Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 477 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | czeski | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie

Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 5362 przypisów.

czasy Edwardów — obejmujący XIII i XIV w. okres panowania: Edwarda I (lata 1272–1307), reformatora administracji królewskiej i prawa zwyczajowego (common law), które zostało skodyfikowane w statutach z 1275 i 1285 r., Edwarda II, pod którego rządami (1307–1327) nastąpił rozwój instytucji parlamentarnych oraz Edward III, króla Anglii w latach 1327–1377, inicjatora wojny stuletniej, który kontynuował reformy prawodawstwa i systemu rządzenia. [przypis edytorski]

czasy Henryków — prawdopodobnie chodzi o rządy Henryka VII (1457–1509) i Henryka VIII (1491–1547) z dynastii Tudorów. [przypis edytorski]

czasy napoleońskie — okres panowania i podbojów Napoleona Bonapartego, wodza, a potem cesarza Francji. [przypis edytorski]

czasże (…) się rozstać — konstrukcja z partykułą -że; znaczenie: czy [jest] czas [aby] się rozstać. [przypis edytorski]

czasza — czarka, kielich. [przypis edytorski]

czasza — tu: kielich. [przypis edytorski]

czaszka z Neandertalu — czaszka neandertalczyka, wymarłego przedstawiciela rodzaju Homo (człowiek), którego szczątki odkryto po raz pierwszy (1856) w dolinie Neandertal w Niemczech. [przypis edytorski]

czata — oddział żołnierzy ubezpieczający wojsko w czasie postoju lub dokonujący zwiadu; stać na czatach: stać na straży. [przypis edytorski]

czata (starop., wojsk., z tur. çete a. węg. csata) — gromada; tu wojsk.: oddział żołnierzy ubezpieczający lub dokonujący zwiadu. [przypis edytorski]

czata — tu: strażnica, posterunek. [przypis edytorski]

czatować — czaić się, tu: czekać. [przypis edytorski]

czatownia (daw.) — strażnica, punkt obserwacyjny. [przypis edytorski]

czatownica — strażniczka. [przypis edytorski]

czatownik (daw.) — wartownik lub zwiadowca. [przypis edytorski]

czaty — grupy zwiadowców. [przypis edytorski]

Czatyrdach — własc. Czatyr-Dag, masyw górski na Krymie, ok. 35 km na wschód od Bachczysaraju. [przypis edytorski]

czaty — tu: straż, strażnicy. [przypis edytorski]

Czawczewadze — popr.: Czawczawadze, nazwisko gruzińskiej rodziny książęcej; trudno jednak ustalić tożsamość wskazanej osoby. [przypis edytorski]

czcią (starop. forma) — daw. 3.os.lm: czczą. [przypis edytorski]

Czcicielem rozumu jestem i tych szkiełek mędrca (…) — nawiązanie do utworu Romantyczność z tomu Ballady i romanse Adama Mickiewicza: „Czucie i wiara silniej mówi do mnie/ Niż mędrca szkiełko i oko”. [przypis edytorski]

czciciele ognia — muzułmańskie określenie wyznawców zaratusztranizmu, religii irańskiej panującej niegdyś w Persji (ob. Iran i Irak). Szczególnym obiektem kultu jest w niej stworzony przez najwyższe bóstwo, Ahura Mazdę, oczyszczający, święty ogień. Po podboju Persji przez muzułmanów większość świątyń ognia uległa zniszczeniu lub została przekształcona w meczety. [przypis edytorski]

czcicielów — dziś popr. forma D. lm: czcicieli. [przypis edytorski]

czcigodne — innym oprac. tegoż tłumaczenia: poważane. [przypis edytorski]

czciła go jak fetysza — dziś popr. z B.: jak fetysz. [przypis edytorski]

czcionki cycero — dużymi literami; cycero w typografii to jednostka długości, wynosząca 12 punktów typograficznych, czyli ok. 4,5 mm. Nazwa pochodzi od rozmiaru czcionek użytych w wydaniu listów Cycerona z 1468 r. [przypis edytorski]

czczony w Niemczech panteista — Johann Wolfgang Goethe (1749–1832), wybitny poeta i pisarz niemiecki. [przypis edytorski]

czczość (daw.) — marność. [przypis edytorski]

czczość — odczucie pustki i jałowości. [przypis edytorski]

czczość — pustka, coś nieznaczącego. [przypis edytorski]

czczość — uczucie głodu, pustki w żołądku. [przypis edytorski]

czczy (daw.) — pusty, jałowy, nic nieznaczący. [przypis edytorski]

czczy — nic nieznaczący, bezcelowy, płonny; czczość: próżnia, pustka, jałowość. [przypis edytorski]

czczy — nic nie znaczący, bezcelowy. [przypis edytorski]

