Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | portugalski | pospolity | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | wulgarne | zdrobnienie

Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 6160 przypisów.

Oran — duże miasto portowe w płn-zach. Algierii. [przypis edytorski]

Oranienburg — miejscowość w pobliżu Poczdamu, gdzie już w 1933 r. utworzony został obóz koncentracyjny Sachsenhausen. [przypis edytorski]

Oranje — rzeka w płd. Afryce, płynąca ze wschodu na zachód, od Gór Smoczych do Oceanu Atlantyckiego; jej nazwa oznacza „pomarańczowa”; w czasach kolonialnych stanowiła linię graniczną pomiędzy bryt. Kolonią Przylądkową a innymi terytoriami regionu. [przypis edytorski]

oranki — zaorany obszar. [przypis edytorski]

Oran — miasto i prowincja w Algierze. [przypis redakcyjny]

orant — przedstawienie modlącej się postaci, zazwyczaj stojącej. [przypis edytorski]

oranych — w wydaniu drugim: rozdanych. [przypis edytorski]

oranżerii — cieplarni, szklarni na rośliny. [przypis redakcyjny]

Ora pro nobis Domine ament — Módl się za nami, Panie, amen (łac.). [przypis autorski]

ora pro nobis (łac.) — módl się za nami. [przypis edytorski]

o Rataiewskim, którego nadgroda zdobi dzieie wieku naszego — żołnierz nazwiskiem Rataiewski z niebezpieczeństwem życia swego wyrwawszy kilka osób z powodzi, która przypadła w Kaliszu 1780, dostał od monarchy kochaiącego ludzkość pieniężną nadgrodę, pensyą dożywotnią i medal srebrny Merentibus [tj. łac.: Zasłużonym; medal ustanowiony przez Stanisława Augusta Poniatowskiego w 1766 r.], który mu oddano przy paradzie całego regimentu, aby go nosił przy sukni na niebieskiey wstążce. Ileż! podobnych przykładów zdarzać się mogło dawniey, które, nie maiąc nadgrody, poszły w zapomnienie. [przypis autorski]

orate fratres (łac.) — módlcie się bracia. [przypis edytorski]

orate fratres (łac.) — módlcie się, bracia. [przypis edytorski]

oratione (łac.) — modlitwą. [przypis redakcyjny]

Orationem Demosthenis περί συμμοριών (łac. i gr.) — mowa Demostenesa o okręgach podatkowych. [przypis edytorski]

oratio obliqua (łac.) — mowa zależna, przytoczenie czyjejś wypowiedzi nie w formie dosłownej, ale w formie zdania podrzędnego dopełnieniowego. [przypis edytorski]

Oratio pro MurenaMowa w obronie Mureny, jedna z mów Cycerona (106–43 p.n.e.). [przypis edytorski]

oratio recta (łac.) — mowa niezależna, dosłowne przytoczenie cudzej wypowiedzi. [przypis edytorski]

Orator Celius (…) we dwóch — Seneka, O gniewie, III, 8. [przypis tłumacza]

oratorianin — członek katolickiego stowarzyszenia osób duchownych lub świeckich, w którym nie ma obowiązku składania ślubów zakonnych, założonego w XVI w. przez Filipa Neri. [przypis edytorski]

Oratorium — tu: francuski zakon oratorian, Kongregacja Oratorium Naszego Pana Jezusa Chrystusa, założona w 1611 przez kardynała Pierre'a de Bérulle, inicjatora tzw. francuskiej szkoły duchowości, katolickiego ruchu duchowego, misyjnego i reformatorskiego. [przypis edytorski]

oratorium — tu: sala przeznaczona do modlitwy; kaplica. [przypis edytorski]

orator (łac.) — mówca. [przypis edytorski]

oravi (…) laboravi (wł.) — modliłem się, ale nie pracowałem. [przypis redakcyjny]

orawska — Orawa to region i kraina historyczna w Europie Środkowej w dorzeczu rzeki Orawy. [przypis edytorski]

orawski — Orawa to region górski na pograniczu polsko-słowackim, leżący w dorzeczu rzeki o tej samej nazwie. [przypis edytorski]

oraz (daw.) — naraz, jednocześnie. [przypis edytorski]

oraz (daw.) — także, oprócz tego. [przypis edytorski]

oraz — tu: naraz, jednocześnie. [przypis edytorski]

oraz — tu: także. [przypis edytorski]

orba — orka. [przypis edytorski]

orbare omni praesidio et custodia corporis (łac.) — pozbawić wszelakiej obrony i straży przybocznej. [przypis redakcyjny]

