Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | pospolity | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | techniczny | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 4374 przypisów.
turma — wieża, więzienie. [przypis edytorski]
turma (z niem. Thurm) — więzienie. [przypis edytorski]
turma (z niem.) — wieża, tu w znaczeniu: więzienie.DO WERYFIKACJI [przypis edytorski]
turma (z ros.) — więzienie. [przypis edytorski]
turma (z ukr. a. ros.) — więzienie. [przypis edytorski]
turmy (daw.) — więzienne wieże. [przypis edytorski]
Turner, William (1775–1851) — wybitny angielski malarz pejzażysta, prekursor impresjonizmu. [przypis edytorski]
turnia (reg.) — szczyt górski. [przypis edytorski]
turnia — skalisty, ostry szczyt. [przypis edytorski]
turnia — skalisty, stromy szczyt. [przypis edytorski]
turnia — stroma skała a. szczyt. [przypis edytorski]
turnia — stromy, skalisty szczyt. [przypis edytorski]
turnia — szczyt górski. [przypis edytorski]
turnia — szczyt, zwł, skalisty i stromy. [przypis edytorski]
turnice (reg.) — turnie, tj. szczyty górskie. [przypis edytorski]
turniczki — zdr. turnie; strome skały, skaliste, ostre szczyty górskie. [przypis edytorski]
turniei — dziś popr. forma D. lm: turniejów. [przypis edytorski]
turnier (niem.) — turniej, potyczka. [przypis edytorski]
Turniska — prawdopodobnie chodzi o Turnice, czyli skalistą część grzbietu poniżej polany Cioski. [przypis edytorski]
turniura (z fr. tournure: obrót rzeczy; zwrot; postać) — tu: postawa, sposób bycia. [przypis edytorski]
turniurka (z fr. tournure)— zdrobn. od: tiurniura: element sukni, podkreślający tył bioder, stosowany w drugiej poł. XIX w. dla nadania kobiecej sylwetce kształtu litery S. [przypis edytorski]
Turno, Kazimierz (1778–1817) — oficer Księstwa Warszawskiego; na własnym koszt wystawił 5. pułk strzelców konnych, którym dowodził jako pułkownik; od 1810 generał brygady. [przypis edytorski]
turnspit-dog — dawna angielska rasa psów o krótkich nogach i długim tułowiu, używanych do napędzania kołowrotów obracających rożny w kuchni. [przypis edytorski]
turnus a. per turnum (łac.) — kolej, ustalona kolejność wykonywania jakiejś czynności, np. głosowania. [przypis edytorski]
Turnus Rufus właśc. Kwintus Tinnejusz Rufus (ok. 90 –- po 131 n.e.) — rzymski konsul. Dowodził wojskami tłumiącymi powstanie Bar-Kochby (132–136), ale nie udało mu się stłumić rewolty; jednym z dowódców powstania ze ztrony żydowskiej był Akiba ben Josef. [przypis edytorski]
Turośń — wieś w pow. białostockim; istnieją pobliskie wsie o tej nazwie: Turośń Kościelna i Dolna. [przypis edytorski]
Turowicz, Jerzy (1912–1999) — dziennikarz, publicysta, wieloletni redaktor katolickiego czasopisma „Tygodnik Powszechny”. [przypis edytorski]
turpizm — nurt w literaturze opisujący rzeczy brzydkie, a nawet odrażające, w celu wywołania u czytelnika szoku estetycznego. [przypis edytorski]
Turris Antonia (łac.: wieża Antonia) — twierdza Antonia, zbudowana w 31 p.n.e. w płn.-wsch. narożniku Świątyni Jerozolimskiej przez Heroda Wielkiego, nazwana na cześć jego patrona Marka Antoniusza. Stanowiła część fortyfikacji miejskich, równocześnie umożliwiając nadzorowanie położonego poniżej placu świątynnego. W czasach Jezusa stacjonował w niej garnizon rzymski. W roku 70 została zniszczona przez wojska Tytusa podczas oblężenia Jerozolimy w wojnie żydowskiej. [przypis edytorski]
turska kafa — kawa po turecku. [przypis edytorski]
Turski, Stefan (1875–1945) — aktor, reżyser teatralny, autor wodewilu Krowoderskie zuchy. [przypis edytorski]
tur — tu z fr.: runda. [przypis edytorski]
tur — wymarły dziki ssak z rzędu parzystokopytnych. [przypis edytorski]
tur — wymarły przodek bydła domowego, ceniony dawniej jako zwierzyna łowna; najdłużej zachował się w Polsce: do XVII w. [przypis edytorski]
tur — wymarły ssak z rodziny pustorożców, przodek bydła domowego, odznaczał się potężnymi rogami. [przypis edytorski]
turyferariusz — ministrant odpowiadający za kadzidło podczas liturgii. [przypis edytorski]
