Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 477 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | francuski | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hinduski | hiszpański | japoński | łacina, łacińskie | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzymski | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | zdrobnienie | żeglarskie

Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 5331 przypisów.

Rozdział XII — rozdział ten poświęcony był królowej Małgorzacie, żonie Henryka IV, króla Nawarry. [przypis tłumacza]

Rozdział XIX (…) wróćmy do medaliNa odwrocie: 26 grudnia. Uzupełnić: Charakter of my father, Cherubina Beyle. Nie był skąpy, ale ulegał namiętnościom. Dla zaspokojenia namiętności, która nim zawładnęła, nie cofał się przed niczym: na przykład, żeby skopać kawałek winnicy, nie wysyłał mi do Paryża moich 150 franków na miesiąc, bez których nie mogłem żyć. Kochał się w rolnictwie i w Claix, przez rok lub dwa był opanowany namiętnością budowania (dom na ulicy Bonne, którego plan nie wiedzieć po co sporządziłem wspólnie z Mante'em). Pożyczał na 8% albo 10%, aby wykończyć dom, który miał mu kiedyś dawać 6%. Znudzony tym domem pogrążył się w namiętności administrowania na rzecz Burbonów do tak nieprawdopodobnego stopnia, że przez siedemnaście miesięcy nie był ani razu w Claix, odległym od miasta o dwie mile. Zrujnował się, jak sądzę, w latach 1814–1819, tuż przed śmiercią. Niesłychanie lubił kobiety, ale był nieśmiały jak dwunastoletni chłopczyk; pani Abrahamowa Mallein, z domu Pascal, zdrowo sobie z niego na ten temat żartowała. [przypis autorski]

Rozdział XXII. O bogactwach, jakie Hiszpania wydobyła z Ameryki — Ten rozdział ukazał się przeszło dwadzieścia lat temu w małym dziełku rękopiśmiennym autora, które prawie całkowicie weszło w niniejsze. [przypis autorski]

Rozdział XXI. Korzyść jednego jest szkodą drugiego — niemal cały ten rozdział zaczerpnięty jest z Seneki O dobrodziejstwach, VI, 38. [przypis tłumacza]

Rozdział XXIV. O bakalarstwie — w oryg. Du pedantisme. Pedant, znaczyło w języku XVI w. bakałarz, nauczyciel. [przypis tłumacza]

