Apis — w kulturze starożytnego Egiptu święty byk czczony w sanktuarium w Memfis, symbol siły i męstwa, uważany za wcielenie boga Ptaha lub Ozyrysa. Po śmierci świętego zwierzęcia kapłani wybierali kolejne, kierując się szczególnymi znakami, jakie musiały występować na jego ciele. [przypis edytorski]

Apis — w kulturze starożytnego Egiptu święty byk czczony w sanktuarium w Memfis, symbol siły i męstwa, uważany za wcielenie boga Ptaha lub Ozyrysa; po śmierci świętego zwierzęcia kapłani wybierali kolejne, kierując się szczególnymi znakami, jakie musiały występować na jego ciele. [przypis edytorski]

Apis — w kulturze starożytnego Egiptu święty byk czczony w sanktuarium w Memfis, symbol siły i męstwa, uważany za wcielenie boga Ptaha lub Ozyrysa. [przypis edytorski]

Apis — w mitologii egipskiej święty byk, który przedstawiał na ziemi boga Ozyrysa. [przypis redakcyjny]

aplaudować — wyrażać uznanie, zadowolenie. [przypis edytorski]

aplauz — poklask, zapał. [przypis redakcyjny]

aplauz — tu: klaka, tj. wynajęci oklaskiwacze. [przypis edytorski]

aplikant — absolwent prawa odbywający praktykę przygotowującą do wykonywania któregoś zawodu prawniczego. [przypis edytorski]

aplikant (daw.) — praktykant w pracy biurowej, adwokackiej itp. [przypis edytorski]

aplikatura — optymalny układ palców w grze na instrumencie muzycznym. [przypis edytorski]

aplikować — przysługiwać. [przypis redakcyjny]

aplikować się — zalecać się. [przypis autorski]

aplikować — stosować. [przypis redakcyjny]

aplikować — zaprawiać. [przypis redakcyjny]

aplikować — zastosować. [przypis redakcyjny]

aplikować (z łac.) — tu: narzucać się. [przypis edytorski]

aplikowany (daw.) — tu: stosujący się, odnoszący się do czego. [przypis edytorski]

aplinkio — aplinko. [przypis redakcyjny]

aplomb (daw.) — pewność siebie. [przypis edytorski]

aplomb (daw.) — pewność siebie, śmiałość, tupet. [przypis edytorski]

aplotka — kalėdaitis. [przypis edytorski]

apluokas — aptvaras prie namų gyvuliams ganyti. [przypis edytorski]

aplyzja — tzw. zając morski, rodzaj ślimaka o muszli zredukowanej do niewielkiej płytki. [przypis edytorski]

apmalšint — vietoj pamalšinti. [przypis redakcyjny]

apmartavimas — nuometo uždėjimas, nuėmus vainiką. [przypis edytorski]

apmuturiuoti — apvynioti. [przypis edytorski]

apmuturti — apsivynioti. [przypis edytorski]

A po dniach wielu czy po latach wielu… — zwrotka z wiersza Mickiewicza pt. Sen (1825). W tekście Mickiewiczowskim jest: „I zstąpisz z niebios, aby go ocucić.” [przypis redakcyjny]

a pofentioribus oppressus, desiderat iustitiam (łac.) — od możniejszych ciemiężony, oczekuje sprawiedliwości. [przypis redakcyjny]

apoftegmat (z gr.) — przypowieść, anegdota. [przypis edytorski]

apogea — dziś popr.: apogeum (ndm), szczytowy punkt, osiągnięcie wartości maksymalnej jakiegoś procesu. [przypis edytorski]

apohelium — najbardziej oddalony od słońca punkt orbity. [przypis edytorski]

a po jego zgonie wydam moje zeszytyLectio spuria, uncis inclusa [tekst nieautentyczny w klamry ujęty; przyp. tłum.]. [przypis autorski]

apokalipsa (z gr. apokalypsis) — objawienie, wizja. [przypis edytorski]

Apokalipsim Jana świętegoApocalypsis, to jest dziwna sprawa skrytych tajemnic Pańskich Mikołaja Reja, wyd. w Krakowie w 1565 r., w drukarni M. Wirzbięty. [przypis edytorski]

apokaliptycznymi skrzydły — daw. forma N.lm; dziś: (…) skrzydłami. [przypis edytorski]

apokryf — księga biblijna, niezaliczona do kanonu ksiąg świętych. [przypis edytorski]

apokryf — księga nie włączona do kanonu Pisma św. [przypis edytorski]

apokryfy — judaistyczne i wczesnochrześcijańskie księgi religijne niewłączone do kanonu biblijnego. [przypis edytorski]

apokryfy — niekanoniczne opowieści o świętych i postaciach biblijnych a. księgi niewłączone do kanonu biblijnego. [przypis edytorski]

apokryf (z gr.: apokryphos: ukryty, tajemny) — judaistyczne i wczesnochrześcijańskie księgi religijne niewłączone do kanonu biblijnego; pierwotnie: tekst ukryty, tajemny, tylko dla wtajemniczonych, co nie oznaczało tekstu o wątpliwej autentyczności czy wręcz nieautentycznego. [przypis edytorski]

apokryf (z gr. apokryphos: ukryty, tajemny) — w starożytności: tekst tajemny, dostępny tylko dla wtajemniczonych; dziś: dawna religijna księga żydowska lub chrześcijańska niezaliczona do kanonu ksiąg świętych, także: utwór o wątpliwym lub fałszywym autorstwie. [przypis edytorski]

