Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | czeski | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | holenderski | ironicznie | łacina, łacińskie | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 7825 przypisów.

Conciergèrie — więzienie. [przypis redakcyjny]

concierge (fr.) — dozorca, dozorczyni. [przypis edytorski]

Conciergerie — średniowieczna część paryskiego Pałacu Sprawiedliwości, w której mieściło się więzienie polityczne. [przypis edytorski]

Conciergerie — Untersuchungsgefängnis auf der Seine-Insel. [przypis edytorski]

concilium (łac.) — zebranie, zgromadzenie; tu: zebranie apostołów, tzw. sobór jerozolimski (Dz 15, 6n). [przypis edytorski]

Concino Concini, markiz d'Ancre (1575–1617) — włoski arystokrata i polityk, faworyt królowej Francji Marii Medycejskiej, odegrał znaczącą rolę polityczną w okresie małoletniości króla Ludwika XIII. Zginął zamordowany przez spiskowców młodego króla, który przy pomocy własnych faworytów chciał przejąć ster rządów w państwie. [przypis edytorski]

conclave (łac.) — konklawe, zgromadzenie kardynałów w celu wyboru nowego papieża. [przypis edytorski]

conclave — wybory nowego papieża po śmierci poprzedniego. [przypis edytorski]

concludetur (łac.) — postanowi się. [przypis redakcyjny]

conclusum (łac.) — postanowienie. [przypis redakcyjny]

conclusum (łac.) — postanowione. [przypis edytorski]

conclusum (łac.) — postanowione. [przypis redakcyjny]

conclusum (łac.) — skończyło się na tym. [przypis redakcyjny]

conclusum (łac.) — uchwalono. [przypis redakcyjny]

conclusum (łac.) — wywnioskowano. [przypis redakcyjny]

Concolinel — zapewne tytuł piosenki śpiewanej przez Ćmę; być może przekręcona nazwa popularnej wówczas nieobyczajnej piosenki francuskiej Qvand Colinet. [przypis edytorski]

concordia (łac.) — zgodność. [przypis edytorski]

Concordia parvae res crescunt, discordia maximae dilabuntur (łac.) — zgoda sprawia, że małe rzeczy stają się wielkimi, w niezgodzie nawet największe się rozpadają. [przypis edytorski]

Concordia res parvae crescunt, discordia maximae dilabuntur (łac.) — W zgodzie małe rzeczy wzrastają, w niezgodzie nawet największe upadają; cytat z pism rzymskiego historyka Salustiusza (86–34 p.n.e.). [przypis edytorski]

Concordia res parvae crescunt (łac.) — cytat z dzieła Bella Iugurthinum rzymskiego historyka Salustiusza (Gaius Sallustius Crispus, 86–35 p.n.e.), druga część zdania brzmi: discordia vel maximae dilabuntur, a całość oznacza: Dzięki zgodzie małe rzeczy stają się większe, a przez niezgodę nawet największe rozpadają się. [przypis edytorski]

concorso (wł.) — konkurs, konkurencja. [przypis edytorski]

concussisset (…) non occupasset (łac.) — byłoby zachwiało… nie uprzedziła. [przypis redakcyjny]

conde de Montezuma (hiszp.) — hrabia Montezumy, dziedziczny tytuł hiszpańskiej szlachty przysługujący linii potomków Montezumy II (od roku 1865: ducado de Moctezuma, książę Montezumy); Montezuma II Xocoyotzin (1466–1520) był ostatnim przed przybyciem Hiszpanów władcą imperium Azteków w Meksyku; nie stawiał oporu Hiszpanom, uznał władzę zwierzchnią króla hiszpańskiego; został uwięziony przez Cortésa, zginął podczas powstania antyhiszpańskiego w stolicy. [przypis edytorski]

Conde de Sulaco (hiszp.) — hrabia Sulaco. [przypis edytorski]

conde (hiszp.) — hrabia. [przypis edytorski]

condemned cells (ang.) — cele skazańców. [przypis edytorski]

conde (port.) — hrabia. [przypis edytorski]

Condiderant civitatem Romnove, trahentem nomen suum a Roma — założyli miasto Romnowe, biorące swa nazwę od Romy (Rzymu). [przypis edytorski]

Condillac — jeden z transplantatorów Locke'a na francuską ziemię, gdzie się ten empiryzm rozwija jako sensualizm i materializm. Ur. w r. 1715, zm. w r. 1780 i napisał w tym czasie 23 tomy dzieł. Sensualista. Dwa źródła, jakie Locke dał poznaniu, wrażenie (Sensation) i namysł (Reflexion), sprowadza Condillac do jednego: do sensacji (wrażenia). Idee i wola są dla niego tylko zmodyfikowanymi wrażeniami zmysłowymi, z których wyprowadza wszystkie funkcje umysłu. Wszystkie wiadomości i pobudki woli ma człowiek do zawdzięczenia tylko zmysłowemu wrażeniu. Główne dzieła: Essai sur l'origine des connaissances humaines, 1746; Traité des sensations; Traité des animaux; La logique; Extrait raisonné. [przypis tłumacza]

con Dio (wł.) — z Bogiem. [przypis edytorski]

conditionaliter (łac.) — pod warunkiem. [przypis redakcyjny]

conditiones sine quibus non (łac.) — warunki konieczne. [przypis edytorski]

conditio sine qua non (łac.) — warunek niezbędny. [przypis edytorski]

