Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | pospolity | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | techniczny | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 4476 przypisów.

twórca Nibelungów — Ryszard Wagner (1813–1883), kompozytor niemiecki, twórca m.in. wielkiego dzieła operowego w czterech częściach, opartego na motywach mitologii starogermańskiej pt. Pierścień Nibelunga. [przypis edytorski]

twórca Promethidiona — Cyprian Kamil Norwid. [przypis edytorski]

twórca Przepióreczki — Stefan Żeromski, jako autor dramatu Uciekła mi przepióreczka. [przypis edytorski]

Twofold — zatoka w płd.-wsch. Australii, położona na 37°04' szer. południowej. [przypis edytorski]

twoją szanownę — dziś popr. forma B. lp r.ż.: twoją szanowną. [przypis edytorski]

twoję (daw. forma) — dziś B. lp r.ż.: twoją. [przypis edytorski]

twoję — dziś popr. forma B.lp: twoją. [przypis edytorski]

twoję — dziś popr. forma D. l. poj.: twoją. [przypis edytorski]

twoję — dziś popr. forma D.lp. r.ż.: twoją (zniekształcone dla rymu). [przypis edytorski]

twoję — dziś popr.: twoją. [przypis edytorski]

twoję główkę (daw. forma) — dziś: twoją główkę. [przypis edytorski]

twoję (starop. forma) — dziś B.lp r.ż.: twoją. [przypis edytorski]

twoję (starop. forma) — dziś popr. B.lp r.ż.: (na) twoją. [przypis edytorski]

twoję wiém ja tajemnicę (reg.) — znam twoją tajemnicę. [przypis edytorski]

twoję własnę — dziś popr. forma B. lp r.ż.: twoją własną. [przypis edytorski]

twojem — daw. forma Msc. lp r.n.; dziś popr.: twoim. [przypis edytorski]

twojem — daw. forma w odniesieniu do rzeczowników rodzaju żeńskiego i nijakiego; dziś: twoim. [przypis edytorski]

twojem — dziś popr. forma: twoim. [przypis edytorski]

Twoje mi śmiercią już blade oblicze umarłych moich ojców przypomniało — Słowacki przewiduje upadek kultury muzułmańskiej i porównuje go do rozbiorów Polski. [przypis edytorski]

twojem rozwidnionem licem — daw. formy dla r.ż. i r.n.; dziś: twoim rozwidnionym licem. [przypis edytorski]

Tworki — daw. folwark koło Warszawy, w którym w 1891 założono szpital psychiatryczny; ob. dzielnica Pruszkowa. [przypis edytorski]

Tworki — tu: dom dla umysłowo chorych; dom wariatów. [przypis edytorski]

Twort i d'HerelleFrederick Twort (1877–1950): bakteriolog angielski, który w 1915 odkrył bakteriofagi (wirusy, które infekują bakterie); Félix d’Hérelle (1873–1949): frankokanadyjski mikrobiolog, współodkrywca bakteriofagów (1917), pomysłodawca terapii fagowej (metody leczenia infekcji bakteryjnych przez wykorzystanie bakteriofagów), przeżywającej rozkwit do lat 40. XX w., przed wynalezieniem i masową dostępnością antybiotyków. [przypis edytorski]

tworzyłeś ludzie odradzające się — dziś popr.: tworzyłeś ludzi odradzających się. [przypis edytorski]

tworzył Goethe (…) swą Ifigenię — chodzi o sztukę teatralną Ifigenia w Taurydzie z 1787 r. autorstwa Johanna Wolfganga Goethego (istnieje również staroż. tragedia Eurypidesa o tym samym tytule). [przypis edytorski]

tworzył Goethe (…) Tassa — chodzi o sztukę wierszem w pięciu aktach pt. Torquato Tasso autorstwa Johanna Wolfganga Goethego; centralnym tematem sztuki są dzieje włoskiego poety późnego renesansu, Torquato Tasso (1544–1595); autora sławnego poematu rycerskiego Jerozolima wyzwolona wyd. 1581); formalnie utwór Goethego jest podporządkowany klasycznej zasadzie trzech jedności: miejsca, czasu i akcji; sztuka powstawała w latach 1780–1789, została wydrukowana w 1790 r., a po raz pierwszy wystawiona w Weimarze w 1807 r. [przypis edytorski]

tworzy (…) sekcją — dziś popr.: tworzy sekcję. [przypis edytorski]

