Przypisy

piatiletka (z ros.) — plan pięcioletni. [przypis edytorski]

piat'ju (…) tridcat' (ros.) — pięć razy sześć, trzydzieści. [przypis edytorski]

pieredyszka (pot., z ros.) — chwila wytchnienia, odpoczynku. [przypis edytorski]

piereriez (ros.) — przez. [przypis edytorski]

pieriekliczka (ros.) — odczytywanie listy obecności. [przypis edytorski]

pierwoj (…) wtoroj gildii (ros.) — pierwszej, drugiej gildii. [przypis edytorski]

pietuch (ros.) — kogut. [przypis edytorski]

pijesa (ros.) — sztuka teatralna. [przypis edytorski]

plen (z ros.) — niewola. [przypis edytorski]

plitka czekolady (z ros.) — tabliczka czekolady. [przypis edytorski]

pochmielje (ros.) — przepicie, stan po nadużyciu alkoholu. [przypis edytorski]

pocztienje (ros.) — szacunek. [przypis edytorski]

pod kazyrok (z ros.) — salut. [przypis edytorski]

pod kozyriok (z ros.) — „bicie w dach” (w domyśle: czapki żołnierskiej); salut. [przypis edytorski]

podleżaszczeje (…) priedłożenii (ros.) — podmiotem nazywamy przedmiot, o którym mówi się w zdaniu. [przypis edytorski]

podorożna (z ros.) — pozwolenie na przejazd; rodzaj wizy. [przypis edytorski]

podrady (z ros.) — dostawy dla wojska i instytucji państwowych. [przypis edytorski]

Poka czto, nie żalko (ros.) — Na razie nie szkoda. [przypis edytorski]

poka (ros.) — póki. [przypis edytorski]

pokupki (z ros.) — zakupy. [przypis edytorski]

pokutił niemnożeczko (z ros. кутить: hulać, lumpować) — pohulałem troszeczkę. [przypis edytorski]

ponimajcie (z ros.) — zrozumcie. [przypis edytorski]

ponimajesz (…) w zuby (ros.) — rozumiesz, chłopski parobasie (…) rozumiesz, chamskie nasienie (…) Masz w zęby. [przypis edytorski]

popaść (gw., z ros. попасть) — trafić, wcelować. [przypis edytorski]

popojka (reg., z ros.) — pijatyka. [przypis edytorski]

poputczik (ros.) — towarzysz drogi, zwolennik. [przypis edytorski]

poputczik (z ros.) — idący tą samą drogą; towarzysz podróży; współwędrowiec; tymczasowy sojusznik. [przypis edytorski]

pośledny (z ros.) — ostatni. [przypis edytorski]

posieleniec (z ros.) — osadnik, osiedleniec; tu: zesłaniec. [przypis edytorski]

posłuszajtie Domaszko, skolko wam let (ros.) — niech pan posłucha, Domaszko, ile pan ma lat. [przypis edytorski]

Poslednij, ponimajesz? (ros.) — Ostatni, rozumiesz? [przypis edytorski]

posoch (ros.) — kij, laska. [przypis edytorski]

posoch (ros.) — kij, laska, tu: berło. [przypis edytorski]

postawić (z ros. postawit) — dostarczyć. [przypis edytorski]

poszoł won (ros.) — idź precz. [przypis edytorski]

Potierał za cholewu (z ros.) — zgubiłem za cholewą. [przypis edytorski]

potomu (ros.) — dlatego. [przypis edytorski]

powodyr (ros.) — przewodnik. [przypis edytorski]

pożałujtie (ros.) — proszę ze mną. [przypis edytorski]

pożarnaja komanda (ros.) — drużyna strażacka. [przypis edytorski]

po zakonu (ros.) — według prawa. [przypis edytorski]

po zakonu (z ros.) — według prawa. [przypis edytorski]

praporszczyk (ros.) — w wojsku rosyjskim najniższy stopień oficera, odpowiednik chorążego. [przypis edytorski]

praporszczyk (ros.) — w wojsku rosyjskim najniższy stopień oficerski, odpowiednik chorążego. [przypis edytorski]

praporszczyk (z ros.) — w wojsku rosyjskim najniższy stopień oficera, odpowiednik chorążego. [przypis edytorski]

Praszczajtie! Nie pominajtie lichom! (ros.) — Żegnajcie! Nie wspominajcie źle! [przypis edytorski]

Praszczajtie, sukine dieti! (ros.) — żegnajcie, dzieci suki. [przypis edytorski]

prawoje pleczo wpieriod (ros.) — prawe ramię naprzód (komenda wojskowa). [przypis edytorski]

praworny (z ros. проворный) — zdolny, zdatny, zręczny, nadający się. [przypis edytorski]

prawowied (ros.) — znawca prawa, wykształcony prawnik. [przypis edytorski]

prażnikować (z ros.) — świętować. [przypis edytorski]

prażnik (z ros.) — święto. [przypis edytorski]

prazdnowat' (ros.) — świętować. [przypis edytorski]

prejskurant (z ros.) — cennik, wykaz cen. [przypis edytorski]

prelest' (ros.) — śliczna (pieszczotliwe określenie kogoś lub czegoś uroczego, czarującego). [przypis edytorski]

prewoschoditielstwo (ros.) — ekscelencja; honorowy tytuł wysokich urzędników państwowych, wg tabeli rang Imperium Rosyjskiego przysługujący generałom i urzędnikom cywilnym III i IV klasy. [przypis edytorski]