Orbassano — miejscowość w płn. Włoszech, ok. 15 km od Turynu. [przypis edytorski]

orbis pictus (łac.: świat w obrazkach) — elementarz z obrazkami; tu: bogaty zbiór czegoś. [przypis edytorski]

orbis terrarum (łac.) — krąg ziemi, cały świat. [przypis edytorski]

orbis terrarum (łac. tu w D. lp) — krąg ziemski. [przypis edytorski]

Orbis (z łac. orbis: krąg, świat) — biuro podróży i przedsiębiorstwo hotelarskie powstałe we Lwowie w 1920 r., funkcjonujące nadal w XXI w. [przypis edytorski]

orchestra — nazwa półkolistego placu w teatrach greckich i rzymskich, znajdującego się pomiędzy sceną a widownią. Była to centralna część teatru. [przypis edytorski]

orchideja — dziś popr.: orchidea. [przypis edytorski]

Orchil — w mitologii irlandzkiej mroczna bogini. [przypis edytorski]

Orchomenos — miasto greckie w Beocji, największe w tej krainie po Tebach. [przypis edytorski]

Orchomenos — miasto w Beocji. [przypis edytorski]

Orchomenos — największe po Tebach miasto w Beocji, zburzone przez Teby, a odbudowane przez Fokidę, otrzymuje niezależność z ręki Filipa. [przypis tłumacza]

Orchomenos — na północnym brzegu jeziora Kopais, drugie po Tebach miasto w Beocji, w zamierzchłej przeszłości główne ognisko handlowe całego kraju. Zburzone przez Teban w 364/3 r., odbudowane przez Macedończyków w 338, było ruiną już za rzymskich czasów [ob. Orchomenos liczy ok. 5000 mieszkańców; Orchomenos w Beocji należy rozróżniać od innego staroż. miasta o tej samej nazwie, położonego w Arkadii, na Płw. Peloponeskim; red. WL]. [przypis tłumacza]

Orchon — rzeka, której źródło znajduje się w centralnej części dzisiejszej Mongolii, a ujście o ponad 1000 km na płn. wschód, wpada do Selengi i z nią do Bajkału. Na rzece znajduje się największy wodospad Mongolii. W dolinie tej rzeki znajdowała się starożytna stolica imperium mongolskiego, Karakorum. [przypis edytorski]

orcik, właśc. ort — daw. drobna moneta srebrna, ćwierć talara. [przypis edytorski]

Orcio — bohater drugoplanowy z Nie-Boskiej komedii Zygmunta Krasińskiego. [przypis edytorski]

Orcio — bohater drugoplanowy z Nie-boskiej komedii Zygmunta Krasińskiego. [przypis edytorski]

Orcio — Jerzy Lubomirski. [przypis redakcyjny]

Orcio — postać z Nie-Boskiej komedii Zygmunta Krasińskiego; synek gł. bohatera, hr. Henryka, natchniony przez umierającą matkę, aby został poetą i w ten sposób uzyskał więź z ojcem, z którym jej samej nie udało się utrzymać duchowej bliskości. [przypis edytorski]

orcisko — ort, czwarta część talara. [przypis redakcyjny]

orczyk — drążek do zaczepiania pasów uprzęży. [przypis edytorski]

orczyk — poziomy drążek, do którego przyczepia się uprząż od strony ciągniętego obiektu. [przypis edytorski]

orczyk — poziomy drążek służący do połączenia uprzęży koni pociągowych z pojazdem lub narzędziem rolniczym. [przypis edytorski]

orczyk — poziomy drążek służący do połączenia uprzęży koni pociągowych z pojazdem lub narzędziem rolniczym; w przypadku zaprzęgu dwukonnego używano tzw. wagi, złożonej z dłuższego drążka, na którego obu końcach na żelaznych kółkach wisiały dwa orczyki. [przypis edytorski]

orczyk — poziomy drążek służący do połączenia uprzęży koni pociągowych z pojazdem. [przypis edytorski]

orczyk — tu: drążek przy wozie, służący do zaczepienia pasów i łańcuchów od uprzęży. [przypis edytorski]

orczyk (z niem. Ortscheit) — poziomy drążek służący do połączenia uprzęży zwierząt pociągowych z ładunkiem lub pojazdem. [przypis edytorski]

orczyk (z niem. Ortscheit) — tu: poziomy drążek służący do połączenia uprzęży koni pociągowych z pojazdem. [przypis edytorski]

orda (hist., z tur.) — państwo, obóz lub wojsko tatarskie. [przypis edytorski]

orda (hist., z tur.) — tu: wojsko tatarskie. [przypis edytorski]

orda krymska — Tatarzy krymscy. [przypis redakcyjny]

orda — organizacja państwowa lub wojskowa ludów mongolsko-tatarskich. [przypis edytorski]