Twym unicestwiającym oddechem pierś niech sycę — rozumienie nirwany jako nicości bądź nieistnienia to uproszczenie typowe dla europejskiego rozumienia buddyzmu; w istocie chodzi o całkowitą likwidację tzw. ”splamień” wynikających z namiętności i z niewiedzy. [przypis edytorski]

ty ale byłeś — niemiecki szyk wyrazów, po polsku niepoprawny. [przypis edytorski]

tyberiackie wody — wody Jeziora Tyberiadzkiego (także: Jezioro Galilejskie, Genezaret), tj. słodkowodnego jeziora przepływowego w Galilei; jego wody miał „deptać” Jezus wg Ewangelii (Mk 6,45-52, Mt 14, 22-33, J 6,15-21). [przypis edytorski]

Tyberiada — miasto położone w północnym Izraelu na zachodnim brzegu Jeziora Tyberiadzkiego, na południe od Galilei. Zostało założone w I w. n.e. W czasie wojny żydowsko-rzymskiej (lata: 66–73) jedno z niewielu zasiedlonych przez Żydów, których nie wyburzono. Po wypędzeniu Żydów z Jerozolimy w 135 r. Tyberiada i sąsiednie, Seforis, stały się głównymi miastami żydowskimi. Jedno z czterech świętych miast judaizmu. [przypis edytorski]

Tyberius — właśc. Tyberiusz (42 r. p.n.e. – 37 r. n.e.), cesarz rzym. od 14. r. n.e. Pochodził z rodu Klaudiuszów, a dzięki adopcji przez cesarza Augusta wszedł do rodu Juliuszów (wszyscy kolejni cesarze aż do Nerona byli w różnym stopniu spokrewnieni z tymi rodami, stąd nazwa dynastii julijsko-klaudyjska). Panowanie Tyberiusza to czas narastającej tyranii i terroru. [przypis edytorski]

Tyberiusz (42 p.n.e.–37 n.e.) — cesarz rzymski. Villa Iovis to jedna z dwunastu willi cesarza Tyberiusza na Capri. [przypis edytorski]

Tyberiusz (42 r. p.n.e. – 37 r. n.e.) — cesarz rzymski od 14. r. n.e. Pochodził z rodu Klaudiuszów, a dzięki adopcji przez cesarza Augusta wszedł do rodu Juliuszów (wszyscy kolejni cesarze aż do Nerona byli w różnym stopniu spokrewnieni z tymi rodami, stąd nazwa dynastii julijsko-klaudyjska). Panowanie Tyberiusza to czas narastającej tyranii i terroru. [przypis edytorski]

Tyberiusz i Kaligula — dwaj kolejni cesarze rzymscy: Tyberiusz (panujący 14–37 n.e.) oraz Kaligula (cesarz w l. 37–41 n.e.). [przypis edytorski]

Tyberiusz — Iulius Caesar Tiberius, 42–37 p.n.e. cesarz rzymski. [przypis edytorski]

Tyberiuszowy pałac — łac. Domus Tiberiana, pałac cesarzy rzymskich położony w płn.-zach. części Palatynu, noszący nazwę od cesarza Tyberiusza, rozbudowany przez jego następców z dynastii julijsko-klaudyjskiej; na jego miejscu zbudowano w XVI w. Ogrody Farnezyjskie. [przypis edytorski]

Tyberiusz, właśc. Tiberius Claudius Nero (42 p.n.e.–37 n.e.) — cesarz rzymski od 14 n.e., następca Oktawiana Augusta, wybitny wódz; ostatnie lata życia spędził w posiadłości na wyspie Capri w Zat. Neapolitańskiej. [przypis edytorski]

Tyberiusz, właśc. Tiberius Claudius Nero (42 p.n.e.–37 n.e.) — cesarz rzymski od 14 n.e. [przypis edytorski]