Turyngia — kraina w środkowej części dzisiejszych Niemiec (obejmująca m. in. Weimar, Jenę, Erfurt i Eisenach); od V w. księstwo plemienia Turyngów, w połowie VI w. podbite przez Franków, schrystianizowane w VIII w., od początku w. IX (ok. 804 r.) jedna z marchii państwa Karola Wielkiego. [przypis edytorski]
Turyn — miasto w płn.-zach. Włoszech, stolica regionu Piemont. [przypis edytorski]
Turza Góra — dziś: Góra Zamkowa. [przypis edytorski]
Turzon, Jan (1437–1508) — kupiec, przedsiębiorca i patrycjusz z węgierskiego rodu Thurzo von Bethlemfalva, urodzony w Lewoczy w rodzinie kupców i przedsiębiorców, został przez swego ojca do Wenecji i Padwy, aby pogłębiać wiedzę o hutnictwie, po powrocie rozwijał rodzinny interes, związany z wydobyciem rud ołowiu, srebra, złota i miedzi w Olkuszu w Polsce, w Górach Złotych na Dolnym Śląsku, Kutnej Horze w Czechach oraz na Węgrzech. [przypis edytorski]
turzyca — tu: sierść. [przypis edytorski]
Turzyma, Maria, właśc. Maria Wiśniewska z d. Głowacka (1860–1922) — działaczka feministyczna, pisarka, publicystka; współpracowała z Marią Siedlecką i Kazimierą Bujwidową; wydawczyni krakowskiego pisma „Nowe Słowo” (1902–1905), poświęconego emancypacji kobiet, podczas I wojny światowej działała w krakowskim kole Ligi Kobiet Galicji i Śląska; autorka zbioru nowel Nadbrzeżne Fale (1899) oraz tekstów publicystycznych (m.in. Handel kobietami i Potrójne więzy kobiety); działała na rzecz dopuszczenia kobiet do edukacji uniwersyteckiej oraz praw wyborczych dla kobiet, zwracała uwagę na problem zależności ekonomicznej kobiet od mężczyzn. [przypis edytorski]
Tuśmy usiedli (daw.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika, dziś: „tu usiedliśmy”. [przypis edytorski]
Tu sciebas, quid patiebar, nullus hominum (łac.) — Ty wiedziałeś, co cierpiałem, a nikt z ludzi (Augustyn, Wyznania VII 7). [przypis edytorski]
Tusculum — dawna miejscowość w Italii (5 km od Rzymu), dokąd wyjechał ze stolicy staroż. pisarz i filozof Cyceron i żyjąc samotnie w swojej posiadłości, pisał traktaty filozoficzne, m.in. Rozmowy tuskulańskie; tu przen.: ustronie, zacisze z dala od świata i towarzystwa. [przypis edytorski]
Tusculum — dawna miejscowość w Italii (5 km od Rzymu), dokąd wyjechał ze stolicy staroż. pisarz i filozof Cyceron i żyjąc samotnie w swojej posiadłości, pisał traktaty filozoficzne, m.in. Rozmowy tuskulańskie; przen. miejsce odpoczynku lub twórczości, oddalone od zgiełku miasta. [przypis edytorski]
Tusculum — miejscowość 5 km od Rzymu, w której Cyceron napisał Rozmowy tuskulańskie; przen. miejsce odpoczynku lub twórczości, oddalone od zgiełku miasta. [przypis edytorski]
tusząc (starop.) — mając nadzieję. [przypis edytorski]
tuszę (starop.) — mam nadzieję, spodziewam się. [przypis edytorski]
tuszemy sobie (daw.) — mamy nadzieję. [przypis edytorski]
tusz (tu daw.) — prysznic. [przypis edytorski]
tusz — tu: prysznic. [przypis edytorski]
tuszyć czego (starop.) — spodziewać się czego. [przypis edytorski]
tuszyć (daw.) — mieć nadzieję; por. otucha. [przypis edytorski]
tuszyć (daw.) — mieć nadzieję; por.: otucha. [przypis edytorski]
tuszyć (daw.) — mieć nadzieję; por.: otucha. [przypis edytorski]
tuszyć (daw.) — mieć nadzieję. [przypis edytorski]
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Charles Dickens, Dawid Copperfield, Dawid Copperfield, tom pierwszy
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Mikołaj Rej, Krótka rozprawa między trzemi osobami, Panem, Wójtem a Plebanem
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
tuszyć (daw.) — mieć nadzieję, spodziewać się; por. otucha. [przypis edytorski]
tuszyć (daw.) — mieć nadzieję, spodziewać się. [przypis edytorski]
tuszyć (daw.) — mieć nadzieję; tu: dawać nadzieję. [przypis edytorski]
tuszyć (daw.) — mieć nadzieje. [przypis edytorski]
tuszyć (daw.) — myśleć, być przekonanym; spodziewać się. [przypis edytorski]
tuszyć (daw.) — przypuszczać. [przypis edytorski]
tuszyć (daw.) — spodziewać się czegoś, mieć nadzieję; por. otucha. [przypis edytorski]
tuszyć (daw.) — spodziewać się, mieć nadzieję. [przypis edytorski]
tuszyć (daw.) — spodziewać się, mieć nadzieję. [przypis edytorski]