Orda — państwo mongolsko-tatarskie. W XIV w. wasalami zależnymi od władcy Ordy byli m.in. książęta ruscy, w tym wielki książę moskiewski. [przypis edytorski]

orda — tu: wojsko tatarskie. [przypis edytorski]

Ordem e progresso (port.) — „Ład i postęp”, motto Brazylii inspirowane pozytywistyczną myślą Augusta Comte. [przypis edytorski]

Ordensburg — Ordensburg Krössinsee, niemiecki nazistowski ośrodek szkoleniowy nad jeziorem Krosino na terenie Krosina, w województwie zachodniopomorskim. [przypis edytorski]

Order Czerwonego Sztandaru — order za wybitne zasługi wojskowe, pierwsze odznaczenie ustanowione w Rosji sowieckiej (w 1918 r.). [przypis edytorski]

order, który w ubiegłym roku otrzymałem — mowa o krzyżu oficerskim orderu „Polonia Restituta”, nadanym Przybyszewskiemu 2 maja 1925 r. (30 kwietnia 1927 r. otrzymał krzyż komandorski tegoż orderu). [przypis edytorski]

Order Łaźni — odznaczenie angielskie ustanowione rzekomo przez króla Henryka IV w 1399 r. [przypis tłumacza]

order Leopolda — austriackie i austro-węgierskie odznaczenie, nadawane w latach 1808–1918 za zasługi cywilne i wojskowe. [przypis edytorski]

order (niem.) — rozporządzenie; rozkaz. [przypis edytorski]

Order Odrodzenia Polski, Polonia Restituta — polskie państwowe odznaczenie cywilne nadawane za wybitne zasługi dla państwa i społeczeństwa, ustanowione w 1921 jako najwyższe odznaczenie państwowe po Orderze Orła Białego. [przypis edytorski]

Order Podwiązki — najwyższy order angielski, ustanowiony przez króla Edwarda III w 1348. [przypis edytorski]

Order Podwiązki — najwyższy order angielski, ustanowiony przez króla Edwarda III w 1348 r. [przypis tłumacza]

Order Świętego Stanisława — historyczny polski order nadawany od 1765 w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, Księstwie Warszawskim i Królestwie Polskim; od 1831 przyznawany jako odznaczenie rosyjskie. [przypis edytorski]

Order Świętego Stanisława — polski order ustanowiony w 1765 r. przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, nadawany w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, Księstwie Warszawskim i Królestwie Polskim; od 1831 r. istniał jako odznaczenie rosyjskie. [przypis edytorski]

Order Świętej Anny — order carski przyznawany w Imperium Rosyjskim; od 1831 na przedostatnim miejscu w hierarchii orderowej; dzielił się na cztery klasy. [przypis edytorski]

Order Żelaznej Korony — austriackie odznaczenie, ustanowione w 1815 roku, za zasługi wojskowe i cywilne. [przypis edytorski]

Order Złotego Runa — najwyższe odznaczenie hiszpańskie. [przypis edytorski]

Order Złotego Runa — odznaczenie nadawane przez dunastię Habsburgów, jeden z najważniejszych orderów na świecie. [przypis edytorski]

OrdessaOrdessa est le vrai ancien nom; aujourd'hui Odessa [fr.: Ordessa to prawdziwie starożytne imię; dziś Odessa; red. WL]. [przypis autorski]

Ordessa zmartwychwstała — Po traktacie Rosji z Turcją roku 1792 dla obrony nowych granic otworzony port nad Morzem Czarnym. Korzystne pod względem handlu położenie ściągnęło mnóstwo mieszkańców; powstałe miasto nazwano Odessą od starożytnej, niegdyś w tych stronach kwitnącej osady greckiej, która tym sposobem „zmartwychwstała”. [przypis redakcyjny]

ordinarius prowiantmagister (z łac.) — oficer zaopatrzenia. [przypis edytorski]

ordines Reipublicae (łac.) — Stany Rzeczypospolitej. [przypis redakcyjny]

Ordnung muss sein (niem.) — musi być porządek. [przypis edytorski]