Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | łacina, łacińskie | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | norweski | poetyckie | pogardliwe | pospolity | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | staropolskie | turecki | ukraiński

Według języka: wszystkie | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 4075 przypisów.

jurgielt (z niem. Jahrgeld: coroczna wypłata) — pieniądze, płacone przez władcę oficerowi lub urzędnikowi pełniącemu służbę u jego sąsiada; korupcja, mająca na celu zapewnienie sobie poparcia lub informacji. [przypis edytorski]

jurgielt (z niem. Jahrgeld: pensja roczna) — żołd. [przypis edytorski]

jurgielt (z niem. Jahrgeld) — rodzaj jednorazowej wypłaty dawanej w zamian za pomoc, forma korupcji; wyraz o zabarwieniu pejoratywnym. [przypis edytorski]

jurgielt (z niem.) — pensja. [przypis edytorski]

jur — głęboki dół na dnie rzeki lub jeziora. [przypis redakcyjny]

Jurgowska karczma — inspiracją do napisania tego wiersza miała być karczma w miejscowości Jurgów koło Bukowiny Tatrzańskiej. [przypis edytorski]

Jurien de La Gravière, Edmond (1812–1892) — francuski admirał, autor obszernych prac dotyczących historii marynarki wojennej; członek Akademii Francuskiej (1866). [przypis edytorski]

Juriewicz, Antoni (1839 lub 1841–1868) — działacz patriotyczny urodzony na terenach Ukrainy. [przypis edytorski]

jurisprudencji (z łac.) — [forma B.lp r.ż.:] nauki prawa. [przypis redakcyjny]

juris regii in ducali Prussia (łac.) — prawa królewskiego w Prusach książęcych. [przypis redakcyjny]

jur — jurysta (daw.): prawnik. [przypis edytorski]

Jurkiewicz, Janina Anna, z domu Podgórska (1880–1961) — pierwsza polska adwokatka, córka notariusza; w 1908 jako pierwsza w Imperium Rosyjskim przyjęta w poczet pomocników adwokatów przysięgłych. [przypis edytorski]

jurny (gw., daw.) — namiętny, zapędny. [przypis autorski]

jurny — pełen temperamentu, żywotności. [przypis edytorski]

jurny — pełen temperamentu, żywotny, zmysłowy, namiętny. [przypis edytorski]

jurodiwyj (ros.) — opętany, obłąkany, posiadający rzekomo dar proroczy. [przypis redakcyjny]

jurodiwyj (ros.) — szaleniec Chrystusowy, jeden ze wzorców świętości dawnej Rosji: wędrowny asceta religijny pod pozorami głupoty i szaleństwa skrywający mądrość i świętość, mający zdolności prorocze. [przypis edytorski]

„juro”, przy którym umarł Molier — gdy Molier grał jako aktor w swojej sztuce Chory z urojenia, przy słowie „iuro” zemdlał i kilka godzin po przedstawieniu zmarł. [przypis edytorski]

jurta — namiot u koczujących ludów syberyjskich. [przypis tłumacza]

jurydyczny — prawniczy, dotyczący prawoznawstwa. [przypis edytorski]

jurydyka a. jurydyki (łac. iuridicus: prawny) — osada obok miasta królewskiego, rzadziej enklawa na gruntach miejskich, nie podlegająca władzom miejskim i miejskiemu sądownictwu. [przypis edytorski]

jurydyka (z łac.) — enklawa wyjęta spod prawa miejskiego; jurydykami były tereny położone pod miastem lub w jego obrębie, należące do szlachty a. duchowieństwa. [przypis edytorski]

jurydyka (z łac.) — teren na obszarze miasta lub w sąsiedztwie miasta wyjęty spod władzy miejskiej i niepodlegający miejskiemu sądownictwu. [przypis edytorski]

Jury — po polsku Sąd przysięgłych. [przypis autorski]

jurysdykcja (daw.) — tu: władza sądowa. [przypis edytorski]

jurysdykcja patrymonialna — pełna władza sądownicza właściciela ziemskiego (patrymonium: majątek rodowy) nad swoimi chłopami; w Polsce od 1518 ludność chłopska podlegała wyłącznie sądom panów. [przypis edytorski]

jurysdykcja — prawo do rozstrzygania sporu. [przypis edytorski]

jurysdykcja — prawo sądzenia; sądownictwo; także: zakres terytorialny, osobowy lub rzeczowy danej władzy sądowniczej. [przypis edytorski]

jurysdykcja — prawo sądzenia; sądownictwo; także: zakres terytorialny, osobowy lub rzeczowy danej władzy sądowniczej; tu: władza. [przypis edytorski]

jurysdykcja — prawo sądzenia spraw określonego typu bądź zdarzających się na określonym terytorium. [przypis edytorski]

jurysdykcja — władza sądowa. [przypis edytorski]

jurysprudencja — prawoznawstwo. [przypis edytorski]

jurysta — człowiek znający prawo. [przypis edytorski]

jurysta (daw. z łac.) — prawnik. [przypis edytorski]

jurysta (z łac.) — daw. uczony biegły w prawie, prawnik. [przypis edytorski]