czczy — nic nieznaczący, jałowy. [przypis edytorski]

czczy — płonny, bez znaczenia. [przypis edytorski]

czczy — płonny, pusty, bez znaczenia. [przypis edytorski]

czczy — próżny, bezużyteczny. [przypis edytorski]

czczy — pusty, jałowy. [przypis edytorski]

część Ciebie jest duch mój — dziś popr.: częścią Ciebie jest duch mój. [przypis edytorski]

część Ciebie jest — dziś popr.: częścią Ciebie jest. [przypis edytorski]

część — tu: częściowo. [przypis edytorski]

częścią — częściowo, po części. [przypis edytorski]

częścią — częściowo. [przypis edytorski]

częścią (daw.) — częściowo, po części. [przypis edytorski]

częścią (daw.) — częściowo, po części. [przypis edytorski]

częścią (daw.) — po części, częściowo. [przypis edytorski]

częścią — dziś: po części, częściowo. [przypis edytorski]

częścią — dziś w tym znaczeniu: częściowo. [przypis edytorski]

częścią — po części, częściowo. [przypis edytorski]

częścią (starop.) — częściowo, po części. [przypis edytorski]

częścią — tu: częściowo. [przypis edytorski]

części — tu być może raczej: cześci, tj. czci. [przypis edytorski]

Częstochowej — dziś popr. forma Msc.lp: Częstochowie. [przypis edytorski]

Częstochowianka — byłe przedsiębiorstwo przemysłowe w Częstochowie wytwarzające przędzę i tkaniny z bawełny. [przypis edytorski]

częstochowska francuszczyzna — kiepska francuszczyzna; określenie na wzór wyrażenia „rymy częstochowskie”, czyli nieudolne, prymitywne. [przypis edytorski]

częstokół — ogrodzenie z bali. [przypis edytorski]

częstokół — ogrodzenie z drewnianych, ostro zakończonych pali, wbitych jeden przy drugim. [przypis edytorski]

częstokół — ogrodzenie z wbitych w ziemię drewnianych pali. [przypis edytorski]

częstokół — ogrodzenie z zaostrzonych na górze bali drewnianych; palisada. [przypis edytorski]

częstokół — palisada, wał z zaostrzonych bali. [przypis edytorski]

częstokół — wał z drewnianych bali, palisada. [przypis edytorski]

częstom cię (…) pytała (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: często cię pytałam. [przypis edytorski]

Często powtarza się w Platonie (…) „(…) znaj samego siebie”Charmides, Protagoras, Fajdros, Fileb, Alkibiades I, Prawa. [przypis edytorski]

częstoś to przeczuwał — dziś: często to przeczuwałeś. [przypis edytorski]

częstymi ofiary — daw. forma N.lm; dziś popr.: (…) ofiarami. [przypis edytorski]

czechło a. czecheł (daw., gw.) — gzło, giezło, koszula; także: płócienny kitel, prześcieradło. [przypis edytorski]

czechło, właśc. czecheł (daw.) — tkanina służąca do okrywania ciał zmarłych, całun. [przypis edytorski]

Czechow, Anton (1860–1904) — rosyjski nowelista i dramatopisarz, mistrz małych form literackich, klasyk literatury rosyjskiej; autor m.in. jednoaktowej komedii Niedźwiedź. (1888). [przypis edytorski]

Czechowie zburzyli Poznań i Gniezno i zwłoki św. Wojciecha z sobą unieśli — w wyniku najazdu księcia czeskiego Brzetysława latem 1038 r. została spustoszona Wielkopolska (Gniezno, Poznań, Giecz) i wywiezione relikwie św. Wojciecha, arcybiskupa Radzima Gaudentego i Pięciu Braci Męczenników do Czech. [przypis edytorski]

Czechowski, Leon (1797–1888) — żołnierz, kawaler orderu Virtuti Militari za bitwę pod Olszynką Grochowską. [przypis edytorski]

Czeczeniec, Kabardyniec, Osetyniec, Ingusz — przedstawiciele ludów kaukaskich. [przypis edytorski]

czeczota a. czeczotka — drewno, najczęściej brzozy, powstałe wskutek obrzęku pnia, o zmienionym układzie włókien i rysunku słojów, z plamkami i spiralnymi deseniami; cenione ze względu na swoją dekoracyjność. [przypis edytorski]

Czeczot, Jan (1796–1847) — polski poeta, etnograf i tłumacz, przyjaciel Adama Mickiewicza, sekretarz Towarzystwa Filomatów; w 1825 za działalność konspiracyjną skazany na zesłanie, zwolniony w 1841; zbierał i tłumaczył ludową poezję białoruską. [przypis edytorski]

czeczotka a. czeczota — drewno brzozy a. topoli o splątanym układzie włókien, drewno kędzierzawe. [przypis edytorski]