Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | łacina, łacińskie | liczba mnoga | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 5246 przypisów.
lokacja — oddawanie do klasztoru. [przypis redakcyjny]
lokacja — umieszczenie (kapitału). [przypis redakcyjny]
lokaj — służący. [przypis edytorski]
Lokal Anzeiger (niem.) — gazeta ogłoszeniowa; rodzaj gazety zawierającej przede wszystkim lokalne ogłoszenia reklamowe. [przypis edytorski]
lokalnej — miejscowej. [przypis redakcyjny]
lokanda — miejsce, dom. [przypis redakcyjny]
lokata (daw., z łac. locatus: umieszczony) — miejsce, pomieszczenie, mieszkanie. [przypis edytorski]
lokata (daw., z łac. locatus: umieszczony) — mieszkanie, pomieszczenie, lokal. [przypis edytorski]
lokaut — czasowe zamknięcie przedsiębiorstwa i niedopuszczanie do niego pracowników, w celu wymuszenia gorszych warunków pracy a. zmuszenia do zaprzestania strajku. [przypis edytorski]
lokaut — niewpuszczanie pracowników do zakładu pracy. [przypis edytorski]
lokaut — zamknięcie fabryki przez właściciela, celem wywarcia presji na robotników i zmuszenia ich do ustępstw. [przypis redakcyjny]
lokaut — zamknięcie zakładu pracy zastosowane w odpowiedzi na strajk lub żądania pracownicze. W roku 1906 roku doszło do lokautu w głównych fabrykach Łodzi. Aby pomóc kilkudziesięciu tysiącom robotników, którzy w wyniku lokautu pozostali bez środków do życia, zbierano datki w różnych miastach i krajach europejskich, m.in. w Petersburgu i Moskwie. [przypis edytorski]
lokaut (z ang. lockout) — wstrzymanie funkcjonowania zakładu pracy przez zarządzających, menadżerski odpowiednik strajku. [przypis edytorski]
lokaut (z ang. lockout) — zamknięcie fabryki przez właściciela w celu niedopuszczenia do strajku pracowników lub dla ochrony wyposażenia zakładu przed zniszczeniem. [przypis edytorski]
lokaut (z ang. lockout) — zamknięcie fabryki przez właściciela, w odpowiedzi na strajk lub w celu jego zapobieżenia, celem wywarcia presji na robotników i zmuszenia ich do ustępstw. [przypis edytorski]
lokena — lokio kailis. [przypis edytorski]
Loki (mit. nordycka) — olbrzym zaliczony w poczet bogów, znany z przebiegłości, psotnictwa i krętactwa; przyczynił się do zabicia Baldura, boga piękna i mądrości, za co został przez bogów przykuty łańcuchami do skały, gdzie na twarz ściekał mu jad znajdującego się ponad nim węża. [przypis edytorski]
lokomobila — dawna wielofunkcyjna maszyna rolnicza: silnik spalinowy na kołach, używany do napędzania innych maszyn, np. młockarni. [przypis edytorski]
lokomobila — daw. wielofunkcyjna maszyna rolnicza: kocioł parowy na kołach, używany do napędzania innych maszyn, np. młockarni. [przypis edytorski]
lokomobila — daw. wielofunkcyjna maszyna rolnicza: silnik spalinowy na kołach, używany do napędzania innych maszyn, np. młockarni. [przypis edytorski]
lokomobila (z łac. locus mobilis) — przewoźny zespół napędowy składający się z kotła parowego, maszyny parowej i urządzenia transmisyjnego (np. koła z pasem transmisyjnym), rodzaj małego parowozu bez własnego napędu: silnik parowy był dopiero mocowany na lub z boku kotła. Lokomobile stosowano w XIX i na pocz. XX w. do napędzania maszyn rolniczych, pomp i małych warsztatów itp., często dodatkowo wykorzystując produkowaną parę do ogrzewania oraz pozyskiwania gorącej wody; wyposażone w późniejszym czasie w prądnicę, stanowiły lokalne elektrownie. Z czasem lokomobila została zastąpiona przez silnik spalinowy i elektryczny. [przypis edytorski]
