Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 472 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | portugalski | potocznie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | rzymski | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 5090 przypisów.
Arystoteles tak to więc w swych rozmowach rozważał, iż: „ja wolę mieć rozum a naukę niż bogactwo (…) — Rej pomylił się, parafrazując i rozwijając fragment z wykorzystywanego przez siebie dzieła Reinharda Lorichiusa Księgi o wychowaniu i o ćwiczeniu każdego przełożonego, następujący bezpośrednio po wzmiance, że Aleksander trzymał razem „z puginałem” księgę Homera pod poduszką: „ten też częstokroć mówił, że wolał być nauczonym, niżli bogatym królem…”, co odnosi się do Aleksandra, nie do Arystotelesa. [przypis edytorski]
arystotelski — tu: mądry jak Arystoteles. [przypis edytorski]
Arystydes (ok. 530–ok. 467 p.n.e.) — ateński polityk i wódz, nazywany Sprawiedliwym; przeciwnik Temistoklesa; uczestnik bitew pod Maratonem (490) i Salaminą (480), dowodził oddziałem ateńskim w bitwie pod Platejami (479); odegrał ważną rolę podczas tworzenia Ateńskiego Związku Morskiego (Związku Delijskiego). [przypis edytorski]
Arystydes (ok. 530–ok. 467 p.n.e.) — ateński polityk i wódz, nazywany Sprawiedliwym; przeciwnik Temistoklesa; uczestnik bitew pod Maratonem (490) i Salaminą (480), dowodził oddziałem ateńskim w bitwie pod Platejami (479); odegrał ważną rolę podczas tworzenia Ateńskiego Związku Morskiego. [przypis edytorski]
Arystydes (ok. 530–ok. 467 p.n.e.) — ateński polityk i wódz, nazywany Sprawiedliwym; uczestnik bitwy pod Maratonem (490); był zwolennikiem walki z Persją na lądzie i sprzeciwiał się polityce Temistoklesa, który dążył do budowy wielkiej floty obronnej. Kiedy Temistokles przeforsował swój plan, doprowadził do wygnania Arystydesa z Aten przez ostracyzm (ok. 483). Wobec inwazji perskiej Arystydes został wezwany do powrotu i wybrany na jednego z wodzów, walczył pod Salaminą (480) i Platejami (479); odegrał ważną rolę podczas tworzenia Ateńskiego Związku Morskiego. [przypis edytorski]
Arystydes, zwany Sprawiedliwym (ok. 530–ok. 467 p.n.e.) — ateński polityk i wódz, uchodzący wśród Ateńczyków za wzór uczciwości; rywal Temistoklesa; uczestnik bitew pod Maratonem (490) i Salaminą (480), dowodził oddziałem ateńskim w bitwie pod Platejami (479); odegrał ważną rolę podczas tworzenia Ateńskiego Związku Morskiego; powierzono mu wyznaczenie stałych opłat od miast związkowych; zmarł w ubóstwie. [przypis edytorski]
Arystydes, zwany Sprawiedliwym (ok. 530–ok. 467 p.n.e.) — ateński polityk i wódz; uczestnik bitew pod Maratonem (490) i Salaminą (480), dowodził oddziałem ateńskim w bitwie pod Platejami (479); odegrał ważną rolę podczas tworzenia Ateńskiego Związku Morskiego. [przypis edytorski]
Arystyp powiadał, że głównym owocem, jaki ma ze swej filozofii (…) — swobodna interpretacja wypowiedzi Arystypa, por. Diogenes Laertios, Arystyp z Cyreny [w:] Żywoty i poglądy słynnych filozofów, II, 68. [przypis edytorski]
Arystyp z Cyreny (ok. 435–366 p.n.e.) — filozof grecki, uczeń Sokratesa, założyciel szkoły cyrenaików, zgodnie z którą celem życia jest poszukiwanie przyjemności. [przypis edytorski]
