Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | polityczny | portugalski | potocznie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie

Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 5283 przypisów.

dunderować (gw.) — zrzędzić, łajać. [przypis edytorski]

d'une chambre du malade (fr.) — z pokoju chorego. [przypis edytorski]

d'une Haute Nouveauté — według (szczytu) najnowszej mody. [przypis edytorski]

d'une manière spontanée (fr.)— w sposób przypadkowy. [przypis edytorski]

du (niem.) — tu: a ty? [przypis edytorski]

Dunikowski, Xawery (1875–1964) — rzeźbiarz, autor wielu pomników, wykładowca m.in. krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych; więzień Auschwitz. [przypis edytorski]

Dunikowski, Xawery (1875–1964) — rzeźbiarz, autor wielu pomników, wykładowca m.in. krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych; więzień Auschwitz. Mówiąc o nim jako o strzelcu, Boy nawiązuje do aresztowania Dunikowskiego w 1905 za postrzelenie podczas sprzeczki malarza Wacława Pawliszaka. [przypis edytorski]

dunka (daw.) — duńska rękawiczka, z delikatnej skóry, obróconej gładką stroną do wewnątrz. [przypis edytorski]

d'un malheureux émigré polonais (fr.) — nieszczęśliwego polskiego emigranta. [przypis edytorski]

Dunne, John William (1875–1949) — brytyjski żołnierz, inżynier lotniczy i filozof, autor książki „Eksperyment z czasem” opowiadającej o jego snach prekognitywnych i teorii czasu, którą nazwał serializmem. [przypis edytorski]

Dunoyer, Charles (1786–1862) — francuski ekonomista, przedstawiciel francuskiej szkoły liberalnej. [przypis edytorski]

Dunoyer, Charles (1786–1862) — francuski ekonomista ze szkoły liberalnej. [przypis edytorski]

Dunoyer — prawdop. Barthélemy-Charles-Pierre-Joseph Dunoyer de Segonzac (1786–1862), ekonomista francuski. [przypis edytorski]

Duns Szkot, Jan (1266–1308) — szkocki filozof i teolog; jeden najważniejszych filozofów i teologów Europy Zachodniej w okresie średniowiecza (wraz z Tomaszem z Akwinu i Williamem Ockhamem); miał znaczący wpływ zarówno na myśl kościelną, jak i świecką. [przypis edytorski]

Dunstan z Canterbury (ok. 909–988) — angielski biskup, święty Kościoła katolickiego; urodzony w pobliżu Glastonbury, na płd. krańcu Brytanii, w młodości uczył się u mnichów irlandzkich, zamieszkujących ruiny pobliskiego opactwa; przyczynił się do odnowienia życia zakonnego w Anglii. [przypis edytorski]

Dunstan z Canterbury (ok. 909–988) — święty kościoła katolickiego (wspomnienie 19 maja), opat klasztoru Glastonbury, arcybiskup Canterbury (960–988), patron kowali, złotników, ślusarzy i muzyków. [przypis edytorski]

dunuga — spora fala morska, szczególnie przy brzegu. [przypis edytorski]

duotis į ženklus (lenk.) — apsireikšti. [przypis edytorski]

duoti taboką — spirti. [przypis edytorski]

du passé défini de l'indicatif (fr.) — z formy czasu przeszłego trybu oznajmującego. [przypis edytorski]

du petit cri cri (fr.) — tu coś w rodzaju: [generałowie] od małego kra, kra; dosł. małego krzyku, pokrzykiwania. [przypis edytorski]

du Peyrou, Pierre Alexandre (1729–1794) — dziedzic wielkiej fortuny, urodzony w Gujanie w Ameryce Płd. syn francuskiego hugenota, który dorobił się majątku na plantacjach w holenderskim Surinamie; osiadły od 1747 w Neuchâtel; przyjaciel i wykonawca testamentu Jana Jakuba Rousseau: opublikował pierwsze wydanie dzieł zebranych Rousseau (1782), w 30 tomach, obejmujące pierwszą część Wyznań, a następnie trzy kolejne tomy, zawierające listy oraz drugą część Wyznań (1789), opracowaną we współpracy z Isabelle de Charriere. [przypis edytorski]

duplawe (gw.) — o drzewie: mające w pniu dziurę, dziuplę (gw. dupla). [przypis edytorski]

Duplay, Eléonore (1768–1832) — malarka, córka stolarza Maurice'a Duplaya, w którego domu mieszkał Robespierre od połowy 1791 r. aż do śmierci, prawdopodobnie jego partnerka życiowa. Po przewrocie 9 Thermidora aresztowana. [przypis edytorski]

duplex i multiplex personality, double conscience (ang.) — podwójna i mnoga osobowość, podwójna świadomość. [przypis edytorski]

duplikować — podwajać. [przypis edytorski]

duplon — raczej: dublon, ale oryginalnie oznacza on złotą monetę hiszpańską bitą od XVI do XIX w., a tu mowa o monecie srebrnej. [przypis edytorski]