lokomobilis — kilnojamas ar stacionarinis agregatas energijai gauti. [przypis edytorski]
lokomotywy Cegielskiego — który mi postawił raz mały koniak jako kobiecie, kiedy przebrany za amazonkę wystąpiłem pierwszy raz w życiu w r. 1926 na balu maskowym w Zakopanem. [przypis autorski]
lokotenent (z łac.) — pełniący obowiązki (dosł.: trzymający miejsce). [przypis edytorski]
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Lokrowie Amfizejscy — Lokrowie zamieszkiwali północno-wschodnią część Grecji środkowej (Lokris Epiknemidia i Lokris Opuntia), południowo-środkową połać tamże (Lokris Ozolis) oraz południową Italię (Lokroi Epizefyrioi). Amfissa leżała na pograniczu między Lokrydą Ozolską a Fokidą. [przypis tłumacza]
Lokrowie — towarzysze Ajasa, po śmierci wodza osiedli w afrykańskim (tj. libijskim) Pentapolis. [przypis edytorski]
Lokrzy narycyjscy — lud Lokrów z miasta Naryks. [przypis edytorski]
Loksias (od loxos: skrzywiony, ciemny, dwuznaczny) — przydomek delfickiego Apollina. [przypis redakcyjny]
Loksjasz (mit. gr.) — przydomek Apolla jako boga wyroczni. [przypis edytorski]
Loksjasz (mit. gr.) — przydomek Apolla jako boga wyroczni, wiązany z zawiłością i niejednoznacznością jego przepowiedni (λοξός: niejasny), ale pochodzący od λέγειν (mówić). [przypis redakcyjny]
Loksjasz — przydomek Apolla. [przypis edytorski]
Loksyjasz a. Loksias — przydomek Apollina delfickiego (od gr. loxos: ciemny, dwuznaczny). [przypis edytorski]
lokucja — powiedzenie. [przypis redakcyjny]
Lokusta (zm. 69) — rzymska zawodowa trucicielka; opisana w Rocznikach Tacyta. [przypis edytorski]
Lolka Bobrówna — Ludwika Bobrówna (1825–1890), córka Joanny Bobrowej, adresatka wiersza Słowackiego z 1844. [przypis edytorski]
Lombarda (…) który ma w herbie orła na drabinie — Orzeł siedzący na drabinie był to herb Skaligerów. Wiersze te odnoszą się do pierwszego schronienia wygnańca poety i długiego jego pobytu w czasie wygnania w Weronie. [przypis redakcyjny]
Lombardia — kraina historyczna i region administracyjny w płn. Włoszech. [przypis edytorski]
Lombardia — kraina hist. w płn. Włoszech, położona u podnóży Alp. [przypis edytorski]
Lombardia — kraina w płn. Włoszech, położona u podnóży Alp. [przypis edytorski]
lombard — instytucja udzielająca krótkoterminowych pożyczek pod zastaw przedmiotów. [przypis edytorski]
lombard — miejsce, gdzie można pożyczyć pieniądze w zamian za cenny przedmiot. [przypis edytorski]
lombard — zakład udzielający pożyczek pod zastaw przedmiotów wartościowych. [przypis edytorski]
lombard — zakład udzielający pożyczek pod zastaw przedmiotów wartościowych. [przypis redakcyjny]
Lombardzi — rodzina kolegi uniwersyteckiego i przyjaciela Krasińskiego w Genewie. [przypis redakcyjny]
lombardzki — pochodzący z Lombardii, krainy historycznej w płn. Włoszech. [przypis edytorski]
lombik — lombard. [przypis edytorski]
lombr — dawna gra w karty, jeden z prototypów brydża. [przypis edytorski]
