Przypisy

ministerium (daw.) — ministerstwo. [przypis edytorski]

ministerium (daw.) — ministerstwo. [przypis edytorski]

ministerium (daw.) — ministerstwo, urząd rządowy kierowany przez ministra; pełnienie funkcji przez ministra. [przypis edytorski]

ministerium (daw.) — ogół ministrów, doradców królewskich; ministerstwo, urząd rządowy kierowany przez ministra. [przypis edytorski]

ministerium (daw.) — ogół ministrów, doradców królewskich. [przypis edytorski]

Ministerstwo Polskie — urząd ministra do spraw Galicji przy rządzie Cesarstwa Austriackiego, utworzony w 1871. [przypis edytorski]

minister — tu: duchowny protestancki. [przypis edytorski]

minister wojny —- kardynał Richelieu (1585–1642), „główny minister” Ludwika XIII. [przypis edytorski]

ministrable (fr.) — godny mianowania ministrem. [przypis edytorski]

ministrantura — w katolicyzmie przepisy dla ministrantów, czyli osób świeckich pomagających duchownemu przy celebracji obrzędów liturgicznych; ministrantura obejmowała dawniej m.in. pełny łaciński tekst mszy św., który ministrant był zobowiązany znać na pamięć. [przypis edytorski]

ministri idolorum…eas operientes — kapłani bożków szepcąc sobie wzajemnie tajemnicze wyrazy kopią z drżeniem ziemię […] Po zakończeniu tych wróżb przykrywają losy zieloną darnią (fragment Kroniki Thietmara IV, 24) [Red.WL]. [przypis edytorski]

ministry — dziś popr. forma M. lm: ministrowie. [przypis edytorski]

minjan — dziesięciu dorosłych Żydów niezbędnych przy odprawianiu uroczystości lub publicznej modlitwy. [przypis edytorski]

Minna Canth, właśc. Johnsson, Ulrika Wilhelmina (1844–1897) — fińska pisarka dramatyczna i feministka, jedna z pionierek współczesnego teatru fińskiego, działalność twórczą rozpoczęła późno, jako wdowa z siedmiorgiem dzieci; autorka m.in. sztuk Żona robotnika (o losie rodziny alkoholika przepijającego swoje zarobki), Anna Liisa (o piętnastolatce, która usuwa ciążę z pomocą swojego chłopaka oraz jego matki, a po kilku latach jest przez nich szantażowana i w końcu trafia do więzienia) oraz Rodzina pastora. [przypis edytorski]

minnesang — znana od XII w. niem. średniowieczna pieśń miłosna, gatunek liryki uprawianej jako wyraz wykwintu przez arystokrację, a nawet przez cesarza; pieśni w języku średnio-wysoko-niemieckim wykonywano z towarzyszeniem instrumentów, a także zachowywano w formie pisemnej. [przypis edytorski]

minnesinger (niem.) — śpiewak, trubadur. [przypis edytorski]

Minnesinger (z niem.) — niem. odpowiednik trubadura; średniowieczny poeta i śpiewak. [przypis edytorski]

minóg — prymitywne zwierzę wodne podobne do węgorza, uważane za wielki przysmak. [przypis edytorski]

minóg — prymitywne zwierzę wodne zaliczane do bezżuchwowców, będące pasożytem ryb; charakteryzuje go wydłużony kształt. [przypis edytorski]

minoderia — wdzięczenie się, mizdrzenie się. [przypis edytorski]

minoderia — wdzięczenie się. [przypis edytorski]

minois chiffonné — twarz o rysach delikatnych, ale niezbyt regularnych, uroda pełna niewymuszonego wdzięku, oryginalna. [przypis edytorski]

minores (łac.) — mniejsi. [przypis edytorski]

minor (łac.) — młodszy, mniejszy. [przypis edytorski]

minor (łac.) — mniejszy, młodszy. [przypis edytorski]

minor (muz.) — skala minorowa, molowa. [przypis edytorski]

minorowo — smutno, smętnie; od terminu muz. określającego tonację utworu: tonacja minor, tj. tonacja molowa. [przypis edytorski]

minorowy (muz.) — w tonacji molowej, smutny. [przypis edytorski]

minorowy (muz.) — w tonacji molowej, smutny. [przypis edytorski]

minorowy — smutny, płaczliwy, od terminu muz. określającego tonację utworu: tonacja minor tj. tonacja molowa. [przypis edytorski]

minorowy — tu: smutny. [przypis edytorski]

minorum gentium (łac.) — niższego rodzaju, mniejszego znaczenia. [przypis edytorski]

minorum gentium — niższego rzędu, drugorzędny. [przypis edytorski]

minoryci (z łac.) — Zakon Braci Mniejszych, katolicka wspólnota zakonna założona w 1209 przez św. Franciszka z Asyżu; franciszkanie. [przypis edytorski]

minoryta — franciszkanin. [przypis edytorski]

