Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | polityczny | portugalski | potocznie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie

Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 5283 przypisów.

duch roku siedemdziesiątego szóstego — nawiązanie do uchwalonej w 1776 roku Deklaracji Niepodległości Stanów Zjednoczonych, dzięki której Amerykanie uzyskali niezależność od Wielkiej Brytanii. [przypis edytorski]

Duch ś. karności ucieka od obłudnego — Mdr 1, 5. [przypis edytorski]

Duch Światłości — być może Sienkiewicz czyni tu aluzję do imienia Lucyfera, pochodzącego od łac. lux ferrens, niosący światło. [przypis edytorski]

Duch Święty zstąpił zarówno na synów, jak i na córki — parafraza Dz 2, 17. [przypis edytorski]

duch słaby — dziś popr.: ducha słabego. [przypis edytorski]

duch Szu — egipski bóg powietrza powstały z tchnienia Amuna; jego imię znaczy dosł.: pustka. Wspierający niebo ojciec boga ziemi Geba i bogini nieba Nut. Dawca ożywczego tchnienia i orzeźwiającego wiatru. [przypis edytorski]

ducht (gw.) — dukt; prosta droga leśna powstała przez wycięcie drzew. [przypis edytorski]

Duch twój ma ogromną masę wiadomości wnętrznych i wchodzi w ciało Homera (…) — w tym miejscu na marginesie poniższego wywodu znajduje się adnotacja: „Homer jako rewelator”. [przypis edytorski]

Duch twój (…) wymyślił ową Sfinksa postać — w tym miejscu na marginesie poniższego wywodu znajduje się adnotacja: „Tłumaczenie Sfinksa”. [przypis edytorski]

duchu — dziś popr. forma D. l. poj.: ducha. [przypis edytorski]

duch w Makbecie — w sztuce Shakespeare'a Makbetowi ukazuje się podczas uczty duch jego zamordowanego przyjaciela, Banka, niewidoczny dla pozostałych zebranych przy stole; Banko był ofiarą Makbeta, został zabity na jego zlecenie, ponieważ istniało prawdopodobieństwo, że domyśla się poprzedniej zbrodni, zabicia króla Dunkana, i może zagrozić trwałości zdobytej w drodze tego morderstwa władzy; porównanie widma młodego rzeźnika do ducha Banka, będącego symbolem wyrzutów sumienia, wydaje się tu tyleż niedokładne, co żartobliwe. [przypis edytorski]

duchy dziadów — duchy przodków rodziny. [przypis edytorski]

duchy — dziś popr. forma N.lm: duchami. [przypis edytorski]

Duchy się robią z nich czyste i potem chodzą po ziemi… — Hezjod, Prace i dnie 121. [przypis edytorski]

duchże twój inkwizytorem? — konstrukcja z partykułą -że; znaczenie: czy twój duch [jest] inkwizytorem. [przypis edytorski]

„duch z prawej strony” — por. Dziady, część III A. Mickiewicza: Prolog, Sceny II i III. [przypis edytorski]

Duclos, Grimm, CrébillonCharles Pinot Duclos (1704–1772): francuski historyk i pisarz, współpracownik Wielkiej Encyklopedii Francuskiej; Fryderyk Melchior Grimm (1723–1807): francuskojęzyczny dziennikarz i krytyk sztuki, współpracownik Encyklopedii; Crébillon: tu zapewne Claude Prosper Jolyot de Crébillon (1707–1777), pisarz francuski znany w paryskich salonach dzięki publicznie odczytywanym tam libertyńskim opowiadaniom i dialogom o tematyce erotycznej, zwany Crébillonem synem dla odróżnienia od swego ojca Prospera Jolyota de Crébillona, dramaturga znanego z tragedii o akcji osadzonej w starożytnym Rzymie. [przypis edytorski]

du comme il faut (fr.) — jak należy; tu: wzór dobrych manier. [przypis edytorski]

duda a. dudarz, a. dudziarz — muzykant grający na dudach. [przypis edytorski]

dudek — głupek. [przypis edytorski]