lombr — dawna gra w karty, rozpowszechniona w Europie w XVII w. [przypis edytorski]
Lombroso, Cesare (1835–1909) — kryminolog i antropolog włoski, autor poczytnej książki Geniusz i obłąkanie i twórca wyłożonej w niej pseudonaukowej teorii o istnieniu tzw. „typu zbrodniczego”, tj. człowieka o wrodzonych zbrodniczych predyspozycjach psychicznych, uwarunkowanych cechami fizjologicznymi. [przypis edytorski]
Lombroso, Cesare (1835–1909) — włoski psychiatra i antropolog, kontrowersyjny badacz przestępczości oraz autor słynnej rozprawy Geniusz i obłąkanie. [przypis edytorski]
Lombroso, Cesare (1835–1909) — włoski psychiatra i kryminolog, propagator antropometrii. [przypis edytorski]
Lombroso, Cesare (1835–1909) — włoski psychiatra i kryminolog, propagator antropometrii, twórca teorii zakładającej, że niektóre osoby mają wrodzone skłonności do zachowań przestępczych lub chorób psychicznych, co można rozpoznawać po pewnych degeneracyjnych lub atawistycznych cechach wyglądu. [przypis edytorski]
Lombroso, Gina (1872–1944) — włoska popularyzatorka nauki, pisarka; autorka m.in. książek: Anima della donna (Dusza kobiety, 1920), przetłumaczonej w 1924 na język francuski, La donna nella società attuale (Kobieta w dzisiejszym społeczeństwie, 1927) oraz Le tragedie del progresso meccanico (Tragedia postępu mechanicznego, 1930). [przypis edytorski]
lombrozowski — przymiotnik od nazwiska Cesarego Lombroso (1835–1909), włoskiego kryminologa zakładającego, że skłonności przestępcze można wydedukować z cech fizycznych podejrzanego, zwł. z kształtu czaszki. [przypis edytorski]
London, Jack, właśc. John Griffith Chaney (1876–1916) — amerykański pisarz, socjalista; prowadził barwne życie, był gazeciarzem, trampem, kłusownikiem, marynarzem, poszukiwaczem złota w Klondike i reporterem. [przypis edytorski]
Londr (daw., z fr.) — Londyn. [przypis redakcyjny]
Londyński Most (ang. London Bridge) — most na Tamizie, łączący centrum dawnego Londynu (City) z przeciwległą dzielnicą Southwark; istniał od czasów średniowiecza i stanowił nie tylko przeprawę przez rzekę (jedyną do 1750 r.), ale także targ: stały na nim sklepy i kamieniczki, często podmywane przez wodę i wymagające remontów, co stało się tematem popularnej piosenki London Bridge is falling down (tj. Londyński Most się wali) ze znanym refrenem „My fair lady” (tj. moja pani kramarko); w czasach, kiedy została napisana powieść Dickensa (1849–1850) most ten już nie istniał, w 1832 r. został rozebrany, więc czas akcji Davida Copperfielda przypada na ostatnie lata jego istnienia; Most Londyński bywa mylony z mostem Tower Bridge, będącym jedną z wizytówek Londynu, wybudowanym w 1894 r. w bezpośrednim sąsiedztwie zamku Tower of London, charakteryzującym się dwoma wieżami w stylu neogotyckim i konstrukcją zwodzoną umożliwiającą przepływanie statków oceanicznych. [przypis edytorski]
londyński pojazd — angielska kareta. [przypis edytorski]
Londyn kołnierzem nakrochmalonym — aluzja do sztywnych, wysokich kołnierzy używanych w Anglii. [przypis redakcyjny]
Londyn — stolica i największe miasto Anglii oraz Wielkiej Brytanii. [przypis edytorski]
Londyn — stolica i największe miasto Wielkiej Brytanii. [przypis edytorski]
