Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 477 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | polityczny | portugalski | potocznie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie

Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 5140 przypisów.

dynastia czternasta — panująca w Drugim Okresie Przejściowym przed przejęciem kontroli nad Deltą przez Hyksosów. Według części uczonych obejmująca królów rządzących Dolnym Egiptem równocześnie z władcami XIII dynastii (1802–1649 p.n.e.). [przypis edytorski]

Dynasy — teren ogrodu, gdzie założono w roku 1892 pierwszy w Warszawie tor kolarski. [przypis edytorski]

Dyndym — Dindymon, góra we Frygii, poświęcona kultowi Cybele. [przypis edytorski]

dyntoria — zniekształcona forma wyrazu: dintojra („koleżeński” sąd przestępczy). [przypis edytorski]

Dyoniz (mit. gr.) — właśc. Dionizos (rzym. Bachus) syn Zeusa i Semele, bóg wina i życiodajnych sił przyrody; ocalony przez ojca przed zemstą zdradzonej Hery, wychowany przez nimfy i satyrów. [przypis edytorski]

dyplomant — tu: absolwent, który uzyskał dyplom ukończenia uczelni. [przypis edytorski]

dyplomatyka (daw.) — dyplomacja; tu: korespondencja dyplomatyczna. [przypis edytorski]

dyplomatyzować — postępować dyplomatycznie, oględnie, ostrożnie. [przypis edytorski]

dyrdać (gw.) — biec lub iść szybko drobnymi kroczkami. [przypis edytorski]

dyrdać (gw.) — iść. [przypis edytorski]

dyrdem (daw.) — dziś: w dyrdy (pot.): prędko, żwawo. [przypis edytorski]

dyrekcja (daw.) — kierunek. [przypis edytorski]

dyrekcja (daw.) — tu: kierunek. [przypis edytorski]

dyrekcja — tu: kierunek, ukierunkowanie. [przypis edytorski]

dyrekcyjny — związany z dyrekcją; tu: o samochodzie służbowym do dyspozycji dyrekcji. [przypis edytorski]

dyrektor (daw.) — tu: nauczyciel domowy. [przypis edytorski]

Dyrektoriat — pięcioosobowy rząd Republiki Francuskiej ustanowiony w 1795, w czasie Wielkiej Rewolucji Francuskiej; także: okres działania tego rządu, tj. do zamachu stanu dokonanego przez Napoleona w 1799. [przypis edytorski]

dyrektor klasy — tu: wychowawca klasy. [przypis edytorski]

dyrektorowe — zapewne chodzi o opłaty na utrzymanie nauczyciela wiejskiego. [przypis edytorski]

dyschromatop — osoba wadliwie widząca barwy. [przypis edytorski]

dyscyplina — krótki bat z rzemieniami [przypis edytorski]

dyscyplina — krótki bicz, narzędzie kary lub pokuty. [przypis edytorski]

dyscyplina — krótki bicz z kilkoma rzemieniami, narzędzie kary. [przypis edytorski]

dyscyplina — przyrząd (kilka rzemieni umocowanych do rękojeści) służący do wymierzania kar cielesnych. [przypis edytorski]

dyscyplina — tu: bicz o kilku rzemieniach. [przypis edytorski]

dyscyplina — tu: rózga. [przypis edytorski]

dyscyplinne razy — uderzenia dyscypliny, czyli bicza; chodzi tu o praktyki umartwiania się stosowane przez biczowników. [przypis edytorski]

dyscypul (daw.) — od łac. discipulus, uczeń. [przypis edytorski]

dysekcja (z łac.) — operacja rozcięcia ciała w celu zbadania jego budowy; sekcja. [przypis edytorski]

dysekować (z łac.) — przeprowadzać sekcję, rozcinać ciało w celach badawczych; przen.: badać drobiazgowo. [przypis edytorski]

dysekować (z łac.) — robić dysekcję, przeprowadzać sekcję, rozcinać ciało w celach badawczych; badać drobiazgowo. [przypis edytorski]

dysenteria, dziś dyzenteria — czerwonka, krwawa biegunka. [przypis edytorski]

dysertacja (daw.) —rozumowanie, dyskusja, roztrząsanie jakiegoś problemu, badanie; dziś: rozprawa naukowa. [przypis edytorski]

dysertacja — rozprawa naukowa. [przypis edytorski]

dysertacja — rozprawa naukowa, tu w znaczeniu ironicznym. [przypis edytorski]

dysertacja (z łac. dissertatio) — daw. rozumowanie, dyskusja, roztrząsanie jakiegoś problemu, badanie; dziś: rozprawa naukowa. [przypis edytorski]

dysertować (daw.) — rozprawiać. [przypis edytorski]

dysjunkcja (z łac.) — rozłączenie. [przypis edytorski]