jurysta (z łac. ius, iuris) — prawnik. [przypis edytorski]

jurysta (z łac.) — prawnik. [przypis edytorski]

jurysta (z łac., przest.) — prawnik. [przypis edytorski]

jurzyć się (daw.) — gniewać się. [przypis edytorski]

jurzyć się (daw., gw.) — zapalać się, gniewać się; por. jurny: ognisty, gwałtowny. [przypis edytorski]

jurzyć się (daw., gw.) — zapalać się, gniewać się; por. jurny. [przypis edytorski]

juścić (daw., gw.) — juści: tak, owszem (potwierdzenie).tak, owszem (potwierdzenie), wzmocnione partykułą -ci, skróconą do -ć. [przypis edytorski]

juścić (gw.) — owszem. [przypis edytorski]

juścić — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci, podwojoną w skróconej do i dodaną do gwarowego „juści”: owszem. [przypis edytorski]

juścić — konstrukcja z partykułą wzmacniającą „-ci”, skróconą do „-ć”; znaczenie: a jakże, pewnie. [przypis edytorski]

juścić — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci, skróconą do -ć; znaczenie: a jakże, pewnie. [przypis edytorski]

juścić — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci, skróconą do -ć; znaczenie: rzeczywiście, pewnie. [przypis edytorski]

juści, co (gw.) — pewnie, że; oczywiście, że. [przypis edytorski]

Juści (gw.) — istotnie, z całą pewnością. [przypis edytorski]

juści (gw.: już ci) — tu: wzmocnione już. [przypis edytorski]

juści (gw.) — oczywiście, rzeczywiście, w istocie. [przypis edytorski]

juści (gw.) — owszem, pewnie, oczywiście. [przypis edytorski]

juści (gw.) — owszem. [przypis edytorski]

juści (gw.) — owszem. [przypis edytorski]

juści (gw.) — owszem, właśnie tak. [przypis edytorski]

juścik a. juści (gw.) — pewnie, oczywiście. [przypis edytorski]

juści — pewnie, na pewno, oczywiście. [przypis edytorski]

jus primae noctis (łac. ius primae noctis: prawo pierwszej nocy) — przywilej dający panu feudalnemu prawo do spędzenia nocy poślubnej i zdeflorowania żony swego poddanego. W średniowiecznej Europie znany był na obszarach Francji i Włoch i najczęściej funkcjonował jako rodzaj podatku, ponieważ poddani wykupowali się panu z tego przywileju. Gdzieniegdzie dochodziło jednak do rodzaju transakcji pozwalającej poddanemu, w zamian za odstąpienie swej żony na noc poślubną, upolować w pańskim lesie jelenia. Stąd zapewne pochodzi zwyczaj określania zdradzanego męża mianem jelenia a. rogacza. [przypis edytorski]

Jussieu, Bernard de (1699–1777) — francuski botanik, należący do rodziny znanych botaników; założyciel ogrodu botanicznego w Trianon koło Wersalu. [przypis edytorski]

„Jus suffragii” — oficjalny organ Międzynarodowego Związku Kobiet (International Alliance of Women), miesięcznik publikowany w latach 1906–1924. [przypis edytorski]

juste-milieu (fr.) — sprawiedliwy, słuszny środek. [przypis redakcyjny]

juste milieu (fr.) — umiar, złoty środek. [przypis edytorski]

Justin Biber (właśc. Bieber, Justin, ur. 1994 r.) — kanadyjski wokalista popowy, w 2011 r. magazyn Forbes umieścił Biebera na 2. miejscu listy najlepiej opłacanych postaci show-biznesu poniżej 30. r.ż., a w 2012 r. wyróżnił go na 3. pozycji zestawienia najbardziej wpływowych postaci show-biznesu. [przypis edytorski]

Justine — powieść markiza de Sade (1740–1814), zawierająca, zgodnie ze stylem tego pisarza motywy perwersji seksualnej. [przypis edytorski]

Justum et tenacem propositi virum… (łac.) — początek ody Horacego (Ody III, 3, 1): Męża sprawiedliwego i niewzruszonego… (nikt nie zwiedzie z drogi i nic nim nie zachwieje). [przypis edytorski]

Justus ex fide vivit (łac.) — Św. Paweł, Rz 1, 18. [przypis tłumacza]

Justus z Tyberiady (ok. 35–ok.100 n.e.) — historyk żydowski, pochodzący z Tyberiady w Galilei, przeciwnik Józefa Flawiusza; autor Historii wojny żydowskiej oraz Kroniki królów żydowskich, obejmującej okres od Mojżesza do śmierci Heroda Agryppy; jego dzieła nie zachowały się. [przypis edytorski]

justycja (łac. iustitia) — sprawiedliwość. [przypis edytorski]

justycjariusz (daw.) — oprawca, urzędnik powołany do ścigania, przeprowadzenia śledztwa i sądzenia zawodowych złodziei oraz rabujących na drogach. [przypis edytorski]

justycjariusz — w dawnej Polsce — urzędnik sądowo-policyjny. [przypis edytorski]