Duprez, Gilbert (1806–1896) — sławny tenor opery fr., nauczyciel śpiewu w Paryżu, założył własną szkołę, komponował opery. [przypis edytorski]

Dupuis, Charles-François (1742–1809) — fr. uczony i polityk. [przypis edytorski]

Dupuytren, Guillaume (1777–1835) — francuski chirurg, wprowadził wiele nowych metod operacyjnych. [przypis edytorski]

duque de la Paz (hiszp.) — książę Pokoju. [przypis edytorski]

duràk (ros.) — dureń. [przypis edytorski]

duraka walajut — walą głupa; udają głupiego. [przypis edytorski]

durak (ros.) — dureń. [przypis edytorski]

dura lex, sed lex (łac.) — twarde prawo, lecz prawo; zwrot podkreślający konieczność podporządkowania się obowiązującemu prawu, nawet gdy jest ono surowe, uciążliwe. [przypis edytorski]

dura necessitas (łac.) — twarda konieczność (wyrażenie z Horacego, Pieśni III 24). [przypis edytorski]

Durango noble, y leal a la corona real (hiszp.) — Durango szlachetne i lojalne wobec królewskiej korony. [przypis edytorski]

Duranty, Louis Edmond (1833–1880) — powieściopisarz fr.; krytyk sztuki, zwolennik realizmu (również redaktor pisma „Réalisme” wyd. 1856–1857), następnie zaliczany do impresjonistów; był stałym bywalcem paryskiej Café Guerbois przy ulicy Batignolles i uczestnikiem dyskusji o sztuce, w których brali udział m.in. Édouard Manet, Émile Zola, Claude Monet, Auguste Renoir, Paul Cézanne, Camille Pissarro czy Edgar Degas, z którym Duranty się przyjaźnił; był autorem publikacji z zakresu historii i teorii sztuki, m.in. La Nouvelle Peinture („Nowe malarstwo” 1876) oraz szkiców umieszczających twórczość artystów takich jak Manet czy Adolphe Menzel w kontekście historii sztuki nowoczesnej; pisał również powieści: Le malheur d'Henriette Gérard (1860), La cause du beau Guillaume (1862), Les Combats de Françoise Du Quesnoy (1873), a także: Les six barons de Septfontaines , Les séductions du chevalier Navoni, Le Pays des arts oraz zbioru Théatre des marionnettes du Jardin des Tuileries (wyd. 1880, kompozycja 24 obrazków prozatorskich, w części z nich występują klasyczne postaci komedii dell'arte: Poliszynel, Pierrot i Arlekin; do najbardziej znanych należy nowela Le mariage de raison, czyli „Małżeństwo z rozsądku”); pisał recenzje prozy Champfleury'ego. [przypis edytorski]

durchfall a. durchwal — w gwarze obozowej: biegunka. [przypis edytorski]

durchfall (niem.) — w gwarze obozowej: biegunka. [przypis edytorski]

durchgang verboten (niem.) — przejście wzbronione. [przypis edytorski]

durchhalten (niem.) — kontynuować, przetrzymać. [przypis edytorski]

durch (z niem.) — na wskroś; dogłębnie. [przypis edytorski]

durch (z niem.) — na wylot, na wskroś, na przestrzał. [przypis edytorski]

durchzureißen — die Oberhand zu gewinnen. [przypis edytorski]

dur (daw.) — gorączka, choroba (por. „dur brzuszny”). [przypis edytorski]

dur (daw.) — odurzenie; obłęd; środek odurzający. [przypis edytorski]

dur (daw.) — stan odurzenia, obłęd, choroba. [przypis edytorski]

dur (daw.) — zamroczenie umysłu, odurzenie. [przypis edytorski]

durée (fr.) — trwanie. [przypis edytorski]

durée pure (fr.) — czyste trwanie. [przypis edytorski]

dur (gw.) — tu: choroba, odurzenie, zamroczenie. [przypis edytorski]

Durkheim, Émile (1858–1917) — francuski socjolog i filozof; profesor w Bordeaux i na paryskiej Sorbonie, jeden z najwybitniejszych przedstawicieli socjologizmu. [przypis edytorski]

Duro — dziś popr.: Darro, rzeka w Grenadzie, dopływ Genilu. Jej nazwa pochodzi od złota (łac. aurum), które od czasów rzymskich wypłukiwano z piasku rzecznego. [przypis edytorski]