Tyberiusz, właśc. Tiberius Claudius Nero (42 p.n.e.–37 n.e.) — cesarz rzymski od 14 r. n.e., następca Oktawiana Augusta, wybitny wódz; w historiografii rzym. zyskał opinię tyrana; ostatnie lata życia spędził w posiadłości na wyspie Capri (łac. Caprea) w Zat. Neapolitańskiej. [przypis edytorski]

Tyberiusz, właśc. Tiberius Claudius Nero (42 p.n.e.–37 n.e.) — cesarz rzymski od 14 r. n.e., następca Oktawiana Augusta, wybitny wódz; w historiografii rzym. zyskał opinię tyrana i rozpustnika; ostatnie lata życia spędził w posiadłości na wyspie Capri w Zatoce Neapolitańskiej. [przypis edytorski]

Tyberiusz, właśc. Tiberius Claudius Nero (42 p.n.e.–37 n.e.) — cesarz rzymski od 14 r. n.e., następca Oktawiana Augusta, wybitny wódz; w historiografii rzym. zyskał opinię tyrana i rozpustnika; ostatnie lata życia spędził w posiadłości na wyspie Capri w Zat. Neapolitańskiej. [przypis edytorski]

Tyberiusz, właśc. Tiberius Claudius Nero (42 p.n.e.–37 n.e.) — cesarz rzymski od 14 r. n.e., następca Oktawiana Augusta, wybitny wódz; w historiografii rzym. zyskał opinię tyrana. [przypis edytorski]

Tyber — rzeka przepływająca przez Rzym. [przypis edytorski]

Tyber — rzeka w środkowej części Włoch. [przypis edytorski]

tybet — cienka, miękka tkanina z wełny czesankowej. [przypis edytorski]

Tybet — kraina historyczna w Azji, obecnie znajdująca się w większości w granicach Chin. [przypis edytorski]

Tybet — W 1959 roku w Tybecie wybuchło antychińskie powstanie, po którego stłumieniu władze Chińskiej Republiki Ludowej przeprowadziły okrutne represje wobec Tybetańczyków. [przypis edytorski]

Tybinga — miasto uniwersyteckie w płd.-zach. Niemczech. [przypis edytorski]

Tybul — Albius Tibullus (ok. 54 p.n.e. – 19 p.n.e.) poeta rzymski, autor elegii miłosnych. [przypis edytorski]

Tybur — (dziś Tivoli) nad Anienem. [przypis edytorski]

Tybur — właśc. Tyber (wł. Tevere, łac. Tiberis), jedna z największych rzek we Włoszech; ma źródło w Apeninach, zaś ujście do Morza Tyrreńskiego, przepływa przez Umbrię, Kampanię Rzymską i sam Rzym. [przypis edytorski]

tycer (gw. środ.) — złodziej stojący na czatach, zasłaniający kradzież, obserwator; pomagier złodziejski. [przypis edytorski]

tych, co — dziś popr.: tych, którzy. [przypis edytorski]

tych, co — dziś popr.: tych, którzy. [przypis edytorski]

tych, którzy mają uszy pogniecione — tj. sympatyków walczącej wówczas przeciwko Atenom Sparty, w której boks stanowił ulubiony sport. [przypis edytorski]

Tych ministrów nikt inny, tylko Sejm wotami sekretnemi obierać będzie. Nawet lepiej byłoby, aby czasowi byli. — te słowa usunięto w wydaniu z 1816 r. [przypis edytorski]

tych, o których powiedziano, że łatwiej wielbłądowi przejść przez uszko igielne, niźli im do Królestwa Niebieskiego wnijść — tj. bogaczy (Mt 19, 24). [przypis edytorski]

Tych słów lekceważyć nie trzeba… — w oryginale zwrot, którym stary, mądry Nestor zwraca się podczas narady do Agamemnona (Iliada II 361). [przypis edytorski]

tych trzy dni — dziś popr.: te trzy dni. [przypis edytorski]

Tycjan (1490–1576) — włoski malarz, czołowy przedstawiciel szkoły weneckiej włoskiego malarstwa renesansowego. [przypis edytorski]

Tycjan właśc. Tiziano Vecelli (1477–1576) — przedstawiciel szkoły weneckiej wł. malarstwa doby renesansu, uczeń Giovanniego Belliniego oraz Giorgionego. [przypis edytorski]

