Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | polityczny | portugalski | potocznie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie

Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 5140 przypisów.

dwie osobie — relikt tzw. liczby podwójnej; dziś: dwie osoby. [przypis edytorski]

„Dwie poczty” (Evening and Morning) — tj. „Evening Post” (Poczta Wieczorna) oraz „Morning Post” (Poczta Poranna). [przypis edytorski]

dwie połowie — dziś popr.: dwie połowy (pozostałość tzw. liczby podwójnej). [przypis edytorski]

dwie przyczynie — archaiczna forma tzw. liczby podwójnej. [przypis edytorski]

dwie przygodzie (starop. forma) — dziś M.lm: dwie przygody. [przypis edytorski]

dwie ranie (starop. forma) — daw. liczba podwójna, dziś popr.: dwie rany. [przypis edytorski]

dwie ranie (starop. forma) — forma daw. liczby podwójnej; dziś: dwie rany. [przypis edytorski]

dwie świetne gwiazdy — chodzi tu o gwiazdy: Kastor i Polluks w konstelacji Bliźniąt. [przypis edytorski]

dwie sągi — dziś: dwa sągi; sąg: jednostka miary objętości drewna, stos drewna o objętości 4 m³ (czterech metrów sześciennych a. przestrzennych). [przypis edytorski]

dwie sągi — dziś: dwa sągi; sąg: jednostka miary objętości, równa ok. 4 m³. [przypis edytorski]

dwie sągów — dziś: dwa sągi; sąg: jednostka miary objętości, równa ok. 4 m³. [przypis edytorski]

Dwie sieroty — amerykański film niemy z 1921 w reż. D.W. Griffitha, opowiadający historię dwóch osieroconych sióstr (odgrywały je siostry Dorothy i Lillian Gish). [przypis edytorski]

dwie sióstr za mężami (daw.) — dwie siostry zamężne. [przypis edytorski]

dwie sośnie (starop. forma) — daw. liczba podwójna (dualis), dziś: dwie sosny. [przypis edytorski]

dwiestu — dziś popr. forma D.: dwustu. [przypis edytorski]

dwiestu — dziś popr. forma: dwustu. [przypis edytorski]

dwie szklanek (daw.) — dziś popr. forma B. lm: dwie szklanki. [przypis edytorski]

dwie szkodzie (starop. forma) — daw. forma M. liczby podwójnej; dziś: dwie szkody. [przypis edytorski]

dwie Wilije płynie — dziś: dwie Wilie płyną. [przypis edytorski]

dwie zimie — daw. forma liczby podwójnej (obok pojedynczej i mnogiej), dziś: dwie zimy. [przypis edytorski]

dwie złączone tarcze złociste na czarnym marmurze — w tym miejscu w tekście znajduje się odpowiedni rysunek. [przypis edytorski]

dwóch Aloidów — Otos i Efialtes, synowie olbrzyma Aloeusa. [przypis edytorski]

dwóch filozofów — mowa o Talesie z Miletu i Anaksagorasie. Tales z Miletu (ur. ok. 546 p.n.e.) — jeden z siedmiu mędrców starożytności, joński filozof przyrody, twórca teorii, że wszechświat powstał z prawody, po której pływa ziemia. Teorię o dominującej roli wody w powstaniu ziemi podjęli później tzw. „neptuniści”, z którymi zgadzał się i Goethe. Anaksagoras (ok. 500 p.n.e.–ok. 428 p.n.e.) — filozof ateński, przyjaciel i nauczyciel Peryklesa, głosił m.in. naukę o nieskończonej podzielności materii. Goethe czyni go przedstawicielem tzw. „wulkanistów”, wg których dominującą rolę w kształtowaniu powierzchni Ziemi odegrały siły wulkaniczne. [przypis edytorski]

Dwóch Grenadierów — piosenka ze słowami autorstwa Henricha Heinego z muzyką Roberta Schumanna. [przypis edytorski]

dwóch Indii — tj. Indii wschodnich i zachodnich. [przypis edytorski]

Dwóch jeśli pójdzie na zwiady, jeden myśli, a drugi dostrzega — Homer, Iliada X 224 (słowa Diomedesa do Nestora). [przypis edytorski]

dwóch Polaków (…) Kamil Giżycki i Jan Starościak — obaj wspomniani tu są również autorami książek o swych doświadczeniach syberyjskich: Jan Starościak-Waleczny, Czerwone, żółte, białe katy: przygody na Czerwonej Syberji, w Sajockim Urjanchaju, w Mongolji Krwawego Barona (Wydawnictwo Książek Pożytecznych, 1928), Kamil Giżycki Przez Urianchaj i Mongolię. Wspomnienia z lat 1920-1921 (wyd. 1929); ten ostatni wydał także publikacje o Afryce: W puszczach i sawannach Kamerunu Wężowa Góra. Opowieści z puszczy liberyjskiej. [przypis edytorski]

dwóch synów — starszy Leon i młodszy Józef. [przypis edytorski]

dwóch wężów — dziś popr.: dwa węże. [przypis edytorski]