Longchamp — dawne opactwo pod Paryżem, zamknięte w 1790, zburzone w 1793; jego tereny, położone na skraju Lasku Bulońskiego, stały się ulubionym miejsce przechadzek. [przypis edytorski]
longe lat eque (łac.) — wzdłuż i wszerz. [przypis redakcyjny]
Longe, właśc. François Achille Longet (1811–1871) — fr. fizjolog. [przypis edytorski]
Longfellow, Henry Wadsworth (1807–1882) — amerykański poeta, przedstawiciel romantyzmu, nazywany „królem poezji amerykańskiej”. [przypis edytorski]
Longines — szwajcarska firma, produkująca luksusowe zegarki. [przypis edytorski]
Longinus — filozof grecki, żyjący w III wieku po Chrystusie, napisał rozprawę O wzniosłości. [przypis redakcyjny]
Longinus — Λογγῖνός, eques romanus. Gdybyśmy chcieli w duchu słownikowym Papego polszczyć różne imiona własne, moglibyśmy użyć słowa „Długosz”, z zupełną naturalnie zatratą archaicznego kolorytu dzieła. [przypis tłumacza]
Longinus (…) pisze (…) do swego Terencjana — O wzniosłości, edit. T. Fabri, p. 36–89. [przypis redakcyjny]
Longinus Podbipięta — bohater Trylogii Henryka Sienkiewicza przestrzegający kodeksu rycerskiego. [przypis edytorski]
Longinus — przypuszczalny autor traktatu O wzniosłości z I w. n.e. [przypis edytorski]
Longobardowie — lud zachodniogermański, którego nazwa pochodzi od łac. longa barba, czyli długa broda. W przeciwieństwie do romańskiej ludności Italii nosili oni długie brody. [przypis edytorski]
long short story (ang.) — długie opowiadanie (innym ang. określeniem na dłuzszy utwór jednowątkowy jest novella). [przypis edytorski]
long shot (ang.) — długie ujęcie. [przypis edytorski]
Long-Tom — Długi Tom, popularna nazwa armat prod. fr. firmy Schneider et Cie z Le Creusot, kaliber 155 mm, o dł. 7,5 m. i zasięgu do 9 km, strzelających granatami o masie ok. 40 kg, ulokowanych w fortach Pretorii i wykorzystywanych przez Burów w wojnie z Anglikami (II wojna burska, 1899–1902); Burowie dysponowali 4 takimi działami; kiedy skończyła się amunicja (zakupili łącznie 8800 sztuk), armaty zostały zniszczone, żeby nie zostały przejęte przez przeciwnika. [przypis edytorski]
longueur (fr.) — dłużyzna, nudny i zbędny fragment utworu literackiego. [przypis edytorski]
lonshoreman (ang.) — doker, robotnik portowy zatrudniony przy przeładunku, transporcie i składowaniu towarów. [przypis edytorski]
lontano (wł.) — daleko, długo. [przypis redakcyjny]
lon — tu: wypłata nadzwyczajna, rekompensata za czas poświęcony na strajk (Słownik etymologiczny A. Brücknera wskazuje pochodzenie wyrazu lon, oznaczającego również 'urzędnika', od prasłowa Lohn, które stanowi źródłosłów m.in. ang. loan 'pożyczka', niem. Lehn 'lenno' i leihen 'lichwa'). [przypis edytorski]
L'on va chercher (…) souffrir — „Raczej niż umrzeć, szuka się bardzo daleko jakiegoś pozoru pozwalającego żyć i cierpieć”; Elegia XXIV. [przypis tłumacza]
Look here! (ang.) — Patrzcie tutaj! [przypis edytorski]
look here (ang.) — patrz tutaj [przypis edytorski]
look out (ang.) — strzeżcie się. [przypis edytorski]
looping (ang.) — robienie pętli. [przypis edytorski]
Loos, Cornelius (1546–1595) — niderlandzki ksiądz, profesor teologii; pierwszy duchowny katolicki, który publicznie pisał przeciwko procesom czarownic szalejącym w Europie XV wieku (De vera et falsa magia, O prawdziwej i fałszywej magii, 1592), za co na rozkaz biskupa Trewiru został uwięziony i zmuszony do odwołania na kolanach swoich poglądów przed zgromadzeniem dostojników kościelnych; jego pracę skonfiskowano, przez długi czas była uważana za zaginioną, rękopis odkryto w 1886. [przypis edytorski]