Apolla wóz (mit. gr.) — słońce; Apollo, bóg piękna, opiekun sztuk, zsyłający natchnienie, przebywający stale na Parnasie w otoczeniu dziewięciu Muz, syn Zeusa i Leto, bliźniaczy brat Artemidy, patronował także jasnowidztwu, był opiekunem wyroczni, bogiem światła i słońca, nosił przydomek Febus, co z gr. (fojbos) oznacza „promienny” i bywał ze słońcem utożsamiany (choć bóstwem samej planety był Helios). [przypis edytorski]

apollińskie kształty — takie jak greckiego boga Apolla, będącego ideałem męskiego piękna. [przypis edytorski]

apolliński — tu: mający piękne ciało, jak grecki bóg Apollo, będący ideałem męskiego piękna. [przypis edytorski]

Apollin a. Apollo — grecki i rzymski bóg piękna, światła, życia, śmierci, muzyki, wróżb, patron sztuki i poezji. [przypis edytorski]

Apollin a. Apollo — w mitologii greckiej bóg m. in. piękna, światła, wróżb, prawdy, prawa i porządku, patron sztuki, muzyki i poezji, przewodnik muz. [przypis edytorski]

Apollina dla Marsa zaniedbał — tj. sztuki piękne dla wojny. [przypis redakcyjny]

Apollinaire, Guillaume (1880–1918) — fr. poeta awangardowy, krytyk literacki i krytyk sztuki, nosił po matce nazwisko Kostrowicki. [przypis edytorski]

Apollina Pytyjskiego — w Delfach. [przypis tłumacza]

apollinaryści — wyznawcy poglądów biskupa Apolinarego z Laodycei (ok. 310–390), autora doktryny, iż Jezus miał ludzkie ciało i duszę, ale nie mógł mieć ludzkiego umysłu. [przypis edytorski]

Apollin Belwederski a. Apollo Belwederski — rzymska rzeźba Apolla z II wieku, prawdopodobnie kopia greckiego oryginału. [przypis edytorski]

Apollin (gr. Apóllon) — w mit. gr. bóg sztuki, wróżbiarstwa, przepowiedni. Współcześnie używana jest forma Apollo. Tu przywołany jest rzym. posąg, tzw. Apollo Belwederski, z II w n.e., odnaleziony w 1489. [przypis edytorski]

Apollinowy (mit. gr.) — pochodzący od Apollina, boga muzyki i przewodnika Muz. [przypis edytorski]

Apollo Belwederski — marmurowy posąg Apolla, boga słońca i światła, klasycznego ideału męskiego piękna, będący rzymską kopią greckiego oryginału wykonanego w IV w. p.n.e. [przypis edytorski]

Apollo Belwederski — marmurowy posąg Apolla, boga słońca i światła, klasycznego ideału męskiego piękna, będący rzymską kopią greckiego oryginału wykonanego w IV w. p.n.e., odnaleziony w 1489, obecnie w Muzeach Watykańskich. [przypis edytorski]

Apollo — bóg słońca, sztuki, wróżbiarstwa i gwałtownej śmierci, przewodnik dziewięciu muz; przedstawiany z lutnią bądź z łukiem. [przypis edytorski]

Apollo — bóg w mit. gr., opiekun sztuk pięknych. [przypis edytorski]

Apollo Delficki (mit. gr.) — bóg wieszczbiarstwa Apollo jako opiekun świątyni w Delfach, ze słynną wyrocznią. [przypis edytorski]

Apollodora — „Nie Apollodorus, tylko Polydorus”, zauważa Lessing, mówiąc w uwadze, że Pliniusz jest jedynym, który wymienia tych sztukmistrzów, a ja nie wiem, czy rękopisy starożytne różnią się ze sobą co do tego imienia. Z pewnością byłby to Harduin zauważył. Także wszystkie dawniejsze wydania mają: Polydorus. W tej drobnostce prawdopodobnie omylił się tylko Winkelmann w pisaniu. [przypis redakcyjny]

Apollodor, gorący jego wielbiciel — podobnie określony i we Wspomnieniach (III 11 pod koniec): występuje też u Platona, w Sympozjon i w Fedonie. [przypis tłumacza]

Apollodoros z Aten (ok. 180–ok. 110 p.n.e.) — filolog, geograf i kronikarz grecki. [przypis edytorski]

Apollodor śnił, iż Scytowie (…) — Plutarch, O odwlekaniu kary przez bogów, 9. [przypis tłumacza]