tuszyć (daw.) — spodziewać się. [przypis edytorski]
tuszyć (daw.) — spodziewać się; sądzić. [przypis edytorski]
tuszyć (daw.) — uważać, sądzić; spodziewać się, mieć nadzieję. [przypis edytorski]
tuszyć — mieć nadzieję; por. wyraz pokrewny: otucha. [przypis edytorski]
tuszyć — mieć nadzieję. [przypis edytorski]
tuszyć — mieć nadzieję; tu: dawać nadzieję. [przypis edytorski]
tuszyć — mieć nadzieję; tu: przewidywać. [przypis edytorski]
tuszyć sobie co dobrego (starop.) — mieć nadzieję na co dobrego. [przypis edytorski]
tuszyć sobie co (starop.) — mieć nadzieję na co. [przypis edytorski]
tuszyć sobie (starop.) — mieć nadzieję na co. [przypis edytorski]
tuszyć sobie (starop.) — mieć nadzieję. [przypis edytorski]
tuszyć sobie (starop.) — mieć nadzieję, spodziewać się. [przypis edytorski]
tuszyć — spodziewać się, mieć nadzieję. [przypis edytorski]
tuszyć (starop.) — mieć nadzieję. [przypis edytorski]
tuszyć (starop.) — mieć nadzieję, spodziewać się. [przypis edytorski]
tuszyć (starop.) — mieć nadzieję, spodziewać się; tu: przeczuwać, podejrzewać. [przypis edytorski]
tuszyć (starop.) — mieć nadzieję, spodziewać się; tu: przeczuwać. [przypis edytorski]
tuszyć (starop.) — przeczuwać, mieć nadzieję; tu: wróżyć, dawać przeczucie. [przypis edytorski]
tuszyć (starop.) — tu: dawać nadzieję. [przypis edytorski]
tuszyć (starop.) — tu: spodziewać się, przewidywać. [przypis edytorski]
tuszyć [swej wygranej] (starop. forma) — mieć nadzieję na wygraną. [przypis edytorski]
tusz (z fr. touche: dotknięcie) — w szermierce: trafienie przeciwnika. [przypis edytorski]
Tutaj upadał na bok, a tam gdzieś znowu leżał na wznak… — Iliada XXIV 10–12, żal Achillesa po śmierci jego przyjaciela Patroklosa. [przypis edytorski]
tutaj w oryginale pojawia się inna piosenka (kolejna), zapewne autorstwa Charlotte Brontë, licząca kilka zwrotek, jednak tłumaczka tego wydania nie przełożyła jej tekstu:
My feet they are sore, and my limbs they are weary;
Long is the way, and the mountains are wild;
Soon will the twilight close moonless and dreary
Over the path of the poor orphan child.
Why did they send me so far and so lonely,
Up where the moors spread and grey rocks are piled?
Men are hard-hearted, and kind angels only
Watch o'er the steps of a poor orphan child.
Yet distant and soft the night-breeze is blowing,
Clouds there are none, and clear stars beam mild;
God, in His mercy, protection is showing,
Comfort and hope to the poor orphan child.
Ev'n should I fall o'er the broken bridge passing,
Or stray in the marshes, by false lights beguiled,
Still will my Father, with promise and blessing,
Take to His bosom the poor orphan child.
There is a thought that for strength should avail me,
Though both of shelter and kindred despoiled:
Heaven is a home, and a rest will not fail me;
God is a friend to the poor orphan child.
[przypis edytorski]
tut (białorus.) — tu, tutaj. [przypis edytorski]
tuteczność i tameczność, jak wyrażali się polscy filozofowie — neologizmy Bronisława Trentowskiego (zob.); tuteczność — świat doczesny, realny; tameczność — świat metafizyczny, sfera idei, zaświaty. [przypis edytorski]
tutek (gw.) — tutaj. [przypis edytorski]
tuteur et pupille (fr.) — nauczyciel i uczeń. [przypis edytorski]
tutka — papier zwinięty w rożek, w ten sposób noszono dawniej różne drobne przedmioty: ciasteczka, owoce itp. [przypis edytorski]
Tutmozis — gr. Totmes, egip. Dżehutimes, imię noszone przez czterech faraonów Nowego Państwa, m.in. wielkiego zdobywcę Totmesa III. [przypis edytorski]
Tutmozis I, Totmes I (1506–1493 p.n.e.) — władca Egiptu z XVIII dynastii. W ekspedycjach wojskowych dotarł aż nad Eufrat. Podjął również wyprawy wojskowe do Nubii, poszerzając posiadłości egipskie na południu o tereny pomiędzy II a III kataraktą. Podczas pierwszej z ekspedycji osobiście zabił w bitwie króla Nubijczyków. Krwawo stłumił powstanie nubijskie, które wybuchło na świeżo podbitych terenach. [przypis edytorski]
tutok (gw.) — tutaj. [przypis edytorski]
tutor (daw., z łac.) — opiekun, wychowawca. [przypis edytorski]
tutor (łac.) — opiekun. [przypis edytorski]