Dudek — krotochwila Georges'a Feydeau. [przypis edytorski]

dudek — średniej wielkości ptak z czubem z piór na głowie; pot.: głupek. [przypis edytorski]

dudek — średniej wielkości ptak z czubem z piór na głowie; pot.: głupek. [przypis edytorski]

dudek — średniej wielkości ptak z czubem z piór na głowie. [przypis edytorski]

Dudieu — nazwisko znaczące: fr. du dieu oznacza boski, związany z bogiem. [przypis edytorski]

dudki a. dudy — instrument ludowy składający się z piszczałek, do których powietrze tłoczono za pomocą skórzanego miecha. [przypis edytorski]

dudki (reg.) — pieniądze. [przypis edytorski]

dudki — zdrobnienie od „dudy”, instrument ludowy złożony z piszczałek, do których powietrze było wtłaczane ze skórzanego worka. [przypis edytorski]

Dudley — galeria sztuki w dawnym budynku wystawowym Egyptian Hall przy ulicy Piccadilly w Londynie, zbudowanym w 1812, zburzonym w 1905. [przypis edytorski]

Dudley, Guildford (1535–1554) — angielski arystokrata, mąż królowej Jane Grey (od 1553); aresztowany i ścięty razem z żoną. [przypis edytorski]

dudlić (reg.) — grać, zwł. na instrumencie dętym. [przypis edytorski]

dudniało — dziś popr.: dudniło. [przypis edytorski]

dudniały — dziś popr.: dudniły. [przypis edytorski]

Duduleus — Chrisostomus Duduleus Westfalus, autor publikacji rozwijającej mit o Ahaswerusie; w swym dziele zaświadczał m.in. uroczyście, że Ahaswerus był widziany przez wielu świadków w 1601 r. w Lubece i w tym samym mniej więcej czasie w Revel w Livorni (tj. Inflantach) i w Krakowie w Polsce; deklaracja ta, kończące dzieło, datowana jest właśnie z Revel, 1 sierpnia 1613 r. [przypis edytorski]

dudy — tu: płacze. [przypis edytorski]

Dühring, Eugen Karl (1833–1921) — niem. filozof i ekonomista, socjalista, materialista, krytyk marksizmu, żarliwy przeciwnik wszelkich systemów religijnych, antysemita. [przypis edytorski]

Dühring, Eugen Karl (1833–1921) — niemiecki filozof i ekonomista; krytyk założeń filozofii marksistowskiej, zwolennik pozytywizmu i kantyzmu. [przypis edytorski]

Dürer, Albrecht (1471–1523) — malarz niemiecki. [przypis edytorski]

Dürer, Albrecht (1471–1528) — malarz, rytownik i matematyk niemiecki. [przypis edytorski]

Dürer, Albrecht (1471–1528) — niemiecki malarz, rysownik, grafik i teoretyk sztuki (m.in. Cztery księgi o proporcjach ciała człowieka), wybitny przedstawiciel renesansu. [przypis edytorski]

Dürer, Albrecht (1471–1528) — niemiecki malarz, rysownik, grafik i teoretyk sztuki, najwybitniejszy artysta niemieckiego renesansu. [przypis edytorski]

düßelten — sannten heimlich auf. [przypis edytorski]

Duę — właśc. Douai, miasto w północnej Francji, znane z aktywności naukowej, która później, w XVI w., zaowocowała założeniem tam uniwersytetu. [przypis edytorski]

duenia, właśc. dueña (z hiszp.) — pani; gospodyni. [przypis edytorski]

duenna (daw., z hiszp. dueña) — ochmistrzyni, dama do towarzystwa młodej kobiety, towarzysząca jej w wyjściach poza dom; przyzwoitka. [przypis edytorski]

duenna (daw., z hiszp. dueña) — ochmistrzyni, dama do towarzystwa młodej kobiety, towarzysząca jej w wyjściach poza dom; przyzwoitka. [przypis edytorski]

duenna — ochmistrzyni. [przypis edytorski]

due signori (wł.) — dwie panie. [przypis edytorski]