arytmetyka szynkarczyka — tzn. na poziomie pracownika szynku (podrzędnego baru), prymitywna. [przypis edytorski]
arytmogryf — zagadka matematyczno-słowna. [przypis edytorski]
arytmometr — daw. mechaniczna maszyna licząca, służąca do wykonywania działań arytmetycznych, napędzana ręcznie, dźwignią lub korbką, albo elektrycznie. [przypis edytorski]
arytmometr — dawna mechaniczna maszyna licząca, służąca do wykonywania działań arytmetycznych, napędzana ręcznie, dźwignią lub korbką, albo elektrycznie. [przypis edytorski]
arywistą (z fr.) — człowiek bez skrupułów dążący do zdobycia pozycji, pieniędzy lub władzy; karierowicz. [przypis edytorski]
arywista (z fr.) — człowiek bez skrupułów dążący do zdobycia pozycji, pieniędzy lub władzy; karierowicz. [przypis edytorski]
aść (daw.) — skrót od: waść, waszmość, wasza miłość. [przypis edytorski]
aść (daw.) — skrót od: wasza miłość pan, waszmość pan, waść; starop. potoczny zwrot grzecznościowy. [przypis edytorski]
aść (daw.) — skrót od zwrotu grzecznościowego: waść; waszmość (ten zaś od: wasza miłość). [przypis edytorski]
aśćka (daw., pot.) — waćpani. [przypis edytorski]
aśćka (daw.) — waćpani a. waćpanna; skrót od: waszmość pani, waszmość panna. [przypis edytorski]
aśćka (daw.) — żeńska forma od starop. pot. zwrotu grzecznościowego: aść, stanowiącego skrót od: wasza miłość pan, waszmość pan, waść. [przypis edytorski]
aśćka (starop.) — popularny skrót zwrotu grzecznościowego w odniesieniu do kobiety: Waszmość, co z kolei było skrótem od: Wasza Miłość. [przypis edytorski]
aśćka — waćpani a waćpanna; skrót od: waszmość pani, waszmość panna. [przypis edytorski]
aśćka — zwrot grzecznościowy, skrócone od: waszmościanka, waszmość pani. [przypis edytorski]
aść — skrót od: waść, waszmość, wasza miłość. [przypis edytorski]
aści (daw.) — skrót od: waszej miłości, waszmości, waści; starop. potoczny zwrot grzecznościowy. [przypis edytorski]
aści (daw.) — skrót od: waszmości (waszej miłości panu, waszmości panu); starop. potoczny zwrot grzecznościowy. [przypis edytorski]
aści (daw.) — waści, waćpana. [przypis edytorski]
aściny (daw.) — skrót od: waszmościny (waszej miłości pana, waszmości pana); przymiotnik od starop. potocznego zwrotu grzecznościowego. [przypis edytorski]
aści — skrót od daw. formy grzecznościowej: waszmości. [przypis edytorski]
aš esu tvirtas — čia: aš esi tikras. [przypis edytorski]
aš ir su nedaugeliu apsieinu — kitaip: man ne daug tereikia. [przypis edytorski]
ašmas — aštuntas. [przypis edytorski]
Ašmenos Vartai — Aušros Vartai. [przypis edytorski]
ašminį „magaryčių” — 15 skatikų vertės skolą. [przypis edytorski]
Aśoka (ok. 269–232 p.n.e.) — władca indyjskiego imperium Maurjów, panujący nad niemal całym subkontynentem indyjskim. Ok. 250 p.n.e. przeszedł na buddyzm i postawił w całym kraju kolumny z inskrypcjami głoszącymi jego przywiązanie do filozofii buddyjskiej, nazywanej dharmą, czyli „prawem”, i skoncentrowanych na zasadach społecznych i moralnych. Głowica jednej z takich kolumn stała się w połowie XX w. państwowym godłem niepodległych Indii. [przypis edytorski]
Aśwattha — w upaniszadach Drzewo Życia. [przypis edytorski]