Dwóch więźniów — niem. Zwei Gefangene. [przypis edytorski]

dwóch zabitych w Waszyngtonie prezydentów — wskutek zamachów zginęli w Waszyngtonie dwaj prezydencji USA: Abraham Lincoln (14 kwietnia 1865, w teatrze) oraz James Garfield (2 lipca 1881, na dworcu kolejowym); dwaj inni zostali zamordowani w zamachach poza stolicą: William McKinley (6 września 1901 w Buffalo) i John F. Kennedy (22 listopada 1963 w Dallas). [przypis edytorski]

dwójka — oddział II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, zajmujący się wywiadem. [przypis edytorski]

dwójnasób — dwa razy więcej, podwójnie. [przypis edytorski]

dwójniaki — połączone ze sobą naczynia. [przypis edytorski]

dwójręczny — tu: oparty na dwuznaczności. [przypis edytorski]

dwóm skrzypcom — dziś popr. forma: dwóm parom skrzypiec. [przypis edytorski]

dwór drewniany z XVIII wieku, którego szkic tu dołączam — nie uwzględniono rycin z wydania źródłowego. [przypis edytorski]

Dwór Moskiewski — w wydaniu z 1816 r.: dwór obcy. [przypis edytorski]

Dwór nasz ogrodem będzie Akadema — tj. akademią filozoficzną; w gaju ateńskim poświęconym herosowi Akademosowi zbierała się założona przez Platona szkoła filozoficzna. [przypis edytorski]

Dwór Petersburski — w wydaniu z 1816 r.: dwór obcy. [przypis edytorski]

Dwór Św. Jakuba (ang. Court of St James's) — tradycyjna nazwa brytyjskiego dworu królewskiego, używana w dyplomacji; od pałacu Św. Jakuba, oficjalnej rezydencji władców. [przypis edytorski]

Dwór Św. Jakuba — tradycyjna nazwa brytyjskiego dworu królewskiego, używana w dyplomacji; od pałacu Św. Jakuba, oficjalnej rezydencji władców. [przypis edytorski]

dwoić komuś — zwracać się do kogoś w formie grzecznościowej przez „wy”. [przypis edytorski]

dwoi — tu: podwaja. [przypis edytorski]

dwojaki — dwa połączone naczynia gliniane. [przypis edytorski]

dwojaki gliniane — podwójne, gliniane naczynie służące dawniej do noszenia dwudaniowych obiadów dla np. żniwiarzy. [przypis edytorski]

dwoje bliźniątek — Romulus i Remus, legendarni założyciele Rzymu, ocaleni przez matkę w koszyku puszczonym na rzekę, uratowani i wykarmieni przez wilczycę kapitolińską. [przypis edytorski]

dwoje — dziś popr. forma: dwoje ludzi, ale: dwóch chłopców. [przypis edytorski]

Dwoje ludzi kochają się, pragną, czekają — dziś popr. z 3 os. lp: Dwoje ludzi kocha się, pragnie, czeka. [przypis edytorski]

dwoje świec gorzało — dziś popr.: dwie świece gorzały, tj. płonęły. [przypis edytorski]

dwojniaki a. dwojaki — dwa połączone naczynia ceramiczne. [przypis edytorski]

dwoma słowy (przestarz.) — w dwóch słowach; por.: innymi słowy (starop. forma N. lm). [przypis edytorski]

dwora — dziś popr. forma D.lp: dworu. [przypis edytorski]

dworak fortuny — nadworny sługa losu (fortuny); osoba, której los sprzyja na mocy szczególnych przywilejów. [przypis edytorski]

dworka a. dwórka — szlachcianka należąca do dworu. [przypis edytorski]

dwornia (daw.) — służba dworska. [przypis edytorski]

dworno, huczno — dziś: dwornie, hucznie. [przypis edytorski]

dworność (daw.) — wykwintność, wytworność zachowania. [przypis edytorski]

dworny (daw.) — tu: dworski, związany z dworem, należący do dworu. [przypis edytorski]

dworny (daw.) — uprzejmy, elegancki. [przypis edytorski]

dworny — grzeczny, uprzejmy, wyszukany, elegancki. [przypis edytorski]

dworować (daw.) — kpić, żartować. [przypis edytorski]

dworować (daw.) — żartować, naśmiewać się, kpić. [przypis edytorski]

dworować (daw.) — żartować, naśmiewać się. [przypis edytorski]

dworować — kpić, żartować z kogoś. [przypis edytorski]

dworować — tu w niestandardowym znaczeniu „zalecać się” (kalka z ang. to court). [przypis edytorski]

dworować — tu: zachowywać się służalczo, jak dworak. [przypis edytorski]

dworować — żartować, kpić. [przypis edytorski]

dworować — żartować, naśmiewać się z kogoś. [przypis edytorski]

dworscy — ludzie należący do dworu. [przypis edytorski]

dworscy — ludzie z dworu a. zależni od dworu. [przypis edytorski]

dworstwo (daw.) — naśladownictwo obyczajów dworskich. [przypis edytorski]

dworszczyzna — tu: jałowa grzeczność, puste komplementy. [przypis edytorski]

Dworu Petersburskiego — w wydaniu z 1816 r.: dworów. [przypis edytorski]

dwory — dziś popr. forma N. lm: dworami. [przypis edytorski]

dworzanin rękodajny — dworzanin mający zaszczyt i prawo podawania ręki swemu panu lub pani np. przy wsiadaniu do pojazdów, na koń itp. [przypis edytorski]

dworzec (daw.) — dwór (budynek). [przypis edytorski]

dworzec (daw.) — dwór. [przypis edytorski]

dworzec (daw.) — podwórze, dziedziniec. [przypis edytorski]

dworzec — tu: dwór, dom szlachecki. [przypis edytorski]