Rozdział XXVIII. Dwadzieścia dziewięć sonetów Stefana de la Boêtie — istotnie, pierwsze wydanie Prób zamieszcza w tym miejscu 29 sonetów Stefana de la Boêtie. Przygotowując do druku ostatnie wydanie, Montaigne wykreślił je własnoręcznie z dopiskiem „zamieszczone gdzie indziej”: mianowicie w pismach zmarłego przyjaciela ogłoszonych jego staraniem. Większość nowszych wydań pomija też te sonety, tym słuszniej, iż same przez się, jednomyślnym zdaniem wydawców, nie przedstawiają nic godnego uwagi. Jest to jedno z owych w miarę szkolnych i chłodnych naśladownictw Petrarki, jakich pełno w owym czasie w poezji wszystkich języków. Obciążać tą naleciałością polski przekład wydało mi się tym bardziej zbyteczne; jednak dla dania pojęcia o charakterze utworu, który Montaigne, patrząc oczyma przyjaźni, ocenia tak entuzjastycznie, przytoczę parę z tych sonetów: I. Daruy, Miłości, daruy: tobie oto święcę/ Resztę dni moich, głos móy, y te pisma moie;/ Me szlochy, me westchnienia, łzy y niepokoie,/ Y nic nie chcę zawdzięczać, ieno twoiey ręce./ Ha! z iakąż losy ze mną igraią pustotą!/ Z ciebie, Miłości, wczoray nieledwie szydziłem;/ Sił mi nie stało: widzę, przyznaię, błądziłem,/ Zbyt strzegłem mego serca, zrzekam się go oto./ Ieślim, chcąc ie uchować, przewlókł twe zwycięstwo,/ Nie mściy się na nim za to; tym większa twa chwała;/ Y skoro nie zwalczyło mnie pierwsze natarcie,/ Pomniy, iż dzielny hetman y dusza wspaniała/ W pokonanym swym ieńcu umie cenić męstwo,/ Tem więcey go szacuiąc, gdy walczył uparcie. II. To Miłość, Miłość sama trafiła mnie w sedno;/ Wżdy Miłość nayognistsza, nayobfitsza w biedy,/ Iakiey ubogie serce drzwi otwarło kiedy:/ Okrutna, utopiła nie strzałę swą iedną,/ Ale łuk, strzały, kołczan, w biedne moie zmysły;/ Ieszcze miesiąca nie masz, iak władzę iey czuię,/ Iak tę ziadłą truciznę w mych żyłach hoduię,/ A iuż rozum, spokoyność w niwecz się rozprysły!/ Ha! możeż ieszcze wzrosnąć ta słodka gadzina,/ Która w tak straszney męce we mnie się poczyna?/ Rośnij, gdy zdolesz rosnąć, y coraz to czyściey:/ Żywisz się łzami, łez ci przyrzekam obficie,/ Y westchnień na ochłodę, y pulsów mych bicie,/ Lecz niechay zło naygorsze z początku się ziści. III. Stałoć się, moie serce; zbądźmy się swobody./ Na co przedłużać walkę bogdaj o godzinę?/ Na to chyba, by karę pomnażać y winę:/ Nie masz iuż we mnie mocy, iaka była wprzódy./ Rozum przez czas nieiaki stawał przy mym boku;/ Owo żąda odmieniec (ponoć iuż się stało!),/ Bym szedł w służby, to maiąc za pociechę całą,/ Że nikt ieszcze nie umknął się tego wyroku./ Ha! trza iuż ulec pono: opór tam stracony,/ Kędy w rozumie szukać daremnie obrony./ Widzę, że Amor oto niewinnego człeka/ Bez niiakiego prawa, zakuł mnie w kaydany;/ Y widzę, że królowi temu, od wiek wieka,/ Nawet w bezprawiach iego, rozum iest poddany. [przypis tłumacza]

Rozdział XXXVII (…) mglisteNa marginesie. Praca: 2 lutego 1836, okropny deszcz od południa do trzeciej, napisane 26 stron i przerzucone 50 stron Chattertona. Diri i Sandre, nie mogłem dokończyć Chattertona. Boże, jaki ten Diri głupi! Co za zwierzę! Wszystko bierze do siebie. 3 lutego 1836. Dziś wieczorem Cyrulik w „Valle” i komedia Scribe'a z panną Bettini. [przypis autorski]

rozdziawa (obelż. gw.) — gapa, osoba nierozgarnięta. [przypis edytorski]

rozdzielać ichSamotników z Port-Royal'u, których zgromadzenia zaczęto w owym czasie rozpędzać. [przypis tłumacza]

Rozdzielił nas gościniec płynnego szafiru — Nil. Słowacki miał się spotkać z Aleksandrem i Stefanem Hołyńskimi w Aleksandrii, ale ci, nie mogąc go się doczekać, wyjechali wcześniej na projektowaną wspólnie we Włoszech wycieczkę po Nilu. [przypis redakcyjny]

Rozdzieliło się serce ich, teraz poginą — Oz 10, 2. [przypis edytorski]

rozdzielniki — znaczki ozdobne rozdzielające litery napisu. [przypis autorski]

rozdziel z matką swoją rany (starop.) — podziel się ranami ze swoją matką. [przypis edytorski]

rozdzierać (gw.) — rozdzielać. [przypis edytorski]

rozdzierzgnąć — rozplątać. [przypis edytorski]

rozdziewać (daw.) — rozbierać. [przypis edytorski]

rozdziewać się (daw.) — zdejmować ubranie, rozbierać się. [przypis edytorski]

rozdziewić (gębę) (starop.) — dziś: rozdziawić. [przypis redakcyjny]

rozdziewi (starop. forma) — dziś 3.os. lp: rozdziawi. [przypis edytorski]