Aśwattha — w Upaniszadach Drzewo Życia. [przypis edytorski]
A światło w ciemnościach świeci i ciemności go nie chwytają. Światło, które oświeca każdego człowieka przychodzącego na ten świat — J 1,5 i 9. [przypis edytorski]
A są i takie, którym inne zwierzęta na żer przeznaczył. Tym małą dał liczbę potomstwa, a tym, które padają ich ofiarą, wielką — prawidłowość tę zauważył wcześniej Herodot (zob. Dzieje III, 108). [przypis edytorski]
asaba (lenk.) — asmuo. [przypis edytorski]
asaba (lenk.) — asmuo. [przypis edytorski]
asaba — svet.: asmuo. [przypis edytorski]
asafeda — prawdop. asafetyda, przyprawa hinduska o nieprzyjemnym, intensywnym zapachu. [przypis edytorski]
asa foetida (z łac.) — nazywana czarcim łajnem lub smrodzieńcem, przyprawa o intensywnym, charakterystycznym zapachu porównywalnym z zapachem cebuli, który łagodnieje po dodaniu do gotującej się potrawy; tu przen.: skandaliczne wątki w utworze literackim. [przypis edytorski]
A Saint-Blaise, à la Zuecca (…) — wiersz Alfreda de Musset (1810–1857), spopularyzowany potem jako piosenka, mówiący o pragnieniu, by żyć i umrzeć w Wenecji. [przypis edytorski]
asambla, właśc. asambl (daw.) — zgromadzenie towarzyskie. [przypis edytorski]
asambl (z fr.) — zebranie towarzyskie. [przypis edytorski]
Klementyna z Tańskich Hoffmanowa, Dziennik Franciszki
Krasińskiej
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
a samem (starop.) — tu: a im samym [tj. walczącym]. [przypis edytorski]
asaństwu (daw.) — (wielmożnym) państwu. [przypis edytorski]
asan a. acan (daw. pot.) — stp. forma grzecznościowa nieco poufała, jak waćpan. [przypis edytorski]
asan a. acan (daw.) — skrót od: waszmość pan; starop. potoczny zwrot grzecznościowy. [przypis edytorski]
asan a. acan (daw.) — starop. tytuł grzecznościowy: pan, waćpan. [przypis edytorski]
Asan — a. acan, starop. tytuł grzecznościowy: pan, waćpan. [przypis edytorski]
asan (daw., pot.) — waszmość pan. [przypis edytorski]
asan (daw.) — skrót od: wasza miłość pan, waszmość pan; starop. potoczny zwrot grzecznościowy. [przypis edytorski]
asan (daw.) — skrót od: waszmość pan; starop. potoczny zwrot grzecznościowy. [przypis edytorski]
asan (daw.) — starop. skrót od waszmość pan, wasza miłość pan. [przypis edytorski]
asan (daw.) — waćpan. [przypis edytorski]
asan (daw.) — waćpan, waszmość pan. [przypis edytorski]
Asanith, Bonar Law i Curzon — brytyjscy politycy związani z Partią Konserwatywną. [przypis edytorski]
asanu (daw.) — skrót od: waszej miłości panu, waszmość panu. [przypis edytorski]
A sa place — najprawdopodobniej fr. à sa place: na swoim miejscu; możliwa też interpretacja polskojęzyczna, z błędem w druku: a są place. Brak akcentu nad A nie wyklucza wersji fr., realizuje zasadę nieznaczenia akcentów nad wielkimi literami. [przypis edytorski]
asawulstwo — pełnienie służby oficerskiej u Kozaków zaporskich. [przypis edytorski]
Asa (zm. ok. 870 p.n.e.) — król Judy z dynastii Dawida. [przypis edytorski]
ascensja (daw., rzad., z łac.) — wejście na górę, wzniesienie się. [przypis edytorski]