Conditor alme siderum — łaciński hymn gregoriański z VII w., śpiewany w liturgii wieczornej podczas adwentu. [przypis edytorski]

conditorium — grobowiec. [przypis redakcyjny]

Condorcet, Jean Antoine Nicolas (1743–1794) — francuski filozof-racjonalista, matematyk, ekonomista i polityk epoki oświecenia; jako jeden z pierwszych w historii głosił powszechną i bezpłatną edukację, konstytucjonalizm i równouprawnienie bez względu na płeć i rasę. [przypis edytorski]

Condorcet, Jean Antoine Nicolas (1743–1794) — fr. filozof-racjonalista, matematyk, ekonomista i polityk epoki oświecenia. Jako jeden z pierwszych w historii głosił powszechną i bezpłatną edukację, konstytucjonalizm i równouprawnienie bez względu na płeć i rasę. Jego gł. dziełem jest Esquisse d'un tableau historique des progrès de l'esprit humain (Szkic obrazu postępu ducha ludzkiego poprzez dzieje, 1794) zawierający wykład teorii postępu ludzkości. Wziął czynny udział w rewolucji francuskiej, w 1793 uznany za „zdrajcę narodu”, zaczął się ukrywać. Podczas próby ucieczki z Paryża został zatrzymany i uwięziony, 2 dni później znaleziono go martwego w celi. [przypis edytorski]

Condorcet, Jean Antoine Nicolas (1743–1794) — fr. filozof-racjonalista, matematyk, ekonomista i polityk epoki oświecenia. Jako jeden z pierwszych w historii głosił powszechną i bezpłatną edukację, konstytucjonalizm i równouprawnienie bez względu na płeć i rasę. Jego gł. dziełem jest Esquisse d'un tableau historique des progrès de l'esprit humain (Szkic obrazu postępu ducha ludzkiego poprzez dzieje, 1794) zawierający wykład teorii postępu ludzkości. [przypis edytorski]

Condorcet, Jean Antoine Nicolas (1743–1794) — fr. filozof-racjonalista, matematyk, ekonomista i polityk epoki oświecenia; jako jeden z pierwszych w historii głosił hasła powszechnej i bezpłatnej edukacji, konstytucjonalizmu i równouprawnienia bez względu na płeć i rasę; jego gł. dziełem jest Esquisse d'un tableau historique des progrès de l'esprit humain („Szkic obrazu postępu ducha ludzkiego poprzez dzieje”, 1794) zawierający wykład teorii postępu ludzkości. [przypis edytorski]

condottiere — kondotier, we Włoszech w okresie renesansu dowódca oddziału najemnego wojska na służbie miasta albo księcia. [przypis redakcyjny]

Conentur (…) rebus (łac.) — „Bądź każdej rzeczy panem, nie zaś niewolnikiem” (Horatius, Epistulae, I, 1, 19; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

Coney Island — dzielnica rozrywkowa i mieszkalna na półwyspie będącym częścią nowojorskiego Brooklynu. [przypis edytorski]

conferre in ulteriori tractu (łac.) — pomówić o dalszym ciągu. [przypis redakcyjny]

conferva (biol.) — rodzaj glonów wyróżniany w dawnych systemach taksonomicznych, obejmujący m.in. dzisiejsze zielenice, krasnorosty i sinice. [przypis edytorski]

confessata authentica (łac.) — zeznania autentyczne. [przypis redakcyjny]

Confessions d'un enfant du siècleSpowiedź dziecięcia wieku Musseta. [przypis redakcyjny]

Confessions (…) Elle et lui (…) Lui et elle — wszystkie wymienione utwory osnute są na „epizodzie weneckim” [Alfreda] Musseta i George Sand. Powieść Elle et lui (Ona i on) jest pióra George Sand; Lui et elle (On i ona) jest repliką Pawła Musset, brata poety. [przypis redakcyjny]

confessions (fr.) — wyznania. [przypis edytorski]

confetti a. konfetti — kolorowe krążki papieru, rozsypywane podczas zabawy. [przypis edytorski]

confetti — drobne kawałki papieru służące do obsypywania się podczas balów, zabaw karnawałowych itp. [przypis edytorski]

confetti — kolorowe kawałki papieru, którymi obsypują się uczestnicy balu. [przypis edytorski]