Priebłagij (…) błagodat' (ros.) — Przenajświętszy Panie, ześlij nam łaskę; początek modlitwy porannej w ówczesnych szkołach rosyjskich. [przypis edytorski]

prijut (ros.) — przytułek. [przypis edytorski]

procz (ros.) — precz. [przypis edytorski]

proklatyj (ros.) — przeklęty. [przypis edytorski]

propadajemy (ros.) — giniemy. [przypis edytorski]

Proszczaj niemytaja Rosija, Strana rabów, strana gospod (z ros.) — Żegnaj, niedomyta Rosjo, kraju niewolników, kraju panów (fragm. wiersza Michaiła Lermontowa). [przypis edytorski]

prychłynuło (…) otchłynuło (z ros. хлынуть: chlustać, rzucać się, wysypać się) — przychlusnęło (do rewolucji), odchlusnęło (do ochrany, tj. do tajnej policji): masy proletariackie traktowane są tu jak płynny żywioł, poddający się przypływom i odpływom fal. [przypis edytorski]

prykuski (z ros.) — przekąski. [przypis edytorski]

prystaw (ros.) — komisarz policji. [przypis edytorski]

prystaw (ros.) — komisarz policji w carskiej Rosji w XIX w. [przypis edytorski]

przynuka (ros.) — zachęta. [przypis edytorski]

przynuka (z ros.) — zachęta. [przypis edytorski]

pud (ros.) — jednostka wagi, wynosząca nieco mniej niż 16,5 kg. [przypis edytorski]

pyłki (z ros.) — skłonny do gniewu, popędliwy. [przypis edytorski]

Рудин (ros.) — Rudin, powieść Turgieniewa z 1856 roku. [przypis edytorski]

Русская школа не хороша, но эго ужь оставтѣ! (ros., daw. pisownia sprzed reformy 1918 r.) — Szkoła rosyjska nie jest dobra, ale ego proszę zostawić już w spokoju! [przypis edytorski]

Русское Богатство (ros.) — „Rosyjskie bogactwo”, miesięcznik społeczno-polityczny, wychodzący w Sankt-Petersburgu w latach 1876–1918. [przypis edytorski]

rab boży (z ros.) — sługa boży. [przypis edytorski]

raskolnicy (z ros.) — dosł: rozłamowcy; dawne, pejoratywne określenie staroobrzędowców, starowierców. [przypis edytorski]

raskolnicy (z ros.) — dosł: rozłamowcy; dawne, pejoratywne określenie staroobrzędowców, starowierców, wyznania powstałego wskutek rozłamu (cs. raskoł) w Rosyjskim Kościele Prawosławnym, spowodowanego reformą liturgiczną patriarchy Nikona z lat 1652–1656. Starowiercy nie uznali reformy, zostali potępieni jako heretycy i pozbawieni praw obywatelskich, władze Rosji prowadziły ich masowe prześladowania; pełnię praw obywatelskich uzyskali dopiero w 1905. [przypis edytorski]

raznych win jużnawo bieriega (ros.) — różnych win z południowego brzegu. [przypis edytorski]

rebiata (ros.) — dzieci. [przypis edytorski]

rebiata (z ros.) — dzieci. [przypis edytorski]

rebiatiszki (ros.) — zdrobniale: dzieci. [przypis edytorski]

restoran (z ros.) — restauracja. [przypis edytorski]

roskolnik (z ros.) — rozłamowiec, innowierca, odszczepieniec. [przypis edytorski]

rota (daw., ros.) — kompania (pododdział wojska). [przypis edytorski]

rozhowor (z ros.) — rozmowa. [przypis edytorski]

Rozkryt' krawat i… spa-a-t' (ros.) — otworzyć łóżka i spać. [przypis edytorski]

rubaszka (z ros.) — długa koszula (tunika) ze stójką, zapinana na ramieniu, wykładana na wierzch na spodnie i przewiązywana paskiem a. sznurem. [przypis edytorski]

rugat'sia (z ros.) — przeklinać, wyzywać się ordynarnymi słowami. [przypis edytorski]

ruki wierch (z ros.) — ręce do góry. [przypis edytorski]

ruki w wierch (ros.) — ręce do góry. [przypis edytorski]

sachar (ros.) — cukier, lody sprzedawane na ulicy. [przypis edytorski]

samaja niepoeticzeskaja bolezń (ros.) — najbardziej niepoetycka choroba. [przypis edytorski]

samodzierzstwo (z ros.) — samodzierżawie, tj. władza absolutna. [przypis edytorski]

Saninskije krużki (ros.) — kółka Saninowskie. [przypis edytorski]

sapoga (ros.) — buty. [przypis edytorski]

sapogi butyłkami (z ros.) — buty z cholewami. [przypis edytorski]

sarafan (z ros.) — długa suknia z podwyższonym stanem, rozszerzająca się ku dołowi, najczęściej bez rękawów. [przypis edytorski]

satana (ros.) — szatan. [przypis edytorski]

sawsiem drugaja żyzń (ros.) — zupełnie inne życie. [przypis edytorski]

sdajus'! (ros.) — poddaje się. [przypis edytorski]

sfaja (ros.) — kłoda. [przypis edytorski]