Loos — sierpień. [przypis tłumacza]
Loos — żyd.: Ab, sierpień. [przypis tłumacza]
Lope de Vega (1562–1635) — hiszpański poeta i dramaturg, autor ponad 2000 sztuk. [przypis edytorski]
Lopek — pseudonim Kazimierz Krukowskiego (1901–1984), aktora kabaretowego, rewiowego i filmowego pochodzenia żydowskiego; podczas II wojny światowej przedostał się najpierw do ZSRR, a potem, wraz z armią Andersa, do Europy zachodniej. [przypis edytorski]
Lopez — nazwisko kilku teologów z XVI–XVII w., tu najpewniej: Luis López (ok. 1536–1596), hiszpański dominikanin, autor Instructorium conscientiae (1585). [przypis edytorski]
LOPP — Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, stowarzyszenie propagujące wiedzę o obronie przeciwlotniczej i przeciwgazowej, a także różne formy lotnictwa, w tym szybownictwo. Liga powstała w roku 1928 ze zjednoczenia Ligi Obrony Powietrznej Państwa i Towarzystwa Obrony Przeciwgazowej. Tu najprawdopodobniej chodzi o lokalizację oddziału bądź sklepu tej organizacji. [przypis redakcyjny]
loquebantur variis linguis (łac.) — mówili różnymi językami. [przypis redakcyjny]
loquor (łac.) — mówię. [przypis edytorski]
Loquor latine (łac.) — władam łaciną, mówię po łacinie; znajomością łaciny odróżniała się szlachta od chłopów. [przypis redakcyjny]
loranthus — rodzaj rośliny pasożytniczej. [przypis edytorski]
lora — odkryty wagon towarowy. [przypis edytorski]
Lora — strumień w Morwenie, w okolicy Selmy (w północnej Szkocji). [przypis redakcyjny]
Lorca, Pedro de (1560–1612) — hiszpański cysters, profesor teologii w Salamance. [przypis edytorski]
lord Byron właśc. George Gordon Byron (1788–1824) — angielski poeta i dramaturg; większość utworów Byrona posiada powikłaną i nie do końca jasną fabułę, dla której charakterystyczne są gwałtowne zwroty akcji i niedomówienia; typ bohatera bajronowskiego to samotny, zbuntowany przeciw światu indywidualista, dumny i mściwy, który pod pozorem cynizmu kryje cierpienie i melancholię. [przypis edytorski]
lord Castlereagh, właśc. Robert Stewart, 2. Markiz Londonderry (1769–1822) — irlandzko-brytyjski mąż stanu; działając jako sekretarz Korony Brytyjskiej doprowadził do zduszenia rebelii w Irladnii w 1798 r., a następnie doprowadził do przeprowadzenia aktu unii Wielkiej Brytanii i Irlandii w 1800 r.; odegrał zasadniczą rolę przy tworzeniu koalicji, która pokonała Napoleona I (Traktat z Chaumont w 1814 r.); był czołowym brytyjskim dyplomatą na Kongresie Wiedeńskim, pracował na rzecz urzeczywistnienia wizji długotrwałego pokoju w Europie pod strażą zjednoczonych sił wielkich mocarstw, nie tracił jednak z oczu mocarstwowych i handlowych interesów Wielkiej Brytanii; działał na rzecz zniesienia handlu ludźmi; jednocześnie był zwolennikiem wprowadzenia środków represyjnych w kraju i był znienawidzony za swe ostre ataki na obóz liberałów i reformatorów; początkowo (1790–1795) związany z partią wigów, a następnie z torysami (1795–1822); zginął śmiercią samobójczą. [przypis edytorski]