Tycjan, właśc. Tiziano Vecelli lub Vecellio (1488/1490?–1576) — włoski malarz renesansowy. [przypis edytorski]

Tycjan — właśc. Tiziano Vecelli (ok. 1488–1576), malarz renesansowy, czołowy przedstawiciel szkoły weneckiej. [przypis edytorski]

Tycjan, właśc. Tiziano Vecelli (ok. 1488–1576) — włoski malarz renesansowy, czołowy przedstawiciel szkoły weneckiej; na swoich obrazach często przedstawiał kobiety o długich, złotorudych włosach, stąd określenie: kolor tycjanowski. [przypis edytorski]

Tycjan, właśc. Tiziano Vecelli (ok. 1488–1576) — włoski malarz renesansowy, czołowy przedstawiciel szkoły weneckiej. [przypis edytorski]

Tycjan, właśc. Tiziano Vecellio (ok. 1488–1576) — włoski malarz renesansowy. [przypis edytorski]

Tycjan (zm. 1576) — malarz, czołowy przedstawiciel szkoły weneckiej włoskiego malarstwa renesansowego. [przypis edytorski]

Tycjan (zm. 1576) — malarz, czołowy przedstawiciel włoskiego malarstwa renesansowego. [przypis edytorski]

tyczący (daw.) — dziś: tyczący się, dotyczący. [przypis edytorski]

tycze — dziś popr.: tyczy. [przypis edytorski]

tycze się — dziś: tyczy się a. dotyczy. [przypis edytorski]

Tydejd — syn Tydeusa; chodzi o Diomedesa, króla Argos, greckiego wojownika, którym opiekowała się Atena. [przypis edytorski]

Tydejd — syn Tydeusa; chodzi o Diomedesa, króla Argos, greckiego wojownika, którym opiekowała się Atena. [przypis edytorski]

Tydejd — syn Tydeusa; chodzi o Diomedesa, króla Argos. [przypis edytorski]

Tydejd — syn Tydeusa (przydomek Diomedesa). [przypis edytorski]

Tydej — ojciec Diomedesa, poległy pod Tebami. [przypis edytorski]

Tydyda (mit. gr.) — Diomedes, syn Tydeusa (stąd przydomek Tydyda) i Deipyle, heros, ulubieniec bogini Ateny, bohater wyprawy Epigonów i wojny trojańskiej, król Argos. [przypis edytorski]

Tydyd a. Tydejd — syn Tydeusa; chodzi o Diomedesa, króla Argos, greckiego wojownika, którym opiekowała się Atena. [przypis edytorski]

Tydyd a. Tydejd — syn Tydeusa; chodzi o Diomedesa, króla Argos, greckiego wojownika, którym opiekowała się Atena. [przypis edytorski]

Tydydes (mit. gr.) — Diomedes, syn Tydeusa (stąd przydomek Tydyda) i Deipyle, heros, ulubieniec bogini Ateny, bohater wyprawy Epigonów i wojny trojańskiej, król Argos. [przypis edytorski]

Tydyd — przydomek Diomedesa (syn Tydeusa). [przypis edytorski]

„Tydzień” — czasopismo wydawane przez Kraszewskiego w Dreźnie w 1870 r. [przypis edytorski]

Tydzień jak Wielki Sędzia poszedł z dymem — akcja dramatu rozgrywa się na przełomie marca i kwietnia 1794 r. — pomiędzy aresztowaniem hebertystów 14 marca, oskarżonych o spisek i zdradę i po trzech dniach skazanych na śmierć, a aresztowaniem Dantona 5 kwietnia. [przypis edytorski]

Tyestes — jeden z synów Pelopsa, brat Atreusa. [przypis edytorski]

Tyestes (mit. gr.) — król Myken, podstępnie nakłoniony do zjedzenia potrawki z ciał swoich dzieci. [przypis edytorski]

Tyestes (mit. gr.) — syn Pelopsa i Hippodamei, brat Atreusa, członek królewskiego rodu obłożonego klątwą. Atreus zemścił się na nim za uwiedzenie żony, podając mu w czasie uczty potrawę przygotowaną z ciał jego synów. [przypis edytorski]

Tyflis — ob. Tbilisi, stolica Gruzji. [przypis edytorski]