rozdz. IV. s. 69 — autor w ten sposób opatrzył odsyłaczami wewnątrztekstowymi pierwodruk swej powieści; tu na odnośnej stronie znajduje się fragment: „Oto Angelika i Strumieński wnet przyszli do poznania martwych punktów w miłości zmysłowej i przerazili się ich obecnością. (…) Postanowili więc walczyć z tym czynnikiem, który ich zreformowanej, rozszerzonej miłości zagrażał nowym fiaskiem. Wśród egzaltacji przyszli sobie do przekonania, że jest problemem, kryptogramem świata, który należy rozwiązać, który rozwiążą oni, kapłani miłości. Odcyfrowaniem zaś tej zagadki wydawała się im wspólna śmierć przez miłość”. [przypis edytorski]

rozebrać buty — dziś popr.: zdjąć buty. [przypis edytorski]

rozebrać (daw., gw.) — rozstroić, osłabić. [przypis edytorski]

rozebrać palto (reg.) — zdjąć palto, rozebrać się. [przypis edytorski]

rozebrać — rozwiązać, rozszyfrować; tu: przeczytać. [przypis edytorski]

Rozebrał się powoli, nasłuchując ostry, krzykliwy głos… — dziś powiedzielibyśmy: Rozebrał się powoli i nasłuchał się przy tym ostrego, krzykliwego głosu; być może jednak chodzi o znaczenie: Rozebrał się powoli, wsłuchując się w ostry, krzykliwy głos. [przypis edytorski]

rozebraliśmy kwestię małżeństwa jedynie teoretycznie — autor odczytał rozdział zatytułowany Dell' Amore we włoskim przekładzie Ideologii pana de Tracy. Czytelnik znajdzie w owym rozdziale myśli filozoficzne o ileż donioślejsze niż wszystko to, co może spotkać tutaj! [przypis autorski]

rozebrzmieć — dziś: rozbrzmieć. [przypis edytorski]

rozeczniesz (starop. forma) — rozpoczniesz. [przypis redakcyjny]

rozednieć — rozwidnić się. [przypis edytorski]

rozegrywała — dziś popr.: rozgrywała. [przypis redakcyjny]

rozegzaltować — wywołać egzaltację, pobudzić. [przypis edytorski]

Rozejrzał (…) dokoła — brak dalszego ciągu zdania, w oryg. niem. Er sah sich wirr um, aber die Arbeiter zuckten verächtlich mit den Achseln (Rozglądał się błędnie dookoła, ale robotnicy wzruszali pogardliwie ramionami); red. WL. [przypis edytorski]

rozeker — wino, snać z różanym zapachem. [przypis redakcyjny]

rozekier — gatunek wina. [przypis autorski]

rozełkany — zanoszący się szlochem, płaczliwy; śpiewny. [przypis redakcyjny]

rozemdleć — tu: ucichnąć. [przypis edytorski]

rozemdlenie (daw. poet.) — osłabienie; rozmarzenie. [przypis edytorski]

rozemdlić się (daw.) — osłabnąć. [przypis edytorski]

rozemkniony — otwarty. [przypis edytorski]

rozemlony (neol.) — zmielony. [przypis edytorski]

Roze, Nicolas (1745–1819) — francuski kompozytor i muzykolog, twórca muzyki kościelnej. [przypis edytorski]

rozeprzeć się (daw.) — rozprawić się. [przypis edytorski]

rozerwanie (starop.) — tu: rozterka, konflikt wewnętrzny. [przypis edytorski]

Roześlesz wici przed świtem (…) — za pomocą wici przekazywano w dawnej Polsce rozporządzenia królewskie, w szczególności zaś zwoływano tak pospolite ruszenie na wojnę (na wici, długim kiju, umieszczano „listy”, tj. zarządzenia, i przekazywano coraz dalej, jakby sztafetą). [przypis redakcyjny]

rozesłaniec (daw.) — wysłannik; tu: poplecznik. [przypis edytorski]

rozeszlesz (daw. forma) — dziś: roześlesz. [przypis edytorski]

rozetki — tu: wstążeczki. [przypis edytorski]

rozewrzeć (daw.) — otworzyć. [przypis edytorski]

rozeźlić (gw.) — rozgniewać się. [przypis edytorski]