Confitebor Tibi Domine in toto corde meo (łac.) — Chwalę Cię, Panie, całym sercem; Psalm 9. [przypis edytorski]

confiteor (łac.) — spowiadam się (pierwsze słowa modlitwy, stanowiącej część łacińskiej mszy św.). [przypis edytorski]

confiteor (łac.) — wierzę; początek modlitwy w kościele katolickim, zw. spowiedzią powszechną: Confiteor Deo omnipotenti (Wierzę w Boga wszechmogącego). [przypis edytorski]

confiteor (łac.) — wyznaję; pierwsze słowo modlitwy katolickiej znanej jako „spowiedź powszechna”, wykorzystane przez Stanisława Przybyszewskiego jako tytuł jego manifestu; tu przen.: manifest. [przypis edytorski]

confoederati (łac.) —- sprzymierzeni. [przypis redakcyjny]

conformiter (łac.) — tak samo, zgodnie. [przypis redakcyjny]

confortatori (wł.) — dosł.: pocieszający; duchowni odprowadzający skazańców na miejsce kaźni. [przypis redakcyjny]

Con fuoco! Piu di fuoco (wł.) — Z ogniem! Więcej ognia. [przypis redakcyjny]

confusum (…) est — Seneca, Epistulae morales ad Lucilium, 89. [przypis tłumacza]

congé (fr.) — zwolnienie. [przypis edytorski]

congiuro te… va via! va via (wł.) — zaklinam cię, odejdź. [przypis edytorski]

congressus (łac.) — spotkanie. [przypis edytorski]

congressus (łac.) — spotkanie, zjazd. [przypis edytorski]

congressus (łac.) — zjazd; towarzystwo; najazd. [przypis redakcyjny]

co niebądź (daw.) — tu: trochę. [przypis edytorski]

[co nie istnieje] ani samo w sobie — „nec in se”. Elbogen 21 uw. 2 sądzi, że nie ma tu mowy o różnicy bytu substancjalnego i sposobowego, a zatem „in se” = „in anima”. Tak biorą Elwes 21 i Saisset 320. Ale przecież w następnym zdaniu okazuje się, że są właśnie w duszy. [przypis tłumacza]

Co nie jest do istności — to, czego nie możemy zaliczyć do rzeczy istniejących; to, czego się nie da wymierzyć ani zliczyć. [przypis redakcyjny]

co nie jest rzecz łatwa — dziś popr.: co nie jest rzeczą łatwą. [przypis edytorski]

co nie k'myśli baczysz — co ci się nie spodoba. [przypis edytorski]

Coniicito (…) quaegue — Lucretius, De rerum natura IV, 1062. [przypis tłumacza]

co ni mom przyńść (gw.) — czemu nie miałabym przyjść. [przypis edytorski]

Coninck, Giles de (1571–1633) — jezuita rodem z Flandrii. [przypis tłumacza]

Coninck, Giles de a. Aegidius de Coninck (1571–1633) — jezuicki teolog z Flandrii. [przypis edytorski]

co niosą na drągach — ponieważ jest ciężka, wypakowana pieniędzmi. [przypis redakcyjny]

Coniugis (…) amorem (łac.) — „Zanim przesyt ją zmusił puścić szyję męża/ Młodego, przesyt, który w długich nockach zimy/ Dostatecznie nakarmi miłość pieszczot chciwą” (Catullus, Carmina, LXVIII, 81; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

Coniugium (…) uxor — Iuvenalis, Satirae, X, 352. [przypis tłumacza]

coniunctio armorum (łac.) — złączenie broni. [przypis redakcyjny]

coniunctivus (łac.) — tryb warunkowy. [przypis edytorski]

conjungium (z łac. coniungium) — małżeństwo; małżonek; spółkowanie. [przypis edytorski]

connaissait la question a fond (fr.) — znał dokładnie sprawę. [przypis edytorski]

connaisseurs des affaires d'amour (fr.) — znawcy spraw miłosnych. [przypis redakcyjny]

Connais-tu le carnaval vénitien? — ces masques, ces grossiers paysans de la Pologne, sont savants comme les bergers de Virgile. [przypis redakcyjny]

Connaraceae, pol.: bobniowate (biol.) — rodzina tropikalnych pnączy, krzewów i niskich drzew. [przypis edytorski]

Connaught a. Connacht — jedna z prowincji irlandzkich w zachodniej części kraju. [przypis edytorski]

Connaught, Connacht — jedna z prowincji Irlandii. [przypis edytorski]

Connecticut — północno-wschodni stan Stanów Zjednoczonych, jedna z trzynastu pierwotnych kolonii. [przypis edytorski]

Conotop — Konotop, miasteczko w dzis. gub. czernichowskiej, nad rzeczką Konotopą. [przypis autorski]

conquistador (hiszp.), pol.: konkwistador — zdobywca; najczęściej odnoszone do hiszpańskich zdobywców Ameryki Południowej i Środkowej. [przypis edytorski]

Conradi, Hermann (1862–1890) — pisarz niem., pionier naturalizmu w Niemczech, wydawca antologii Moderne Dichtercharaktere (Współczesne sylwetki poetów; wyd. 1885). [przypis edytorski]

Conradis Laden — authentische Ortsangabe: in der Dresdner Schlossgasse 252 befand sich eine Konditorei von Wilhelm Conradi. [przypis edytorski]