Minos, kiedy się dowiedział, że córka jego Pazyfae — omyłka autora: wg mitów greckich Pazyfae była nie córką, ale żoną Minosa. [przypis edytorski]

Minos (mit. gr.) — król i prawodawca Krety. [przypis edytorski]

Minos (mit. gr.) — syn Zeusa i Europy, za życia władca Krety, po śmierci wraz z bratem Radamantysem sędzia zmarłych. [przypis edytorski]

Minos (mit. gr.) — wielki władca Krety, mecenas sztuki, wspierał genialnego konstruktora Dedala, ale nie zezwalał mu na opuszczenie wyspy. Dedal skonstruował skrzydła, na których uciekł do Aten, ale podczas lotu stracił syna, Ikara. [przypis edytorski]

Minos (mit. gr.) — władca Krety, później sędzia w krainie zmarłych; wg mitu uwięził Dedala, ale ten odleciał z wyspy na własnoręcznie wykonanych skrzydłach. [przypis edytorski]

Minos, Radamantys, Ajakos (mit. gr.) — trzej królowie zaszczyceni w nagrodę za sprawiedliwe rządy godnością sędziów zmarłych w Hadesie. [przypis edytorski]

Minos — w mitologii greckiej król i prawodawca Krety, sędzia zmarłych w Hadesie, heros. [przypis edytorski]

Minotaur (mit. gr.) — potwór, człowiek z głową byka, mieszkający w Labiryncie na Krecie, zabity przez bohaterskiego Tezeusza. [przypis edytorski]

Minotaur (mit. gr.) — potwór, pół byk, pół człowiek trzymany w Labiryncie na Krecie i żywiony ludzkim mięsem, zabity przez bohaterskiego Tezeusza. [przypis edytorski]

Minotaur — postać z mit. gr.; pół byk, pół człowiek trzymany w labiryncie i żywiony ludzkim mięsem; zrodzony ze związku Pazyfae, żony Minosa, i byka zesłanego przez Posejdona; Minos obiecał złożyć zwierzę w ofierze, ale nie dotrzymał obietnicy; Posejdon zemścił się sprawiając, że Pazyfae zapałała do byka miłością; mit ten symbolizuje oddanie, podporządkowanie poprzez złożenie w ofierze młodej kobiety i młodego mężczyzny. [przypis edytorski]

Minotaur, zła spuścizna po niecnej Wenerze — tj. po niecnej miłości. [przypis edytorski]

minstrel (daw.) — dworski śpiewak lub recytator poezji. [przypis edytorski]

minstrel (daw.) — śpiewak, poeta. [przypis edytorski]

minstrel — dworski śpiewak, recytator i autor poezji. [przypis edytorski]

Minstrel (frz.) — ménestrel, fahrende Sänger nichtadligen Standes. [przypis edytorski]

minstrel — śrdw. muzyk, śpiewak i poeta. [przypis edytorski]

minstrel — śrdw. wędrowny śpiewak i poeta. [przypis edytorski]

minstrel — średniowieczny śpiewak; tu: użycie żartobliwe. [przypis edytorski]

minstrel — średniowieczny wędrowny śpiewak i recytator poezji. [przypis edytorski]

minstrel — wędrowny śpiewak. [przypis edytorski]

mintyti — galvoti. [przypis edytorski]

Minucius Felix, Marcus (zm. ok. 250) — jeden z najwcześniejszych łacińskich apologetów chrześcijaństwa; tworzył przypuszczalnie między 150 a 270 r., dziś znany wyłącznie jako autor dialogu na temat chrześcijaństwa Octavius, w którym rozmawiają poganin Caecilius Natalis oraz chrześcijanin Octavius Januarius, wykorzystując argumenty zaczerpnięte z Cycerona (gł. z De natura deorum) oraz apologetyki greckiej. [przypis edytorski]

minucjarz (starop.) — układający kalendarze, tj. minucje; astronom, astrolog. [przypis edytorski]

minus diligo, posthabeo, non colo, nihil facio (łac.) — mniej kocham, mniejszą przykładam wagę, nie dbam, nic nie robię. [przypis edytorski]

minuta (daw.) — brudnopis dokumentu, zawierający tekst przed jego zatwierdzeniem. [przypis edytorski]

minuty (daw.) — wypisy z akt. [przypis edytorski]

minykas — vienuolis (zokoninkas); kryžiokai buvo vienuoIiai-karžygiai. [przypis edytorski]