Du roi, de la reine, des infants… (fr.) — Króla, królowej, infantów (dzieci królewskich). [przypis edytorski]

durra — inaczej sorgo; roślna zbożowa, pastewna i przemysłowa, uprawiana na obszarach tropikalnych i subtropikalnych. [przypis edytorski]

durra — rodzaj trawy, której ziarno przetwarzane jest na mąkę, kaszę i stosowane jako pasza. [przypis edytorski]

dur — tyfus; odurzenie, zamroczenie, chwilowy obłęd. [przypis edytorski]

Durum a stirpe genus… — Wergiliusz Eneida, ks. 9. [przypis edytorski]

Durutti, Buenaventura (1896–1936) — hiszpański robotnik, działacz związkowy, anarchista, jeden z najbardziej rozpoznawalnych działaczy CNT-FAI. [przypis edytorski]

Durville, Hector (1849–1923) — fr. okultysta i magnetyzer, redaktor założonego przez barona du Potet czasopisma poświęconego tej tematyce „Journal du Magnétisme” oraz fundator licznych instytucji okultystycznych, w tym: usytuowanego w Paryżu Uniwersytetu Nauk Wyższych z wydziałami Wiedzy Hermetycznej, Nauk Magnetycznych i Nauk Spirytystycznych, a także szkoły praktycznej masażu i magnetyzmu (na Mozart Avenue w Paryżu) oraz Zakonu Eudiaque, towarzystwa duchownego i inicjacyjnego, którego głównym celem jest „powiększenie osoby ludzkiej” i którego wyznawcy zgłębiają magnetyzm zwierzęcy i efekty działania hipnozy; publikacje Durville'a (wszystkie wyd. ok. 1890 r.) to: The Mysteries of Eleusis („Misteria Eleuzyjskie”, wyd. po ang.), Magnétisme Personnel ou Psyquique („Magnetyzm osobisty albo psychika”), Les Actions Psychiques à Distance („Działania psychiczne na odległość”), Pour devenir Magnétiseur („Aby zostać magnetyzerem”). [przypis edytorski]

durzyć (daw.) — zwodzić, bałamucić. [przypis edytorski]

durzyć (daw.) — zwodzić, oszukiwać. [przypis edytorski]

durzyć głowę (komuś) (daw.) — zawracać głowę. [przypis edytorski]

durzyć kogoś (daw.) — zwodzić, oszukiwać, bałamucić, zawracać głowę. [przypis edytorski]

durzyć — mamić, ogłupiać. [przypis edytorski]

durzyć — tu: zwodzić, ogłupiać. [przypis edytorski]

duśba — tłok; por. czas. dusić. [przypis edytorski]

dusa (gw.) — dusza. [przypis edytorski]

Du Sang, de la Volupté, et de la Mort (fr.) — O krwi, o pożądaniu i o śmierci. [przypis edytorski]

Duse-Chechi, Eleonora (1859–1924) — włoska aktorka tragiczna o światowej sławie. [przypis edytorski]

Duse, Eleonora Giulia Amalia (1858–1924) — włoska aktorka ciesząca się ogromną sławą oraz uznaniem ze względu na zaangażowanie w odtwarzane role, przy jednoczesnym ascetyzmie wyrazu. [przypis edytorski]

duser (daw.) — pochwała, komplement. [przypis edytorski]

dusery (daw.) — pochlebstwa, słodkie słówka, komplementy. [przypis edytorski]

dusie — zdrobniale: dukaty; ogólniej: pieniądze. [przypis edytorski]

dusiołek — w polskich wierzeniach ludowych demon odwiedzający nocą śpiących i próbujący ich dusić, potrafi przybierać postać jakiegoś przedmiotu lub istoty żywej. [przypis edytorski]

Dussault, Fiévée, Geoffroy — umiarkowani rojaliści francuscy, współpracownicy pisma „Journal des débats”: Jean Joseph Dussault (1769–1824): bibliotekarz, dziennikarz i krytyk literacki; Joseph Fiévée (1767–1839): dziennikarz, pisarz, dramaturg; Julien Luis Geoffroy (1760–1828): krytyk literacki. [przypis edytorski]

du supplice encore mai lavée (fr.) — z tortur jeszcze nieobmyta. [przypis edytorski]

dusysz mene, panyczu (z ukr.) — dusisz mnie, paniczu. [przypis edytorski]

duszą kinie (starop.) — przeżyje chwilę ekstazy. [przypis edytorski]

dusza i serce — Charles Rollin (1661–1741), francuski historyk i pedagog, często używał wyrażenia „dusza i serce” w popularnym dziele Traite des Etudes (1726–1728), z czego Wolter żartuje w swoich powiastkach filozoficznych. [przypis edytorski]

Dusza jak marny dym pod ziemię poszła…Iliada XXIII 100–101, widmo Patroklosa. [przypis edytorski]