Ascheima-Zondeka test — pierwszy stosunkowo wiarygodny test ciążowy, wynaleziony w 1929 w Niemczech przez B. Ascheima i A. Zondeka, którzy odkryli, że wstrzyknięcie moczu kobiet ciężarnych niedojrzałym płciowo myszom powoduje przyspieszone dojrzewanie ich narządów płciowych. [przypis edytorski]
Aschinger — niemiecka firma cateringowa założona w 1892 r. w Berlinie. [przypis edytorski]
Ascoytia — ob. Azkoitia, miasto i gmina w płn. Hiszpanii, w Kraju Basków. [przypis edytorski]
a seid'l — popr.: ein Seidel (niem.): kufel. [przypis edytorski]
asekuracja (tu daw.) — ubezpieczenie. [przypis edytorski]
asekuracja — tu: ubezpieczenie. [przypis edytorski]
asekurować (daw.) — ręczyć, gwarantować. [przypis edytorski]
asekurowany — tu: ubezpieczony. [przypis edytorski]
asenizator — osoba zajmująca się usuwaniem nieczystości z dołów kloacznych i wywożeniem ich. [przypis edytorski]
asenterowany (daw.) — zakontraktowany na potrzeby armii; skierowany do wojska. [przypis edytorski]
asentyment (daw.) — zgoda, aprobata. [przypis edytorski]
Aser — syn Jakuba i Zilpy, niewolnicy Lei (Rdz 30,12–13). [przypis edytorski]
Aser — syn Jakuba i Zilpy, niewolnicy Lei (Rdz 30,12-13). [przypis edytorski]
asesor (daw.) — doradca sędziego; dziś popr. forma lm.: asesorzy. [przypis edytorski]
asesor — doradca sądowy; tu: komisarz. [przypis edytorski]
asesorius — teismo posėdininkas. [przypis edytorski]
asesor — urzędnik towarzyszący sędziemu. [przypis edytorski]
asesor — w Rzeczpospolitej szlacheckiej obieralny urzędnik doradzający sędziemu i uzupełniający skład sędziowski. [przypis edytorski]
Asfalion — sługa Menelaosa. [przypis edytorski]
asfodela — dziś popr.: asfodel; złotogłów, śródziemnomorska roślina ozdobna, wg mit. gr. rosnąca w krainie umarłych. [przypis edytorski]
asfodel — śródziemnomorska roślina ozdobna. [przypis edytorski]
asfodel — śródziemnomorska roślina ozdobna; także kwiat świata podziemi poświęcony bogini Persefonie. [przypis edytorski]
asfodel (z gr.) — złotogłów; wg mit. gr. po łąkach nim porośniętych przechadzają się cienie zmarłych w świecie podziemnym. [przypis edytorski]
asfodel — złotogłów, roślina z rodziny liliowatych, wg wierzeń starożytnych rosnąca w krainie umarłych. [przypis edytorski]
asfodel — złotogłów, roślina z rodziny liliowatych; w staroż. Grecji sadzony na grobach jako pokarm dla dusz zmarłych, miał też rosnąć na „asfodelowych łąkach” w podziemnej krainie umarłych. [przypis edytorski]
Ashford — miasto w hrabstwie Kent. [przypis edytorski]
Ashuelot — społeczność nieposiadająca osobowości prawnej w mieście Winchester w Stanach Zjednoczonych. [przypis edytorski]
asińdźka a. aśćka (daw.) — skrót od: waszmościanka, waszmość panna. [przypis edytorski]
asińdźka, aśćka (daw.) — skrót od: waszmościanka, waszmość panna; starop. popularny zwrot grzecznościowy. [przypis edytorski]
asińdźka (daw.) — forma żeńska starop. potocznego zwrotu grzecznościowego asindziej, tj. skrótu od: wasza miłość dobrodziej, waszmość dobrodziej. [przypis edytorski]
asińdźka (daw.) — waćpani, dobrodziejka. [przypis edytorski]
asińdźka — skrócona forma grzecznościowa; od: waszmość panienka. [przypis edytorski]
asińdziej (starop.) — skrót od zwrotu grzecznościowego: waszmość-dobrodziej. [przypis edytorski]
asindźka (daw., pot.) — skrót od waćpani. [przypis edytorski]
