Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | rosyjski | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | zoologia

Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 3490 przypisów.

ganek — tu: półotwarty korytarz wzdłuż ściany zewnętrznej budynku. [przypis edytorski]

Ganelon — baron Karola Wielkiego, ojczym Rolanda, zdrajca, przeciwstawiony dwunastu szlachetnym rycerzom Karola; skazany na rozerwanie końmi. [przypis edytorski]

Ganga — bogini uosabiająca rzekę Ganges. [przypis edytorski]

Gangarydowie — w relacjach starożytnych zamieszkiwali krańce Indii, ziemie nad Zatoką Bengalską. [przypis edytorski]

Ganges — główna rzeka Indii, wypływająca z Himalajów i wpadająca do Oceanu Indyjskiego; święta rzeka hinduizmu. [przypis edytorski]

Ganges — rzeka w płd. Azji, przepływająca przez Indie i Bangladesz. [przypis edytorski]

ganglion (z łac.) — zwój nerwowy. [przypis edytorski]

gan (hebr.) — przedszkole. [przypis edytorski]

ganić — krytykować. [przypis edytorski]

ganić — strofować, krytykować. [przypis edytorski]

Ganimedes (mit. gr.) — królewicz trojański, ukochany przez Zeusa, który porwał go na Olimp i uczynił podczaszym bogów. [przypis edytorski]

Ganimedes (mit. gr.) — piękny młodzieniec, kochanek Zeusa, podczaszy na Olimpie. [przypis edytorski]

Ganimedes (mit. gr.) — piękny młodzieniec, ukochany przez Zeusa i wzięty przez niego na Olimp jako podczaszy bogów. [przypis edytorski]

Ganimedes (mit. gr.) — piękny młodzieniec, ukochany przez Zeusa, który porwał go na Olimp i uczynił podczaszym bogów. [przypis edytorski]

Ganimedes — syn Trojańczyka Trosa; chłopiec, który dla swej wyjątkowej urody został porwany przez przemienionego w orła Jowisza na Olimp, gdzie służył za podczaszego przy stole bogów. [przypis edytorski]

ganiono (…) Flaminiusza za to, iż jako dowódcę wojsk (…) zabawiającego się modlitwą — Plutarch, Porównanie Filopojmena i Tytusa Kwinkcjusza Flaminiusza, 2 [w:] Żywoty równoległe. [przypis edytorski]

Ganivet, Ángel (1865–1898) — hiszpański pisarz i dyplomata. [przypis edytorski]

gantelet (fr.) — rękawica rycerska a. rękawica sokolnika. [przypis edytorski]

ganz gemütlich (niem.) — zupełnie miło, przytulnie. [przypis edytorski]

Ganz und gar nichts. Kleinigkeit. Über Max Reger Stücke für Orgel (niem.) — Wcale a wcale. Jakieś głupstwo. O utworze Maxa Regera na organy. [przypis edytorski]

gaolan, własc. gaoliang — sorgo japońskie, zboże uprawiane na Dalekim Wschodzie; słomy z tej rośliny używano powszechnie do krycia dachów chat. [przypis edytorski]

gaolian a. kaolian — roślina zbożowa uprawiana na Dalekim Wschodzie; inaczej: sorgo japońskie (Sorghum japonicum). [przypis edytorski]

gaon — człowiek obdarzony dużą wiedzą, geniusz. [przypis edytorski]

gaon — uczony, geniusz. [przypis edytorski]

gap (daw.) — gapa, człowiek nierozgarnięty, nieuważny, taki, który coś przegapia. [przypis edytorski]

gapie gniazdo — gniazdo wron (zwanych też gapami). [przypis edytorski]

gapiowaty — bezmyślny, roztargniony. [przypis edytorski]

Garamanci i Indowie — w czasie powstawania Eneidy najdalsze znane południowe narody. [przypis edytorski]

Garamas — jeden z tytanów, brat Gygesa; swoje pochodzenie od niego wywodzili Garamantowie, lud berberyjski zamieszkujący płn. Afrykę, od wybrzeży Wielkiej Syrty ku południowi, po obszary dzisiejszej Sahary (przodkowie dzisiejszych Tuaregów). [przypis edytorski]

Garasse, François (1585–1631) — francuski jezuita, wykładowca kolegium w Poitiers, zaciekły polemista, zwalczający różnych teologów i myślicieli jako heretyków i wolnomyślicieli; popadł w konflikt w Sorboną. [przypis edytorski]