dyska (daw., z fr. dix: dziesięć) — dyszka, dziesiątka; tu zapewne: moneta o nominale 10 kopiejek, wręczana jako napiwek. [przypis edytorski]

dyska — dziś popr. forma D.lp: dysku. [przypis edytorski]

dyski (daw.) — z fr. dziesiątki. [przypis edytorski]

dyskobol — sportowiec uprawiający rzut dyskiem. [przypis edytorski]

dyskontować — realizować (np. czek). [przypis edytorski]

dyskontować weksel — realizować należność wekslową przed upływem terminu płatności, co wiąże się z potrąceniem przez odkupującego weksel (zwykle bank) dyskonta, tj. pewnej części sumy, na jaką wystawiono weksel. [przypis edytorski]

dyskordia (z łac.) — niezgoda, skłócenie. [przypis edytorski]

dyskrecja — tu: dbłość, ostrożność. [przypis edytorski]

dyskrecja — tu: łaska. [przypis edytorski]

dyskrecjonalna — poufna; jeszcze nie określona. [przypis edytorski]

dyskredowany — przekręcone przez mówiącego: dyskredytowany. [przypis edytorski]

dyskurować (daw.) — rozmawiać. [przypis edytorski]

dyskursa (przestarz. forma M. lm) — dziś popr.: dyskursy; dyskurs: dyskusja, spór. [przypis edytorski]

dyskursować (daw.) — prowadzić dyskurs, rozprawiać. [przypis edytorski]

dyskurs (z łac.) — rozmowa. [przypis edytorski]

dyskusyj, jakie na podobny temat toczyły się nie tak dawno u nas — zapoczątkowanych przez Karola Irzykowskiego głośnym artykułem Niezrozumialstwo („Wiadomości Literackie” 1924, nr 38), na który odpowiedzieli Jerzy Hulewicz, Maria-Jehanne Wielopolska, Jan Nepomucen Miller, Józef Ujejski. [przypis edytorski]

dysocjacja (z łac.) — oddzielenie. [przypis edytorski]

dysolucja — rozprężenie, rozprzężenie, rozkład. [przypis edytorski]

dysonans (muz.) — niezgodne współbrzmienie dźwięków. [przypis edytorski]

dysonans (z łac.) — brak harmonii. [przypis edytorski]

dysonans (z łac.; muz.) — współbrzmienie dwóch dźwięków dających wrażenie niezgodności; tutaj przen.: sprzeczność, rozbieżność. [przypis edytorski]

dyspensator — zarządca. [przypis edytorski]

dyspensa — wydawane w szczególnych przypadkach zwolnienie z obowiązku przestrzegania któregoś z przepisów prawa kościelnego (tu: zakazu małżeństw pomiędzy krewnymi). [przypis edytorski]

dysperak a. desperak (daw., gw.) — człowiek trudny we współżyciu, nieznośny. [przypis edytorski]

dysponować — tu: wydać polecenie wykonania a. dostarczenia. [przypis edytorski]

dysponować — w katolicyzmie: przygotowywać na śmierć przez udzielanie ostatniego sakramentu. [przypis edytorski]

dyspozycja (psych.) — skłonność do pewnych rodzajów przeżyć psychicznych. [przypis edytorski]

dysputacja (daw.) — dyskusja, rozprawa, polemika. [przypis edytorski]

dysputa — dyskusja na poważny temat. [przypis edytorski]

dysputatorium (daw.) — rodzaj zajęć dla grupy studentów polegający na dysputowaniu problemów naukowych. [przypis edytorski]

dyssekcja (z łac.) — analiza, rozbiór gramatyczny i logiczny wiersza. Dziś wyraz używany wyłącznie w znaczeniu medycznym. [przypis edytorski]

dyssekować (daw.) — dokonywać rozbioru, szczegółowo analizować części czegoś; dokonywać sekcji. [przypis edytorski]

dyssydent — dziś: dysydent; tu: innowierca. [przypis edytorski]

dyssypacyjny — dyssypacja: rozpraszanie energii. [przypis edytorski]

dystans — tu: pewien odcinek (linii kolejowej). [przypis edytorski]

dystrakcja — coś, co rozprasza uwagę. [przypis edytorski]

dystrakcja — czynnik rozpraszający, utrudniający skupienie się; dawniej też: rozrywka, przyjemność. [przypis edytorski]

dystrakcja (daw.) — rozproszenie (uwagi, skupienia). [przypis edytorski]

dystrakcja (daw.) — roztargnienie, rozproszenie uwagi, skupienia. [przypis edytorski]

dystrakcja — rozproszenie; szczególnie: rozproszenie uwagi, skupienia; daw. także: rozrywka, przyjemność. [przypis edytorski]

dystrakcja — rozproszenie; szczególnie: rozproszenie uwagi, skupienia. [przypis edytorski]

dystrakcja — tu: rozproszenie (uwagi). [przypis edytorski]