Przypisy

Tutmozis I, Totmes I (1506–1493 p.n.e.) — władca Egiptu z XVIII dynastii. W ekspedycjach wojskowych dotarł aż nad Eufrat. Podjął również wyprawy wojskowe do Nubii, poszerzając posiadłości egipskie na południu o tereny pomiędzy II a III kataraktą. Podczas pierwszej z ekspedycji osobiście zabił w bitwie króla Nubijczyków. Krwawo stłumił powstanie nubijskie, które wybuchło na świeżo podbitych terenach. [przypis edytorski]

tutok (gw.) — tutaj. [przypis edytorski]

tutor (daw., z łac.) — opiekun, wychowawca. [przypis edytorski]

tutor (łac.) — opiekun. [przypis edytorski]

tutti guanti (wł.) — cała reszta. [przypis edytorski]

tutti (muz., wł.: wszyscy) — fragment utworu, gdzie grają jednocześnie wszystkie instrumenty. [przypis edytorski]

tutti quanti (wł.) — cała reszta. [przypis edytorski]

tutti quanti (wł.) — wszyscy bez wyjątku, wszyscy razem. [przypis edytorski]

tutti quanti (wł.) — wszyscy pozostali. [przypis edytorski]

tutti (wł.) — wszyscy. [przypis edytorski]

Tutto sotto aequa. (wł.) — Wszystko pod wodą. [przypis edytorski]

Tuum fac nec respicias finem (łac.) — czyń swoje, nie myśl o końcu; rób swoje, nie patrz końca. [przypis edytorski]

Tuum fac nes respicias finem (łac.) — Rób swoje i nie patrz końca. [przypis edytorski]

tuum (łac.) — twoje. [przypis edytorski]

Tu vas défendre ces saletés-là, les saligauds! (fr.) — Będziesz bronił tych plugawców, tych łajdaków! [przypis edytorski]

Tuwim, Julian (1894–1953) — polski poeta, pisarz, satyryk, tłumacz poezji ros., fr. i niem. W dwudziestoleciu międzywojennym był jedną z najpopularniejszych postaci świata literackiego; współzałożyciel kabaretu Pikador i grupy poetyckiej Skamander, blisko związany z „Wiadomościami Literackimi”. W latach 1939–1946 na emigracji, m. in. w Rio de Janeiro. [przypis edytorski]

Tuwim, Julian (1894–1953) — polski poeta, pisarz, satyryk, tłumacz poezji ros., fr. i niem. W dwudziestoleciu międzywojennym był jedną z najpopularniejszych postaci świata literackiego; współzałożyciel kabaretu Pikador i grupy poetyckiej Skamander, blisko związany z „Wiadomościami Literackimi”. W czasie, gdy powstawała sztuka Witkacego żył i miał się dobrze, znacznie też przeżył autora Szewców. [przypis edytorski]

Tuwim, Julian (1894–1953) — polski poeta, pisarz, satyryk, tłumacz poezji ros., fr. i niem. W dwudziestoleciu międzywojennym był jedną z najpopularniejszych postaci świata literackiego; współzałożyciel kabaretu Pikador i grupy poetyckiej Skamander, blisko związany z „Wiadomościami Literackimi”. W latach 1939–1936 na emigracji, m. in. w Rio de Janeiro. [przypis edytorski]

tużba — tęsknota; por. tużyć a. tążyć (stp.): tęsknić. [przypis edytorski]

tużenie (z ros. тужить) — zmartwienie; żałoba. [przypis edytorski]

tużurek (daw.) — rodzaj dwurzędowego surduta, popularny na przełomie XIX i XX w. [przypis edytorski]

tużurek (daw., z fr.) — dwurzędowy surdut z ciemnej wełny, popularny na przełomie XIX i XX w., pełniący rolę dzisiejszej marynarki, ale sięgający do połowy uda. [przypis edytorski]

tużurek (daw., z fr. tout jour: każdego dnia, codzienny) — surdut codziennego użytku; element męskiego stroju w II połowie XIX w., pełniący rolę dzisiejszej marynarki, ale sięgający do połowy uda. [przypis edytorski]

tużurek — długa, dwurzędowa marynarka, noszona na przełomie XIX i XX w. [przypis edytorski]

tużurek — długi, ciemny surdut z przełomu XIX i XX w. [przypis edytorski]

tużurek — długi, dwurzędowy surdut, popularny na przełomie XIX i XX w. [przypis edytorski]