Garasse, Guignard, Boucher, Aubry, Guincestre — radykalni francuscy duchowni katoliccy z XVI w.: François Garasse (1585–1631): jezuita, wykładowca kolegium w Poitiers, zaciekły polemista, zwalczający różnych teologów i myślicieli jako heretyków i wolnomyślicieli; Jean Guignard (zm. 1595): jezuita, wykładowca kolegium w Clermont; nauczał, że zabicie króla-heretyka jest miłe Bogu, powieszony za zachęcanie Chatela, sprawcę zamachu na króla Francji Henryka IV; Jean Boucher (1548–1646): teolog i kaznodzieja, doktor Sorbony, publicysta Ligi Katolickiej; podburzał lud do buntu przeciw sprzyjającemu hugenotom Henrykowi III, uznawał go za tyrana i głosił powinność jego zabicia; po zabójstwie Henryka III uznał za tyrana również jego następcę, hugenota Henryka IV; opublikował pochwałę zamachowca Jeana Chatela; Christophe Aubry: proboszcz paryskiej parafii Saint-André-des-Arcs, zachęcał Pierre'a Barrière do zamachu na Henryka IV w 1593; Jean Guincestre: proboszcz paryskiej parafii Saint-Gervais, porównywał Henryka III do Heroda, wzywał wiernych do zabicia go. [przypis edytorski]

garbarnia — zakład przemysłowy, w którym wyprawia się skóry. [przypis edytorski]

garbarz — człowiek zajmujący się obrabianiem skór zwierzęcych. [przypis edytorski]

garbate bydło indyjskie a. zebu, Bos indicus — pochodząca od podgatunku tura, udomowiona w starożytności forma bydła domowego o charakterystycznym garbie na grzbiecie i masywnych rogach; w systematyce uznawana za należącą do tego samego gatunku, co europejskie bydło domowe. [przypis edytorski]

Garbo, Greta, właśc. Greta Lovisa Gustafsson (1905–1990) — szwedz. aktorka filmowa, jedna z największych gwiazd kina lat 20. i 30. XX w. (Dzikie orchidee, Mata Hari). [przypis edytorski]

Garbo, Greta, właśc. Greta Lovisa Gustafsson (1905–1990) — szwedz. aktorka filmowa, jedna z największych gwiazd kina lat 20. i 30. XX w. [przypis edytorski]

Garbo, Greta, właśc. Greta Lovisa Gustafsson (1905–1990) — szwedzka aktorka filmowa, jedna z największych gwiazd kina lat 20. i 30. XX w. [przypis edytorski]

Garborg, Arne (1851–1924) — norweski dziennikarz, poeta i prozaik tworzący w języku nynorsk; pochodził z wielodzietnej rodziny chłopskiej; mąż prozatorki, dramatopisarki i tancerki, popularyzatorki folkloru i feministki, Huldy Garborg (1862–1934); autor powieści (m.in. Mannfolk 1886, Trætte Mand 1891, Fred, 1892), a także zbiorów poezji i esejów na temat języka i literatury norweskiej, tłumacz Odysei Homera. [przypis edytorski]

Garborg, Arne (1851–1924) — norweski poeta, dziennikarz i tłumacz. [przypis edytorski]

garbować skórę — preparować skórę zwierzęcą tak, by była odporniejsza na warunki pogodowe. Tu przen. pobić. [przypis edytorski]

garbowanie — proces poddawania surowych skór zwierzęcych działaniu garbników, w celu nadania im miękkości, elastyczności i trwałości, stanowiący najważniejszą część działań prowadzących do otrzymania skóry wyprawionej. [przypis edytorski]

García Lorca, Federico (1898–1936) — wybitny hiszpański poeta i dramatopisarz; zamordowany przez bojówkę nacjonalistów na początku hiszpańskiej wojny domowej. [przypis edytorski]

Garcia, LevasseurManuel del Pópulo Vincente Garcia (1775–1832): hiszpański śpiewak (tenor) i kompozytor; Nicolas Prosper Levasseur (1791–1871): francuski śpiewak (bas), związany szczególnie z rolami w operach Rossiniego. [przypis edytorski]

Garcia, Manuel del Pópulo Vicente Rodriguez (1775–1832) — hiszpański śpiewak operowy (tenor), kompozytor i nauczyciel śpiewu. [przypis edytorski]

Garcilasso de la Vega (1503–1536) — hiszp. poeta i żołnierz. [przypis edytorski]

Garcinda — w oryg. tytuł tej noweli brzmi Geoffroy und Garcinde (pod takim tytułem nowela była drukowana w 1871 r. w „Westermann's illustrirte deutsche Monats-Hefte”, nr 79/1871). [przypis edytorski]

Garczyński, Stefan (1805–1833) — polski poeta, przedstawiciel romantyzmu, powstaniec listopadowy, przyjaciel Adama Mickiewicza. [przypis edytorski]

garden party (ang.) — przyjęcie w ogrodzie. [przypis edytorski]

garderobiana — służąca zajmująca się garderobą swoich państwa (dziś: osoba odpowiedzialna za kostiumy w teatrze). [przypis edytorski]

garderobianna — dziś: garderobiana. [przypis edytorski]

garderobiannie — dziś popr. forma: garderobianej. [przypis edytorski]

gardes d'honneur (fr.) — gwardziści honorowi. [przypis edytorski]

gardła unosić — ratować życie, uciekać. [przypis edytorski]

gardłem karać — karać śmiercią. [przypis edytorski]

gardło (daw.) — kara śmierci. [przypis edytorski]

gardło — w oryg. niem. Lungen: płuca. [przypis edytorski]

gardlany (daw.) — gardłowy; tu: karany śmiercią; domagający się kary śmierci. [przypis edytorski]

gardlany — dziś popr.: gardłowy. [przypis edytorski]

gardząc (…) postrach — dziś: gardząc postrachem. [przypis edytorski]

gardziciel — człowiek, który czymś (lub kimś) gardzi. [przypis edytorski]

gardziel (daw.) — r.m., tj. ten gardziel; dziś popr.: r.ż., tj. ta gardziel. [przypis edytorski]

gardziel — dziś rodz. ż.; forma N.lp: gardzielą. [przypis edytorski]

gardzielem — dziś popr. forma: gardzielą. [przypis edytorski]