duettino (z wł.) — skromna, prosta partia duetowa o zwięzłej formie. [przypis edytorski]

dufać (daw.) — dziś: ufać. [przypis edytorski]

dufać (daw.) — nazbyt wierzyć we własne siły. [przypis edytorski]

dufać (daw.) — ufać, mieć nadzieję. [przypis edytorski]

dufać (daw.) — ufać. [przypis edytorski]

dufać (daw.) — ufać, wierzyć, pokładać nadzieję. [przypis edytorski]

dufać (daw.) — ufać, zwłaszcza nadmiernie. [przypis edytorski]

dufać (daw.) — ufać, zwłaszcza nadmiernie; wierzyć. [przypis edytorski]

dufać — ufać, zwł. nadmiernie. [przypis edytorski]

dufać w co (starop.) — ufać czemu, mieć zaufanie do czego, pokładać nadzieję w czym. [przypis edytorski]

dufałość (daw.) — zaufanie. [przypis edytorski]

dufność (daw.) — pycha, nadmierne zaufanie we własne siły. [przypis edytorski]

dufność (starop.) — tu: zaufanie. [przypis edytorski]

dufność — zaufanie, pewność, zwł. nadmierne. [przypis edytorski]

dufny — pewny siebie, zwł. nadmiernie. [przypis edytorski]

duga (gw.) — tu: kabłąk, łukowaty element uprzęży końskiej. [przypis edytorski]

duga, użwy, hołoble — elementy uprzęży końskiej w zaprzęgu jednokonnym używanym na wschodzie: duga to kabłąk z drewna ponad chomątem, utrzymujący je w stałym położeniu i rozpychający na boki dwa boczne dyszle, zwane hołoblami; chomąto z dugą oraz z hołoblami łączono za pomocą użew, pętli rzemiennych. [przypis edytorski]

dugena (z hiszp. dueña) — ochmistrzyni, dama do towarzystwa panny a. młodej mężatki; guwernantka. [przypis edytorski]

Duglas — Douglas, Robert (1611–1662), Szkot, od 16 r. życia żołnierz armii szwedzkiej, feldmarszałek, uczestnik wojny trzydziestoletniej. Podczas potopu szwedzkiego dowodził wojskami szwedzkimi w Prusach Książęcych. Za zasługi wojenne otrzymał tytuł hrabiego, a jego potomkowie stali się jednym z najbogatszych rodów arystokratycznych Szwecji. [przypis edytorski]

du gleichst dem Geist, den du verstehst — nicht mir — właśc. Du gleichst dem Geist, den du begreifst, Nicht mir! — Równyś duchowi, coś go pojąć zdolny, nie mnie! [przypis edytorski]

du grand geste (fr.) — wielkiego gestu. [przypis edytorski]

du grec (fr.) — po grecku (często o czymś niezrozumiałym). [przypis edytorski]

du Guesclin — fr. ród szlachecki, słynny od czasów średniowiecza. [przypis edytorski]

du Haderlump (niem.) — ty kłótliwy gałganie. [przypis edytorski]

du Halde, Jean-Baptiste (1674–1743) — francuski jezuita, historyk, znany z 4-tomowego opisu cesarstwa Chin (Description géographique, historique, chronologique, politique et physique de l'empire de la Chine…, 1735), powstałego na podstawie świadectw misjonarzy jezuickich. [przypis edytorski]

Duhamel, Georges (1884–1966) — fr. pisarz, dramaturg; tu mowa o jego cykl powieściowym Vie et Aventures de Salavin (1920–1932). [przypis edytorski]

duha (ukr. дуга) — tu: kabłąk, łukowaty element uprzęży końskiej używanej na wschodzie. [przypis edytorski]

Duilius — zob. Valerius Maximus, ks. 3. rozdz. 6. [przypis edytorski]

duja — dulksmas, perk.: sąmyšis. [przypis edytorski]

dukat — złota lub srebrna moneta, używana w Europie od średniowiecza do początku XX wieku. [przypis edytorski]

dukat — złota moneta, będąca w obiegu do XIX w. [przypis edytorski]