tużurek — dwurzędowy, ciemny surdut popularny na przełomie XIX i XX w. [przypis edytorski]

tużurek — dwurzędowy, długi surdut męski z wełny, z przełomu XIX i XX wieku. [przypis edytorski]

tużurek (por. fr. toujours: zawsze; tous les jours: codziennie) — rodzaj surduta; element męskiego stroju popularny w II połowie XIX w., pełniący rolę dzisiejszej marynarki, ale sięgający do połowy uda. [przypis edytorski]

tużurek — rodzaj długiej marynarki, uszytej z ciemnej wełny i z aksamitnym kołnierzem. Popularny na przełomie XIX i XX wieku. [przypis edytorski]

tużurek — rodzaj dwurzędowego długiego i ciemnego surduta, noszonego na przełomie XIX i XX w. [przypis edytorski]

tużurek — rodzaj dwurzędowego surduta z ciemnej wełny. [przypis edytorski]

tużurek — rodzaj okrycia męskiego podobnego do żakietu. [przypis edytorski]

tużurek — rodzaj okrycia męskiego podobny do żakietu. [przypis edytorski]

tużurek — rodzaj surduta z ciemnego sukna, popularnego na przełomie XIX i XX. [przypis edytorski]

tużurek (z fr.) — ciemne okrycie męskie przypominające surdut. [przypis edytorski]

tużurek (z fr., daw.) — w XIX i na początku XX w. codzienne okrycie męskie przypominające krojem surdut. [przypis edytorski]

tużurek (z fr.) — dwurzędowy surdut popularny na przełomie XIX i XX w., pełniący rolę dzisiejszej marynarki, ale sięgający do połowy uda. [przypis edytorski]

tużurek (z fr.) — męska marynarka z zaokrąglonymi połami i jednorzędowym zapięciem, popularna na przełomie XIX i XX w. [przypis edytorski]

tużurek (z fr.) — rodzaj surduta; dawny element męskiego stroju, pełniący rolę dzisiejszej marynarki, ale sięgający do połowy uda. [przypis edytorski]

tużurek (z fr.) — rodzaj surduta; element męskiego stroju popularny na przełomie XIX i XX w., pełniący rolę dzisiejszej marynarki, ale sięgający do połowy uda. [przypis edytorski]

tużurek (z fr.) — surdut codziennego użytku, popularny na przełomie XIX i XX w., pełniący rolę dzisiejszej marynarki, ale sięgający do połowy uda; w latach 30. XX w. uważany był już za ubiór staroświecki. [przypis edytorski]

tużurek (z fr.) — surdut codziennego użytku, popularny na przełomie XIX i XX w., pełniący rolę dzisiejszej marynarki, ale sięgający do połowy uda. [przypis edytorski]

tużyć (daw.) — tęsknić. [przypis edytorski]

tuzać (daw.) — tarmosić; bić. [przypis edytorski]

tuza (daw.) — najwyższa karta, zwykle as. [przypis edytorski]

Tu zakończyłem podziemną moją podróż — komora, do której dotarł autor, została nazwana Komorą Goszczyńskiego. [przypis edytorski]

tuz — as, figura w talii kart do gry. [przypis edytorski]

tuz — as w kartach; najsilniejsza karta. [przypis edytorski]

tuz czerwienny — rodzaj karty do gry: as kier. [przypis edytorski]

tuz (daw.) — as. [przypis edytorski]

tuz (daw.) — as w grach karcianych. [przypis edytorski]

tuz (daw.) — as w kartach. [przypis edytorski]

tuz (daw.) — as w talii kart. [przypis edytorski]

tuz (daw.) — atut, najwyższa karta w grze, zwykle as. [przypis edytorski]

tuz (daw.) — najwyższa karta, as. [przypis edytorski]

tuz (daw.) — w grach karcianych: as, najsilniejsza karta. [przypis edytorski]

tuzin — dwanaście sztuk; pół tuzina: sześć. [przypis edytorski]

tuzin — dwanaście sztuk. [przypis edytorski]

tuzłuczek wyporkami podbity — okrycie podszyte futrem karakułowym. [przypis edytorski]

Tu znajdują się już lodowce — w rzeczywistości w Tatrach nie ma obecnie lodowców, choć góry te powstały pod ich wpływem. [przypis edytorski]

tuz — osoba na wysokim stanowisku lub o wysokich kompetencjach. [przypis edytorski]

tuzować (daw.) — bić. [przypis edytorski]

tuz — w grach karcianych: as; silna figura. [przypis edytorski]