Gare à qui nous attaque! (fr.) — Strzeżcie się, którzy nas atakujecie! [przypis edytorski]

garełko (z ukr.) — gardziołko. [przypis edytorski]

Garfein-Garski, Stanisław (1867–1928) — polski filozof. [przypis edytorski]

Gargantua i Pantagruel — satyryczno-fantastyczna powieść François Rabelais'go (ok. 1494–1553). [przypis edytorski]

Gargantua — olbrzym, bohater powieści Gargantua i Pantagruel François Rabelais'go. [przypis edytorski]

Gargantua — olbrzym, bohater powieści Gargantua i Pantagruel Francois Rabelais'go. [przypis edytorski]

Gargara — miasto na południe od Troi, w starożytności znane z obfitych zbiorów. [przypis edytorski]

Gargar — jeden z wierzchołków Idy. [przypis edytorski]

gargota, właśc. garota (z hiszp. garrote) — broń wykorzystywana od czasów starożytności przez zabójców do szybkiego duszenia ofiar: kawałek dość cienkiego, lecz wytrzymałego materiału (takiego jak szalik, sznurek, żyłka, drut, kabel), służącego do uchwycenia oburącz i zaciskania na szyi ofiary, często używana przy ataku od tyłu. [przypis edytorski]

gargota, właśc. garota (z hiszp. garrote) — broń wykorzystywana od czasów starożytności przez zabójców do szybkiego duszenia ofiar: kawałek dość cienkiego, lecz wytrzymałego materiału (takiego jak szalik, sznurek, żyłka, drut, kabel), służącego do uchwycenia oburącz i zaciskania na szyi ofiary, często używana przy ataku od tyłu. [przypis edytorski]

gargulec — rzygacz, ozdobne zakończenie rynny w kształcie głowy zwierzęcej bądź ludzkiej. [przypis edytorski]

gargul — gargulec, rzygacz, ozdobne zakończenie rynny w kształcie głowy zwierzęcej bądź ludzkiej. [przypis edytorski]

Garibaldi, Cavour, Wiktor Emanuel — znani ówcześnie politycy włoscy. [przypis edytorski]

Garibal­diego, Giuseppe (1807–1882) — wł. żołnierz, rewolucjonista, uważany za bohatera narodowego, przywódca walk o wyzwolenie i zjednoczenie Włoch, generał. [przypis edytorski]

Garibaldi, Giuseppe (1807–1882) — włoski rewolucjonista, żołnierz i polityk, przywódca walk o niepodległość i zjednoczenie Włoch. [przypis edytorski]

Garibaldi, Giuseppe (1807–1882) — włoski rewolucjonista, żołnierz i polityk, przywódca walk o niepodległość i zjednoczenie Włoch, bohater narodowy Włoch​. [przypis edytorski]

Garibaldi, Giuseppe (1807–1882) — włoski rewolucjonista, żołnierz i polityk, przywódca walk o niepodległość i zjednoczenie Włoch, bohater narodowy Włoch. [przypis edytorski]

Garibaldi, Giuseppe (1807–1882) — włoski rewolucjonista, żołnierz i polityk, przywódca walk o niepodległość i zjednoczenie Włoch, bohater narodowy Włoch. Działalność polityczną rozpoczął od wstąpienia do tajnej organizacji Młode Włochy oraz udziału w w nieudanym powstaniu sabaudzkim pod wodzą Mazziniego (1834). [przypis edytorski]

Garibaldi, Giuseppe (1807–1882) — włoski żołnierz, rewolucjonista, uważany za bohatera narodowego, przywódca walk o wyzwolenie i zjednoczenie Włoch, generał. [przypis edytorski]

garibaldino (wł.) — garibaldczyk, żołnierz-ochotnik walczący o niepodległość i zjednoczenie Włoch pod dowództwem Giuseppe Garibaldiego (1807–1882). [przypis edytorski]

Garis — anglosaskie nazwisko, częściej występujące w pisowni Garris. [przypis edytorski]

garkuchnia — jadłodajnia. [przypis edytorski]

garkuchnia — podrzędna, tania jadłodajnia. [przypis edytorski]

garkuchnia — podrzędna, tania jadłodajnia; tu lekceważąco o zakładzie chemii przemysłowej. [przypis edytorski]

garłacz — broń palna, ładowana od przodu, o rozszerzanej lufie, rozmiaru pośredniego pomiędzy pistoletem a karabinkiem. [przypis edytorski]