Minyowie — plemię przedgreckie zamieszkujące Beocję, później wyparte do Azji Mniejszej. [przypis edytorski]

miód sycony — miód pitny; uzyskany przez fermentację tradycyjny napój alkoholowy. [przypis edytorski]

mio caro (wł.) — mój drogi. [przypis edytorski]

miocen — epoka geologiczna trwająca od 23,03 mln do 5,333 mln lat temu, charakteryzująca się gwałtownym wypiętrzaniem łańcuchów górskich. [przypis edytorski]

miocen (geol.) — pierwsza epoka neogenu, w której powstawały wielkie łańcuchy górskie. [przypis edytorski]

miocen (geol.) — starsza epoka neogenu, stanowiącego młodszy podokres trzeciorzędu, ok. 23–5 mln lat temu. [przypis edytorski]

miocen (geol.) — starsza epoka neogenu, w której powstawały wielkie łańcuchy górskie, ok. 23–5 mln lat temu. [przypis edytorski]

miodek — tu: miód pitny, gatunek napoju alkoholowego. [przypis edytorski]

miodny — słodki (jak miód). [przypis edytorski]

Miodogórze — tak nazywano mieszkanie Narcyzy Żmichowskiej na poddaszu domu zaprzyjaźnionej rodziny Grabowskich przy ul. Miodowej 3 w Warszawie. [przypis edytorski]

miodojady (biol.) — rodzina ptaków z rzędu wróblowych, występujących w Australii, na Nowej Gwinei i wyspach Pacyfiku, żywiących się nektarem, owadami i owocami. [przypis edytorski]

miodowar — wytwórca napoju alkoholowego z miodu (por. piwowar). [przypis edytorski]

miodownik — rodzaj ciasta. [przypis edytorski]

mioł (gw.) — miał. [przypis edytorski]

Miolan-Carvalho, Caroline (1827–1895) — francuska śpiewaczka operowa, sopran. [przypis edytorski]

mio padre (wł.) — mój ojciec. [przypis edytorski]

miopizm właśc. miopia (med.) — krótkowzroczność. [przypis edytorski]

miotać — rzucać. [przypis edytorski]

miotać się w co (starop.) — rzucać się w co; 3. os. lp: miece: miota, rzuca, ciska. [przypis edytorski]

miotać (starop.) — rzucać. [przypis edytorski]

miotać — tu: miotać się, rzucać się. [przypis edytorski]

miotła (daw. forma) — dziś: miotała; rzucała. [przypis edytorski]

miotły (daw.) — dziś popr. forma 3. os. lm cz. przeszł.: miotały; ciskały. [przypis edytorski]

Mi perdonate (wł.) — proszę mi wybaczyć. [przypis edytorski]

Mirabeau, Barnave, Condorcet i Brissot, Lafayette, Petion, Klotz, Danton i Marat, […] Joubert, Hoche, Marceau — politycy z czasów Rewolucji Francuskiej. [przypis edytorski]

Mirabeau, Gabriel de (1749–1791) — przywódca szlachty opozycyjnej i wielkiej burżuazji podczas rewolucji 1789 r., przekupiony przez dwór królewski, prowadził dwulicową grę. [przypis edytorski]

Mirabeau Honoré (1749–1791) — mówca i mąż stanu doby rewolucji francuskiej. [przypis edytorski]

Mirabeau, Honoré Gabriel Riqueti (1749–1791) — działacz i pisarz polityczny z czasów Rewolucji Francuskiej, zdobył popularność jako świetny mówca i dziennikarz. [przypis edytorski]

Mirabeau, Honoré Gabriel Riqueti (1749–1791) — polityk i pisarz z czasów Rewolucji Francuskiej. [przypis edytorski]

Mirabeau, Honoré Gabriel Riqueti de (1749–1791) — ważny polityk rewolucji francuskiej, członek Stanów Generalnych, przewodniczący Zgromadzenia Narodowego, pisarz. [przypis edytorski]

Mirabeau, Honoré Gabriel Riqueti de (1749–1791) — wpływowy polityk i pisarz francuski. [przypis edytorski]

Mirabeau ojciec, właśc. Victor de Riqueti, hrabia de Mirabeau (1715–1789) — francuski ekonomista szkoły fizjokratycznej; ojciec Honoré Gabriela Riqueti de Mirabeau, wpływowego polityka rewolucji francuskiej i pisarza politycznego. [przypis edytorski]

mirabile dictu (łac.) — aż dziw powiedzieć. [przypis edytorski]

mirabile dictu (łac.) — aż dziw powiedzieć; rzecz zadziwiająca. [przypis edytorski]

mirabilia (łac.) — cuda, osobliwości. [przypis edytorski]

mirabilia (łac.) — cuda, rzeczy godne podziwu, zdumiewające, osobliwe. [przypis edytorski]

mirabilium (łac.) — cud, rzecz zadziwiająca, osobliwość. [przypis edytorski]

miracolo di natura (wł.) — cud natury. [przypis edytorski]