Tu zwracam uwagę na Polskę — w wydaniach z końca XVIII w.: Tu przestrzegam Polskę. [przypis edytorski]

tuzy (daw.) — as w kartach. [przypis edytorski]

tuzy (daw.) — uderzenia pięścią, kijem, guzy. [przypis edytorski]

tuz (z niem.) — as w talii kart; „patrzeć jak w tuza” — patrzeć z uwagą. [przypis edytorski]

tvaikas — nemalonus kvapas, dvokas, smarvė. [przypis edytorski]

tvėrimų — sutvėrimų. [przypis edytorski]

tvertis — griebti (rankomis), čiupti. [przypis edytorski]

tvyla — stukso. [przypis edytorski]

twąśmy krwią (daw. konstrukcja) — skrót od: twą jesteśmy krwią. [przypis edytorski]

Twa cudna postać (…) Na twoim sercu, Nineto! — przekład Edwarda Leszczyńskiego. [przypis edytorski]

Twain, Mark (1835–1910) —właśc. Samuel Langhorne Clemens, amerykański pisarz i satyryk. [przypis edytorski]

twa matka — mowa o Tetydzie, córce Nereusa. [przypis edytorski]

twarde a kolące (daw.) — konstrukcja z „a” w funkcji spójnika łącznego, dziś: twarde i kolące. [przypis edytorski]

twarde prządki (mit. gr.) — Parki, przędące nić ludzkiego życia i przecinające ją w momencie śmierci. [przypis edytorski]

twarde — w żargonie czasu okupacji: waluta w złocie (najczęściej dolary), w odróżnieniu od „motyli”, czyli banknotów, których wartość była bardzo niestabilna. [przypis edytorski]

twardousty — o koniu: niedający się łatwo kierować. [przypis edytorski]

twardousty źrzebiec — trudny do ujeżdżenia źrebak; krnąbrny koń (wierzchowiec). [przypis edytorski]

Twardowski, Kazimierz (1866–1938) — polski filozof, psycholog i logik, twórca lwowsko-warszawskiej szkoły filozoficznej. [przypis edytorski]

Twardowski — legendarny szlachcic, mieszkający w Krakowie w XVI w., który zaprzedał duszę diabłu w zamian za wielką wiedzę i znajomość magii. [przypis edytorski]

Twardowski, Samuel (zm. 1661) — poeta barokowy, autor m. in. poematu Nadobna Paskwalina, opartego o hiszpański oryginał. [przypis edytorski]

twarszy — twardszy. [przypis edytorski]

twarzyczkę kratami zasłaniać — tj. żyć w klasztorze zamkniętym, gdzie widzenia z osobami z zewnątrz możliwe są tylko w rozmównicy, w której zakonnica i jej gość są rozdzieleni kratą. [przypis edytorski]

twarzy (starop. forma) — twarze. [przypis edytorski]

twarzy Szczepańskiej się dotykając — dziś popr. bez zaimka „się”: dotykając. [przypis edytorski]

twę — dziś popr. forma B. lp r.ż.: twą. [przypis edytorski]

Tweed — jedna z gł. rzek w płd. Szkocji, w końcowym odcinku stanowiąca granicę między Szkocją a Anglią. [przypis edytorski]

Tweed — rzeka w płd. Szkocji. [przypis edytorski]

twego — domyślnie: męża. [przypis edytorski]

Twego dziada — Laomedona, króla Troi, ojca Priama. Nestor zetknął się z nim jako członek wyprawy Heraklesa przeciwko Troi. [przypis edytorski]

Twego dziela (starop.) — dla Twego. [przypis edytorski]

twej matki córką — tak mówiono o dzieciach z nieprawego łoża. [przypis edytorski]

twejże to sukni szelest — konstrukcja z partykułą -że; znaczenie: czy to twej sukni szelest. [przypis edytorski]

twem, białem — daw. (XIX w.) forma N. i Msc. zaimków przymiotników r.ż. i r.n. [przypis edytorski]

twem — dziś popr.: twym. [przypis edytorski]

Twerska — gł. ulica dawnej Moskwy, prowadząca od płn.-zach. rogatki (na drodze przez Twer do Petersburga) w stronę Kremla. [przypis edytorski]

Twe serce — walc angielski Straciłam twe serce z filmu Wrzos (1938), z muzyką Władysława Szpilmana i słowami Henryka Herolda (właśc.: Szpilmana). [przypis edytorski]