rozfarbiona żyzność — rozigrana tysiącem barw. [przypis redakcyjny]

rozgartać — dziś popr.: rozgarniać. [przypis edytorski]

rozgartywać (daw.) — rozgarniać. [przypis edytorski]

rozgartywać (reg.) — odrzucać, rozrzucać. [przypis edytorski]

rozgar — żar; por. czas. rozgorzeć. [przypis edytorski]

rozgdakany — tu: pytlujący, mówiący szybko i głośno. [przypis edytorski]

rozgłobią — rozbiją. [przypis redakcyjny]

rozgłobiony (daw.) — podległy uciskowi. [przypis edytorski]

rozgłos niewolny jednak od przymieszki skandalu — „(…) Nie ma w istocie książki, nie wyłączając Crébillona i jego naśladowców, w której skażenie zasad i obyczajów tego, co nazywa się dobrym towarzystwem, byłyby odmalowane z większą naturalnością, śmiałością i dowcipem: nie można się tedy dziwić, iż mało którą nowość przyjęto z takim zapałem; jeszcze mniej należy się dziwić temu, iż kobiety czują się obowiązane oburzać na tę książkę. Mimo całej przyjemności, jaką mogła im sprawić jej lektura, nie była ona wolna od żądła: w jaki sposób człowiek, który tak dobrze je zna, a tak źle dochowuje ich tajemnicy, nie miałby uchodzić za potwora?” („Correspondance littéraire”, kwiecień 1782). [przypis tłumacza]

rozgniewane niebo na się czując — szyk przestawny: czując, że niebo jest na mnie rozgniewane. [przypis edytorski]

Rozgnój — rozlewisko Narwi koło wsi Bokiny, w pow. białostockim. [przypis edytorski]

rozgoń — rozsyłanie na wszystkie strony. [przypis autorski]

rozgorączkowywa — dziś popr.: rozgorączkowuje. [przypis edytorski]

rozgorzała wojna między królem a jego synem — nawiązanie do sporu między Henrykiem II Andegaweńskim (Plantagenetem) a jego synem, zw. Henrykiem Młodym Królem popieranym przez królów Francji, rozpoczęty w 1173 r. i ostatecznie zakończony zwycięstwem Henryka II. [przypis edytorski]

rozgorzały — rozpalony, przen. ogarnięty entuzjazmem a. szałem bojowym. [przypis edytorski]

rozgorzeć — rozpalić się. [przypis edytorski]

rozgowor (daw., reg.) — rozmowa. [przypis edytorski]

Rozgrześca — osoba rozgrzeszająca. [przypis edytorski]

rozgrzeszyć — tu: dużo grzeszyć. [przypis redakcyjny]

rozgwar — gwar, który rozlega się wokół. [przypis edytorski]

rozgwar — zgiełk, hałas spowodowany rozmowami. [przypis edytorski]

rozgwiażdżony — dziś popr.: rozgwieżdżony. [przypis edytorski]

rozhartowywa — dziś popr. forma: rozhartowuje. [przypis edytorski]

rozhawełkowany (neol.) — imiesłów przym. utworzony od nazwy krakowskiej Restauracji Hawełka (cesarsko-królewskiego dostawcy dworu), znajdującej się na Starym Mieście, przy Rynku Głównym 34, w Pałacu Spiskim w Krakowie. [przypis edytorski]

rozhowor (daw. reg.) — rozmowa. [przypis edytorski]

rozhowor (daw.) — rozmowa. [przypis edytorski]

rozhowor (daw., z rus.) — rozmowa, opowieść. [przypis edytorski]

rozhowor (daw., z rus.) — rozmowa. [przypis edytorski]

rozhowor (reg.) — rozmowa. [przypis redakcyjny]

rozhowor (ros. a ukr.) — rozmowa. [przypis redakcyjny]

rozhowor — rozmowa, opowieść. [przypis edytorski]

rozhowory — rozmowy; gadanie. [przypis edytorski]

rozhowory (z rus.) — rozmowy. [przypis edytorski]

rozhowor (z ros.) — rozmowa. [przypis edytorski]